Ο Ντέμνα τα καταφέρνει και κάνει πάντα τη διαφορά στον κόσμο της μόδας. Τα μέσα που ασχολούνται με τη μόδα έχουν πάψει να τον αναφέρουν –όπως όταν, το 2015, σε ηλικία 34 ετών ανέλαβε για λογαριασμό της εταιρείας Kering την καλλιτεχνική διεύθυνση του οίκου Balenciaga– απλώς ως «προκλητικό σχεδιαστή».
Σήμερα τον αποκαλούν «συνειδητοποιημένο σχεδιαστή» που καταφέρνει και προκαλεί με την προσέγγιση, με το θέμα του, με τις δηλώσεις του για την κατανάλωση, συμβαδίζοντας με τα διεθνή γεγονότα και θέματα που απασχολούν τον πλανήτη.
Η φετινή παρουσίαση της συλλογής του οίκου Balenciaga που διευθύνει ο Ντέμνα (δεν χρησιμοποιεί πια το επώνυμό του) έκανε κυριολεκτικά πάταγο, θυμίζοντας ότι ένας πόλεμος δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο τον κόσμο της μόδας, όπως είπε ο ίδιος.
«Η μόδα δεν έχει τώρα σημασία. Το μήνυμα πρέπει να είναι η αγάπη και η ειρήνη και η μόδα πρέπει να πάρει ισχυρή θέση σε αυτή την κρίση» δήλωσε, δίνοντας τον τόνο σε ένα πλανήτη όπου χιλιάδες άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, αναζητώντας μια πιο ασφαλή περιοχή για να ζήσουν.
Το αρχικό σχέδιο του Ντέμνα που σχεδίασε το σόου του πριν από έξι μήνες ήταν να παρουσιάσει την πασαρέλα σαν χιονισμένη πίστα, ένα σχόλιο για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της. Ήθελε να δείξει τι θα σημάνει το χιόνι στο μέλλον, όταν θα εκλείψει εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά λόγω της κρίσης στην οποία βρισκόμαστε η ιδέα του πήρε ένα εντελώς διαφορετικό νόημα.
Όταν οι καλεσμένοι έφτασαν σε ένα κρύο, σκοτεινό υπόστεγο αεροπλάνων στην άκρη του Παρισιού για να παρακολουθήσουν το σόου, βρήκαν σε όλες τις 525 θέσεις ένα μπλουζάκι στα χρώματα της σημαίας της Ουκρανίας και ένα σημείωμα του σχεδιαστή που έγραφε ότι ενώ «η εβδομάδα μόδας μοιάζει σαν ένα είδος παραλογισμού», η ακύρωση της παράστασης θα σήμαινε «παράδοση στο κακό που με έχει πληγώσει τόσο πολύ για σχεδόν 30 χρόνια».
Οι καλεσμένοι του οίκου Balenciaga πήραν την πρόσκλησή τους όχι σε πολυτελές χαρτί, αλλά σε σπασμένα κινητά τηλέφωνα iPhone που στη μεταλλική πίσω πλευρά τους είχαν χαραγμένα με λέιζερ τα στοιχεία για την μεγάλη εκδήλωση. Τα συνόδευε ένα σημείωμα ότι δεν είναι πλέον λειτουργικά, ότι είναι ένα άχρηστο τεχνούργημα του αιώνα μας που κατέληξε αδιάθετο, άχρηστο μετά από χρόνια χρήσης και, αργότερα, αδιαφορίας.
Όταν οι καλεσμένοι έφτασαν σε ένα κρύο, σκοτεινό υπόστεγο αεροπλάνων στην άκρη του Παρισιού για να παρακολουθήσουν το σόου, βρήκαν σε όλες τις 525 θέσεις ένα μπλουζάκι στα χρώματα της σημαίας της Ουκρανίας και ένα σημείωμα του σχεδιαστή που έγραφε ότι ενώ «η εβδομάδα μόδας μοιάζει σαν ένα είδος παραλογισμού», η ακύρωση της παράστασης θα σήμαινε «παράδοση στο κακό που με έχει πληγώσει τόσο πολύ για σχεδόν 30 χρόνια».
Το σόου ξεκίνησε με τα αδύνατα μοντέλα να παλεύουν να προχωρήσουν στην ψεύτικη δυνατή χιονοθύελλα, να ισορροπήσουν στα ψηλά τους τακούνια και η πασαρέλα μετατράπηκε σε μια καλλιτεχνική εγκατάσταση. Αισθητοποίηση του πολέμου; Ευαισθητοποίηση και ενσυναίσθηση για αυτό που συμβαίνει; Για πολλούς η πολιτικοποίηση της πασαρέλας σε τέτοιο βαθμό μπορεί να μοιάζει επικίνδυνη, για άλλους μια επίδειξη αλληλεγγύης που ο κόσμος της μόδας δεν έχει συνηθίσει.
Τα μοντέλα προχωρώντας με σκυμμένο κεφάλι κουβαλούσαν τα «υπάρχοντά τους» σε σακούλες, ο υπαινιγμός του Ντέμνα είναι σαφέστατος, σε μια εβδομάδα που περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Και ενώ προχωρούσαν, ο ίδιος ο σχεδιαστής ο οποίος έζησε ως πρόσφυγας στην Ουκρανία και τη Μόσχα πριν εγκατασταθεί στο Ντίσελντορφ, απήγγειλε ένα ποίημα στα ουκρανικά.
Ο πόλεμος και η έκρηξη του προσφυγικού είναι για τον Ντέμνα κάτι εντελώς προσωπικό. Γεννημένος στην Γεωργία πριν από 41 χρόνια, υπήρξε ένας τους Γεωργιανούς που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σε μια από τις πιο αιματηρές περιόδους στη μετασοβιετική εποχή, όταν το 1992 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στη Γεωργία και την Αμπχαζία, με αποτέλεσμα να επέμβει ο σοβιετικός στρατός. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν η Αμπχαζική αυτονομιστική πλευρά πραγματοποίησε μια εκστρατεία εθνοκάθαρσης που είχε ως αποτέλεσμα την εκδίωξη έως και 250.000 Γεωργιανών.
Ο ίδιος ήταν 12 χρονών όταν έγινε πρόσφυγας και με την οικογένειά του διέσχισαν περπατώντας τα βουνά του Καυκάσου.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει τον πόνο ενός παρελθόντος τραύματος που κουβαλάω μέσα μου από το 1993, όταν το ίδιο συνέβη στην πατρίδα μου», έγραψε ο σχεδιαστής. Σε κάθε πρόσφυγα, σε κάθε Ουκρανό που είναι σε καταφύγιο ο Ντέμνα βλέπει τον εαυτό του. «Έβλεπα τον εαυτό μου, πριν από 30 χρόνια, ως παιδί σε ένα καταφύγιο, χωρίς να ξέρω αν η στέγη θα έπεφτε στο κεφάλι μου».
Η πασαρέλα του Ντέμνα μετατράπηκε σε μια πορεία στο πουθενά. «Το να δουλέψω σε αυτό το σόου αυτή την εβδομάδα ήταν απίστευτα δύσκολο για μένα. Η μόδα χάνει την ουσία της και το πραγματικό της δικαίωμα ύπαρξης. Αυτό το σόου δεν χρειάζεται εξήγηση. Είναι αφιερωμένο στην αντίσταση και στη νίκη της αγάπης και της ειρήνης» είπε στη Σούζι Μένκες.
Τραυματισμένος από το δικό του παρελθόν έφερε στη σκηνή-πασαρέλα μια τρομακτική βόλτα στο άγνωστο, μέσα από το χιόνι, δραπετεύοντας από το κάπου στο πουθενά. «Έγινα για πάντα πρόσφυγας» λέει ο Ντέμνα που είναι σήμερα Γερμανός υπήκοος. «Για πάντα, γιατί κάτι μένει μέσα σου. Ο φόβος, η απόγνωση, η συνειδητοποίηση ότι κανείς δεν σε θέλει. Αλλά συνειδητοποιώ επίσης ότι αυτό που πραγματικά έχει σημασία στη ζωή είναι η ίδια η ζωή και η συμπόνια».
Ο Ντέμνα από τότε που ανέλαβε τον οίκο Balenciaga και την αναβίωση και της υψηλής ραπτικής του οίκου έχει φέρει κυριολεκτικά τα πάνω κάτω, ανεβάζοντας στις πασαρέλες που στήνει πλαστικά σανδάλια Crocs και εμπορικά προϊόντα με τον Bernie Sanders, τσάντες του Ikea και σακάκια από κίτρινο νάιλον. Φιλοδοξεί τα ρούχα του να μην έχουν ταυτότητα φύλου ενώ δημιούργησε μια σειρά κοστουμιών, κάποια φορεμένα από άνδρες, κάποια από γυναίκες.
Πριν από λίγους μήνες, τον περασμένο Ιούλιο του 2021, έκανε την πρώτη επίδειξη υψηλής ραπτικής του οίκου στο ατελιέ του Κριστομπάλ Μπαλενσιάγκα που ήταν κλειστό από το 1968, μέσα στο βασίλειο σιωπηλής κομψότητας της δεκαετίας του 1960, γεμάτο με παχιά αστικά χαλιά και απαλές κουρτίνες στα παράθυρα, με το κοινό να κάθεται σε λεπτές επιχρυσωμένες καρέκλες, στο εργαστήριο του «δασκάλου όλων μας» όπως έχει αποκαλέσει ο Κριστιάν Ντιόρ τον διασημότερο μόδιστρο του ισπανόφωνου κόσμου.
«Η υψηλή ραπτική είναι εκτός όλων των τάσεων, μια έκφραση ομορφιάς στο υψηλότερο επίπεδο αισθητικών και ποιοτικών απαιτήσεων» έχει πει ο Ντέμνα.
Κανένας δεν συγκρίνει τον Ντέμνα με τον Μπαλενσιάγκα, τον οποίο θαυμάζει απεριόριστα, όπως έχει δηλώσει, γιατί ο νεαρός σχεδιαστής καταφέρνει να παρουσιάσει το δικό του αφήγημα στη μόδα. Έχει σπουδάσει στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας, έχει δουλέψει στους οίκους Margiela και Louis Vuitton και ήταν η ιδανική επιλογή για τη συγκεκριμένη θέση «χάρη στην δεξιοτεχνία του, την εμπειρία, τις γνώσεις του στον χώρο της μόδας, την πρωτοποριακή και προσεκτικά μελετημένη προσέγγισή του», όπως έγραφε το δελτίο τύπου της εταιρείας Kering του πολυεκατομμυριούχου Φρανσουά Ανρί Πινό όταν τον προσέλαβαν.
Ο Balenciaga είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος οίκος μόδας της εταιρείας που έχει τους οίκους Gucci, Bottega Veneta και Saint Laurent.
Ο οίκος Balenciaga έχει σταματήσει τις συναλλαγές στη Ρωσία προς το παρόν και υποστηρίζει τη λειτουργία του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος για να βοηθήσει τους πρόσφυγες του πολέμου.
Οι οίκοι μόδας Louis Vuitton, Dior, Hermès, Chanel, Prada, Gucci, Saint Laurent, Cartier και Burberry έκλεισαν τα ρωσικά καταστήματά τους και διέκοψαν τις διαδικτυακές συναλλαγές τους, όπως και οι επωνυμίες Zara, που διαχειρίζονται 502 ρωσικά καταστήματα, και H&M.
Η LVMH, η οποία διαθέτει 124 καταστήματα στη Ρωσία με διάφορες επωνυμίες, συμπεριλαμβανομένων των Vuitton και Dior, επιβεβαίωσε ότι θα συνεχίσει να πληρώνει τους 3.500 υπαλλήλους της εκεί, όπως και η Chanel, η οποία διαθέτει 17 ανεξάρτητα καταστήματα σε όλη τη Ρωσία καθώς και μίνι μπουτίκ σε πολυκαταστήματα, που απασχολούν 371 άτομα.
Balenciaga 360° Show Winter 22 Collection
