Γιατί κάνουμε σαρδάμ - και γιατί το λέμε έτσι;

Γιατί κάνουμε σαρδάμ - και γιατί το λέμε έτσι; Facebook Twitter
0

Κάθε φορά που μπερδεύεται η γλώσσα μας, για την ακρίβεια κάθε φορά που αναγραμματίζουμε μια λέξη ή αλλάζουμε τη σειρά δύο συνεχόμενων λέξεων, λέμε ότι κάνουμε «σαρδάμ». Το έχουμε δει να συμβαίνει στην καθημερινότητά μας, συνήθως όταν βιαζόμαστε να πούμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, όταν απευθυνόμαστε σε κοινό ή όταν βρισκόμαστε υπό καθεστώς άγχους. Εκφωνητές, ηθοποιοί και ομιλητές τρέμουν τα σαρδάμ και με το δίκιο τους, καθώς αυτά είναι που φλυαρούν για την ψυχολογική μας κατάσταση. 

Γιατί, όμως, κάνουμε σαρδάμ; Ποιος είναι ο λόγος που προκαλεί αλυσιδωτά σε εγκέφαλο και γλώσσα αυτό το μπέρδεμα; Οι παραφασίες -αυτή είναι η επιστημονική ορολογία για τα σαρδάμ- είναι ο λόγος για τον οποίο διαταράσσεται η ροή του λόγου μας. Πρόκειται για στιγμιαία αδυναμία επανάληψης του λόγου και παρ' όλο που αυτός εμφανίζεται γενικά σε καλή κατάσταση. Νευροβιολογικά, ως παραφασία ορίζεται η αντικατάσταση μιας λέξης από άλλη ή παραποιημένη προφορά μιας λέξης, η οποία ωστόσο δεν οφείλεται σε διαταραχή της άρθρωσης. 

Οι παραφασίες -αυτή είναι η επιστημονική ορολογία για τα σαρδάμ- είναι ο λόγος για τον οποίο διαταράσσεται η ροή του λόγου μας.

Οι παραφασίες ταξινομούνται σε φωνητικές και νοητικές. Οι φωνητικές παρουσιάζονται ως διαταραχή στη φωνητική οργάνωση (στην αρχή, στο μέσο ή στο τέλος της λέξης ή ως πλήρης με συνέπεια να προκύπτει νεολογισμός). Οι νοητικές παρουσιάζονται ως λέξεις με άλλη σημασία από αυτή που θέλει να χρησιμοποιήσει ο ομιλητής και εμφανίζουν φωνητική ή εννοιολογική ομοιότητα (για παράδειγμα μολύβι - καλύβι ή μολύβι - στυλό) ή τίποτα από τα δύο.   

Συνήθως τα σαρδάμ δεν εμπνέουν καμία ανησυχία. Ωστόσο, η επανάληψη και η συχνότητα τους έχει συνδεθεί από την επιστημονική κοινότητα -και ειδικά σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας- με αγγειακά νοσήματα, τραυματισμούς ή λοιμώξεις του εγκεφάλου. 

Και από πού προέρχεται η λέξη «σαρδάμ»; Πρόκειται για αναγραμματισμό του επωνύμου του έλληνα ηθοποιού και σκηνοθέτη Αχιλλέα Μαδρά, ο οποίος ήταν και ο δημιουργός της θρυλικής ταινίας, «Μαρία, η Πενταγιώτισσα». Τον αναγραμματισμό τον έκανε ο ίδιος για να σατιρίσει τον εαυτό του εξαιτίας των άπειρων λαθών που έγιναν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της συγκεκριμένης ταινίας. Από τότε επικράτησε η λέξη με τη σημερινή της σημασία, η οποία έγινε συνώνυμο των αναγραμματισμών κατά τη διάρκειας ρέουσας ομιλίας. 

Με στοιχεία από bioneurologics.gr, psycologytoday.com

Υγεία & Σώμα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μην αφήσετε το SMS για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στο «διαβάστηκε»

Υγεία & Σώμα / Μην αφήσετε το SMS για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στο «διαβάστηκε»

Ξεκίνησαν να αποστέλλονται τα SMS για τη διενέργεια του αυτοδιαγνωστικού ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Πρώτη φορά υλοποιείται τέτοιο πρόγραμμα στην Ελλάδα με αποδέκτες 2,8 εκατ. πολίτες.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Λιγότεροι θάνατοι από καρκίνο, αν οι ανοσοθεραπείες δοθούν νωρίς

Υγεία & Σώμα / Λιγότεροι θάνατοι από καρκίνο, αν οι ανοσοθεραπείες δοθούν νωρίς

Νέα μελέτη δείχνει ότι μειώνονται οι μεταστάσεις και οι θάνατοι από καρκίνο όταν τα πιο καινοτόμα φάρμακα, οι ανοσοθεραπείες, χορηγούνται νωρίς. Παράλληλα, εξοικονομούνται πολύτιμοι πόροι για το σύστημα υγείας χάρη στην αποφυγή των επιπλοκών και των υποτροπών της νόσου.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Πώς αντιμετωπίζεται η προκατάληψη για μια ασθένεια που δεν είναι πλέον θανατηφόρα;

Υγεία & Σώμα / Πώς αντιμετωπίζεται η προκατάληψη για μια ασθένεια που δεν είναι πλέον θανατηφόρα;

Οι γιατροί Κ. Πρωτοπαπάς και Ι. Κατσαρόλης καταρρίπτουν μύθους και στερεότυπα γύρω από τον HIV και περιγράφουν τις μεθόδους πρόληψης που λίγοι τελικά γνωρίζουν στην Ελλάδα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πράσινο φως στο πρώτο μονοδοσικό HPV εμβόλιο

Υγεία & Σώμα / Πράσινο φως στο πρώτο μονοδοσικό HPV εμβόλιο

Στα τρία έως τώρα HPV εμβόλια που προστατεύουν από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (και όχι μόνο) προστίθενται άλλα δύο. Το ένα από αυτά πήρε το πράσινο φως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και διαφέρει από τα προηγούμενα καθώς χορηγείται σε μονοδοσικό σχήμα για την απλούστευση της εμβολιαστικής διαδικασίας.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
«Προτιμώ να σκέφτομαι ότι ήμουν τύχερη γιατί το ξεπέρασα και όχι άτυχη γιατί μου συνέβη»

Παγκόσμια Ημέρα πρόληψης κατά του καρκίνου του μαστού / «Προτιμώ να σκέφτομαι ότι ήμουν τύχερη γιατί το ξεπέρασα και όχι άτυχη γιατί μου συνέβη»

Πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση με καρκίνο του μαστού, η Τζούλη Αγοράκη περιγράφει εκείνες τις δύσκολες πρώτες μέρες αλλά και το δώρο που έκανε στον εαυτό της.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Το αλκοόλ προκαλεί καρκίνο: Η Ιρλανδία γίνεται η πρώτη χώρα που καθιερώνει την προειδοποίηση στις ετικέτες των ποτών

Υγεία & Σώμα / «Το αλκοόλ προκαλεί καρκίνο»: Η Ιρλανδία γίνεται η πρώτη χώρα που καθιερώνει την προειδοποίηση στις ετικέτες των ποτών

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο, σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και της πιθανότητας να προσβληθούν από επτά τύπους καρκίνου.
THE LIFO TEAM
Πόσο διαφορετικά είναι στην πραγματικότητα τα ανδρικά προϊόντα περιποίησης από τα γυναικεία;

Υγεία & Σώμα / Πόσο διαφορετικά είναι στην πραγματικότητα τα ανδρικά προϊόντα περιποίησης από τα γυναικεία;

Νέες μάρκες εμφανίζονται διαρκώς στη βιομηχανία της ανδρικής περιποίησης. Το ερώτημα όμως παραμένει: χρειάζονται πραγματικά οι άνδρες τόσα πολλά εξειδικευμένα προϊόντα;
THE LIFO TEAM
Η Ελληνίδα που θέλει να θεραπεύσει τη νόσο του Κρον

Επιστήμες / Η Ελληνίδα που θέλει να θεραπεύσει τη νόσο του Κρον

Η Νεφέλη Σκούφου-Παπουτσάκη ανήκει στους επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ που δημιούργησαν «μίνι έντερα» προκειμένου να βοηθήσουν στην κατανόηση της νόσου του Κρον και στην εύρεση ακριβέστερων και πιο εξατομικευμένων θεραπειών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Θα το κάνω για μένα»: Πόσο υαλουρονικό αντέχει το συκώτι και η αισθητική μας;

Υγεία & Σώμα / «Θα κάνω υαλουρονικό στα χείλη, θα το κάνω για μένα»: Μας έχουν καταστρέψει οι Καρντάσιαν;

Πόσο εντάξει είναι να κάνουν οι έφηβοι fillers; Πώς φτάσαμε να κάνουμε botox ακόμα και στο κομμωτήριο; Και τι μπορεί να πάει στραβά με τα ενέσιμα; Μία δερματολόγος και μια ψυχοθεραπεύτρια απαντούν.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ