ΚΙΝΗΣΗ

Πώς ερμηνεύεται η αδιαφορία για τις κάλπες της Κυριακής;

Πώς ερμηνεύεται η αδιαφορία για τις κάλπες της Κυριακής; Facebook Twitter
Η αποχή όντως εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 25% σε σύγκριση με τα επίπεδα των περσινών εκλογών, με συνέπεια να ξεπεράσει το συμβολικό όριο του 50% για πρώτη φορά στην εκλογική ιστορία. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

— Στη δημόσια σφαίρα το τελευταίο διάστημα κυριαρχεί η εκτίμηση ότι στις ευρωεκλογές αυτές δεν υπήρξε ουσιαστική αναφορά στην Ευρώπη και στα ζητήματα που την αφορούν. Ποιο θα λέγατε ότι θα έπρεπε να είναι το διακύβευμα αυτών των ευρωεκλογών και ποιο είναι τελικά στην πράξη;
Η επιλογή της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα επόμενα πέντε χρόνια –η οποία σε μεγάλο βαθμό κρίνεται στις εκλογές της Κυριακής, που θα δώσουν και την κατανομή ισχύος μεταξύ των κομμάτων στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο– θα επηρεάσει τις αποφάσεις που η Ευρώπη καλείται να πάρει σχετικά με τη θέση της στο διεθνές σύστημα και την έκταση της αυτονόμησής της από τις ΗΠΑ, τη στάση της στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη, τον ρυθμό υιοθέτησης των μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς  της έναντι τρίτων οικονομιών και την επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία. Διαφορετική θα είναι η κατεύθυνση των αποφάσεων αν η ευρωπαϊκή κεντροδεξιά αναζητήσει συμμάχους στα δεξιά της και διαφορετική αν επιβιώσει η παραδοσιακή συμμαχία της κεντροδεξιάς με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Φιλελευθέρους. Η ισχύς των κομματικών ομάδων αλλά και τα πρόσωπα που θα βρεθούν στις θέσεις των διαπραγματευτών για όλα τα παραπάνω είναι κομβικά θέματα, που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν ως κριτήρια ψήφου στις κάλπες της Κυριακής. Αντί αυτών, ως διακυβεύματα προβάλλονται από τα ελληνικά κόμματα η θολή και παρωχημένη έννοια της πολιτικής σταθερότητας, η τιμωρία του Μητσοτάκη ή το μέλλον της κεντροαριστεράς. Η ευθύνη των κομμάτων για τον αποπροσανατολισμό των εκλογέων από τα ουσιαστικά διακυβεύματα της ευρωαναμέτρησης είναι βαριά.

Το ότι οι νέοι παρακολουθούν τους πολιτικούς να ψάχνουν την τιμή της φέτας, να δοκιμάζουν παπούτσια με το σήμα του κόμματός τους στο πλάι και να βάζουν στοιχήματα για το ποια ομάδα θα κερδίσει έναν τελικό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη τους.

— Οι εκλογείς πάντως δεν φαίνεται να συγκινούνται από αυτά τα διακυβεύματα, ούτε τα ευρωπαϊκά ούτε τα εγχώρια. Πώς ερμηνεύεται αυτή η αδιαφορία και πώς θα αποτυπωθεί στο ποσοστό συμμετοχής στις κάλπες της Κυριακής;
Η αποχή όντως εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 25% σε σύγκριση με τα επίπεδα των περσινών εκλογών, με συνέπεια να ξεπεράσει το συμβολικό όριο του 50% για πρώτη φορά στην εκλογική ιστορία. Δεδομένων και των τεχνικών διευκολύνσεων που παρέχονται πλέον στην άσκηση του δικαιώματος της ψήφου, η αποχή θα πρέπει να ερμηνεύεται και ως μια ενεργητική πράξη καταδίκης των υπαρχουσών κομματικών επιλογών και όχι αποκλειστικά και μόνο ως απλή ένδειξη αδιαφορίας για τα δημόσια πράγματα. Είναι βέβαια αληθές ότι αγνοώντας τα ευρωπαϊκά διακυβεύματα –ή μη συνδέοντάς τα με την καθημερινότητά τους– και μην αναγνωρίζοντας ως σημαντικά τα εγχώρια «διακυβεύματα» που τίθενται από τα κόμματα, λόγω και της άνετης κυριαρχίας της ΝΔ οι ψηφοφόροι τείνουν να βλέπουν την αναμέτρηση της 9ης Ιουνίου ως μια πληκτική αγγαρεία, την οποία οι πιο πολλοί προσπαθούν να αποφύγουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και μεταξύ εκείνων που δηλώνουν πρόθεση ψήφου για συγκεκριμένο κόμμα στις δημοσκοπήσεις περίπου το 1/5 δηλώνει ότι η πιθανότητα να μην προσέλθει τελικά στην κάλπη είναι μεγάλη. Η αποχή λοιπόν εμφανίζεται στο ελληνικό εκλογικό σώμα ως μια νομιμοποιημένη πολιτική επιλογή.

κωνσταντινιδης
Γιάννης Κωνσταντινίδης

— Είπατε προηγουμένως ότι τα κόμματα θέτουν εγχώρια διλήμματα στις κάλπες αυτές. Είναι σωστό να αντιμετωπίζουμε τις ευρωεκλογές ως δημοσκόπηση για τις εθνικές εκλογές;
Είναι σίγουρα πολιτικά εσφαλμένο να θέτουμε ζητήματα που αφορούν την εγχώρια πολιτική σε μια αναμέτρηση που στοχεύει στην επιλογή προσώπων τα οποία θα ασχοληθούν με ένα άλλο επίπεδο λήψης πολιτικών αποφάσεων, το υπερεθνικό. Βεβαίως, τα διλήμματα των κομμάτων περνούν σε μεγάλο τμήμα του εκλογικού σώματος, που τελικά αντιμετωπίζει τις ευρωεκλογές με όρους εθνικών εκλογών. Ωστόσο, καθώς εκλαμβάνονται ως «εκλογές δεύτερης τάξης», δηλαδή εκλογές μικρότερης σημασίας σε σύγκριση με τις εθνικές εκλογές, τα αποτελέσματα εμφανίζουν συνήθως μια μικρή απόκλιση από αυτά των εθνικών εκλογών, κυρίως σε βάρος των μεγάλων κομμάτων και προς όφελος των πιο μικρών. Υπό την έννοια αυτή –και αφού λάβουμε υπόψη μας αυτήν τη μικρή διόρθωση για τα μεγάλα και για τα πολύ μικρά κόμματα–, το αποτέλεσμα μιας ευρωαναμέτρησης μπορεί να δώσει την εικόνα του αποτελέσματος μιας εθνικής αναμέτρησης. Γι’ αυτό άλλωστε, όταν οι δύο αναμετρήσεις εμφανίζουν και μεγάλη χρονική εγγύτητα, τα αποτελέσματα σπανίως διαφέρουν.

— Δεν υπάρχουν δηλαδή περιθώρια για ανατροπές ή εκπλήξεις την ερχόμενη Κυριακή;
Η αβεβαιότητα για την προσέλευση στις κάλπες, την οποία εκδηλώνει, όπως είπαμε, μεγάλο τμήμα του ακροατηρίου που δηλώνει μια πρόθεση ψήφου, είναι παράμετρος που δύναται να φέρει μικρές διαφορές από την καταγεγραμμένη στις δημοσκοπήσεις εικόνα. Αν η αποχή της τελευταίας στιγμής παρουσιάζει ασυμμετρίες ως προς την προέλευσή της, τότε το κόμμα που θα έχει χάσει σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων του προς την αποχή θα αποτυπωθεί με χαμηλότερα ποσοστά από αυτά που καταγράφει στις δημοσκοπήσεις, όπου η αβεβαιότητα της πρόθεσης ψήφου που δηλώνεται δεν σταθμίζεται, ενώ ένα άλλο κόμμα που τελικά δεν θα χάσει πολλούς ψηφοφόρους του προς την επιλογή της αποχής θα εμφανιστεί με το ποσοστό του υπερπληθωρισμένο. Μεγάλη αβεβαιότητα ως προς την προσέλευσή τους στην κάλπη εμφανίζουν αυτήν τη στιγμή οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που καθιστά το ποσοστό που θα λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ αρκετά ασταθές, κυρίως προς τα κάτω. Έκπληξη μπορεί επίσης να προέλθει από το υψηλό ποσοστό που θα καταγράψει η Φωνή Λογικής, το κόμμα που φαίνεται να έχει ξεχωρίσει τις τελευταίες εβδομάδες ως ο κεντρικός υποδοχέας της «ορφανής» –μετά την απαγόρευση συμμετοχής των Σπαρτιατών στις εκλογές– χρυσαυγίτικης ψήφου. Η δήλωση στήριξης σε τέτοια κόμματα συχνά αποσιωπάται στις δημοσκοπήσεις, αλλά εκδηλώνεται πίσω από το παραβάν, ωθώντας τέτοιου τύπου κόμματα προς τα πάνω.

— Τα κόμματα του ακροδεξιού χώρου διευρύνουν την εκλογική επιρροή τους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Καταγράφεται μάλιστα σημαντικότατη απήχηση στα νεότερα ηλικιακά στρώματα. Πώς ερμηνεύετε αυτήν την επιτυχία της ακροδεξιάς;
Ο ακροδεξιός λόγος περιέχει, πέραν από αντιμεταναστευτικές και αντιφιλελεύθερες σε ζητήματα ατομικών ελευθεριών θέσεις, που φυσικά ελκύουν ένα συγκεκριμένο κοινό, και ένα στοιχείο που τον καθιστά ευρύτερα δημοφιλή: τον λαϊκισμό, δηλαδή την ωμή εχθρότητα απέναντι στο σύστημα εξουσίας και την εξύμνηση του απλού και αδικημένου πολίτη. Το στοιχείο του λαϊκισμού βρίσκει δεκτικά ακροατήρια σε όλα τα ηλικιακά στρώματα, ίσως μάλιστα ευκολότερα στους νεότερους της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου –μετά από την οικονομική κρίση, την πανδημία του Covid-19 και τη ραγδαία άνοδο των τιμών–, που βιώνουν εντονότερα τη ματαίωση των προσδοκιών τους. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο ακροδεξιός λαϊκισμός έχει δέσει τα τελευταία χρόνια στο άρμα του και τον αντιευρωπαϊσμό, αποδίδοντας στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον ρόλο του συστήματος που ευθύνεται για την κάθε δυσχέρεια της καθημερινότητας του μέσου πολίτη. Η κάλπη των ευρωεκλογών εύλογα λοιπόν ενισχύει περαιτέρω το ακροδεξιό λαϊκιστικό κύμα, διότι θέτει από μόνη της το ζήτημα της λειτουργίας και των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

— Το νεότερο ακροατήριο γενικά φαίνεται να πολιορκείται στις εκλογές αυτές κυρίως μέσω της έντονης χρήσης των social media, κυρίως του TikTok, αλλά και μέσω των επισκέψεων αρχηγών και υποψηφίων σε πρωινές εκπομπές. Εκτιμάτε ότι είναι αποτελεσματικές αυτές οι νέες οδοί επικοινωνίας; Αλλάζουν τις πολιτικές συμπεριφορές;
Η χρήση των social media ως νέου δρόμου επικοινωνίας πράγματι έφερε τα πολιτικά πρόσωπα κοντά στο νεανικό κοινό, που σε καμία περίπτωση πλέον δεν αγοράζει εφημερίδες και δεν παρακολουθεί τα βραδινά τηλεοπτικά δελτία. Ιδιαίτερα μάλιστα με τη ραγδαία άνοδο της χρήσης του TikTok, το οποίο επιβάλλει εκ των πραγμάτων το «τσαλάκωμα» των υποκειμένων των βίντεο, οι πολιτικοί πρωταγωνιστές παρουσιάστηκαν ξαφνικά μπροστά στους νέους με ένα προφίλ συμπεριφοράς, εικόνας και λόγου απολύτως συμβατό με το δικό τους. Οι νέοι αποδέχθηκαν λοιπόν μάλλον ευχάριστα την εξέλιξη αυτή, όμως αυτή η έκπληξή τους ή έστω το ενδιαφέρον τους δεν θα πρέπει να μεταφράζεται σε απόφαση στήριξης ενός προσώπου ή κόμματος, ούτε καν στην επιλογή της συμμετοχής στις κάλπες. Η πολιτική αποξένωση των νέων ψηφοφόρων έχει πολύ βαθιές ρίζες στην πεποίθηση των νέων ότι οι πολιτικοί αδιαφορούν για την ουσία των ζητημάτων και ότι είναι αναποτελεσματικοί στη διαχείρισή τους. Το ότι τους παρακολουθούν να ψάχνουν την τιμή της φέτας, να δοκιμάζουν παπούτσια με το σήμα του κόμματός τους στο πλάι και να βάζουν στοιχήματα για το ποια ομάδα θα κερδίσει έναν τελικό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη τους.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΚΙΝΗΣΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η ζωή στην Ευρώπη εξαρτάται από τους ψηφοφόρους στη Βόρεια Καρολίνα και την Αριζόνα»

Διεθνή / «Η ζωή στην Ευρώπη εξαρτάται από τους ψηφοφόρους στη Βόρεια Καρολίνα και την Αριζόνα»

Ο παγκοσμίου φήμης ιστορικός Πίτερ Φράνκοπαν και ο επικεφαλής διπλωματικός ανταποκριτής και βετεράνος των «New York Times» Στίβεν Ερλάνγκερ σχολιάζουν τη σημερινή εκλογική μάχη στις ΗΠΑ και τη σημασία της για τον υπόλοιπο κόσμο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αμερικάνικη μάχη, ο τραμπικός λαός και τα βαθιά διλήμματα

Οπτική Γωνία / Η αμερικανική μάχη, ο τραμπικός λαός και τα βαθιά διλήμματα

Τα διλήμματα που εμμένουν και θα έχουν καταλυτικό ρόλο είτε υπερισχύσει ο Τραμπ είτε η Χάρις αφορούν πια την ίδια τη συνθήκη της λεγόμενης «φιλελεύθερης δημοκρατίας» στην αμερικανική της εκδοχή.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Γιατί μια νίκη του Τραμπ θα είναι καταστροφική;

Οπτική Γωνία / Γιατί μια νίκη του Τραμπ θα είναι καταστροφική

Τα ρατσιστικά και σεξιστικά σχόλια, τα φαινόμενα αυτολογοκρισίας και το κλίμα που επικρατεί. Μιλά στη LiFO η Νένη Πανουργιά, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Οι παράνομες πισίνες των Κυκλάδων και το λιγοστό νερό που έχει απομείνει

Ρεπορτάζ / Οι παράνομες πισίνες των Κυκλάδων και το λιγοστό νερό που έχει απομείνει

Οι πισίνες, παράταιρες με το κυκλαδικό τοπίο και αρκετές από αυτές παράνομες, προκαλούν πια αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες, που τις βλέπουν να γεμίζουν ενώ η παρατεταμένη λειψυδρία φέρνει στις βρύσες τους βιομηχανικό, πανάκριβο νερό.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ο Ζίζεκ στα 75: «Είναι ηλίθιο και ταπεινωτικό να είσαι γέρος»

Οπτική Γωνία / Ο Ζίζεκ στα 75: «Μην κοιτάς βαθιά μέσα σου, θα ανακαλύψεις μόνο σκατά»

«Είναι ηλίθιο και ταπεινωτικό να είσαι γέρος» δηλώνει σε συνέντευξή του στον Telegraph ο διάσημος Σλοβένος φιλόσοφος, ο οποίος πιστεύει επίσης ότι είμαστε πλέον πολύ κοντά σε ένα είδος «ήπιου φασισμού», όπως γράφει στο νέο βιβλίο του.
THE LIFO TEAM
Γιατί να μη λιντσάρουμε τους ανήλικους δράστες;

Explainer / Το ποινικό δίκαιο ανηλίκων και η δίψα του κοινού για λιντσάρισμα

Τις τελευταίες εβδομάδες, μετά την υπόθεση ξυλοδαρμού μιας ανήλικης στη Γλυφάδα, η συζήτηση για τη βία μεταξύ ανηλίκων έχει αναζωπυρωθεί, ενώ παράλληλα η κυβέρνηση εξήγγειλε κάποια μέτρα για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ

Βασιλική Σιούτη / Η Τουρκία απαιτεί, ο Σαμαράς πιέζει, η αντιπολίτευση κρατά χαμηλούς τόνους

Η κυβέρνηση επιθυμεί την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά δέχεται πιέσεις από την Άγκυρα, η οποία εγείρει διαρκώς νέες αξιώσεις, και από τους πρώην πρωθυπουργούς Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή, που εκφράζουν επιφυλάξεις. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ηοw much is too much?

Οπτική Γωνία / Πόσες λεπτομέρειες αρκούν όταν μιλάμε για σεξουαλική κακοποίηση;

Πώς «καταναλώνουμε» τη σεξουαλική βία σε μια εποχή που ο οποιοσδήποτε μπορεί να μεταδώσει ζωντανά έναν βιασμό από ένα κινητό ή να τον κάνει upload στο youporn, και που το πορνό είναι παντού και πιο βίαιο από ποτέ;
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΡΙΒΟΛΗ
Γιατί οι αμερικανικές εκλογές είναι οι πιο κρίσιμες των τελευταίων ετών;

Διεθνή / Γιατί οι αμερικανικές εκλογές είναι οι πιο κρίσιμες των τελευταίων ετών;

Τι θα σημάνει μια πιθανή νίκη του Τραμπ; Πώς το αποτέλεσμα θα επηρεάσει την Ελλάδα και τις σχέσεις μας με την Τουρκία; Μιλά στη LIFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χρυσέλλα Λαγαρία: «Δεν είναι τόσο τρομακτικό το να είσαι τυφλός»

Οι Αθηναίοι / Χρυσέλλα Λαγαρία: «Δεν είναι τόσο τρομακτικό το να είσαι τυφλός»

Η συνιδρύτρια και διευθύντρια της Black Light και συνδημιουργός της σειράς podcast της LiFO «Ζούμε ρε» δραστηριοποιείται ώστε οι ΑμεΑ να διαθέτουν ίσες ευκαιρίες και απεριόριστη πρόσβαση, δίχως στιγματισμούς και διακρίσεις. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ