Όταν επισκέφτηκα τον Αλέξη στο σπίτι του, κατά νου είχα την δουλειά του μέσα από το Dead Toys Society. Αφού πέρασα αρκετή ώρα να χαζεύω το υπέροχο διαμέρισμά του, ξεκίνησα να του κάνω ορισμένες ερωτήσεις για το ποστ που θα ανέβαζα. Πάντα ρωτάω τους ανθρώπους που φωτογραφίζω πως θέλουν να δηλωθούν στο site μου. Και όταν ο Αλέξης μου είπε πως θα έπρεπε μάλλον να τον αναφέρω ως συλλέκτη αρνητικών απαντητικών επιστολών από εκδοτικούς οίκους, ξαφνιάστηκα γιατί δεν είχα ιδέα πως γράφει. Λίγη ώρα αργότερα έμαθα τα πάντα για τα όσα γράφει, αλλά και τα πάντα γύρω από την βιβλιοθήκη του και τους κανόνες της. Ο ίδιος μου ανέφερε πως ο Georges Perec στο Penser / Classer προτείνει να ταξινομήσει κανείς την βιβλιοθήκη του: αλφαβητικά, κατά ηπείρους ή χώρες, κατά χρώματα, κατά ημερομηνία απόκτησης, κατά ημερομηνία έκδοσης, κατά μεγέθη, κατά είδη, κατά μεγάλες λογοτεχνικές περιόδους, κατά γλώσσες, κατά αναγνωστικές προτεραιότητες, κατά βιβλιοδεσίες, κατά εκδοτικές σειρές. Εκείνος οργανώνει την δική του με έναν προσωπικό αλγόριθμο που ούτε ο ίδιος δεν καταλαβαίνει. Δηλαδή με βάση το χάος. Γιατί πολύ απλά, όταν ψάχνεις ένα συγκεκριμένο βιβλίο, δεν το βρίσκεις ποτέ. Σε γενικές γραμμές μπορώ να πω πως περισσότερο μου μίλησε για τα βιβλία που αγαπάει παρά για τα παιχνίδια που φωτογραφίζει. Γι' αυτό και στο τοπ τεν του αναφέρει τα βιβλία που ευχαρίστως θα ξαναδιάβαζε για πρώτη φορά.
Το πρώτο βιβλίο που διάβασα και με έκανε να θέλω να γράψω ήταν «O Φύλακας στη Σίκαλη» του Salinger. Από τότε έχω διαβάσει εκατοντάδες καλά βιβλία που, όταν τα τελειώνεις, θέλεις να γράψεις. Και υπάρχουν και αυτά τα λίγα αριστουργήματα που σε εκμηδενίζουν και δεν θέλεις να γράψεις ποτέ ξανά. Η λίστα που ακολουθεί δεν περιλαμβάνει απαραίτητα τα καλύτερα βιβλία που διάβασα ποτέ, αλλά αυτά που, όπως έλεγε και ο Hemingway, "ευχαρίστως θα ξαναδιάβαζα για πρώτη φορά":
01. Gabriel Garcia Marquez, «Ο έρωτας στα χρόνια της Χολέρας», εκδόσεις Λιβάνη (μτφρ. Κ. Σωτηριάδου). Μακάρι να μπορούσα να γυρίσω πίσω σε εκείνο το καλοκαίρι, όταν όλοι διάβαζαν το ίδιο ογκώδες κίτρινο βιβλίο με ένα μικρό ποταμόπλοιο στο εξώφυλλο και κανείς δεν μου έδινε σημασία. Ήταν σαν επιδημία. Λίγα χρόνια αργότερα αρρώστησα και εγώ. Πολλές φορές. Η αποθέωση του έρωτα.
02. Juan Rulfo, «Πέδρο Πάραμο», εκδόσεις Πατάκη (μτφρ. Ε. Γιαννοπούλου). Ένα μικρό αριστούργημα, όχι μόνο της μεξικανικής, αλλά της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Όπως και ο Salinger, ο Rulfo έγραψε ελάχιστα κείμενα, ίσως γιατί πολύ απλά δεν χρειαζόταν να γράψει κάτι άλλο. Τα είχε κάνει και πει όλα με ένα μόνο βιβλίο. Αν έπρεπε να το περιγράψω, θα έλεγα ότι είναι περισσότερο ένα ατελείωτο μουρμουρητό, παρά ένα βιβλίο. Η αποθέωση του θανάτου.
03. Fernando Pessoa, «Το βιβλίο της ανησυχίας», εκδόσεις Αλεξάνδρεια (μτφρ. Α. Σπυράκου). Κορυφαίο έργο ενός πραγματικά μεγάλου Πορτογάλου, αν και το βιβλίο το υπογράφει ένα από τα ετερώνυμά του. Εσωτερικός μονόλογος, δοκίμιο, φιλοσοφία, ποίηση, πεζό, ημερολόγιο ή όλα μαζί; Σε κάθε περίπτωση ο Πορτογάλος αγγίζει το σκοτάδι της ύπαρξής σου. Η αποθέωση της μοναχικότητας.
04. Μαργαρίτα Καραπάνου, «Η Κασσάνδρα και ο Λύκος». Το διάβασα επειδή έπεσε από την βιβλιοθήκη. Αυτοκτονία ή απελευθέρωση; Ο απόλυτος εφιάλτης. Σαν πληγή που την ματώνεις επίτηδες. Με φόντο την παιδική ηλικία, η βία, η λαγνεία, η ζήλια, η αιμομιξία, οι διαστροφές, η απώλεια. Η αποθέωση της αγριότητας.
05. Philip Roth, «Το σύνδρομο Πόρτνοϊ», εκδόσεις Πόλις (μτφρ. Α. Κυριακίδης) Θα μπορούσε να είναι ένα οποιοδήποτε βιβλίο του Roth, απλά το συγκεκριμένο έτυχε να είναι το πρώτο δικό του που διάβασα. Μία υπερπροστατευτική μάνα, ένας δυσκοίλιος πατέρας και ένας γιος με αχαλίνωτες σεξουαλικές ορμές συνθέτουν το (τυπικό) σύμπαν του Roth. Η αποθέωση του ευνουχισμού.
06. George Orwell, «1984», εκδόσεις Κάκτος (μτφρ. Ν. Μπάρτη) Ο Orwell συνεχίζοντας το έργο των Zamyatin και Huxley και εν έτει 1949, λίγο πριν πεθάνει, συνθέτει την απόλυτη δυστοπία. Ποτέ άλλοτε ο κόσμος δεν ήταν πιο ολοκληρωτικός και πιο εφιαλτικός. Και, δυστυχώς, ποτέ άλλοτε ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας δεν ήταν τόσο προφητικό. Η αποθέωση της δυστοπίας.
07. Jorge Luis Borges, «Μυθοπλασίες», εκδόσεις Ύψιλον (μτφρ. Α. Κυριακίδης) Την πρώτη νύχτα του θανάτου μου θα ξαναδιαβάσω για πρώτη φορά ένα ένα τα διηγήματα από τις «Μυθοπλασίες». Τα κείμενα αυτά συμπυκνώνουν με τον καλύτερο τρόπο όλες τις εμμονές και τα μοτίβα του μεγάλου δασκάλου του φανταστικού. Η αποθέωση του λαβύρινθου.
08. Stefan Zweig, «Σκακιστική νουβέλα», εκδόσεις Άγρα (μτφρ. Μ. Αγγελίδου) Δημοσιεύθηκε το 1943, ένα χρόνο μετά την αυτοκτονία του συγγραφέα και της συζύγου του. Δεν είναι απλώς το καλύτερο βιβλίο που έχω διαβάσει με θέμα το σκάκι, αλλά και μία εκπληκτική σπουδή στην καταβύθιση της παράνοιας. Η αποθέωση της τρέλας.
09. José Saramago, «Περί τυφλότητας», εκδόσεις Καστανιώτη (μτφρ. Α. Ψυλλιά). Μία επιδημία τυφλότητας και ένα βιβλίο εφιάλτης από έναν κορυφαίο συγγραφέα. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι, θέλοντας να εξορκίσει τα τέρατα που γέννησε η τυφλότητα της λογικής, βάλθηκε να γράψει την πιο απλή απ' όλες τις ιστορίες του: ένας άνθρωπος αναζητά έναν άλλον άνθρωπο. Η αποθέωση της αλληγορίας.
10. Diane Arbus: «An Aperture Monograph» Οι μελαγχολικές ιστορίες της Arbus είναι τετράγωνες, ασπρόμαυρες και φωτίζονται με φλας. Φαινομενικά τα κάνει όλα λάθος και όμως το αποτέλεσμα είναι αριστουργηματικό. Κάθε πορτραίτο και ένας μικρός θάνατος. Η ίδια αυτοκτόνησε στην ηλικία των 48 ετών. Η αποθέωση του πορτραίτου.
Οι χρωματικές συνθέσεις των βιβλίων είναι φωτογραφίες του Αλέξη.
Περισσότερος Αλέξης Ευσταθόπουλος εδώ.
σχόλια