— Από την εμπειρία σας, ποιες είναι οι πιο διαδεδομένες μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης στην Ελλάδα;
Η σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο. Πρόκειται για την αθέμιτη και προσβλητική συμπεριφορά, η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια στον χώρο εργασίας και δημιουργεί ένα ανασφαλές, αβέβαιο και επικίνδυνο ψυχοκοινωνικά εργασιακό περιβάλλον.
— Έχετε σκιαγραφήσει κάποιου είδους μεθοδολογία ή συμπεριφορά εκ μέρους των θυτών;
Οι άνδρες που παρενοχλούν είναι εντελώς συνηθισμένοι άνθρωποι και επιτυχημένοι. Αναζητούν επίμονα την εξουσία, έχουν ανάγκη από επιβεβαίωση και δεν αντέχουν την απόρριψη. Αρχικά, είναι φιλικοί και προσιτοί, δείχνουν ενδιαφέρον και εκφράζουν την εκτίμησή τους προς το θύμα. Σταδιακά, όμως, αλλάζει ο τρόπος συμπεριφοράς τους, ξεπερνούν σιγά-σιγά κάποια όρια και αρχίζει η σεξουαλική παρενόχληση.
— Τι συμβαίνει στο θύμα; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να αποκαλυφθούν τέτοιες περιπτώσεις;
Πράγματι, είναι δύσκολο να αποκαλυφθεί. Ο φόβος για την απώλεια της θέσης εργασίας και η έλλειψη αποδείξεων και μαρτύρων κρατούν τις υποθέσεις αυτές στην αφάνεια. Η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, από την έναρξη της λειτουργίας της (τον Μάρτιο του 2011) έως τώρα, έχει δεχθεί 30.635 κλήσεις. Από αυτές, μόνο οι 248 (1%) αφορούσαν σεξουαλική παρενόχληση. Στα συμβουλευτικά κέντρα, από την έναρξη της λειτουργίας τους, έχουν απευθυνθεί περίπου 18.000 γυναίκες. Μόνο 225 από αυτές ανέφεραν περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης. Η γυναίκα που έχει παρενοχληθεί σεξουαλικά αισθάνεται προσβολή, ντροπή και φόβο. Φοβάται ότι αν μιλήσει θα κινδυνεύσει η θέση εργασίας της, κανείς δεν θα την πιστέψει και πως στο τέλος ούτε θα τιμωρηθεί ο δράστης ούτε θα δικαιωθεί ηθικά η ίδια. Συχνά, μάλιστα, οι γυναίκες αναρωτιούνται «Τι ήταν αυτό τώρα; Κομπλιμέντο ή σεξουαλική παρενόχληση;». Τις περισσότερες φορές πρόκειται για σεξουαλική παρενόχληση. Απλώς, οι γυναίκες διστάζουν να το ομολογήσουν τόσο στον εαυτό τους όσο και στον περίγυρό τους, διότι κυριαρχεί ο φόβος μήπως κατηγορηθούν για εμπάθεια ή υπερβολική αντίδραση. Συνεπώς, σιωπούν και ανέχονται συμπεριφορές που έχουν κάθε δικαίωμα να αρνηθούν. Για να αντιμετωπίσει το ευρέως διαδεδομένο ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης, η SOS 15900ετοιμάζει τέσσερα ενημερωτικά spot για το τι είναι σεξουαλική παρενόχληση. Στόχος αυτών των spots είναι η ευαισθητοποίηση των γυναικών και των αντρών σχετικά με το θέμα, ώστε να αντιλαμβάνονται πότε μια συμπεριφορά παύει να θεωρείται κομπλιμέντο και μετατρέπεται σε σεξουαλική παρενόχληση. Επίσης, προτείνουμε σε επιχειρήσεις να υπάρχει τμήμα με ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό στον χώρο εργασίας, όπου θα μπορεί να απευθύνεται μια εργαζόμενη, προκειμένου να καταγγείλει το συμβάν.
— Τι είδους αντιμετώπιση θα προτείνατε και στον θύτη και στο θύμα;
Στο θύμα προτείνουμε να μιλήσει ανοιχτά και να δράσει αποφασιστικά απέναντι στον παρενοχλούντα στον χώρο εργασίας και σε εξωτερική δημόσια Αρχή. Οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχει γραπτή λεπτομερής καταγγελία για να μην καταλήξει η υπόθεση στο αρχείο. Προηγουμένως, θα πρέπει να έχει συμβουλευτεί είτε τις δομές της ΓΓΙΦ είτε κάποιον ιδιώτη δικηγόρο, προκειμένου να είναι προετοιμασμένη, καθώς είναι πολύ πιθανή η αντεπίθεση από τον θύτη και τους υποστηρικτές του.
— Πιστεύετε ότι η κρίση έχει λειτουργήσει υπονομευτικά σε σχέση με την προστασία των γυναικών σε αυτό τον τομέα;
Η οικονομική κρίση επιβάλλει έναν επιπρόσθετο φόβο στις γυναίκες που αγωνιούν να κρατήσουν τη δουλειά τους, οι οποίες έτσι αποκρύπτουν τις επιθέσεις που δέχονται, προκειμένου να μην κινδυνεύσουν να βρεθούν άνεργες και χωρίς εισόδημα. Στο σημείο αυτό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κρίση λειτουργεί εμμέσως υπονομευτικά όσον αφορά την προστασία τους. Όμως οι δομές μας δημιουργήθηκαν και λειτουργούν μέσα στην κρίση και προσφέρουν σημαντική βοήθεια στις γυναίκες που απευθύνονται σε αυτές.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
