Οι ρίζες του ρεύματος των πολυσυντροφικών στο εξωτερικό βρίσκονται στις δεκαετίες του '60 και του '70. Πρόσφατα, όμως, η ομάδα «Ανοιχτές Σχέσεις» άρχισε να διοργανώνει πιο ανοιχτές συναντήσεις για άτομα που ενδιαφέρονται να μάθουν τα πάντα για τον όρο "polyamory", δηλαδή το να θέλει κανείς να έχει περισσότερες από μία ερωτικές σχέσεις, βασισμένες στην ειλικρίνεια και στη συναίνεση.
«Μπορεί να υπάρχουν μέχρι και ασέξουαλ άτομα ή μπορεί να υπάρχει και ομαδικό σεξ» λέει η Λίζα Αστερίου, δημιουργός της ομάδας και ακτιβίστρια σχετικά με θέματα σεξουαλικότητας. «Τίποτα δεν είναι υποχρεωτικό. Το βασικό πρόβλημα ήταν ότι κάποιοι άνθρωποι, όταν ακούνε τον όρο "ανοιχτές σχέσεις", πιστεύουν ότι θα βρουν εύκολες γκόμενες, και έτσι υπήρχε πολλή σεξουαλική παρενόχληση στο facebook – πλέον έχουμε βάλει κανόνες.
Η σελίδα είναι ανοιχτή, αλλά υπάρχει και μια κλειστή ομάδα από 1.000 άτομα περίπου. Επίσης, οι συναντήσεις της ομάδας δεν ανακοινώνονται ανοιχτά, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις. Γι' αυτόν το λόγο, αυτό που κάνουμε δεν έχει ακουστεί πολύ. Είναι μια αναγκαστική επιλογή. Κάνουμε μηνιαίες συναντήσεις, βιωματικά εργαστήρια, συζητήσεις, προβολές ταινιών γύρω από το θέμα της πολυσυντροφικότητας και των ανοιχτών σχέσεων.
Οι συναντήσεις μας, επειδή γίνονται σε κλειστό κύκλο, μαζεύουν γύρω στα 15 με 20 άτομα. Για να είμαι ειλικρινής, όμως, δεν θέλουμε να γίνει κάτι μαζικό. Είναι καλύτερο να έρχονται λιγότερα άτομα για να γίνεται μια συζήτηση ουσιαστική, να μπορούμε να μοιραστούμε πράγματα και να μιλήσουμε για τον εαυτό μας και τις εμπειρίες μας. Στόχος δεν είναι να μαζέψουμε πλήθος αλλά να έχουμε ποιότητα, όχι ποσότητα. Έρχονται πολλά νέα παιδιά στις συναντήσεις, φοιτητές, φοιτήτριες, έρχονται όμως και άτομα 60 ετών».
Όταν μιλάμε για πολυσυντροφικότητα, δεν εννοούμε ξεπέτες, ούτε σεξοκεντρικές σχέσεις, μιλάμε για συντροφικές σχέσεις. Στην κοινωνία ισχύει το στερεότυπο «πολυσυντροφικός ίσον σεξομανής», άρα σε βλέπουν κάτω από αυτό το πρίσμα.
Όμως, τι ακριβώς είναι η πολυσυντροφικότητα και πώς είναι μια σχέση με περισσότερους από δύο ανθρώπους; «Τυπική σχέση δεν υπάρχει» λέει η Λίζα. «Υπάρχει μεγάλη πολυμορφία, από το πιο χαλαρό μέχρι σχέσεις συμβίωσης. Σίγουρα υπάρχει ζήλια, όπως σε όλες τις σχέσεις. Πιστεύουμε, όμως, ότι η ζήλια, σε μεγάλο βαθμό, είναι ένα φαινόμενο που καλλιεργείται κοινωνικά.
Σε άλλες μορφές πολιτισμών, από τα αρχαία χρόνια, οι σχέσεις είναι πολύ πιο ελεύθερες. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολυσυντροφικές οικογένειες που ξέρουμε ότι συμβιώνουν και έχουν και παιδιά. Αυτές οι πολυσυντροφικές οικογένειες κατά κανόνα δεν δημοσιοποιούν τον τρόπο ζωής τους, επειδή εδώ υπάρχει το φαινόμενο της πολυφοβίας, όπως υπάρχει και το φαινόμενο της τρανσφοβίας ή της ομοφοβίας. Είναι στην ομάδα μας, αλλά δεν θα κάνουν δημόσιο come out. Όταν μιλάμε για πολυσυντροφικότητα, δεν εννοούμε ξεπέτες, ούτε σεξοκεντρικές σχέσεις, μιλάμε για συντροφικές σχέσεις.
Στην κοινωνία ισχύει το στερεότυπο "πολυσυντροφικός ίσον σεξομανής", άρα σε βλέπουν κάτω από αυτό το πρίσμα. Πολλές φορές, αντί να χρησιμοποιούμε τις φράσεις "είμαι ερωτευμένη" ή "έρωτας", λέμε "βιώνω την ενέργεια της καινούργιας σχέσης". Αυτό δίνει μια άλλη οπτική γωνία. Απομυθοποιεί την έννοια του αιώνιου έρωτα, που περιβάλλεται από μια τρομερή μυθοπλασία, και μας προσγειώνει λιγάκι, με την έννοια ότι παύει κάποια στιγμή η σχέση να είναι καινούργια.
Πάντοτε με ενδιέφερε να έχω σχέσεις μη μονογαμικές, με ειλικρίνεια. Δεν μου άρεσε να κάνω κάτι πίσω από την πλάτη του άλλου ανθρώπου. Δεν με ενδιέφερε ο άλλος να μου δώσει αποκλειστικότητα. Δεν έβρισκα τον λόγο της χρησιμότητας της αποκλειστικότητας. Είμαι, όμως, μια σπάνια περίπτωση ανθρώπου, επειδή δεν βιώνω το συναίσθημα της ζήλιας. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν λένε ότι δεν ζηλεύουν, λένε ψέματα. Στον περισσότερο κόσμο μπορεί να ακούγονται κάπως προχωρημένα όλα αυτά, όταν π.χ. δεν βλέπεις τον άλλον άνθρωπο ως ιδιοκτησία σου. Έπειτα από ένα ταξίδι μου στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του '90, άρχισα να διαβάζω σχετικά βιβλία. Σε κάποια φάση άρχισα να πειραματίζομαι με διάφορες μορφές πολυσυντροφικών σχέσεων. Δεν είναι εύκολο να περάσεις από τη θεωρία στην πράξη. Στην αρχή ακούγεται γοητευτικό, επειδή θεωρούν ότι είμαστε απελευθερωμένοι. Κάποιοι άντρες δέχονται πιο εύκολα την πολυγαμία σε σεξουαλικό επίπεδο, αλλά πολύ δύσκολα σε συναισθηματικό επίπεδο. Είχα συντρόφους που δεν τους ενοχλούσε αν έκανα σεξ με κάποιο άλλο άτομο, τους ενοχλούσε όμως πάρα πολύ να κάνω σχέση με αυτό το άτομο. Αυτό τους ήταν πολύ βαρύ. Προσωπικά, κατάργησα από ένα σημείο κι έπειτα τις σχέσεις ζευγαριού. Πλέον προτιμώ τον όρο ερωτική φιλία. Ούτε και αυτό είναι εύκολο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το καταλαβαίνουν. Στη ζωή, όμως, τίποτα δεν είναι εύκολο, απ' ό,τι φαίνεται. Στην Ελλάδα υπάρχει, βέβαια, κατά κόρον και το φαινόμενο της απιστίας.
Το δικό μας πρόβλημα είναι μέσα στις σχέσεις. Δεν προέρχεται τόσο από την κοινωνία, επειδή η κοινωνία δεν πολυασχολείται μαζί μας. Βέβαια, υπάρχουν haters, αλλά δεν είναι κάτι που το συναντάμε στην καθημερινότητά μας. Στις σχέσεις, όμως, έχουν υπάρξει και φαινόμενα κακοποίησης. Αυτό μπορεί να υπάρξει σε οποιαδήποτε σχέση, αλλά η πολυσυντροφικότητα κάνει πιο φανερές τις ανασφάλειες των ανθρώπων. Και κάτω από την επίδραση της ανασφάλειας, κάποιος μπορεί να ασκήσει εύκολα έλεγχο πάνω σε ένα άλλο άτομο, να το εγκλωβίσει με διάφορους τρόπους – όχι από κακή πρόθεση, αλλά μπορεί να καταλήξει να είναι ψυχολογική βία.
Θέλουμε το Σύμφωνο Συμβίωσης, ο γάμος και η παιδοθεσία να είναι ανοιχτά και στα πολυσυντροφικά άτομα. Όσα άτομα βρίσκονται σε σχέση συμβίωσης να μπορούν να την κατοχυρώσουν και νομικά. Στη Βραζιλία συμβαίνει αυτό. Είμαστε σε μια καλή περίοδο διεργασιών και ζυμώσεων και συζητάμε κάποια θέματα που άλλες εποχές δεν υπήρχε περίπτωση να διανοηθούμε καν να τα συζητήσουμε».
Αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν τρεις τουλάχιστον πολυσυντροφικές οικογένειες που συμβιώνουν μεταξύ τους και έχουν και παιδιά.
https://polysyntrofikotita.wordpress.com/
https://polyamorygr.wordpress.com/
