Η μετάβαση από την κούνια στο παιδικό κρεβάτι είναι ένα ορόσημο στη ζωή του κάθε παιδιού, όμως, οι πιο έμπειροι γονείς ξέρουν ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο στο να πείσεις το μικρό να κοιμηθεί στο κρεβάτι του, αλλά να παραμείνει εκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
Γιατί, καλώς ή κακώς, με τη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, έρχεται η μεγαλύτερη επιθυμία των παιδιών να περιπλανηθούν στο σπίτι – και στο δωμάτιο των γονιών, φυσικά, εκεί που κατά το προηγούμενο διάστημα κοιμούνταν όλοι μαζί και ίσως ήταν ευκολότερη πρόσβαση σε κάποια αγκαλιά ή κάποιο χάδι.
Πώς λοιπόν κρατάμε ένα μικρό παιδί στο κρεβάτι του, καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς διακοπές και παράπονα; Κατ’ αρχάς, να σημειωθεί εδώ ότι κάποιοι γονείς δεν έχουν πρόβλημα με αυτό: έχουν μια πιο ανοιχτή πολιτική για τον χώρο της κρεβατοκάμαρας και δεν τους απασχολεί πού θα κοιμάται το νήπιό τους, αρκεί να κοιμάται. Για άλλους γονείς πάλι, ο προσωπικός χρόνος είναι ζωτικής σημασίας και το να μάθουν πώς να κρατούν ένα νήπιο στο κρεβάτι είναι ύψιστη προτεραιότητα.
Τι γίνεται, λοιπόν, μ’ αυτό το ζήτημα;
Μάθετε το νήπιο να κοιμάται μόνο του
...ανεξαρτήτως από το τι κάνετε εσείς. Προωθήστε την τάση τους να κοιμούνται μόνα τους, ενώ εσείς είστε μέσα στο δωμάτιο και κάνετε κάποια δουλειά. Απομακρυνθείτε σταδιακά από το πλάι του. Όταν θα φτάνετε στο σημείο να βγείτε από το δωμάτιο, ενώ το παιδί είναι ακόμα ξυπνητό, αλλά δεν έχει σκοπό να αφήσει το κρεβάτι του, τότε θα είστε σε καλό δρόμο. Είναι το πρώτο και το πιο δύσκολο βήμα και ίσως πάρει καιρό.
«Αν το παιδί σας σας χρειάζεται κοντά του για να αποκοιμηθεί και φύγετε (είτε επειδή πρέπει να κάνετε κάποια δουλειά, είτε στο πλαίσιο της εξάσκησής του να μην εγκαταλείπει το κρεβάτι του) τότε είναι βέβαιο ότι θα σηκωθεί από το κρεβάτι για να έρθει να σας βρει», λέει η Lynelle Schneeberg, Psy.D., διευθύντρια του προγράμματος συμπεριφορικού ύπνου στο Connecticut Children's Medical Center και συγγραφέας του βιβλίου Become Your Child's Sleep Coach: Ο οδηγός 5 βημάτων του γιατρού του ύπνου, ηλικίας 3-10 ετών.
Εξηγεί ότι τα περισσότερα παιδιά ξυπνούν δύο έως έξι φορές κάθε βράδυ. Δείτε λοιπόν την ώρα του ύπνου ως μια ευκαιρία εκμάθησης του παιδιού, όπου αναπτύσσει τις απαραίτητες δεξιότητες για να καλύψει κάποιες από τις δικές του ανάγκες κατά τη διάρκεια της νύχτας. «Αν το νήπιό σας χρειάζεται τη βοήθειά σας για να αποκοιμηθεί και φεύγετε μόνο όταν κοιμηθεί βαθιά», εξηγεί η Schneeberg, «τότε εκείνο θα εγκαταλείψει το κρεβάτι του για να έρθει να σας βρει τη νύχτα αφού ξυπνήσει, όπως κάνουν όλα τα παιδιά».
Εκπαίδευση του νηπίου στις συνήθειες ύπνου
Η εκπαίδευση του νηπίου στον ύπνο έχει πολλά ονόματα, τα περισσότερα από τα οποία περιλαμβάνουν τη λέξη «περπάτημα». Αυτό συμβαίνει επειδή θα πηγαινοέρχεστε ανάμεσα στο κρεβάτι σας και στο δικό του. Ίσως και όλη τη νύχτα.
Τα απλά βήματα, όμως, πάνε κάπως έτσι:
• Ολοκληρώστε τη ρουτίνα του ύπνου κανονικά, συμπεριλαμβανομένων των αγκαλιών, των φιλιών και της ενθάρρυνσης να μείνει μόνο του.
• Φύγετε γρήγορα από το δωμάτιο χωρίς φανφάρες και χωρίς να απαντάτε σε παρακλήσεις ή αιτήματα της τελευταίας στιγμής (νερό, γάλα, φιλάκι, ένα παραμύθι ακόμα, κ.λπ).
• Αν το παιδί σας σηκωθεί, συνοδεύστε το πίσω στο κρεβάτι με ηρεμία, σκεπάστε το ξανά και υπενθυμίστε του ότι πρέπει να μείνει στο κρεβάτι. Φύγετε από το δωμάτιο.
• Αν σηκωθεί ξανά (που θα σηκωθεί), μην εκνευριστείτε και μην αντιδράσετε. Συνοδεύστε το πίσω στο κρεβάτι με ηρεμία, αλλά αυτή τη φορά σιωπηλά, χωρίς να του μιλάτε καθόλου. Βάλτε το στο κρεβάτι. Φύγετε από το δωμάτιο.
• Επαναλάβετε.
Το να κάνετε το παιδί σας να μείνει στο κρεβάτι όλη τη νύχτα δεν είναι κάτι εύκολο ή κάτι που θα γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Μπορεί να χρειαστεί λίγο καιρό μέχρι να πετύχει. Αλλά τελικά θα πετύχει. Το κλειδί είναι να παραμείνετε απόλυτα ήρεμοι και ψύχραιμοι, όποια κι αν είναι η αντίδραση του παιδιού σας. Ακόμα κι αν –λέμε τώρα- σας πετάξει κάποιο παιχνίδι στο πρόσωπο.
Δώστε στο παιδί να καταλάβει τι περιμένετε από εκείνο
Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει τι περιμένετε από εκείνο. Η Schneeberg προτείνει τη χρήση ενός προγράμματος για την ώρα του ύπνου, αν το νήπιό σας εκφράζει επιπλέον βήματα ή αιτήματα. «Αν έχετε ένα πρόγραμμα, μπορείτε να πείτε: "το πρόγραμμα λέει ότι είναι τώρα είναι η ώρα να πλύνεις τα δόντια σου " ή "το να χαϊδέψεις ξανά τον σκύλο δεν είναι στο πρόγραμμα"», λέει.
Το πρόγραμμα μπορεί να ωφελήσει τόσο το παιδί όσο και εσάς. Μέχρι την ώρα του ύπνου, είστε κουρασμένοι και μπορεί να είναι πρόκληση να κρατήσετε αυστηρά όρια. «Οι γονείς μερικές φορές πιστεύουν ότι αν ικανοποιήσουν όλα όσα ζητάει το παιδί τους, εκείνο τελικά θα κοιμηθεί», λέει η Schneeberg. «Στην πραγματικότητα, η ικανοποίηση όλων αυτών των αιτημάτων επιβραβεύει το παιδί που μένει ξύπνιο».
Αν η ακαμψία ενός προγράμματος δεν είναι η καλύτερη λύση για εσάς ή το παιδί, η Schneeberg σημειώνει ότι ένα σύστημα με εισιτήρια ή κουπόνια μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα. Κάθε βράδυ, το παιδί σας παίρνει δύο... εισιτήρια (βρείτε δύο ωραία χαρτάκια ή μερικά χαρούμενα αυτοκόλλητα) τα οποία μπορεί να «ξοδέψει» σε μια απόκλιση από τη ρουτίνα του ύπνου του. Μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα εισιτήριο για ένα επιπλέον παραμύθι ή ένα μικρό σνακ ας πούμε ή οτιδήποτε άλλο σε λογικά πλαίσια. «Μόλις τελειώσουν τα δύο εισιτήρια, οι γονείς μπορούν να υπενθυμίσουν στα παιδιά τους να επιστρέψουν στο κρεβάτι για να παίξουν ήσυχα εκεί μέχρι να νυστάξουν αρκετά ώστε να αποκοιμηθούν», λέει ο Schneeberg.
Με στοιχεία από Fatherly