Ο «πρώτος σεναριογράφος του νουάρ», όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο Φρανσουά Τριφό και συγγραφέας ενός είδους «προλεταριακού μυθιστορήματος», ο θρυλικός ελληνοαρμενικής καταγωγής σεναριογράφος του Χόλιγουντ υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους στη διαμόρφωση του αμερικανικού φιλμ νουάρ, έχοντας γράψει τα σενάρια σε μερικές κλασικές ταινίες του Χόλιγουντ των δεκαετιών '40- '50, όπως «Η φόνισσα» του Ραούλ Γουόλς, το «Επικίνδυνο μονοπάτι» του Νίκολας Ρέι, το «Φίλησέ με μέχρι θανάτου» του Ρόμπερτ Ολντριτς, αλλά και το «Ανθρωποι του αίματος» του Ζυλ Ντασσέν. Η τελευταία ταινία που γύρισε ο Ντασσέν στο Χόλιγουντ προτού εγκαταλείψει τις ΗΠΑ λόγω «μαύρης λίστας» ήταν μάλιστα βασισμένη στο μυθιστόρημα του Μπεζερίδη «Η αγορά των κλεφτών», το οποίο είχε κυκλοφορήσει το 1949.
Ο Albert Isaac "Buzz" Bezzerides γεννήθηκε το 1908 στη Σαμψούντα του Πόντου από Έλληνα πατέρα και μάνα Αρμένισσα. Μετά τη γενοκτονία των Αρμενίων, η οικογένειά του θα μεταναστεύσει στην Αμερική στο Φρέσνο της Καλιφόρνια σε συνθήκες σχεδόν απόλυτης φτώχειας. Ο ίδιος από μικρός βοηθά τον πατέρα του, που μετέφερε πρώτα με κάρο και αργότερα με φορτηγό εμπορεύματα στις λαχαναγορές. Αυτά τα ταξίδια με το φορτηγό, οι συναντήσεις με τους εργάτες, οι συζητήσεις και οι αγωνίες τους θα αποτελέσουν αργότερα την πρώτη συγγραφική του ύλη. Κάποια στιγμή γράφτηκε και στο κολέγιο. Δεν κατόρθωσε, όμως, να το τελειώσει καθώς προείχε η ανάγκη εργασίας. Για να ζήσει, ο Μπεζερίδης εργάστηκε ως μηχανικός αυτοκινήτων, μηχανικός τη νύχτα σε ηλεκτρική εταιρεία, τεχνίτης μικροφωνικών εγκαταστάσεων ή ηχολήπτης ραδιοφωνικών μεταδόσεων τζαζ συναυλιών.
Το 1940 γράφει το πρώτο του βιβλίο, που μένει σχεδόν στην αφάνεια. Το λογοτεχνικό του έργο ήταν μικρής έκτασης (έγραψε όλα κι όλα μία νουβέλα, το «Πέρασμα στην αιωνιότητα», και τα μυθιστορήματα «Long Haul», «They drive by night» και «Η αγορά των κλεφτών», που κυκλοφορεί απ' τον Πατάκη). Την ίδια χρονιά τον πλησιάζει ένας ατζέντης της Γουόρνερ και του ζητεί να πουλήσει το διηγημά του The Long Haul προκειμένου να γίνει σενάριο. Ύστερα από διαπραγματεύσεις ο Μπεζερίδης πουλά τα δικαιώματα έναντι 2.000 δολαρίων, αλλά ανακαλύπτει πως το βιβλίο έχει ήδη γίνει ήδη σενάριο πριν ακόμα δώσει την άδειά του. Τότε ο Τζακ Γουόρνερ τού κάνει 7ετές συμβόλαιο συνεργασίας ώστε ο υπάλληλός του πλέον να μην μπορεί να μηνύσει την εταιρεία για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων.
Έτσι, όμως, ο Μπεζερίδης αρχίζει την καριέρα του σεναριογράφου.Την περίοδο αυτή γνωρίζει και γίνεται φίλος με διάσημους συγγραφείς, όπως ο Γουίλιαμ Σαρογιάν και ο Γουίλιαμ Φόκνερ. Με τον πρώτο συζητούν για τα βιβλία που ανταλλάσσουν μεταξύ τους: Ντοστογιέφσκι, Τολστόι. Με τον Φόκνερ γνωρίζονται στη «Γουόρνερ». Για ένα διάστημα, μάλιστα, ο πρώτος φιλοξενείται στο σπίτι του Μπεζερίδη, ο οποίος είναι πλέον παντρεμένος με την Ιβόν Γκόρμαν, την πρώτη του σύζυγο με την οποία απέκτησε κι ένα γιο.
Ποτέ ο Μπεζερίδης δεν συμπάθησε τον κόσμο των στούντιο και πολύ περισσότερο το Χόλιγουντ. Έκανε, βέβαια, φίλους σαν τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ ή τον Ρόμπερτ Μίτσαμ. Επέμενε, όμως, ότι το Χόλιγουντ συντρίβει τα ταλέντα. Το 1951 ο Μπεζερίδης αρχίζει να συζεί με τη σεναριογράφο, πρώην ερωμένη τού Φριτς Λανγκ και δηλωμένη κομμουνίστρια Σίλβια Ρίτσαρντς. Παρότι φιλελεύθερος και με αριστερές ιδέες, ο ίδιος δεν υπήρξε κομμουνιστής. Η σχέση του, όμως, με τη Ρίτσαρντς τού στοιχίζει: την εποχή του Μακαρθισμού εγγράφεται στην «γκρίζα λίστα» των φίλα προσκείμενων σε όσους δημιουργούς του σινεμά ήταν καταχωρισμένοι στην περιβόητη «μαύρη λίστα». Τότε επιστρέφει στη λαχαναγορά και στα φορτηγά.
Στις αρχές του '60 γράφει 1-2 σίριαλ για την τηλεόραση. Και μετά τα ίχνη του χάνονται. Εντοπίζεται ξανά το 1999 χάρη στον Σπύρο Ταραβήρα που για το ντοκιμαντέρ του (συμπαραγωγής των ΕΚΚ και ΕΡΤ) παίρνει και το 1ο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2005 και βρίσκει διανομέα στις ΗΠΑ. Ο αποτραβηγμένος, μοναχικός, παράξενος γέρος με το οξύ χιούμορ ανακαλύπτεται έτσι και πάλι από το Χόλιγουντ. Τον Αύγουστο του 2006 τον τιμούν σε ειδική τελετή δύο πανίσχυρα σωματεία: η Ένωση Σεναριογράφων και η Ένωση Ηθοποιών. Για ένα μικρό διάστημα γίνεται μεγάλος θόρυβος γύρω από το όνομά του. Και μετά ο Μπεζερίδης αποτραβιέται στο σπίτι του και συνεχίζει τη μοναχική του ζωή. «Ακόμα αναπνέω», απαντούσε στους ελάχιστους που του τηλεφωνούσαν. Σταμάτησε να αναπνέει τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς του 2007.
"Buzz" (2005) ένα συναρπαστικό ντοκιμαντέρ του Σπύρου Ταραβήρα με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Albert Isaac Bezzerides.
They Drive by Night (1940), film noir του Raoul Walsh με τους George Raft, Ann Sheridan, Ida Lupino, Humphrey Bogart. Σενάριο του Albert I. "Buzz" Bezzerides.
Thieve's Highway (1949), film noir του Jules Dassin με τους Richard Conte, Valentina Cortese, Lee J. Cobb. Σενάριο του Albert I. "Buzz" Bezzerides βασισμένο στο διηγημά του Thieves' Market.
On Dangerous Ground (1952), film noir του Nicholas Ray με τους Ida Lupino, Robert Ryan, Ward Bond. Σενάριο του Albert I. "Buzz" Bezzerides.
Kiss me Deadly (1955), film noir του Robert Aldrich με τους Ralph Meeker, Maxine Cooper, Alvert Dekker, Cloris Leachman. Σενάριο του Albert I. "Buzz" Bezzerides.
The Angry Hills (Προδοσία στην Αθήνα, 1959) του Robert Aldrich.
"Μάτια, μάτια που τα έχουν όλα, ματάκια φλογοβόλα, μπροστά τους θα βρεθώ !". Από την ταινία The Angry Hills (Προδοσία στην Αθήνα, 1959) του Robert Aldrich με τους Robert Mitchum, Stanley Baker, Elisabeth Muller, Gia Scala. Σενάριο του Albert I. "Buzz" Bezzerides.
σχόλια