Ο Πικάσο και η σχεδόν ερωτική σχέση του με την Ελλάδα

Ο Πικάσο και η σχεδόν ερωτική σχέση του με την Ελλάδα Facebook Twitter
Ο Πάμπλο Πικάσο και η εμμονή του με τον Μινώταυρο
0

Ένα μικρό ανθρωπάκι, μια κεφαλή μεγαλύτερη από το σώμα αλλά σε λιτές και απέριττες γραμμές έμεινε να στοιχειώνει το σύμπαν του Πικάσο για πάντα. Το κυκλαδικό εδώλιο σε σχήμα λύρας είναι που θα επηρεάσει την τέχνη του καταλανού καλλιτέχνη περισσότερο από οτιδήποτε άλλο και σε εποχές πρώιμες. Θα διασχίσει το ασυνείδητο του και θα μεταγραφεί σε μια σειρά από παράξενα κεφάλια-όπως στις "Δεσποινίδες της Αβινιόν"-θα γίνει διπλή κεφαλή και κομματιασμένο πορτραίτο του Βολάρ, κυβιστικό υπερπέραν και υποδειγματική λιτότητα.

Ήδη στα πρώτα του σχέδια η ελληνική αγαλματοποιία πρωταγωνιστεί με κάθε τρόπο και αποκαλύπτει το απέριττο φως της Μεσογείου και την αρχαιοελληνική απλότητα. Τα πάντα αποπνέουν λιτότητα, ελευθερία και φως-και έναν τρόπο να στήσει ο Πικάσο τον άνθρωπο ισότιμα απέναντι στους θεούς.

Αφήνοντας πίσω του τις υπερβολές του ρομαντισμού και την τυραννία της φύσης του Fin de siècle ο Πικάσο μπαίνει στο νέο αιώνα έχοντας στοιχειωμένη τη συνείδηση από αυτό το κυκλαδικό ανθρωπάκι. Άδικα όλοι λένε ότι κατάλαβε την Ελλάδα και τη Μεσόγειο μετά από τα ταξίδια του στην Ιταλία τη δεκαετία του 20-οι επιρροές υπήρχαν από νωρίς. 

Ήδη στα πρώτα του σχέδια η ελληνική αγαλματοποιία πρωταγωνιστεί με κάθε τρόπο και αποκαλύπτει το απέριττο φως της Μεσογείου και την αρχαιοελληνική απλότητα. Τα πάντα αποπνέουν λιτότητα, ελευθερία και φως-και έναν τρόπο να στήσει ο Πικάσο τον άνθρωπο ισότιμα απέναντι στους θεούς.

Ο Πικάσο και η σχεδόν ερωτική σχέση του με την Ελλάδα Facebook Twitter
Το σχέδιο του Πάμπλο Πικάσο «Ο Παρθενώνας» του 1959, το οποίο σχεδίασε προς υπεράσπιση του Μανώλη Γλέζου και είχε εκτεθεί στην 1η Μπιενάλε της Αθήνας το 2007

Το πολιτικό του στίγμα επίσης εντοπίζεται ακριβώς σε αυτή την ισότιμη συνθήκη που διεκδικεί για την ανθρωπότητα-πάνω και όχι κάτω από τα θεία. Οι Αρχαίοι έδωσαν στους θεούς τους ανθρώπινα ελαττώματα και στοιχεία-κι αυτό είναι κάτι που εκείνος ανακάλυψε και λάτρεψε στον ελληνικό μυστικισμό: τον απενοχοποιημένο έρωτα και την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία.

Ο Πικάσο έφερε με θρασύτητα τους φαύνους και τα γυμνά αρχαία αγάλματα μπροστά στην τέχνη του αποθεώνοντας τη θνητή τους γύμνια. Το Απολλώνιο και το Διονυσιακό συνυπήρχαν στις εικόνες που εμπνεόταν σε ισόποσες δόσεις κι έτσι ο Πικάσο παρασύρεται από την Ελλάδα του Απόλλωνα τη λουσμένη στο φως που βουλιάζει στα σκοτεινά μονοπάτια του Διονύσου αλλά και του απανταχού παρόντα Μινώταυρου-αυτού του ακατάβλητου ζώου της σεξουαλικότητας.

Ζωγραφίζοντας ο Πικάσο άκουγε να του μιλάει ο "Αυλός του Πάνα"-εξου και ο ομώνυμος πίνακας- και τα ερωτικά τραγούδια των σειρήνων. Χόρεψε με τις νύμφες και ύμνησε την ερωτική ελευθερία. Και κάπου εκεί, ανάμεσα στη γη και τον Άδη, το αρχαίο ιερό και την ομορφιά των ληκύθων και των αγγείων αγάπησε την Ελλάδα για πάντα.

Ύστερα ήρθαν οι Έλληνες φίλοι του με τους οποίους απολάβανε τα μεθυστικά κρασιά στον γαλλικό νότο και η επηρεασμένη από την Ελλάδα τέχνη του άρχισε να συνυπάρχει αρμονικά με την πολιτική αλληλεγγύη.

Ο Πικάσο και η σχεδόν ερωτική σχέση του με την Ελλάδα Facebook Twitter
Το κλεμένο έργο του Πικάσο από την Εθνική Πινακοθήκη, έργο του 1939.

Το ζεύγος Μιλιέξ, δηλαδή ο Ροζέ Μιλιέξ και η Τατιάνα Γκρίτση-Μιλιέξ πείθουν τον Πικάσο- ο οποίος κατά τη διάρκεια της κατοχής του Παρισιού από τους Γερμανούς διαμένει πια μόνιμα στον γαλλικό νότο- να προβεί σε πράξη αλληλεγγύης στον ταλανιζόμενο ελληνικό λαό.

Ο Πικάσο μαθαίνει από τους φίλους του για την ελληνική αντίσταση και στον ελληνικό αγώνα. Ο Μιλλιέξ, αυτός ο ρομαντικός φιλέλληνας που απέδειξε στην πράξη τι σημαίνει πραγματική solidarite κάνοντας δωρεές, πρωταγωνιστώντας στα κοινά ως υποδιευθυντής του γαλλικού ινστιτούτου και διοργανώνοντας την αποστολή του Ματαρόα-αναλαμβάνει το βάρος της συλλογής των έργων. 

Στην πρώτη έκθεση που πραγματοποιείται στο γαλλικό ινιστούτο και στην Αθήνα το 1949 οι κριτικοί δεν βλέπουν παρά τη ριζοσπαστική και αριστερή καταγωγή των καλλιτεχνών που συμμετάσχουν. Σήμερα ωστόσο η έκθεση αυτή ανήκει πια στην ιστορία.

Ένα από τα έργα αυτά είναι "Η Γυναίκα με το Κεφάλι" που φιλοτέχνησε ο Πικάσο προς ένδειξη υποστήριξης του Ελληνικού λαού με ιδιόχειρη αφιέρωση. Το έργο έμελλε να κλαπεί τον Γενάρη του 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη και ακόμη να αναζητείται μαζί με άλλα τόσα έργα που είχαν ως πρότυπο την Ελλάδα τους αγώνες και την τραγική της ιστορία που φαίνεται να επαναλαμβάνεται άλλοτε ως τραγωδία κι άλλοτε ως αλλόκοτη φάρσα.

Εικαστικά
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Τα χρήματα είναι δευτερεύον πράγμα»: Ο Τζεφ Κουνς στα 70

Εικαστικά / «Τα χρήματα είναι δευτερεύον πράγμα»: Ο πολυεκατομμυριούχος Τζεφ Κουνς στα 70

Λίγο πριν τα 70ά του γενέθλια, ο διάσημος και αμφιλεγόμενος εικαστικός συμμετέχει σ’ έναν «διάλογο» με το ίνδαλμά του, τον Πάμπλο Πικάσο. Υπάρχουν όμως κοινά στοιχεία ανάμεσά τους;
THE LIFO TEAM
Οι μεγάλες εκθέσεις του 2025

Εικαστικά / Οι μεγάλες διεθνείς εκθέσεις του 2025 που αξίζουν το ταξίδι

Τα σχέδια των Dolce & Gabbana και η εμβληματική τέχνη του Anselm Kiefer, οι περφόρμανς του Leigh Bowery, οι γυναίκες της Suzanne Valadon και ο ονειρικός κόσμος του Wes Anderson βρίσκονται ανάμεσα στις πιο σημαντικές εκθέσεις της νέας χρονιάς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τεό Τριανταφυλλίδης 

Portraits 2025 / Τεό Τριανταφυλλίδης: «Υπάρχει μια υπεροψία ότι οι καλλιτέχνες είμαστε το ανώτατο ανθρώπινο επίτευγμα»

Eκφράζοντας την ανησυχία ενός ανθρώπου της γενιάς του, ενός καλλιτέχνη που τον απασχολεί τόσο ό,τι χάνεται όσο και το άδηλο μέλλον, ο Τεό Τριανταφυλλίδης πιστεύει ότι τα είδη της νοημοσύνης -η ανθρώπινη, η τεχνητή και της φύσης- μπορούν να ευνοήσουν το ένα το άλλο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Όλα θα πάνε καλά» λένε τα νέα έργα τέχνης του Γιάννη Βαρελά στο Ωνάσειο

Εικαστικά / «Όλα θα πάνε καλά» λένε τα νέα έργα τέχνης του Γιάννη Βαρελά στο Ωνάσειο

Τρεις νέες δημιουργίες του Έλληνα εικαστικού μαζί με έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση βρίσκονται πλέον τοποθετημένα στους χώρους του Ωνάσειου Νοσοκομείου.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Η λαχτάρα για το ανήκειν στα ζωγραφικά έργα της Νικόλ Οικονομίδου

Εικαστικά / Η λαχτάρα για το ανήκειν στα ζωγραφικά έργα της Νικόλ Οικονομίδου

Ένας κόσμος μνήμης ξεφεύγει από το προσωπικό επίπεδο και αποκτά πανανθρώπινες διαστάσεις στο έργο της τριαντάχρονης εικαστικού, το οποίο είναι εμπνευσμένο από μια μετακόμιση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Silvina Der Meguerditchian και ο κόσμος της ανθεκτικής μνήμης

Εικαστικά / Τα «χαλιά μνήμης» της Silvina Der Meguerditchian στην γκαλερί Kalfayan

«Εστιάζω σε μέρη με ταραχώδη ιστορία. Με τα χρόνια, η δουλειά μου με τη μνήμη με έκανε να δίνω μεγάλη προσοχή σε μικρές λεπτομέρειες που συχνά η επίσημη ιστορία παραβλέπει»: Στα έργα της νέας της έκθεσης η διεθνούς φήμης καλλιτέχνις ενσωματώνει φωτογραφίες που έχει τραβήξει η ίδια από πόλεις όπως το Χαλέπι και η Βηρυτός.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ