[Από την Αργυρώ Μποζώνη]
«Είμαι η μοναδική γυναίκα που σώθηκα από τον Πικάσο και δεν έχω μετανιώσει ούτε μια στιγμή γι' αυτό», λέει η Φρανσουάζ Ζιλό σύζυγος του Πικάσο και μητέρα των παιδιών του. «Πώς; Παρατώντας τον». H μόνη που μίλησε και τον αποκάλεσε σαδιστή. Η ιστορία επιβεβαιώνει τα λεγόμενά της. Όλες οι άλλες γυναίκες του καταστράφηκαν.
Ποιά λέξη; Ποιά λέξη ταιριάζει σε μια μέγιστη προσωπικότητα της τέχνης για τη σχέση του με τις γυναίκες; Η μαγνητική επίδραση που ασκούσε ο Πικάσο αφορούσε και στην τέχνη και στους ανθρώπους που κινήθηκαν γύρω του. Η μοναδική του προσωπικότητα αποτυπώθηκε σε χιλιάδες φωτογραφίες. Οι γυναίκες τον κοιτάζουν μαγεμένες και δεν του αντιστέκονται. Ο Πικάσο λάτρεψε τη γυναίκα και την απεικόνισε όσο κανένας άλλος εικαστικός. Από τη ζωή του πέρασαν χιλιάδες. Μοντέλα, μούσες, εφήμερες ερωμένες, οι μητέρες των τεσσάρων παιδιών του, οι δυο σύζυγοί του. Καθεμιά από αυτές ήταν μια ιδιαίτερη σχέση. Συνήθως επεισοδιακή.
Ο Patrick O'Brian στη βιογραφία του ζωγράφου μιλάει για τις γυναίκες του ως εξής: «Η αίσθηση του Πικάσο για τις γυναίκες ταλαντεύονταν ανάμεσα σε μια ακραία ευαισθησία και στο μίσος με μέσο σημείο την αντιπάθεια, αν όχι την περιφρόνηση». Η αλήθεια είναι μια και μοναδική. Ο Πικάσο δε μπορούσε να αντέξει χωρίς τη συντροφιά μιας γυναίκας. Αλλά δε μπορούσε να μην είναι αυτός ο αρχηγός, ο αυταρχικός, η μούσα της μούσας του. Ήταν άπιστος αλλά και βαθιά ερωτύλος. 
Με το ίδιο πάθος που ερωτευόταν μια σύντροφό του, με την ίδια σκληρότητα την εγκατέλειπε για τον επόμενο έρωτά του. Το αποτύπωμα που άφησαν οι μεγάλες σχέσεις στο έργο του είναι βαθύ και μοναδικό. Η πίστη δεν ήταν στη φύση του. Ήταν άνθρωπος των πολλών αντιθέσεων: συχνά ευγενικός κι ευαίσθητος, αλλά από την άλλη απίστευτα εγωιστής, τυραννικός και κυριαρχικός. Ιδιαίτερα απέναντι στις γυναίκες είχε μία σχεδόν σχιζοφρενική συμπεριφορά. όπως το ότι βασικό προσόν για να παρατηρήσει μία γυναίκα ο Pablo Picasso ήταν να είναι υποχωρητική και κυρίως... πιο κοντή από τον ίδιο ο οποίος είχε ύψος μόλις 1,63. Για να ξεπεράσει το κόμπλεξ του με το ύψος ήθελε να κυριαρχεί πάνω στις γυναίκες του σε σημείο απίστευτης σκληρότητας. Φημολογείται ότι είχε πει σε μία ερωμένη του: Για εμένα υπάρχουν δύο είδη γυναικών, οι βασίλισσες και τα χαλάκια της πόρτας. Όσον αφορά στο έργο του, ο δημιουργός σε ορισμένες από τις καλλιτεχνικές του φάσεις, είναι φανερά επηρεασμένος από την άστατη και περιπετειώδη προσωπική του ζωή. Έργα όπως οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν», απεικονίζουν και είναι εμπνευσμένες άλλωστε από την ιδιαίτερη ζωή του. Η σεξουαλική του όρεξη παρέμενε έντονη ακόμη και στην ηλικία των 70 χρόνων, ενώ αν μία κοπέλα έμπαινε στο στόχαστρό του έπρεπε να την κατακτήσει ολοκληρωτικά. Μάλιστα συνήθιζε να δωρίζει στις μέλλουσες ερωμένες του ένα χρυσό αγαλματίδιο με όρθιο τον μεγάλο του φαλλό. Ήταν ένδειξη ότι ήθελε να τις κάνει ερωμένες του κι εκείνες υπέκυπταν... Ακόμα και μετά τα 70 του χρόνια, ο Πικάσο κατάφερε να γοητεύσει την 27χρονη Ζακλίν Ροκ η οποία τον αποκαλούσε «θεό» της. Το 1961 παντρεύτηκαν και ο ζωγράφος δεν σταμάτησε να έχει κι άλλες ερωμένες. Στα χρόνια που έζησε με τη Ζακλίν, ζωγράφισε πάνω από 400 πίνακες με την ίδια. Η περίοδος αυτή, θεωρείται μάλιστα μια από τις πιο παραγωγικές περιόδους της ζωής του. Ο μεγάλος δημιουργός πέθανε τον Απρίλιο του 1973 με τη Ζακλίν στο πλευρό του και ένα άγαλμα της, πιθανόν, μεγαλύτερης αγάπης του, Μαρί Τερένζ, τοποθετήθηκε δίπλα από τον τάφο του. Μετά από όλα αυτά δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί η Ντόρα Μααρ του είπε κάποτε «Σαν καλλιτέχνης μπορεί να είσαι εκπληκτικός, αλλά από ηθικής άποψης δεν αξίζεις τίποτα».
Το «κεφάλαιο» Φρανσουάζ Ζιλό
Είναι η μοναδική εν ζωή σύντροφος του Πικάσσο, σήμερα 93 ετών. Έκανε την τελευταία της έκθεση στο Gagosian Gallery της Νέας Υόρκης, το 2012. Υπήρξε ερωμένη και μούσα του Πάμπλο Πικάσο. Η ζωή μαζί του ήταν μια υπέρβαση χωρίς τελειωμό. Αγαπήθηκε και μισήθηκε με πάθος από τον Πικάσσο, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Είναι η μόνη από τις γυναίκες του που τον εγκατέλειψε. Γνώρισε τον Πάμπλο Πικάσο το 1943 στο Παρίσι, όταν φοιτούσε στη Νομική Σχολή. Ο Ισπανός ζωγράφος ήταν σαράντα χρόνια μεγαλύτερός της. Ο Πικάσσο εκείνη την εποχή είχε δυο ακόμα ερωμένες και μια σύζυγο στο όριο της τρέλας.
To 1988, η Φρανσουάζ Ζιλό μιλά σε ένα ντοκιμαντέρ για τη γνωριμία τους με τον Πικάσσο, το 1943 στο κατεχόμενο από τους ναζί Παρίσι, για την πρώτη της επίσκεψη στο ατελιέ του στην Αριστερή Οχθη, «τον ναό του Πικάσο». Τρία χρόνια αργότερα ο Πικάσο συνόδευσε τη Φρανσουάζ Ζιλό στο ατελιέ του φίλου του Ανρί Ματίς, τον οποίο εκείνη θαύμαζε πολύ. Ο Ματίς πρότεινε στην κοκκινομάλλα γυναίκα να της κάνει το πορτρέτο. «Ο Πικάσο παραξενεύτηκε- διηγείται η Ζιλό-, γιατί μέχρι τότε δε με είχε ζωγραφίσει. Ο Ματίς όμως, για να τον πειράξει και να τον προκαλέσει, πρότεινε να βάψει μπλε παστέλ το δέρμα μου και πράσινα τα μαλλιά μου». Η συνάντησή τους παρακίνησε τελικά τον Πικάσο να χρησιμοποιήσει μία παλέτα από ψυχρές μπλε και πράσινες αποχρώσεις για να κάνει ένα χρόνο αργότερα το βασικό πορτρέτο της, τη «Γυναίκα λουλούδι».
Η Ζιλό, ακόμη και σήμερα δεν κρύβει ότι ο Πικάσο υπήρξε το πιο έντονο πάθος της ζωής της. Ακόμα και το πάθος με το οποίο μιλά γι αυτόν –όπως και να μιλά- φανερώνει μια σχέση που δεν ξεπέρασε ποτέ. Αν και ερωτευμένη δεν άντεξε μια συμβίωση την οποία μέχρι σήμερα αποκαλεί εφιαλτική. 
Ο Πικάσσο ήταν βασανιστικός, κτητικός, ενώ σε αυτό το τοπίο είχαν ήδη προστεθεί τα δυο παιδιά τους, ο Κλοντ και Παλόμα. Ο Πικάσσο ήθελε μαζί της και ένα τρίτο παιδί, αλλά δεν ανεχόταν το ανεξάρτητο πνεύμα της.Το 1953, παρά τις απειλές του, μετακόμισε από το χωριό Βαλορί, όπου έμεναν, στο Παρίσι για να είναι ανεξάρτητη και να έχουν τα παιδιά της καλύτερη εκπαίδευση. Ο Πικάσσο έγινε έξαλλος. «Κάθε φορά που αλλάζω γυναίκα πρέπει να καταστρέψω την προηγούμενη» έλεγε. Με τη Ζιλό το προσπάθησε πολύ. Όταν έγραψε το πρώτο της βιβλίο, ο Πικάσο έκοψε κάθε επαφή μαζί της και με τα παιδιά για να την εκδικηθεί. Απειλούσε τους γκαλερίστες του Παρισιού που είχαν έργα της Ζιλό, και χάρη στις γνωριμίες του οι εφημερίδες δημοσίευαν μόνο κακές κριτικές των έργων της. Έκανε αγωγή για να εμποδίσει την έκδοση του βιβλίου, ο εκδοτικός οίκος όμως με τον οποίο συνεργαζόταν η Ζιλό απέδειξε ότι όλα όσα είχαν γραφτεί ήταν αληθινά και κέρδισε τη δίκη. Μόνο δύο χρόνια μετά από την ετυμηγορία του δικαστή τής τηλεφώνησε και της έδωσε συγχαρητήρια λέγοντάς της: «Ξέρεις ότι μου αρέσουν οι νικητές». Αυτή η σφοδρή σύγκρουση έγινε αιτία να μετακομίσει η Ζιλό στις ΗΠΑ. Μέχρι σήμερα θεωρεί ότι ήταν η καλύτερη απόφασή της.
Στην επόμενη σελίδα: Η ερωτική ζωή του Πικάσσο
Η Ερωτική ζωή του Πικάσσο
Ο Πικάσσο γεννήθηκε το 1881 στη Μάλαγα. Ο πατέρας του, επίσης καλλιτέχνης, σύχναζε σε οίκους ανοχής, έτσι και ο Πικάσσο έγινε θαμώνας και ο ίδιος από την ηλικία των 13 ή 14. Η ιδέα ότι οι γυναίκες υπήρχαν μόνο για την ευχαρίστησή του επηρέασε τη ζωή και την τέχνη του. Λάτρευε τη μητέρα του από την οποία πήρε και το όνομά του Picasso, αντί για το πατρικό του Ruiz. Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια. Το ταλέντο του ήταν εμφανές από τα πρώτα χρόνια της ζωής του.Μετά τη σχολή καλών τεχνών της Μαδρίτης, έφυγε για το Παρίσι, το 1900 σε ηλικία 19 χρονών, μαζί με δύο Ισπανούς ζωγράφους. Εκεί, ένας από αυτούς ερωτεύτηκε μία κοπέλα αλλά καθώς ήταν ανίκανος σεξουαλικά δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τον έρωτά του, κάτι που το έκανε ο ίδιος ο Picasso για εκείνος με αποτέλεσμα ο νεαρός πληγωμένος να αυτοκτονήσει. Για ένα διάστημα ο Picasso ταξίδευε ανάμεσα σε Παρίσι, Μαδρίτη και Βαρκελώνη.
Το 1904 έμεινε μόνιμα στο Παρίσι όπου γνώρισε ένα μοντέλο ζωγράφου, την κοκκινομάλλα Fernande Olivier. Όπως έλεγε αργότερα, αυτό το διάστημα ήταν το πιο ευτυχισμένο της ζωής του. Έως το 1909 είχε αποκτήσει προστάτες και χορηγούς, όπως το ζεύγος συλλεκτών Stein, ενώ τα έργα του άρχισαν να εκτίθενται. Όμως η απίστευτη κτητικότητά του οδήγησε τη Fernande στην αγκαλιά ενός Ιταλού ζωγράφου και τον εγκατέλειψε. Ο Picasso εκδικήθηκε κάνοντας σχέση με την καλύτερή της φίλη Marcelle Humbert, που την αποκαλούσε Eva. Αν και το πάθος τους ήταν έντονο, αυτό δεν σταμάτησε τον ζωγράφο από τις ερωτικές σχέσεις με άλλες γυναίκες. 
Όταν η Eva έπαθε φυματίωση έμεινε στο πλευρό της αν και συνέχιζε τις ερωτικές του σχέσεις ενώ μετά τον θάνατο της συντρόφου του το 1916 ακολούθησε σχεδόν στρατιά ερωμένων Το 1916 ο Jean Cocteau, του ζήτησε να ζωγραφίσει το σκηνικό για μια παράσταση μπαλέτου. Έτσι γνώρισε και ερωτεύθηκε την Ρωσίδα μπαλαρίνα Olga Koklova.Το 1918 την παντρεύτηκε. Αρχικά ήταν ευτυχισμένοι αν κι εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες. Εκείνος ήταν τύπος μποέμ, αντισυμβατικός και αδιάφορος για την κοινωνική του θέση, εκείνη ήταν αστή, με έντονο ενδιαφέρον για την κοινωνική της θέση και παθολογικά ζηλιάρα. Μαζί απέκτησαν έναν γιο, τον Paulo. Η οικογενειακή ευτυχία διήρκεσε λίγο, καθώς πλέον ο Picasso ήταν πλούσιος είχε υπηρέτες και η Olga δεν είχε οτιδήποτε να κάνει, καθώς είχε εγκαταλείψει για χάρη του την καριέρα της.
Έτσι, αποφάσισε να κάνει τη ζωή του συζύγου της ανυπόφορη! Εγκατέλειψε ακόμη και τις κοινωνικές της υποχρεώσεις για να αφιερωθεί σ' αυτόν τον σκοπό. Η πιο λογική εξήγηση βέβαια ήταν ότι οι συνεχείς απιστίες του άνδρα της την οδήγησαν σε νευρικό κλονισμό.Το 1927 ο Picasso γνώρισε μία όμορφη ξανθιά κοπέλα, μόλις 17 χρονών, τη Marie-Thérèse Walter, αν και ο ίδιος ήταν 46. Η σχέση τους τον έκανε πραγματικά ευτυχισμένο. Το 1928 πήρε την οικογένειά του για διακοπές και φρόντισε ώστε και η νεαρή ερωμένη του βρίσκεται σε κατασκήνωση κοντά του. Κάθε πρωί εγκατέλειπε τη σύζυγο και τον γιο του για να συναντηθεί με τη Marie-Thérèse. Ωστόσο, η Olga δεν άντεξε τις απιστίες του, πήρε τον γιο τους και πήγε να ζήσει μόνιμα στη Νότια Γαλλία.
Με τη Marie-Thérèse απέκτησε μία κόρη τη Maya το 1935 κι αν και ήταν πανευτυχής δεν σταμάτησε τις παράλληλες σχέσεις. Η επόμενη κατάκτησή του ήταν μία 29χρονη καλλονή με γιουγκοσλαβική καταγωγή. Λέγεται ότι οι δύο γυναίκες κάποια στιγμή συναντήθηκαν στο στούντιό του τυχαία και η Marie-Thérèse απαίτησε από εκείνον να επιλέξει. Τότε εκείνος τους είπε να παλέψουν εκείνες για το ποια θα τον κρατήσει. Κι εκείνες πραγματικά πάλεψαν. Η Dora Maar κέρδισε και μετακόμισε στο σπίτι του Picasso, ενώ η Marie-Thérèse με τη Maya έμειναν κοντά σ' ένα διαμέρισμα. Ωστόσο, ακόμη και τώρα, μόνο ένα χαρέμι θα μπορούσε να ικανοποιήσει τον ζωγράφο. Το 1943 κι ενώ το Παρίσι είναι υπό γερμανική κατοχή, συνάντησε δύο Γαλλίδες σ' ένα καφέ. Τις κάλεσε στο στούντιό του.
Η 21χρονη Françoise Gilot του έκλεψε την καρδιά και την πολιορκούσε μήνες προτού εκείνη αφεθεί στον έρωτά του. Μόλις η Dora έμαθε για τη νέα σχέση του έγινε κομμάτια. Μεταφέρθηκε σε κλινική με νευρικό κλονισμό και δεν ξαναέκανε άλλη σχέση λέγοντας «μετά τον Picasso, ο Θεός». Με τη νέα ερωμένη του περνούσαν πολύ καιρό στην Αντίμπ όπου ζούσε η σύζυγός του Olga. Υποφέροντας από κατάθλιψη και μελαγχολία η Olga έκανε συχνές και ξαφνικές επισκέψεις ενώ λέγεται ότι ζήλευε τρομερά τη Françoise, ώστε της επετίθετο και της προκαλούσε εκδορές και μελανιές. Η Françoise του χάρισε δύο παιδιά, έναν γιο και μία κόρη, αλλά κουράστηκε γρήγορα από τις δουλειές του σπιτιού και τη φροντίδα δύο παιδιών. Ο Picasso την ανάγκαζε να σηκώνεται ξημερώματα και να ανάβει τις σόμπες στο στούντιό του. Η γυναίκα δεν άντεχε τον ερωτύλο σύζυγό της και βυθίστηκε σε απόλυτη μελαγχολία. Η σωτηρία για τον ζωγράφο ήρθε το 1951 στο πρόσωπο της 24χρονης ποιήτριας Geneviève Laporte. Εκείνος ήταν 70 χρονών. Τον εγκατέλειψε ύστερα από μία ασήμαντη παρεξήγηση. Την ίδια χρονιά η Françoise επίσης τον εγκατέλειψε για έναν Έλληνα εραστή. Τότε ο ζωγράφος «θάφτηκε» στη δουλειά του προσπαθώντας να ξεπεράσει τη διπλή εγκατάλειψη.
Όμως ως παρηγοριά ήρθε με την 27χρονη Jacqueline Roque, που τον αποκαλούσε "θεό" και του φιλούσε με λατρεία τα χέρια. Κι αν στην αρχή ήταν αδιάφορος απέναντί της, το 1961 την παντρεύτηκε. Σημειωτέον ότι η Olga πέθανε από καρκίνο το 1954. Στα 20 χρόνια που έζησε με την Jacqueline, ο Picasso ζωγράφισε περισσότερα από 400 πορτρέτα της. Προς το τέλος της ζωής του, ο ζωγράφος μετατράπηκε σε ερημίτη, κάτι για το οποίο οι φίλοι του κατηγορούσαν την κτητική Jacqueline, που έδιωξε τα παιδιά και τα εγγόνια του από το σπίτι. Σε όλη του τη ζωή ο Picasso ακολουθούσε τη συμβουλή ενός γιατρού «κάνε πολύ σεξ και πίνε κόκκινο κρασί».
Το 1966 έπαθε καρκίνο του προστάτη κάτι πουτον συνέθλιψε. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε απομονωμένος στο σπίτι του με τη συντροφιά της Jacqueline Roque, της τελευταίας του συζύγου. Πέθανε σε ηλικία 92 χρονών, τον Απρίλιο του 1973,σε ένα δείπνο με φίλους σε ένα χωριό έξω από τις Κάννες, τη Μουζέν, δίπλα στην τελευταία του σύντροφο. Τα τελευταία του λόγια ήταν: «Πιείτε στην υγειά μου».
Πάνω στον τάφο του τοποθετήθηκε το άγαλμα της Marie Thérèse, ίσως της μεγαλύτερης αγάπης της ζωής του. Η Dora κάποια στιγμή του είχε πει: «Μπορεί ως καλλιτέχνης να είσαι εκπληκτικός, αλλά ηθικά είσαι άχρηστος». Η Ζιλό ήταν η μοναδική γυναίκα που έμεινε σώα και αβλαβής από τον Πικάσο. Από τις γυναίκες που πέρασαν από τη ζωή του, η Μαρί Τερέζ κρεμάστηκε, η Ζακλίν Ροκ αυτοκτόνησε με πιστόλι, ενώ η Ολγα Τσέλκοβα, η πρώτη σύζυγός του, και η Ντόρα Μααρ έχασαν τα λογικά τους.
σχόλια