Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Μέρος της συλλογής της οικογένειας Attenborough. Φωτο: Sotheby’s

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία

1

Σε δημοπρασία αναμένεται να πωληθούν έργα της ωραιότερης, ίσως, συλλογής κεραμικών του Πάμπλο Πικάσο, τα οποία πριν από περίπου 50 χρόνια είχαν βρεθεί στην ιδιωτική συλλογή του ηθοποιού και σκηνοθέτη σερ Richard Attenborough.


Τα κεραμικά, σπάνιο τμήμα της καλλιτεχνικής δουλειάς του Πικάσο, από την εποχή που πειραματιζόταν με διάφορα υλικά και τεχνοτροπίες, τα είχε αγοράσει η οικογένεια Attenborough κατά τη διάρκεια διακοπών στη νότια Γαλλία, όπως χαρακτηριστικά θυμάται ο γιος του ηθοποιού και γνωστός θεατρικός σκηνοθέτης Michael. Όπως λέει, οι γονείς του ήταν άνθρωποι της συνήθειας και στις διακοπές τους εννοούσαν να πηγαίνουν στο ίδιο αγαπημένο τους μέρος, να επισκέπτονται το ίδιο ξενοδοχείο, να κοιμούνται στο ίδιο δωμάτιο, να κάνουν ακριβώς ό,τι εγγυόταν την ευχάριστη ρουτίνα της ανάπαυλάς τους.

H συγκεκριμένη συλλογή κεραμικών είναι η καλύτερη και πληρέστερη που υπήρξε ποτέ σε χέρια ιδιώτη, ένα φίνο δείγμα της μαεστρίας, της αίσθησης του χιούμορ και της καλλιτεχνικής μεγαλοφυῒας του Πικάσο.

Μερικά χιλιόμετρα από το ξενοδοχείο στο οποίο διέμεναν στην παραθαλάσσια πόλη Αντίμπ, μεταξύ Καννών και Νίκαιας, βρισκόταν το διάσημο εργαστήριο κεραμικής Μαντούρα στο Βαλορίς, όπου ήδη από το 1946 δραστηριοποιούνταν ο Πικάσο. Εκεί το 1954 ο ηθοποιός ανακάλυψε αυτή την πτυχή του καλλιτέχνη, αγοράζοντας αρκετά από τα κομμάτια που αργότερα θεωρήθηκε ότι εντάσσονται στην πιο ερωτική περίοδο καλλιτεχνικής δημιουργίας του διάσημου ζωγράφου.

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
O Richard και η Sheila Attenborough αγόρασαν τα πρώτα κεραμικά κομμάτια το 1954 κατά την επίσκεψή τους στο εργαστήριο κεραμικής Μαντούρα στο Βαλορίς όπου δούλευε ο Πικάσο, στη Νότια Γαλλία.

Σύμφωνα με τον Michael Attenborough, για μεγάλο διάστημα ο πατέρας του είχε εμμονή με τα κεραμικά του καλλιτέχνη και ταξίδευε ακούραστα μέχρι το Βαλόρις για να αποκτήσει κάποιο νέο κομμάτι της οργιώδους δημιουργικής παραγωγής εκείνης της περιόδου του Πικάσο. «Όταν ήμουν παιδί, όλο αυτό το ετήσιο ταξίδι για να βρεθούμε μπροστά σε τσαγιέρες και κεραμικά περίεργου σχήματος και συνθέσεων μου φαινόταν γελοίο και συχνά γελούσα με τον πατέρα μου. Τώρα πια ξέρω ότι αγαπούσε την καλλιτεχνική ιδιοφυῒα του Πικάσο, η οποία αποτυπωνόταν σ' αυτά τα κεραμικά».


Και αυτή ήταν η πραγματικότητα: ο ηθοποιός λάτρευε τα κεραμικά του Πικάσο, θεωρώντας τα απτά δείγματα μιας μεγαλοφυῒας. Λάτρευε τον ίδιο τον Πικάσο, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που, όπως δήλωνε αργότερα, όταν τον συνάντησε πρώτη φορά στο Μαντούρα το 1963 έχασε έναν χτύπο από την καρδιά του.


«Η αντίδρασή μου ήταν σαν να είχα βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Σαίξπηρ ή τον Μπετόβεν. Ήταν εξωφρενικά γοητευτικός», έλεγε τότε ο ηθοποιός, ενθουσιασμένος από τη γνωριμία. Βέβαια, ο γιος του θυμάται αλλιώς αυτή τη συνάντηση: ότι ο Πικάσο ήταν ένας μάγος του φλερτ, ότι δεν σταμάτησε να κοιτάει τη μητέρα του και ότι είχε αρνηθεί να δώσει αυτόγραφο στον άντρα της παρέας. Παρ' όλα αυτά, ήταν ένας άνθρωπος με χιούμορ και δυνατός συνομιλητής και ίσως γι' αυτό ο Attenborough –που την εποχή εκείνη ήταν ήδη χολιγουντιανός αστέρας– εντυπωσιάστηκε από τη γνωριμία.

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Μερικά κεραμικά από τη συλλογή των Attenborough. Φωτο: Sotheby’s


Πηλός τεράστιας αξίας

Οι αποδείξεις αυτής της γνωριμίας, πάνω από 50 κεραμικά που τότε αγοράστηκαν σχετικά φθηνά, αναμένεται να βγουν σε δημοπρασία τον Νοέμβριο από τον οίκo Sotheby's και υπολογίζεται ότι η αξία τους θα ξεπεράσει το 1,5 εκ. λίρες. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο βάζο, δείγμα της ερωτικής τέχνης του Πικάσο, στο οποίο απεικονίζεται μια γυμνή γυναίκα που οι καμπύλες της ακολουθούν το περίγραμμά του, εκτιμάται ότι θα πωληθεί αντί 250.000-350.000 λιρών.


Ομοίως, 8 πήλινα πιάτα, στην επιφάνεια των οποίων απεικονίζονται τα στάδια μιας ταυρομαχίας, εκτιμάται ότι θα πωληθούν από 30.000 έως 50.000 λίρες, ενώ το φθηνότερο έργο από την ιδιωτική συλλογή του ηθοποιού υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τις 10.000-15.000 λίρες...


Σύμφωνα με τη Séverine Nackers, κορυφαία εκτιμήτρια και εξπέρ στην τέχνη του Πικάσο, η συγκεκριμένη συλλογή κεραμικών είναι η καλύτερη και πληρέστερη που υπήρξε ποτέ σε χέρια ιδιώτη, ένα φίνο δείγμα της μαεστρίας, της αίσθησης του χιούμορ και της καλλιτεχνικής μεγαλοφυῒας του Πικάσο.

Ο Αttenborough, που πέθανε το 2014, είχε δωρίσει περίπου 100 κεραμικά στο Μουσείο Leicester's της Νέας Υόρκης, στη μνήμη της κόρης του Jane και της 15χρονης εγγονής του, Lucy, που παρασύρθηκαν από το φονικό τσουνάμι της Ταϊλάνδης το 2004. Εκτός από Πικάσο, στην ιδιωτική συλλογή του Αttenborough υπήρχαν έργα των Graham Sutherland, Christopher Wood, Barbara Hepworth and Ben Nicholson, πολλά από τα οποία επίσης είχαν βγει σε δημοπρασία στο Sotheby's το 2009.
«Ποτέ δεν αγόραζε έναν πίνακα ή ένα έργο τέχνης επειδή θεωρούσε ότι είναι καλή επένδυση», εξηγεί ο γιος του με αφορμή τη δημοπρασία του Νοεμβρίου. «Αγόραζε κάτι γιατί το ερωτευόταν και ποτέ κάτι με το οποίο δεν ήταν παθιασμένος. Παράλληλα, είχε αλάνθαστο ένστικτο όσον αφορά την αισθητική και επέλεγε πάντα πίνακες που το πέρασμα του χρόνου θα απογείωνε την αξία τους».


Η δημοπρασία θα λάβει χώρα στις 22 Νοεμβρίου και παρά το ότι ο ίδιος ο Michael Attenborough δεν θα βρίσκεται στην αίθουσα για να την παρακολουθήσει, ωστόσο εκτιμά ότι τα κεραμικά θα αλλάξουν και θα φωτίσουν τη ζωή εκείνου που θα καταφέρει να τα αποκτήσει...

Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Κεφάλι κατσίκας σε προφίλ του Picasso’s Tête de Chèvre de Profil. Φωτο: Sotheby’s
Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Έργα του Πικάσο που ανήκουν στην οικογένεια Attenborough. Φωτο: Sotheby’s
Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Ο διάσημος καλλιτέχνης ζωγραφίζει ένα βάζο στο εργαστήριο κεραμικής που εργαζόταν στη Νότια Γαλλία. Φωτο: Getty Images
Σπάνια κεραμικά του Πικάσο βγαίνουν σε δημοπρασία Facebook Twitter
Μέρος της συλλογής της οικογένειας Attenborough. Φωτο: Sotheby’s
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ