O Georgi Markov διέφυγε από τη Βουλγαρία το 1969, αποχαιρετώντας μία μποέμικη ζωή που ακροβατούσε ανάμεσα σε λογοτεχνικές επιτυχίες και έναν διαρκή πόλεμο χαρακωμάτων με τη λογοκρισία. Στο Λονδίνο όπου εγκαταστάθηκε οριστικά το 1971, ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στο βουλγαρικό τμήμα του BBC. Σε αντίποινα για την αυτομόλησή του, το καθεστώς του Todor Živkov τον καταδικάσε ερήμην σε εξίμιση χρόνια φυλακή, διατάζοντας συγχρόνως και την απόσυρση όλων των έργων του από τις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία. Μέχρι το 1989 (δηλαδή μέχρι την πτώση του Živkov), απαγορευόταν στα βουλγαρικά ΜΜΕ να αναφέρουν με οποιαδήποτε αφορμή το ονομά του. Το 1975, άρχισε να μεταδίδεται κάθε εβδομάδα από το σταθμό Radio Free Europe μια σειρά από ρεπορτάζ του Georgi Markov για τη ζωή στη Βουλγαρία, τα Reportages in absentia, τα οποία διακόπηκαν με τη δολοφονία του. Τα ρεπορτάζ αυτά σήμαναν συναγερμό στη βουλγαρική μυστική αστυνομία. Με τη συνδρομή της KGB, η CSS ανέλαβε να δώσει μία οριστική λύση στην υπόθεση "Vagabond" -κωδική ονομασία του φακέλου του Georgi Markov στα αρχεία της βουλγαρικής μυστικής αστυνομίας. Βλ. dnevnik.bg.
Στο σιδηροδρομικό σταθμό του Μονάχου το 1971, ταξιδεύοντας με προορισμό την Αγγλία. Βλ. onlinepublishingcompany.info καιlostbulgaria.com.
Δεξιά, η κατοικία του Georgi Markov στο Λονδίνο (Lynette Avenue, Clapham). Βλ. dailymail.co.uk και onlinepublishingcompany.info.
Βλ. frognews.bg και cpj.org.
Με τη γυναίκα του Annabelle Dilk, την οποία παντρεύτηκε το 1975 στο Λονδίνο, και την κόρη τους Alexandra-Raina. Βλ. onlinepublishingcompany.info, russiaparachilenos.blogspot και senzacia.net.
Το φονικό όπλο, η λεγόμενη "βουλγάρικη ομπρέλα" με την οποία εκτοξεύτηκε η ρικίνη, ένα θανατηφόρο δηλητήριο για το οποίo εκείνη την εποχή δεν υπήρχε αντίδοτο. Σε μια στάση λεωφορείου, ένας πράκτορας πλησίασε τον βούλγαρο συγγραφέα και τον ακούμπησε "κατά λάθος" στο πόδι με τη μύτη της ομπρέλας του. Το ίδιο βράδυ, ο Georgi Markov εισήχθη στο νοσοκομείο με υψηλό πυρετό, αλλά ο οργανισμός του δεν άντεξε την ακαριαία δράση του δηλητηρίου, με αποτέλεσμα να πεθάνει τρες μέρες αργότερα. Βλ. lemoniadowy.salon24.pl, aardvarkian.com και thevieweast.wordpress.com.
Βλ. literaturseiten-muenchen.de.
Σύμφωνα με την αγγλική εφημερίδα The Guardian, το περιστατικό με τη δολοφονική ομπρέλα συνέβη στη στάση λεωφορείου που φαίνεται δεξιά στη φωτογραφία. Ωστόσο, πολλές άλλες πηγές (οι περισσότερες), συμπεριλαμβανομένου και του πρόσφατου ντοκιμαντέρ Silenced: Georgi Markov and the Umbrella Murder (2013) του Klaus Dexel, το τοποθετούν στη γέφυρα Waterloo Bridge (η επόμενη φωτογραφία). Φωτ. Paul Fievez. Βλ. Associated Newspapers.
Η στάση στη γέφυρα Waterloo Bridge. Βλ. blackcablondon.files.wordpress.com.
"Τhe dark evening, the foggy evening, the London Bridge, the umbrella, so British the umbrella" (Francesco Gullino).
Βασικός ύποπτος στην υπόθεση της δολοφονίας του Georgi Markov θεωρήθηκε ένας δανός υπήκοος, ιταλικής καταγωγής, ο Francesco Gullino, ή πράκτορας "Piccadilly". Σύμφωνα με την εκδοχή του βούλγαρου δημοσιογράφου Hristo Hristov, ο Francesco Gullino, που είχε συλληφθεί δυο φορές στη Βουλγαρία για λαθρεμπόριο, είχε στρατολογηθεί από τη CSS, τη βουλγαρική μυστική αστυνομία, με αντάλλαγμα την ελευθερία του. Ανακρίθηκε το 1993, με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν από τις (νέες) βουλγαρικές δικαστικές αρχές, τόσο από τη δανέζικη αστυνομία, όσο και από την Scotland Yard, αλλά οι υπόνοιες εναντίον του δεν κατέληξαν σε αδιάσειστες κατηγορίες. Ο παρασημοφορημένος επί Živkov πράκτορας "Piccadilly" για τις υπηρεσίες του υπέρ της "ασφάλειας και της δημόσιας τάξης της Βουλγαρίας" ζει σήμερα στην Αυστρία όπου ασχολείται με το εμπόριο έργων τέχνης.
Δίπλα στις φωτογραφίες του Francesco Gullino, το μικροσκοπικό σφαιρίδιο που περιείχε το δηλητήριο. Κατά την αυτοψία, ανακαλύφτηκε στο πόδι του Georgi Markov. Βλ. coldwarradios.blogspot., dailymail.co.uk και
blackcablondon.files.wordpress.com.
Σελίδα από το κόμικ Η μεγάλη πετρελαιοκηλίδα στον Κόλπο του Μεξικού. Βλ. jp-petit.org.
Δέκα μέρες πριν από τη δολοφονία του Georgi Markov, ένας άλλος βούλγαρος αντιφρονούντας, ο Vladimir Kostov δέχτηκε μία ανάλογη επίθεση στο παρισινό μετρό, αλλά στη δική του περίπτωση η πολύ μικρή ποσότητα δηλητηρίου που εκλύθηκε από το σφαιρίδιο του προκάλεσε μόνο πυρετό. Στη φωτογραφία το βιβλίο του Vladimir Kostov "Η βουλγάρικη ομπρέλα". Βλ. coldwarradios.blogspot και Novinar.bg.
"Χθες και σήμερα υποβλήθηκα σε ιατρική εξέταση. Η ακτηνογραφία έδειξε ότι στη θέση του τραυματισμού ανάμεσα στο δέρμα και τα κόκαλα, υπάρχει ένα μικρό σφαιρίδιο διαμέτρου περίπου δύο χιλιοστών" (δήλωση του Vladimir Kostov στο σταθμό Radio Free Europe στις 15.09.1978). Βλ. coldwarradios.blogspot.
Αφίσα από το ντοκιμαντέρ Silenced: Georgi Markov and the Umbrella Murder (2013) του Klaus Dexel που παρουσιάζει και μία συνέντευξη του Francesco Gullino, τον οποίο κατάφερε να εντοπίσει στην Αυστρία:
Q. Were you the murderer of Georgi Markov, or not?
A. I have nothing to do with this story. I am sorry. I wish I could give you a straight answer. But, think for a moment. If I were the murderer, do you think I should just say it? The real truth, you don’t throw it away because it is so important. But for your broadcasting, you can just say what want, just like all the others. … But in general, why should one say the truth? What for? You live so well with lies. Isn’t it? Or say nothing.
While Gullino’s English is not perfect, it is very good. In the rest of the taped interview, Gullino then gives his views on the Cold War and the murder of Georgi Markov:
Cold War. The situation. The period. They were just accusing one each other for the most horrible things. Weren’t they? Weren’t the British, the Americans, the West, the Germans, whatever, finding any occasion they could to say something bad about the East. And in the East, they did the same thing about the West. That was part of the attitude they had for the period of the Cold War.
It was normal for the day. What kind of British newspaper would say that life was better in Bulgaria, or in Russia, or whatever. They would say there were bad people; it was cold, nothing to eat, or whatever. And there is no freedom; there is no standard of living… On the other hand, in the eastern countries they would have said that in England everything is decadent, impoverished. They were accusing one another for many years of … well, you know very well, yes, if this Mister died on his very own? But on the other hand, … the country of Bulgaria was never very famous for nothing, really nothing important in the Cold War contest, you see? Like Pope, Hungary, Czech, or Poland. They were always talking so much about Poland. And why not also give a bit to the Bulgarians? Just a bit.
But, the very fact that nothing happened to me proves that nobody was really serious about me. But of course in the story, especially in those days, was an interesting story. When it happened 30 or 40 years ago. I think even a Japanese newspaper reported it. So it was quite a big story because … it was so exciting. You understand? As I told you before, the dark evening, the foggy evening, the London Bridge, the umbrella, so British the umbrella. Did they say I had a bough on the head with thorns? Conan Doyle could have made it.
(αναδημοσίευση από το σάιτ thehistoryherald.com)
Silenced: Georgi Markov and the Umbrella Murder (2013). Η πρεμιέρα της ταινίας πραγματοποιήθηκε στη Σόφια τον περασμένο Μάρτη.
σχόλια