Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter

Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο

0

Υπάρχει μια παλιά φωτογραφία του 1917 με τον Πάμπλο Πικάσο και την Όλγα Χόχλοβα στη Ρώμη, στην αρχή της σχέσης τους. Ο Πικάσο έχει στο πλευρό του τη γυναίκα που σύντομα θα γίνει η πρώτη σύζυγός του και τον φίλο του, τον θεατρικό συγγραφέα Ζαν Κοκτώ και ούτε καν κοιτάει την κάμερα καθώς το βλέμμα του όπως και το σώμα του είναι έντονα στραμμένο προς την Όλγα. Μπορείς σχεδόν να αισθανθείς την επιθυμία του. Η σχέση τους είναι ακόμα πολύ φρέσκια, γεμάτη πάθος και πολύ κοντά στην ευτυχία. Η φωτογραφία αυτή παρουσιάζεται στο Picasso Museum και αποτελεί ένα από τα εκθέματα της Olga Picasso, της πρώτης έκθεσης που είναι αφιερωμένη στη σύζυγο και για πολύ καιρό μούσα του και είναι καταπληκτική για έναν ακόμα λόγο: είναι μία από τις ελάχιστες στιγμές που βλέπουμε την Όλγα να χαμογελάει.

Γεννημένη το 1891 στην Nezhin, μια μικρή πόλη της Ουκρανίας που ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας η Όλγα Κόλκοβα -κόρη στρατηγού- έγινε δεκτή στα εμβληματικά και πρωτοποριακά Ballets Russes του Σεργκέι Νταγκίλεφ το 1912. Άφησε την πατρίδα της για να περιοδεύσει με τη χορευτική ομάδα της το 1915, μόλις δύο χρόνια πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση κι από τότε δεν είδε ποτέ ξανά την οικογένειά της. Γνώρισε τον Πικάσο στη Ρώμη το 1917 όταν εκείνος είχε αναλάβει μετά από πρόσκληση του Κοκτώ να δημιουργήσει τα κουστούμια για την χορευτική παράσταση Parade στην οποία πρωταγωνιστούσαν τα ρωσικά μπαλέτα του Σεργκέι Νταγκίλεφ (με μουσική του Erik Satie, μυθοπλασία του Jean Cocteau και χορογραφία του Léonide Massine). Ο έρωτάς τους ήταν κεραυνοβόλος.

Οι περιοδείες της με τα Ballet Russes και ο γάμος της με τον Πικάσο στο Παρίσι το 1918 της επέτρεψε να μην ζήσει τον κύκλο βίας της επανάστασης των μπολσεβίκων και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο.

Υπήρξε το ιδανικό μοντέλο του για μεγάλο διάστημα και πρωταγωνίστησε στην κλασική περίοδο του ζωγράφου. Στους πίνακές του η Όλγα είναι μία μονίμως μελαγχολική φιγούρα: βλέμμα χαμηλωμένο, πρόσωπο που φαίνεται να προσπαθεί να κρυφτεί. Σε ένα έργο του με παστέλ , το "Pensive Olga" (1923) απεικονίζεται καθισμένη με τα βαθιά σκοτεινά μάτια της να κοιτούν χαμηλά, τα δύο της δάχτυλα να ακουμπούν στους κροτάφους, τα μαλλιά της μαζεμένα πίσω, με χλωμό δέρμα σχεδόν συντετριμμένο από το μπλε του φορέματός της. Ποζάρει με ανάλογο τρόπο στο έργο "Woman Reading" (1920), μόνο που εδώ το μπλε φόρεμα έχει αντικατασταθεί από ένα λιγότερο ασφυκτικό γκρι και η προσοχή της είναι στραμμένη σε ένα γράμμα που κρατάει στο χέρι της. Το μυαλό της είναι εμφανώς κάπου αλλού και ο Πικάσο μοιάζει φαινομενικά ανίκανος να διεισδύσει στις σκέψεις της την στιγμή της θλίψης της.

Η έκθεση στην οποία παρουσιάζονται γράμματα, οικογενειακές φωτογραφίες, μαζί με πορτρέτα του Πικάσο επιχειρεί να ρίξει μια νέα μάτια στην Όλγα. Οι περιοδείες της με τα Ballet Russes και ο γάμος της με τον Πικάσο στο Παρίσι το 1918 της επέτρεψε να μην ζήσει τον κύκλο βίας της επανάστασης των μπολσεβίκων και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο. Μεταξύ του 1917 και του 1920 έχασε την επαφή με την οικογένειά της. Όταν επιτέλους έλαβε γράμμα τους έμαθε ότι ο πατέρας και τα αδέρφια της χάθηκαν στον πόλεμο πολεμώντας με τις αντιεπαναστατικές δυνάμεις και ότι η μητέρα της Λυδία και η αδερφή της Νίνα εγκαταστάθηκαν στη Γεωργία. Η ζωή εδώ είναι φρικτή" της έγραφε το 1920 η Νίνα, "Πόσο τυχερή είσαι που δραπέτευσες" ενώ την ίδια χρονιά η μητέρα της απολογείται για την Νίνα που ζητά να της στείλει χρήματα και της ζητά να της περιγράψει την καθημερινότητά της. Την ίδια εποχή η Όλγα και ο Πικάσο αναρριχούνται ταχύτατα στην κοινωνική ζωή της γαλλικής πρωτεύουσας γεγονός που σχετίζεται άμεσα με την καλλιτεχνική αναγνώριση και την δύναμη των έργων του. Μετακομίζουν σε ένα διαμέρισμα στην rue La Boétie διασκεδάζουν με την συντροφιά του Στραβίνσκι και του Κοκτώ και πηγαίνουν σε δεξιώσεις του κόμη Étienne de Beaumont.

Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Η Όλγα Χόχλοβα ο Πάμπλο Πικάσο και ο Ζαν Κοκτώ στη Ρώμη το 1917.

Η γέννηση του γιου τους το 1921 σηματοδοτεί μία νέα περίοδο στην σχέση του ζευγαριού. Τα πορτρέτα του Πικάσο εκείνη την εποχή απεικονίζουν μια γυναίκα γεμάτη ζεστασιά και τρυφερότητα, ολοκληρωτικά απορροφημένη από το βρέφος που παίζει στην αγκαλιά της και η βαριά σιλουέτα της ανανεώνει το ενδιαφέρον του ζωγράφου για τον κλασικισμό.

Το 1927 ο Πικάσο γνωρίζει τη 17χρονη τότε Μαρί-Τερέζ Γουόλτερ. Τρελά ερωτευμένος μαζί της την φέρνει κρυφά στη Βρετάνη κατά τη διάρκεια των οικογενειακών διακοπών και εμπνέεται από την ερωμένη του τη δημιουργία της σειράς Λουόμενες (1928). Η Γουόλτερ στους πίνακές του ήταν ότι ποτέ δεν ήταν η Όλγα: λαμπερή, αέρινη, ερωτική. Ο ερχομός της νέας μούσας του ζωγράφου εδραίωσε τη ρήξη του ζευγαριού, αν και θα παραμείνουν νόμιμα παντρεμένοι μέχρι το θάνατό της το 1955. Με τον γάμο του ουσιαστικά τελειωμένο ο Πικάσο άρχισε την εικαστική "αποδόμηση" της Όλγας. Στο «Γυμνό σε Κόκκινη Πολυθρόνα» (1929), τα παραμορφωμένα άκρα της διευρύνονται πάνω από το κάθισμα, το στήθος της κρέμεται από το λαιμό της, το στόμα είναι ανοιχτό από αγωνία. Είναι μια ενοχλητική, γκροτέσκο εικόνα, μια βίαιη στρέβλωση της γυναίκας που ο Πικάσο είχε ζωγραφίσει μόλις μια δεκαετία νωρίτερα εκφράζοντας στις γεμάτες σφοδρότητα απεικονίσεις της, την παθιασμένη έλξη που ένιωθε γι' αυτήν. Η Όλγα εμφανίζεται σε πολλούς πίνακες με σκηνές της Σταύρωσης αλλά και σε αυτοπροσωπογραφίες του και αναγνωρίζεται από τα ατημέλητα μαλλιά, το ανοιχτό σαγόνι και τα χαρακτηριστικά δόντια. 

Η εικόνα που έχουμε γι' αυτή τη γυναίκα οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην ματιά μέσα από το πρίσμα του Πικάσο. Ωστόσο η Όλγα που βλέπουμε στους πίνακες του είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που εμφανίζεται σε ταινίες που τραβήχτηκαν γύρω στο 1930. Σε πλάνα που παρουσιάζονται στην έκθεση η Όλγα χαμογελάει και παίζει στον κήπο με τα σκυλιά της οικογένειας, αλληθωρίζει στην κάμερα ή σηκώνει με παιχνιδιάρικη διάθεση το χέρι της για να κρύψει τον ήλιο. Είναι ντροπαλή αλλά ταυτόχρονα αποπνέει μία αίσθηση χαράς και ειλικρίνειας που δεν έχουμε δει αλλού.ι Μέσα από τα 350 περίπου έργα και προσωπικά αντικείμενα η "Olga Picasso" φιλοδοξεί να αναδείξει το αληθινό πρόσωπο αυτής της γυναίκας αλλά και πτυχές της σχέσης της με τον σπουδαίο δημιουργό. —Μαρούσα Θωμά

Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “La Crucifixion” (1930). Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Olga pensive”, 1923. Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Mère et enfant au bord de la mer” (1921). Collection of The Art Institute of Chicago, ©Art Institute of Chicago, Dist. RMN-Grand Palais / image The Art Institute of Chicago)
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Femme lisant” (1920). Collection Musée de Grenoble, ©Musée de Grenoble)
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Man Ray (Emmanuel Radnitzky), “Ο πιανίστας Ricardo Vinès, η Όλγα και ο Πάμπλο Πικάσο σε δεξίωση του κόμη de Beaumont, στο ξενοδοχείο Masseran, Παρίσι, 1924”. Collection Musée national Picasso-Paris, ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau)
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Buste de femme avec autoportrait” (1929). Private collection courtesy of McClain Gallery, ©Private Collection, Courtesy of McClain Gallery/ φωτογραφία: Alister Alexander, Camerarts
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Portrait d’Olga dans un fauteuil”, 1918. Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Olga Khokhlova à la mantille” (1917). Collection Fundación Almine y Bernard Ruiz-Picasso para el Arte, © Φωτογραφία: Equipo Gasull.
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Pablo Picasso, “Grand nu au fauteuil rouge”, 1929. Collection of Musée national Picasso-Paris. ©RMN-Grand Palais / Mathieu Rabeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης Olga Picasso. © Musée national Picasso-Paris / φωτογραφία: Philippe Fuzeau
Ανακαλύπτοντας την πραγματική Όλγα Πικάσο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης Olga Picasso. © Musée national Picasso-Paris / φωτογραφία: Philippe Fuzeau
Εικαστικά
0

Μαρούσα Θωμά

Γεννήθηκε στη Λέσβο. Υπεύθυνη του Lightbox στο LIFO.gr.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT