Στον ποιητή, μυθιστοριογράφο, δραματουργό, θεωρητικό της Τέχνης, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, τα παγκόσμια γράμματα δεν χρωστούν μόνο ευγνωμοσύνη για κάποια από τα μεγαλύτερα έργα της λογοτεχνίας, της ποίησης και της δραματουργίας.
Χρωστούν την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, την είσοδο στην εποχή του ρομαντισμού, όχι υπό τη γλυκερή έννοια που κάποτε αποδίδεται στον όρο, αλλά στην οπτική που αντιμετώπιζε τέχνη και ζωή ως έννοιες αδιαχώριστες, ως ξέσπασμα του αυθορμητισμού, της ατομικής αλήθειας του καλλιτέχνη που πάση θυσία θα εκφραστεί, κόντρα στις αυστηρές φόρμες του κλασικισμού που έπνιγαν την Τέχνη της εποχής προς τα τέλη πια του 18ου αιώνα.
Στον ποιητή, μυθιστοριογράφο, δραματουργό, θεωρητικό της Τέχνης, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, τα παγκόσμια γράμματα xρωστούν την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, την είσοδο στην εποχή του ρομαντισμού, όχι υπό τη γλυκερή έννοια που κάποτε αποδίδεται στον όρο, αλλά στην οπτική που αντιμετώπιζε τέχνη και ζωή ως έννοιες αδιαχώριστες
Ο Γκαίτε, με τα «Πάθη του νεαρού Βέρθερου» το 1774, γίνεται ένας από τους ουσιαστικότερους εκπροσώπους του κινήματος "Sturm und Drang" ("Θύελλα και Ορμή"), μιας πραγματικής ανταρσίας στη γερμανική λογοτεχνία και το κατεστημένο του καιρού του.
Στο συγκεκριμένο έργο του, το οποίο θα γράψει μόλις στα 25 του χρόνια, ο Γκαίτε πλάθει έναν ήρωα πραγματικό έρμαιο της φύσης ή ακριβέστερα του αντίκτυπου των φυσικών φαινομένων στην ψυχολογία του. Ο Βέρθερος, βαθιά και αδιέξοδα ερωτευμένος, είναι ίσως ο πρώτος μυθιστορηματικός ήρωας που δεν υπακούει στους κλασικιστικούς κανόνες της λογικής και αφήνεται ανεξέλεγκτος στα συναισθήματα του, με τραγικό τέλος.
Η ανταπόκριση των νέων της εποχής σε αυτό το έργο, η λατρεία του ίδιου του Ναπολέοντα προς τον "Βέρθερο" και η μετάφραση του σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, εμπνέεται εν μέρει και από το γεγονός ότι ήταν βασισμένο σε πραγματικό γεγονός: στην αυτοκτονία ενός φίλου του μυθιστοριογράφου. Αρκετά χρόνια νωρίτερα, ο Γκαίτε έχει αρχίσει να σχηματίζει την ιδέα αυτού που θα γινόταν ο θρυλικός "Φάουστ", ένα ψυχογράφημα του διαβόλου μέσα από τις ανθρώπινες επιθυμίες. Το συγκεκριμένο έργο θα το ολοκληρώσει περίπου έναν χρόνο πριν το θάνατο του το 1832.
Γόνος εύπορης οικογένειας από τη Φραγκφούρτη, δεν αρκείται στις σπουδές Νομικής: αγαπά την Τέχνη, τις επιστήμες, την εξερεύνηση της ζωής μετά τη ζωή, την ευστοχία στην εξαγωγή συμπερασμάτων για οτιδήποτε αγγίζει τη δημόσια σφαίρα, την Ελλάδα.
Πέρα από το πλούσιο έργο του - δράματα, μυθιστορήματα, λυρική και αφηγηματική ποίηση - αφήνει πίσω του κάποια από τα σοφότερα γνωμικά, κάποια εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και σε κινηματογραφικές ταινίες.
"Vi Veri Veniversum Vivus Vici" (Ζώντας με τη δύναμη της αλήθειας, κατέκτησα το σύμπαν). - Από τον "Φάουστ". Τα αυτιά των νεότερων το άκουσαν στην ταινία "V for Vendetta".
"Αχ! σπούδασα φιλοσοφία
και νομική και ιατρική,
και, αλίμονο, θεολογία
με κόπο και μ' επιμονή·
και να 'μαι 'δω με τόσα φώτα,
εγώ μωρός, όσο και πρώτα!". Επίσης από τον "Φάουστ". - Στην Ελλάδα, η φράση κατάφερε να "χωρέσει" και στην ελληνική ταινία 'Ένα κορίτσι" για δύο"...
"Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου φαίνεται απ' αυτό που θεωρεί αστείο".
ΠΗΓΕΣ:
- Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Παγκόσμιος Πολιτισμός, Μύλμαν Β., Νεφέλη, 1997
- Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων, Abrams M.H., Πατάκης, 2005
- Οι ρίζες του ρομαντισμού, Berlin I., Scripta, 2000.
σχόλια