Η μόδα είναι ένα μέσο έκφρασης της επιθυμίας, της τέχνης, των συναισθημάτων και της δημιουργικότητας. Βρίσκεται σε συνάρτηση με την κοινωνία, γι’ αυτό οφείλει να υποτάσσεται στις επιταγές της και κάποιες φορές να επαναστατεί. Η ανάγκη να είναι σε επαφή με τα δεδομένα της σύγχρονης πραγματικότητας την «ανάγκασε» να επανεξετάσει τις αρχές και τα ιδανικά της και να ανοίξει διάλογο γύρω από έννοιες που έχουν αντίκτυπο στο κοινωνικό σύνολο, όπως η διαφορετικότητα, το body positivity, η κουλτούρα και η βιωσιμότητα. Σε μια περίοδο που η οικολογική καταστροφή επηρεάζει πια την καθημερινότητά μας και ο πλανήτης μας μαστίζεται από ακραία και πρωτοφανή φαινόμενα, αυτή η συζήτηση είναι ανάγκη να συνεχιστεί μέχρι να υπάρξει η επιθυμητή αλλαγή στο τοπίο της μόδας, το οποίο άργησε πολύ να αποκτήσει οικολογική συνείδηση. Γι’ αυτόν τον λόγο επικοινώνησα με κάποια από τα μεγαλύτερα fashion brands, οργανισμούς και νέους σχεδιαστές στις τρεις μεγαλύτερες μητροπόλεις της μόδας παγκοσμίως, στο Λονδίνο, στο Μιλάνο και στο Παρίσι, ώστε να μας ενημερώσουν σχετικά με τις δράσεις τους πάνω σε αυτό το ζήτημα, σε μια προσπάθεια να σκιαγραφηθεί το άμεσο μέλλον της μόδας.
Caroline Rush
Διευθύνoυσα σύμβουλος (CEO) του British Fashion Council
Από το 1983, οπότε και ιδρύθηκε, το British Fashion Council (BFC) αποτελεί πυλώνα της βρετανικής μόδας και οι κύριοι τομείς δράσης του είναι η διοργάνωση της Εβδομάδας Μόδας του Λονδίνου, η στήριξη των νέων σχεδιαστών που αναζητούν έναν τρόπο να εκφράσουν το ταλέντο τους αλλά και η διεξαγωγή των ετήσιων βραβείων μόδας, μιας βραδιάς αφιερωμένης στην επιβράβευση της δημιουργικότητας και των καινοτόμων ιδεών όλων αυτών των ανθρώπων. Όμως αυτός ο πρωτοπόρος για τα παγκόσμια δεδομένα μη κερδοσκοπικός οργανισμός δεν σταματάει εκεί. Η δράση του φτάνει μέχρι την εξυγίανση της βιομηχανίας της μόδας, κι αυτό έχει γίνει γνωστό μέσα από τα ρηξικέλευθα έργα των τελευταίων ετών.
Τον Σεπτέμβριο του 2019 το BFC λάνσαρε το Institute of Positive Fashion σε μια προσπάθεια να ενημερώσει και να δώσει ερεθίσματα στη βρετανική μόδα. Μάλιστα, τον Νοέμβριο του 2021 συμμετείχε στο 26ο Συνέδριο για την κλιματική αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών (COP26), προβάλλοντας το έργο νέων ανθρώπων. «Δεν είναι μυστικό ότι η βιομηχανία της μόδας είναι ένας μεγάλος ρυπαντής, γι’ αυτό ήρθε η ώρα να πραγματοποιήσουμε γερές αλλαγές ώστε να μειώσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της βιομηχανίας», ήταν από τα πρώτα πράγματα που μου είπε η Caroline Rush, διευθύνουσα σύμβουλος του BFC. «Η συνεργασία μας με την GREAT Campaign (μια πρωτοβουλία του βρετανικού κράτους) για μια έκθεση στο COP26 μας επέτρεψε να προβάλουμε τη δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου για άμεση δράση έναντι της κλιματικής αλλαγής μέσα από την καινοτομία στη μόδα. Μαζί θέλαμε να κάνουμε γνωστή την καινοτόμο δουλειά της βιομηχανίας μας έξω από τα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου, σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα της μόδας, από τις μεγάλες επιχειρήσεις ειδών πολυτελείας μέχρι τους νέους σχεδιαστές και τις νεοσύστατες εταιρείες τεχνολογίας, με την ελπίδα να διαμορφώσουμε περαιτέρω την πολιτική και τους κανονισμούς του κλάδου αλλά και να ενθαρρύνουμε τους επενδυτές μέσα και έξω από το σύστημα της μόδας να κινηθούν προς την πλευρά της κυκλικής οικονομίας», δηλώνει χαρακτηριστικά για το τελευταίο επιτυχημένο πρότζεκτ.
«Για να πραγματοποιήσουμε μεγάλες αλλαγές, πρέπει να επιβραδύνουμε τον ρυθμό μας και να επενδύσουμε στην καινοτομία, ώστε να επιταχύνουμε τη μετάβαση προς την κυκλική οικονομία. Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της μόδας αυτήν τη στιγμή είναι η κυρίαρχη κουλτούρα του να πετάμε τα ρούχα, ενώ τα έχουμε φορέσει ελάχιστες φορές, η οποία φυσικά σχετίζεται με την υπερβολική παραγωγή. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί, δίνοντας στους καταναλωτές επιλογές και μαθαίνοντάς τους πώς να εκτιμούν τα ρούχα και την ποιότητα κατασκευής τους, ώστε να προωθηθούν οι συνετές αγορές έναντι της “γρήγορης” μόδας»
Μέσα στο 2021 το BFC εξέδωσε το Circular Fashion Ecosystem Report, μια έρευνα με απώτερο σκοπό να ενώσει και να ωθήσει όλους τους ανθρώπους που εργάζονται στη βρετανική μόδα προς την αλλαγή και την προσαρμογή στα δεδομένα της πράσινης οικονομίας. Αυτό πρακτικά αποτελεί βραχνά για τις μεγάλες επιχειρήσεις και περισσότερο για τους εκκολαπτόμενους σχεδιαστές. «Για να πραγματοποιήσουμε μεγάλες αλλαγές, πρέπει να επιβραδύνουμε τον ρυθμό μας και να επενδύσουμε στην καινοτομία, ώστε να επιταχύνουμε τη μετάβαση προς την κυκλική οικονομία. Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της μόδας αυτήν τη στιγμή είναι η κυρίαρχη κουλτούρα του να πετάμε τα ρούχα, ενώ τα έχουμε φορέσει ελάχιστες φορές, η οποία φυσικά σχετίζεται με την υπερβολική παραγωγή. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί, δίνοντας στους καταναλωτές επιλογές και μαθαίνοντάς τους πώς να εκτιμούν τα ρούχα, την ποιότητα κατασκευής τους, ώστε να προωθηθούν οι συνετές αγορές έναντι της “γρήγορης” μόδας», τονίζει η Caroline Rush, μιλώντας για τα ζητήματα που θέτει ο Report αλλά και για τον στόχο του. Όπως ισχυρίζεται, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν με τα brands για την κατασκευή των ειδών πολυτελείας με σκοπό τη δημιουργία πιο ανθεκτικών στον χρόνο υφασμάτων, βάζοντας έτσι ένα τέλος στον γραμμικό τρόπο σκέψης του χώρου. Στο οικονομικό κομμάτι, βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της ομαλής μετάβασης σε αυτό που λέμε fashion circularity παίζουν οι κυβερνήσεις και η πρόθεσή τους να βοηθήσουν τις νέες επιχειρήσεις στην επίτευξη των πράσινων στόχων τους. «Δυστυχώς, δεν έχουν όλοι την οικονομική δυνατότητα να κάνουν κάτι τέτοιο» λέει, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι το 8% των εκπομπών αερίων που επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκύπτει από τη διεθνή βιομηχανία ένδυσης και υπόδησης.
Παρόλα τα δυσάρεστα στοιχεία και την τεράστια οικονομική προσαρμογή που απαιτεί αυτό το εγχείρημα, η Caroline Rush είναι αισιόδοξη για το μέλλον της βρετανικής μόδας αλλά και για την ικανότητά της να επιφέρει μια πραγματική αλλαγή. «Πολλές από τις εταιρείες μας πρωτοστατούν στην προσπάθεια πραγματοποίησης όσων ορίζει το COP26. Μόνο μέσα στον Νοέμβριο η Burberry δεσμεύτηκε να γίνει climate positive μέχρι το 2040, με τη μείωση εκπομπών αερίων σε όλη την αλυσίδα παραγωγής της κατά 46% μέχρι το 2030, και να τη μηδενίσει μέχρι το 2040». Όσον αφορά τα νέα fashion brands, όπως τα Ahluwalia, Bethany Williams και Phoebe English, είναι σίγουρο ότι θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στη βελτίωση του χώρου της μόδας, καθώς η βιωσιμότητα είναι ο πυρήνας τους και συνεχώς εξελίσσονται βάσει αυτού. «Είμαι βέβαιη ότι η νοοτροπία και η προσέγγισή τους θα βάλουν τα θεμέλια ώστε η βιομηχανία της μόδας να προχωρήσει μπροστά», σχολιάζει.
Αποφασισμένο να συνεχίσει να επιβραβεύει και να υποστηρίζει την καινοτομία, το BFC στις 29 Νοεμβρίου απένειμε σε πέντε προσωπικότητες το βραβείο Leaders of Change in the Environment στο πλαίσιο των Βρετανικών Βραβείων Μόδας του 2021, όπως ακριβώς έκανε και το 2020. Μάλιστα, στα άμεσα σχέδιά του είναι η διοργάνωση του δεύτερου Positive Fashion Forum μέσα στο 2022, ενός event που συγκεντρώνει ομιλητές από διάφορες βιομηχανίες με σκοπό τη διάδοση των ιδεών και της καινοτομίας πάνω στην πράσινη οικονομία.
Jacopo Venturini
Διευθύνων σύμβουλος (CEO) του οίκου Valentino
«Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στο παγκόσμιο προσκήνιο, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της μόδας, παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση των στόχων που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη». Με αυτή την πρόταση ξεκίνησε τη συνομιλία μας ο Jacopo Venturini. Από τον Ιούνιο του 2020, οπότε και ανάλαβε τη θέση, ο διευθύνων σύμβουλος του οίκου Valentino έχει επιφέρει μεγάλες αλλαγές στο ιταλικό fashion brand, το οποίο μετράει εξήντα ένα χρόνια ιστορίας. Δουλεύοντας στενά με τον καλλιτεχνικό διευθυντή Pierpaolo Piccioli, έχει καταφέρει να εδραιώσει ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, αναδεικνύοντας τον οίκο γι’ αυτό που είναι γνωστός, την υψηλή ραπτική και τις κοινωνικές του αξίες.
«Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στο παγκόσμιο προσκήνιο, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της μόδας, παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση των στόχων που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη»
Με γνώμονα τη θωράκιση του brand δημιούργησε μια νέα στρατηγική, επικεντρωμένη στην κουλτούρα των αξιών και στην κληρονομιά του οίκου. «Είμαι αφοσιωμένος σε αυτή την αποστολή. Πιστεύω πως είναι το κλειδί του μέλλοντος. Ο Valentino είναι ο πιο καταξιωμένος ιταλικός οίκος υψηλής ραπτικής, μια θέση την οποία θέλουμε να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε», σχολιάζει για το όραμά του. Πράγματι, η υψηλή ραπτική βρίσκεται στον πυρήνα της κουλτούρας του οίκου και πάνω σε αυτήν βασίζονται τα επιχειρηματικά του σχέδια. Ένα από αυτά είναι η δημιουργία ενός συστήματος με επίκεντρο τους εργαζομένους σε όλα τα πόστα της εταιρείας, ώστε να μπορέσει ο καταναλωτής να έχει άριστη εξυπηρέτηση τόσο στο online store όσο και κατά την επίσκεψή του σε κάποιο φυσικό κατάστημα του οίκου. «Με τον Pierpaolo Piccioli βάλαμε αμέσως τη δημιουργικότητα στο επίκεντρο αυτής της νέας στρατηγικής, σε συνδυασμό με τη φιλοσοφία της συνεχούς καινοτομίας, αυξάνοντας έτσι την ευαισθητοποίηση των ομάδων μας σε σχέση με τη βιωσιμότητα και την ηθική, με σκοπό να πετύχουμε την πραγματική αλλαγή».
Κατά τη γνώμη του, η βιωσιμότητα είναι ακόμα μία σημαντική αξία. Όπως πιστεύει, όλες οι πρακτικές της βιομηχανίας της μόδας έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. «Πιστεύω ότι η βιωσιμότητα είναι ένα ταξίδι το οποίο απαιτεί μακροχρόνια δέσμευση, υπομονή και ταπεινότητα. Ένα ταξίδι που πραγματοποιείται συμπεριλαμβάνοντας και αλληλεπιδρώντας με όλη την κοινωνία της μόδας, ώστε να βελτιωνόμαστε συνεχώς και να προχωράμε μπροστά», δηλώνει χαρακτηριστικά. Παράλληλα τονίζει ότι η προσαρμογή του Valentino, αλλά και κάθε μεγάλου fashion brand, στην αρχή της βιωσιμότητας είναι μια διαδικασία που γίνεται σταδιακά και χρειάζεται ειδική ομάδα επαγγελματιών για να επιτευχθεί. Ποιες είναι όμως οι δράσεις που έχει αναλάβει ο ιταλικός οίκος προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός βιώσιμου περιβάλλοντος; Αυτές αφορούν επτά πολυδιάστατα σχέδια. Από το 2013 κιόλας ο Valentino συμμετέχει στην Detox Solution Commitment της Greenpeace με σκοπό την εξάλειψη όλων των επικίνδυνων χημικών από την αλυσίδα παραγωγής και εφοδιασμού του. Επίσης, υπέγραψε τη Zero Deforestation Commitment που αφορά προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για να προστατεύουν τον υδροφόρο ορίζοντα και τα δάση. Μάλιστα από το 2013 η εταιρεία συνεργάζεται με τη δική της γραμμή εφοδιασμού πρώτων υλών για την αντικατάσταση ουσιών βλαβερών για τον άνθρωπο και το υπόλοιπο οικοσύστημα. Ακόμη ένα σημάδι εξέλιξης αποτελεί η δέσμευση του οίκου να σταματήσει να χρησιμοποιεί γούνα και μαλλί από αλπακά, ξεκινώντας από τη συλλογή για τη σεζόν Άνοιξη/Καλοκαίρι του 2022, η οποία παρουσιάστηκε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 2021. Εξίσου σημαντική είναι η συνεργασία με ηθικούς και πιστοποιημένους εμπόρους βισκόζης, καλύπτοντας το 70% της παραγωγής, όπως και η ύπαρξη ενός εξειδικευμένου τμήματος, το οποίο είναι επιφορτισμένο με τη συνεχή αναζήτησή νέων εναλλακτικών υλών και καινοτόμων τεχνικών επεξεργασίας.
Στα άμεσα σχέδια του Jacopo Venturini είναι το λανσάρισμα ενός νέου αθλητικού παπουτσιού από 100% ανακυκλωμένα υλικά με την ονομασία «Valentino Garavani Open for a Change», το οποίο θα είναι διαθέσιμο για το κοινό μέσα στον Ιανουάριο του 2022, αλλά και το νέο βελτιωμένο και ανασχεδιασμένο packaging του οίκου με 15% περισσότερο ανακυκλωμένο χαρτί – σήμερα βρίσκεται στο 55%. «Στόχος μας είναι η προστασία και η προσφορά. Όπως προανέφερα, η βιωσιμότητα πρέπει να πηγαίνει χέρι-χέρι με την ηθική, γι’ αυτό κι εμείς εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα για να προσφέρουμε στον πλανήτη, έστω φυτεύοντας δέντρα σε μεγάλα αστικά κέντρα» εξήγησε, επιβεβαιώνοντας την πίστη του στην πράσινη οικονομία και τη δέσμευσή του για την υπεράσπιση της βιωσιμότητας.
Lorenzo Bertelli
Διευθυντής μάρκετινγκ και υπεύθυνος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR) του Prada Group
Ερχόμενος στον όμιλο Prada το 2017, ο Lorenzo Bertelli, γιος των διευθυνόντων συβούλων του ομίλου Miuccia Prada και Patrizio Bertelli, έμαθε να παίρνει αποφάσεις γρήγορα και αποτελεσματικά, καταφέρνοντας να παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της εταιρείας μέσα στα χρόνια. Σήμερα στοχεύει στη διατήρηση του διαλόγου μεταξύ της μόδας και του καταναλωτή, σε ένα ακόμα πιο επικερδές μέλλον αλλά και στην επίτευξη των στόχων της βιωσιμότητας, έτσι όπως τους έχουν ορίσει οι θεσμοί παγκοσμίως. Το 2020, μια ομολογουμένως δύσκολη χρονιά για όλους, συνέπεσε με την προαγωγή του στη θέση του υπευθύνου εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Παρά τις αντιξοότητες με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος, πιστεύει ότι ήταν μια ιστορική στιγμή, καθώς η βιωσιμότητα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη στρατηγική σημασία, και για την ίδια την εταιρεία αλλά και για τις επιχειρήσεις παγκοσμίως. «Εστιάσαμε στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών ικανών να αντιπροσωπεύουν όσο καλύτερα γίνεται τις αξίες της Prada και σε αυτές με τις οποίες μπορώ προσωπικά να ταυτιστώ στην προσπάθειά μου να κατευθύνω την Prada σε μια δεκαετία καθοριστική για τη βιώσιμη ανάπτυξή της» δηλώνει, θέλοντας να δείξει ότι η βιωσιμότητα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσωπικής και επαγγελματικής του ατζέντας.
«Είμαστε πολύ περήφανοι για την επιτυχία του Sea Beyond, το οποίο οφείλεται στο πάθος της διακυβερνητικής ωκεανογραφικής επιτροπής της UNESCO για την καθημερινή προώθηση της υπεύθυνης στάσης απέναντι στους ωκεανούς. Μάλιστα, θα λανσάρουμε μια νέα φάση του συγκεκριμένου πρότζεκτ, η οποία θα απευθύνεται όχι μόνο σε μαθητές απ’ όλο τον κόσμο αλλά και σε ένα μεγαλύτερο κοινό, με στόχο τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και των εργαζομένων μας σε διεθνές επίπεδο»
Αυτό το απέδειξε με την αντικατάσταση του χαρακτηριστικού νάιλον της Prada με ανακυκλώσιμο και με το λανσάρισμα της Prada Re-Nylon, μιας σειράς φιλικής προς το περιβάλλον, που παράλληλα διατηρεί την ποιότητα και την πολυτέλεια μέσα από νέες και καινοτόμες διαδικασίες παραγωγής. «Η Prada Re-Nylon αποδεικνύει τις συνεχείς μας προσπάθειες να είμαστε και να παραμείνουμε μια υπεύθυνη επιχείρηση. Αυτή η συλλογή μάς επιτρέπει να δημιουργήσουμε προϊόντα χωρίς να σπαταλήσουμε κι άλλους πόρους» σχολιάζει, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι στόχος του είναι να αντικαταστήσει όλο το νάιλον που χρησιμοποιεί η εταιρεία με ανακυκλωμένο μέχρι το τέλος του 2021. «Το μεγαλύτερο μήνυμα σήμερα είναι ότι μια επιχείρηση μπορεί να είναι κερδοφόρα και παράλληλα βιώσιμη».
Όμως δεν σταμάτησε σε αυτή την επιτυχία. Το 2019, ο όμιλος Prada, σε συνεργασία με τη διακυβερνητική ωκεανογραφική επιτροπή της UNESCO, λάνσαρε το Sea Beyond, ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα για την προστασία των ωκεανών και τη βιωσιμότητα. Από τότε που ξεκίνησε αυτό το εγχείρημα έχουν ενημερωθεί και εκπαιδευτεί περίπου 300 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διεθνώς. «Είμαστε πολύ περήφανοι για την επιτυχία του Sea Beyond, το οποίο οφείλεται στο πάθος της διακυβερνητικής ωκεανογραφικής επιτροπής της UNESCO για την καθημερινή προώθηση της υπεύθυνης στάσης απέναντι στους ωκεανούς. Μάλιστα, στις 8 Ιουλίου του 2021 λανσάραμε μια νέα φάση του συγκεκριμένου πρότζεκτ, η οποία θα απευθύνεται όχι μόνο σε μαθητές απ’ όλο τον κόσμο αλλά και σε ένα μεγαλύτερο κοινό, με στόχο τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και των εργαζομένων μας σε διεθνές επίπεδο», δήλωσε.
Στο μέλλον φαίνεται πως θα γίνουν περισσότερες αλλαγές, βελτιώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη σχέση της εταιρείας με την κυκλική οικονομία και τη μόδα. Στο πλαίσιο του συνεδρίου Prada Group Capital Markets Day που έγινε στις 18 Νοεμβρίου του 2021, ο Lorenzo Bertelli ανακοίνωσε ότι η προμήθεια δέρματος θα πιστοποιείται από το Leather Working Group αλλά και τη γρήγορη μετάβαση της εταιρείας σε απόλυτα sustainable packaging για τα προϊόντα της. Σημείο αναφοράς αποτελεί το γεγονός ότι ο όμιλος Prada δεσμεύτηκε για τη σταδιακή αναδιοργάνωση των επιχειρήσεών του, αποσκοπώντας στη σταδιακή μείωση του αποτυπώματός του, στην προστασία του οικοσυστήματος και στην εφαρμογή ενός νέου κυκλικού συστήματος, με τον Lorenzo Bertelli να τονίζει ότι ο όμιλος θα έχει μηδενίσει τις εκπομπές αερίων που επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2050. Πώς όμως θα το πετύχει αυτό η εταιρεία; Αρχικά, μέσω της χρήσης οικολογικών εταιρικών αυτοκινήτων, την κατάκτηση της πιστοποίησης LEED Gold για τα καταστήματά της, την παροχή ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές και την αυτοπαραγόμενη ενέργεια από φωτοβολταϊκά συστήματα. Όλα αυτά θα έχουν γίνουν πράξη μέχρι το 2026, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμά του. Όπως είπε και ο ίδιος στην αρχή, καθώς ανέλυε το πολλά υποσχόμενο και φιλικό προς το περιβάλλον μέλλον του ομίλου Prada: «Μόνο με τη βοήθεια των εξωτερικών και εσωτερικών συνεργατών μας μπορούμε να πετύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα».
Guillaume Henry
Καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Patou
Όταν ο Guillaume Henry άφησε το πόστο του στον οίκο Nina Ricci πριν από τρία χρόνια βρήκε χρόνο για τον εαυτό του αλλά και για να αναλογιστεί την πορεία του στον χώρο όλο αυτό το διάστημα. Στην τηλεφωνική μας συζήτηση μου εξομολογήθηκε μια χαρακτηριστική στιγμή εκείνης της περιόδου. «Θυμάμαι ότι καθόμουν μόνος μου και προσπαθούσα να σκεφτώ πόσα ρούχα έχω φτιάξει και καθώς είμαι οπτικός τύπος, φαντάστηκα ένα ολόκληρο βουνό». Έκπληκτος από αυτήν τη διαπίστωση, αναρωτήθηκε αν χρειαζόμαστε πραγματικά τόσο πολλά ρούχα και, φυσικά, αν μπορούμε να δημιουργούμε χωρίς όλη αυτήν τη σπατάλη πρώτων υλών.
Λίγους μήνες μετά την αποχώρησή του από το γαλλικό brand, ο Sidney Toledano προσωπικά τον επέλεξε για να ενσαρκώσει το όραμά του για την αναβίωση του οίκου Jean Patou, ο οποίος μετράει περισσότερα από εκατό χρόνια ιστορίας. Ακολουθώντας τα χνάρια των Karl Lagerfeld, Jean Paul Gaultier και Christian Lacroix, έδωσε νέα πνοή στον οίκο. «Όταν ξεκίνησα να δουλεύω για το brand πριν από τρία χρόνια ακριβώς ήμασταν μόνο η Sophie Brocart, CEO του οίκου, και εγώ. Πριν ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε τα ρούχα, στόχος μας ήταν να εφαρμόσουμε μια συνολικότερη στρατηγική, γιατί δεν θέλαμε ο οίκος Patou να είναι απλώς ένα brand. Θέλαμε να γίνει κάτι καινούργιο». Εξηγεί πώς κατάφερε να αναστήσει την εταιρεία: «Για εμάς ένα νέο brand πρέπει, πάνω απ’ όλα, να ακολουθεί τους όρους της βιωσιμότητας και, φυσικά, σήμερα είναι αδιανόητο να ξεκινάς κάτι καινούργιο χωρίς να υπάρχει διαφάνεια. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε».
«Θα λανσάρουμε την πρώτη μας τσάντα τον Φεβρουάριο. Για την κατασκευή της δεν ήθελα να μπω στη διαδικασία δημιουργίας ένα νέου είδους δέρματος, παρόλο που πιστεύω ότι η ποιότητά του θα ήταν πολύ καλή. Προτίμησα να χρησιμοποιήσω dead stock, κομμάτια δέρματος τα οποία άλλες εταιρείες πετάνε. Γι’ αυτό θα κυκλοφορήσουν περιορισμένα σε αριθμό κομμάτια»
Αποφασισμένος να κάνει το καλύτερο δυνατό, ξεκίνησε δίνοντας σημασία στα υφάσματα και αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ελάχιστα και πολύ συγκεκριμένα. Παρομοιάζει τη μόδα με το φαγητό: πρέπει να είναι αρκετά ποιοτική, φτιαγμένη με υπευθυνότητα και επιθυμητή. Σήμερα το 80% των συλλογών του οίκου είναι φτιαγμένο από ανακυκλώσιμα, βιολογικά και οργανικά υλικά. Μάλιστα, σε μια προσπάθειά τους να δημιουργήσουν στενές σχέσεις με τους προμηθευτές και να υποστηρίξουν το fashion circularity, χρησιμοποιούν τα ίδια υφάσματα κάθε σεζόν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι ότι όλα τα ρούχα που δημιουργούνται στα εργοστάσιά τους φέρουν τον ειδικό κωδικό QR στην ετικέτα, τον οποίο ο καταναλωτής μπορεί να σκανάρει και να δει από πού προέρχονται τα υλικά τους. Με αυτή την κίνηση ο σχεδιαστής θέλει να απευθυνθεί σε όσους είναι ευαισθητοποιημένοι σε αυτά τα θέματα αλλά και σε όσους δεν είναι ενήμεροι. Τις περισσότερες φορές όμως δεν είναι μόνο το προϊόν που κάνει τη διαφορά. Έχοντας ενστερνιστεί την upcycle φιλοσοφία, ο Guillaume Henry δεν χρησιμοποιεί πλαστικές σακούλες για την αποθήκευση των ρούχων αλλά προτιμάει αυτές που είναι κατασκευασμένες από οργανικά υλικά, π.χ. από πατάτα. Το ίδιο ισχύει και με τις shopping bags. «Μετατρέπουμε τα σκουπίδια σε υλικά πολυτελείας», λέει χαμογελώντας. Εντυπωσιάστηκα όταν μου αποκάλυψε ότι στον οίκο προτιμούν να χρησιμοποιούν μόνο μία κρεμάστρα, κατασκευασμένη από ανακυκλώσιμο ξύλο και κόλλα, για κάθε ρούχο, από τη στιγμή της παρασκευής του μέχρι να φτάσει στη βιτρίνα του καταστήματος. Αυτό δεν συνέβαινε τα τελευταία χρόνια, καθώς η βιομηχανία της μόδας χρησιμοποιούσε αλόγιστα πλαστικές κρεμάστρες.
Όμως η βιωσιμότητα δεν έχει να κάνει μόνο με τις καινοτόμες και νέες τεχνικές. Είναι ένας καινούργιος τρόπος σκέψης που αποσκοπεί στη διατήρηση της μόδας. «Όταν έχεις ένα εξαιρετικό παντελόνι, ή ένα εξαιρετικό πουκάμισο, ή ένα παλτό, τα οποία είναι η ουσία του brand σου, γιατί να τα “σκοτώσεις” μετά το τέλος μιας σεζόν;». Περνώντας στην πράξη, λάνσαρε τη σειρά «Les Essentiels» που αποτελείται από εκλεπτυσμένα ρούχα με τον χαρακτηριστικό haute couture σχεδιασμό του Patou και υπόσχεται διάρκεια, πάντα στο πλαίσιο της θετικής μόδας.
Για το τέλος, ο Guillaume μου επιφύλαξε μια έκπληξη, ανακοινώνοντας κάποιο από τα μελλοντικά του σχέδια σχετικά με την υλοποίηση του προσωπικού του οράματος περί βιωσιμότητας. «Θα λανσάρουμε την πρώτη μας τσάντα τον Φεβρουάριο. Για την κατασκευή της δεν ήθελα να μπω στη διαδικασία δημιουργίας ένα νέου είδους δέρματος, παρόλο που πιστεύω ότι η ποιότητά του θα ήταν πολύ καλή. Προτίμησα να χρησιμοποιήσω dead stock, κομμάτια δέρματος τα οποία άλλες εταιρείες πετάνε. Γι’ αυτό θα κυκλοφορήσουν περιορισμένα σε αριθμό κομμάτια και κάθε τσάντα θα είναι αριθμημένη», εξηγεί. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι αυτή η κίνηση ανοίγει ένα παράθυρο στη βιομηχανία των δερμάτινων ειδών, δίνοντας το καλό παράδειγμα σε όλη τη βιομηχανία. Αρκεί να υπάρχει αφοσίωση στην αξία της θετικής μόδας και η επιθυμία για δημιουργία.
Hugues Fauchard και Rémi Bats
Καλλιτεχνικοί διευθυντές του brand Uniforme
Έχοντας περάσει από τα δημιουργικά στούντιο μεγάλων οίκων μόδας, όπως oι Hermès, Balenciaga και Lanvin, και συγκεντρώνοντας την απαραίτητη πείρα που απαιτεί ένα νέο επαγγελματικό ξεκίνημα στον χώρο, ο Rémi Bats και ο Hugues Fauchard ίδρυσαν το 2017 το brand τους: το όνομα αυτού Uniforme. Η φιλοσοφία του περιστρέφεται γύρω από τα βασικά χαρακτηριστικά που ορίζουν την ανδρική ένδυση: απλή, απαραίτητη, ποιοτική και με διάρκεια στον χρόνο. «Πολύ πριν ξεκινήσουμε το δικό μας brand είχαμε μια συγκεκριμένη λίστα με πράγματα που θέλαμε και έπρεπε να συμπεριλάβουμε σε αυτό. Φυσικά, δεν θα μπορούσαμε να λανσάρουμε κάτι τέτοιο χωρίς να συμπεριλάβουμε τη βιωσιμότητα ως βασική μας αρχή», δηλώνουν για την ταυτότητα των ρούχων τους, η οποία μπορούμε να πούμε ότι χαρακτηρίζεται από τη φράση «sustainable style».
«Υποστηρίζουμε τα διαχρονικά κομμάτια γιατί οι τάσεις έχουν πολύ μικρή διάρκεια και, φυσικά, δεν συμβαδίζουν με τη βιωσιμότητα»
Όλα τα στάδια παραγωγής κάθε συλλογής είναι απολύτως ελεγχόμενα. «Προτιμούμε μόνο την τοπική παραγωγή. Με αυτόν τον τρόπο ξέρουμε ακριβώς ποιος φτιάχνει τα ρούχα μας, τις συνθήκες παραγωγής τους, και έχουμε την ικανότητα να ελέγξουμε την προέλευση κάθε υλικού που χρησιμοποιούμε, αν είναι ανακυκλώσιμο και upcycle. Όλα αυτά τα κριτήρια ανέκαθεν συμπεριλαμβάνονταν στους στόχους μας για το brand, τους οποίους εξακολουθούμε να κατακτούμε και να βελτιώνουμε καθημερινά». Όπως φαίνεται από τις συλλογές τους κάθε σεζόν, βασικό ζητούμενο του Uniforme είναι τα ρούχα να έχουν διάρκεια και να φοριούνται ξανά και ξανά. «Πιστεύουμε σε έναν νέο τρόπο κατανάλωσης της μόδας, που περιλαμβάνει λιγότερες, αλλά καλύτερες αγορές. Η γραμμή του Uniforme είναι εμπνευσμένη από τα διαχρονικά, κλασικά ρούχα και είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να φοριέται πολλά χρόνια πριν περάσει στην επόμενη γενιά. Ως σχεδιαστές, αυτή είναι η μεγαλύτερή μας δέσμευση», τονίζουν.
Τι γίνεται όμως με τα νέα brands που προσπαθούν με λιγοστούς πόρους να πετύχουν τους στόχους της βιωσιμότητας, όπως αυτοί έχουν τεθεί διεθνώς; Σύμφωνα με τον Hugues και τον Rémi, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να είναι κάποιος βιώσιμος. Μάλιστα υποστηρίζουν ότι το να έχει κάποιος μικρότερο budget είναι πιθανόν καλύτερο όσον αφορά την εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών, γιατί έτσι προσπαθεί να χρησιμοποιεί κάθε πόρο που έχει στη διάθεσή του, χωρίς σπατάλες. «Η σπατάλη δεν είναι επιλογή για εμάς», λένε με έμφαση. «Πάντα κάνουμε μια λίστα με τα υλικά που έχουμε σε απόθεμα πριν καν παραγγείλουμε τα καινούργια. Σκεφτόμαστε πώς θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα καινούργιο σχέδιο με τις πρώτες ύλες που ήδη έχουμε στη διάθεσή μας από παλιότερες συλλογές. Αυτός είναι κι ένας τρόπος να δείξουμε ότι όλα στον χώρο της μόδας είναι θέμα δημιουργικότητας και όχι τάσεις», εξηγεί το σχεδιαστικό δίδυμο.
Καθώς η συζήτησή μας έφτανε στο τέλος της, βρήκα τους σχεδιαστές αρκετά αισιόδοξους όσον αφορά το μέλλον της μόδας. «Όλοι ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε… Η βιομηχανία της μόδας πρέπει να επιβραδύνει τους ρυθμούς της» λένε με απόλυτη σαφήνεια, σχολιάζοντας παράλληλα ότι οι καταναλωτές πρέπει να καταλάβουν πως δεν χρειάζονται καινούργια προϊόντα. Απλώς πρέπει να προτιμούν λίγα και διαχρονικά. «Υποστηρίζουμε τα διαχρονικά κομμάτια γιατί οι τάσεις έχουν πολύ μικρή διάρκεια και, φυσικά, δεν συμβαδίζουν με τη βιωσιμότητα».
Μια συνεργασία της Lifo με την Design Ambassador και το Archisearch.gr
