Το πρώτο ποδήλατο που κατασκευάστηκε ποτέ, το περίφημο Draisine, εφευρέθηκε από τον Καρλ Ντράις το 1817, μερικούς μήνες μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Ταμπόρα, τη μεγαλύτερη στη σύγχρονη καταγεγραμμένη ιστορία, που προκάλεσε έναν από τους χειρότερους λοιμούς του 19ου αιώνα. Υπάρχει κάποιος νόμος της φύσης που γεννά όμορφα πράγματα αμέσως μετά τις μεγάλες καταστροφές;
Ναι, νομίζω πως υπάρχει. Η τεχνολογία πίσω από το Draisine υπήρχε από το 1700 π.Χ. Γιατί τότε το ποδήλατο έκανε τόσα χρόνια να εφευρεθεί; Ίσως η ανθρωπότητα χρειάζεται την ώθηση που της δίνουν γεγονότα που δεν μπορεί να ελέγξει, όπως η έκρηξη ενός ηφαιστείου στην Ινδονησία.
Υπάρχει όντως μια μικρή ιστορία πίσω από κάθε κομμάτι του ποδηλάτου, όπως περιγράφετε στο βιβλίο σας;
Οδηγώ ποδήλατα όλη μου τη ζωή, αλλά μόνο όταν άρχισα την έρευνα για το βιβλίο μου συνειδητοποίησα πόσο πλούσιες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από τις πανέμορφες αυτές μηχανές. Από τις μεταλλικές σωληνώσεις και τις ακτινωτές ρόδες μέχρι τα ρουλεμάν και τις αλυσίδες, οι ιστορίες δεν είναι μόνο ενδιαφέρουσες αλλά αποτελούν και αναπόσπαστο κομμάτι τόσο της ιστορίας του 20ού αιώνα όσο και του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο; Τι θέλατε να εκφράσετε μέσα από αυτό;
Η ιστορία του ποδηλάτου και ο ρόλος που έχει παίξει στον σύγχρονο κόσμο δεν έχει τύχει ανάλογης συγγραφικής αποδοχής. Είναι περίεργο. Γρηγορότερα κι εντυπωσιακότερα μέσα μεταφοράς, όπως τα αεροπλάνα, τα αυτοκίνητα και οι μηχανές, πήραν τη θέση που κατείχε το ποδήλατο στην ανθρώπινη φαντασία, παρόλο που αυτό εφευρέθηκε πρώτο. Σήμερα είναι το πιο δημοφιλές μέσο μεταφοράς στον πλανήτη. Και υπάρχει περισσότερο από έναν αιώνα.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του ποδηλάτου; Παρομοιάζεις τους κατασκευαστές ποδηλάτων με τους τεχνίτες που φτιάχνουν τα ρολόγια PatekPhilippe. Γιατί το κάνεις αυτό;
Το πιο σημαντικό κομμάτι του ποδηλάτου είναι ο σκελετός. Είναι ο πυρήνας, η ψυχή της μηχανής. Οι άνθρωποι που κατασκευάζουν χειροποίητους σκελετούς ποδηλάτων είναι πραγματικοί τεχνίτες, όμοιοι με τους ταλαντούχους δημιουργούς των ρολογιών Patek Philippe. Παλιότερα, τα περισσότερα από τα αντικείμενα που είχαμε στην κατοχή μας ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα με την ικανότητα, ακόμη και τον ιδεαλισμό, των ανθρώπων που τα δημιουργούσαν., όπως ο σιδηρουργός, που σφυρηλατούσε τα εργαλεία μας, ο μπαλωματής, ο τορναδόρος, ο ταπητουργός, ο τροχοποιός, ο ναυπηγός και ο ράφτης, που έραβε τα ρούχα που φορούσαμε. Έχουμε στην κατοχή μας πράγματα καλοφτιαγμένα, που με την πάροδο του χρόνου αποκτούν για εμάς συναισθηματική αξία κι εμπλουτίζουν τις ζωές μας τη στιγμή που αποφασίζουμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Οι παππούδες μας το γνώριζαν αυτό. Το ίδιο και οι γονείς μας. Εμείς το ξεχάσαμε πολύ γρήγορα.
Αυτή η αίσθηση ελευθερίας που νιώθει κανείς όταν κατηφορίζει με το ποδήλατό του έναν λόφο μπορεί να συγκριθεί με κάποιο άλλο συναίσθημα;
Nομίζω πως αποτελεί μια μοναδική ανθρώπινη εμπειρία. Επίσης, είναι κάτι που μοιραζόμαστε με την πλειονότητα των ανθρώπων που ζουν στον πλανήτη σήμερα. Εάν έχεις κάποια στιγμή βιώσει μια τέτοια εμπειρία δέους κι ελευθερίας πάνω σε ένα ποδήλατο, εάν έχεις ταξιδέψει ποτέ από τη θλίψη στον ρυθμό δύο κινούμενων τροχών ή έχεις νιώσει την αναζωπύρωση της ελπίδας, κάνοντας πετάλι προς την κορυφή ενός λόφου με τη δροσιά του ιδρώτα στο μέτωπό σου, εάν έχεις αναρωτηθεί, κατηφορίζοντας έναν ψηλό λόφο και κάνοντας σαν πουλί, αν ο κόσμος σταμάτησε να κινείται για μία μόνο στιγμή, εάν έχεις κάτσει ποτέ στη σέλα ενός ποδηλάτου σιγοτραγουδώντας μέσα από την καρδιά σου και νιώθοντας όπως ένας συνηθισμένος άνθρωπος που αγγίζει τους θεούς, τότε έχουμε μοιραστεί κάτι βασικό και θεμελιώδες. Ξέρουμε ότι «όλα είναι για το ποδήλατο».
1890: Το ποδήλατο έχει γίνει το πιο χρηστικό μέσο μεταφοράς στην πόλη. 2012: Το ποδήλατο είναι το πιο χρηστικό μέσο μεταφοράς στην πόλη. Πώς το εξηγείτε αυτό;
Αυτήν τη στιγμή τα ποδήλατα είναι της μόδας - αυτό μπορεί να μην κρατήσει για πάντα, αλλά είναι ενδεικτικό του πώς ζητήματα υγείας, μετακίνησης, περιβάλλοντος και οι τιμές των καυσίμων θέτουν το ποδήλατο και πάλι στο επίκεντρο της συνείδησης του κοινού. Το πρώτο ποδηλατικό περιοδικό, το «Velocipede Illustre», έγραφε στο editorial του το 1869: «Το μεταλλικό άλογο συμπληρώνει ένα κενό της μοντέρνας ζωής, είναι μία απάντηση όχι μόνο στις ανάγκες της αλλά και στις προσδοκίες της. Είναι σχεδόν σίγουρο πως ήρθε για να μείνει». Το ίδιο πράγμα μπορεί να ειπωθεί και σήμερα. Ο Άγγλος συγγραφέας της βικτωριανής εποχής Χ.Τζ. Γουέλς είπε κάποτε: «Όταν βλέπω έναν ενήλικο πάνω σ’ ένα ποδήλατο, παύω ν’ απελπίζομαι για το μέλλον της ανθρώπινης φυλής». Σήμερα θα ήταν γεμάτος ελπίδα.
Η Σούζαν Μπ. Άντονι δήλωσε το 1896 πως το ποδήλατο βοήθησε περισσότερο απ’ οτιδήποτε στη χειραφέτηση των γυναικών. Σήμερα συνιστά πολιτική κίνηση το να χρησιμοποιεί κανείς το ποδήλατο;
Φυσικά. Tο ποδήλατο είναι μια αληθινή δημοκρατική μηχανή. Πολλές φορές, μόνο και μόνο το να καβαλάς ένα ποδήλατο είναι μία πολιτική κίνηση.
Γιατί αξίζει να τα δώσει όλα κανείς για το ποδήλατο;
O Zαν-Πωλ Σαρτρ έγραψε κάποτε: «Για ν’ αποκτήσω ένα ποδήλατο χρειάζεται να δώσω μόνο ένα χαρτονόμισμα, αλλά χρειάζομαι μία ολόκληρη ζωή για να συνειδητοποιήσω την κατοχή του».
Ενημερώσου για το ποδήλατο στα:
σχόλια