ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ

Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Ένα αγόρι μισοξαπλωμένο, σχεδόν υποβασταζόμενο από τον λαιμό ενός τράγου, κοιτάει κατευθείαν προς τους θεατές με ένα αινιγματικά παιχνιδιάρικο χαμόγελο. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής του Καραβάτζιο.

Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του

0

Οι θόρυβοι σβήνουν και το μυαλό μου βυθίζεται εντελώς σε αυτό το παιχνίδι φωτός και σκότους, ιδιωτικού και δημοσίου, ιερού και πρόστυχου, στο οποίο ο Καραβάτζιο έχει την ικανότητα να μας εμπλέκει στο λεπτό. Ενα αγόρι μισοξαπλωμένο, σχεδόν υποβασταζόμενο από τον λαιμό ενός τράγου, κοιτάει κατευθείαν προς τους θεατές με ένα αινιγματικά παιχνιδιάρικο χαμόγελο. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής του Καραβάτζιο. Δεν υπάρχει τίποτα στον πίνακα που να συμβολίζει την αγιότητά του... ούτε σταυρός, ούτε δερμάτινη ζώνη, μόνο ένα μικρό κομμάτι από δέρμα καμήλας μπλεγμένο ανάμεσα στις πληθωρικές πτυχές της κόκκινης κουβέρτας (αντικείμενο προφανώς από το στούντιο του Καραβάτζιο) που κείτεται στα πόδια του μικρού και του τράγου.

Αντίθετα με τους κανόνες και τον τρόπο της εποχής που θέλει τον Βαπτιστή εικονογραφημένο είτε ως βρέφος μαζί με τον Ιησού είτε ως ενήλικα να βαπτίζει τον Ιησού, ο Καραβάτζιο επιλέγει να κάνει το πορτρέτο ενός πραγματικού ανθρώπου που τον γνωρίζει πολύ καλά, ενός ζωντανού γελαστού αγοριού, του βοηθού του Cecco. Παρόλο που αυτό δεν είναι καθόλου σύνηθες για την εποχή, το πορτρέτο δεν βρίσκεται «τυπικά» μακριά από την ιστορία που θέλει τον Βαπτιστή (κατά Λουκά) «ένα παιδί που με γάλωσε και δυνάμωσε το πνεύμα του στις ερήμους μέχρι την ημέρα της επίσημης «εμφάνισής» του στο Ισραήλ.

Ατίθαση προσωπικότητα όπως ήταν, χωρίς να σκαλώνει πραγματικά πουθενά, ο Καραβάτζιο πρότεινε μέσα από τα έργα του μια καινούργια μορφή ρεαλισμού που κλόνισε ουσιαστικά την εκκλησιαστική εξουσία.

Για 85 λοιπόν σκούντι (ένα εξευτελιστικά χαμηλό ποσό, λόγω του ότι ο πίνακας θα περιείχε μόνο μια ανθρώπινη φιγούρα), πραγματοποιείται αυτό το αριστούργημα, το οποίο περιέχει -συμπυκνωμένα – όχι μόνο το νόημα της πολύπλοκης καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας του Καραβάτζιο, αλλά και έναν ουσιαστικό επαναπροσδιορισμό -για την εποχή- της ζωγραφικής. Μια πρώιμη προσπάθεια μετατόπισης του μέσου από απλή αναπαράσταση σε μια προσωπική έκφραση που εν δυνάμει μπορεί να περιέχει (και να ασκήσει) το βίαιο και κυρίως αδάμαστο καλλιτεχνικό δικαίωμα για υποκειμενικές ερμηνείες.

Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Ο αποκεφαλισμός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή,1608

Ατίθαση προσωπικότητα όπως ήταν, χωρίς να σκαλώνει πραγματικά πουθενά, ο Καραβάτζιο πρότεινε μέσα από τα έργα του μια καινούργια μορφή ρεαλισμού που κλόνισε ουσιαστικά την εκκλησιαστική εξουσία. Χρησιμοποιώντας ως μοντέλα για την αναπαράσταση αγίων καθημερινούς ανθρώπους, συχνά εξαθλιωμένους, φτωχούς και ταπεινούς χαρακτήρες ή ακόμη κορίτσια «ελαφρών ηθών», αλήτες από τον δρόμο και ανήμπορους άστεγους γέρους και γριές με λιγοστά μαλλιά και χαραγμένα από τον πόνο πρόσωπα, δικαιωματικά εξανθρωπίζει την πίστη (σε μια απόμακρη αλώβητη ουτοπία όπως αυτή του Χριστιανισμού) και απελευθερώνει τη ζωγραφική από την εικονογραφική αναπαράσταση. Ταυτόχρονα μέσα από τη θεατρική χρήση του «ζωγραφικού» φωτός ανυψώνει τα μοντέλα του (μέσα στους ρόλους που υποδύονται) σε μια εξωπραγματική διάσταση, γεμάτη πάθος, που σχεδόν δεν αντέχεται, συνδυάζοντας με μοναδικό τρόπο τους δύο πόλους της Αναγέννησης, τον «αισθησιασμό» και τη «θρησκευτικότα». Πραγματικό και αλλόκοσμο, ταπεινό και ιερό, ιδιωτικό και δημόσιο συνυπάρχουν στα έργα του όπως και στην καθημερινή ζωή εξάλλου.

Η ζωή του Καραβάτζιο είναι αλληλένδετη με το έργο του... ακόμα και αυτό φαινομενικά γίνεται για «ιερό» σκοπό. Μέσα από τα αριστουργήματά του έδειξε μια τρομερή ικανότητα να απορροφά τα πλέον διαφορετικά και ζωτικά στοιχεία της πολύπλοκης ανθρώπινης κουλτούρας, τα οποία μαζί με τη μοναδική ζωγραφική δεξιοτεχνία του δημιούργησαν μια ουσιαστική καμπή στην πορεία της Τέχνης... του πολιτισμού; Όπως πολλοί άνθρωποι «καταραμένοι να ανησυχούν διαρκώς», πέθανε μόνος του, κυνηγημένος, σε μια παραθαλάσσια ακτή.

Απόσπασμα από κείμενο που δημοσιεύτηκε στo 21o τεύχος της LiFO με αφορμή την έκθεση «Καραβάτζιο και 17ος αιώνας» που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 2006.

Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
The Lute Player, 1595-96
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον πίνακα "Η Παναγία με το Φίδι", 1605-06
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον πίνακα ο Άπιστος Θωμάς, 1601-02
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
"Η Παναγία με το Φίδι", 1605-06
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, 1610
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
The Conversion of St Paul, 1602
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Judith and Holofernes, 1598-99
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Martha and Mary Magdalene, 1598-99
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον πίνακα "Οι Χαρτοκλέφτες", 1595-1596
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Το ακάνθινο στεφάνι, 1602-03
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Η Χειρομάντισσα, 1595-96
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Άγιος Ιερώνυμος, 1605-06
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Το μαρτύριο του Αγίου Ματθαίου, 1599-1600
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Η Παναγία του ελέους, 1607
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον πίνακα "Αγόρι με καλάθι φρούτων", 1593-94
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του Facebook Twitter

 

 

Σαν Σήμερα
0

ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πέρα από τον Καραβάτζιο: Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου αποθεώνει την επιδραστική τέχνη του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου

Culture / Πέρα από τον Καραβάτζιο: Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου αποθεώνει την επιδραστική τέχνη του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου

Για πρώτη φορά προσεγγίζεται το έργο του επαναστατικού καλλιτέχνη και του τρόπου που επηρέασε σύγχρονους και μεταγενέστερους του ζωγράφους
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σοπέν

Πέθανε Σαν Σήμερα / «Κύριοι, ιδού μια μεγαλοφυΐα!»: Πώς ο Σοπέν άνοιξε νέα εποχή στη μουσική για πιάνο

Σαν σήμερα, στις 17 Οκτωβρίου 1849, πεθαίνει από φυματίωση στο Παρίσι ο Πολωνός Φρεντερίκ Φρανσουά Σοπέν, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Ρομαντισμού και κορυφαίος πιανίστας.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
CHECK Βέρντι

Σαν Σήμερα / Βίβα Βέρντι: Ο μεγάλος συνθέτης που κάποιοι του είπαν ότι θα γινόταν μια μετριότητα

Στις 10  Οκτωβρίου 1813 γεννήθηκε ο Τζουζέπε Φορτουνίνο Φραντσέσκο Βέρντι, ένας από τους πιο διάσημους και αγαπητούς συνθέτες όπερας στην Ιταλία και στον κόσμο.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Λούλα Αναγνωστάκη: «Όσο και αν τη χτυπάω μέσα από τα έργα μου, είμαι υπέρ της Ελλάδας»

Πέθανε Σαν Σήμερα / Λούλα Αναγνωστάκη: «Όσο και αν τη χτυπάω μέσα από τα έργα μου, είμαι υπέρ της Ελλάδας»

Σε μια από τις ελάχιστες συνεντεύξεις της, η κορυφαία θεατρική συγγραφέας της Ελλάδας, που πέθανε σαν σήμερα, μίλησε με πρωτοφανή ειλικρίνεια και απλότητα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ