Πιο ανοιχτό από ποτέ, το φετινό «I’m Positive» εστιάζει στην αξία της αγάπης, της αποδοχής και της αλληλεγγύης μέσα σε μια οικογένεια είτε βιολογική είτε κατ’ επιλογή. Στο πλαίσιο αυτό, αγκαλιάζει και προβάλλει φωνές που επιθυμούν να μοιραστούν αληθινές ιστορίες συμπερίληψης, είτε αυτές αφορούν τη σεξουαλικότητα, είτε την ταυτότητα και την έκφραση φύλου, είτε την οροθετικότητα.
H Mαρία Κατσικαδάκου (Cyber) με τη μητέρα της Ουρανία Τσακαλίδου θα μιλήσουν για την αναγκαιότητα της αποδοχής μέσα στην οικογένεια και την καταλυτική δύναμη της αγάπης.
Ο Γιώργος Ανδρουλάκης με την Ειρήνη Μαργαρίτη, που μεγάλωσαν σε κλειστά και ομοφοβικά περιβάλλοντα, θα φωτίσουν την αξία της αληθινής φιλίας που κατανικά τον φόβο, το στίγμα και την προκατάληψη, αποδεικνύοντας ότι την οικογένεια που θέλουμε μπορούμε να τη διαλέξουμε.
Η Αμαλία και η Δήμητρα, δύο περήφανες μητέρες τρανς εφήβων, θα συζητήσουν ανοιχτά για τη δύναμη και τις αντοχές που χρειάστηκαν οι ίδιες και τα παιδιά τους, τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε η αγάπη τους γι’ αυτά καθώς επίσης και για τη σημασία της εκπαίδευσης και της σωστής ενημέρωσης (στο άρθρο μάς μιλά η πρώτη).
Ο Διονύσης Λεβεντάκης, τέλος, ένα τρανς αγόρι, θα αναφερθεί στην ιδιαίτερη σχέση που κατάφερε να αναπτύξει με τον πατέρα του μετά το coming out του, αλλά και στους άλλους ανθρώπους που του στάθηκαν σαν οικογένεια όταν βρέθηκε στα δύσκολα. Ιδού μια πρόγευση όσων θα ειπωθούν στις 13/10 στη Στέγη:
Διονύσης Λεβεντάκης, τρανς αγόρι
«Οικογένειά μου θεωρώ τους ανθρώπους που με αγάπησαν γι’ αυτό που είμαι και που μου στάθηκαν στα δύσκολα»
«Από πολύ μικρή ηλικία ένιωθα ότι το βιολογικό μου φύλο είναι σε ασυμφωνία με το κοινωνικό, ότι στην πραγματικότητα δεν ήμουν κορίτσι αλλά αγόρι εγκλωβισμένο σε θηλυκό σώμα. Στην Α΄ λυκείου αποφάσισα ότι δεν πήγαινε άλλο, έπρεπε να βγω προς τα έξω, να κάνω το coming out μου. Αφού πρώτα αποκάλυψα το “μυστικό” μου στο φιλικό μου περιβάλλον, που το αντιμετώπισε πολύ θετικά, το δήλωσα ανοιχτά στη μητέρα μου με την οποία μέναμε μαζί – οι γονείς μου, ιδιωτικοί υπάλληλοι και οι δύο, είχαν χωρίσει και ο πατέρας μου ζούσε πια στη Θεσσαλονίκη.
Αυτούς τους ανθρώπους, που απέδειξαν ότι με αγαπάνε γι’ αυτό που είμαι και που βρέθηκαν δίπλα μου στα δύσκολα, θεωρώ πλέον οικογένειά μου, αυτούς και τη σύντροφό μου.
Το πρώτο που είπα στη μητέρα μου ήταν απλώς ότι μου αρέσουν τα κορίτσια, χωρίς κάποια αναφορά στο επιθυμητό μου φύλο, μόνο στη σεξουαλική έλξη που ένιωθα. Δεν εννοούσε να το δεχτεί με τίποτα, όσο και να της εξηγούσα. Ούτε εκείνη, ούτε ο αδελφός μου. Όταν πια της είπα ότι ουσιαστικά είμαι τρανς αγόρι και θέλω να ξεκινήσω φυλομετάβαση, εξοργίστηκε. Με έδιωξε από το σπίτι και βρέθηκα κυριολεκτικά στον δρόμο. Είχα ήδη τελειώσει τις σπουδές μου σε τουριστικά ΙΕΚ, αλλά δεν είχα ακόμα κάποια σταθερή δουλειά, τι θα έκανα;
Να άλλαζα απόφαση αποκλειόταν. Τότε ο καλύτερος φίλος μου, που τύχαινε να είναι κι αυτός τρανς αγόρι, μού πρότεινε να πάω σπίτι του να με φιλοξενήσει για όσο χρειαστεί. Οι δικοί του συμφώνησαν μετά χαράς, είχαν άλλωστε ήδη αποδεχτεί απόλυτα το δικό τους παιδί. Μεγάλο ενδιαφέρον έδειξε και ο πατέρας μου, στον οποίο δεν το είχα πει αλλά του το μετέφερε η μητέρα μου.
Με στήριξε εξαρχής και στην απόφασή μου και στη φυλομετάβαση και στην αλλαγή εγγράφων, ήρθε μάλιστα στην Αθήνα για να είναι μαζί μου στην επέμβαση μαστεκτομής στην οποία προχώρησα. Βασικά όλο το σόι του πατέρα μου, ακόμα και ο παππούς με τη γιαγιά, με αποδέχτηκε, αντίθετα από τη μητέρα μου και το δικό της σόι!
Χάρη στην υποστήριξη τόσο του πατέρα μου όσο και του τρανς φίλου και της οικογένειάς του, οι οποίοι με είχαν φιλοξενούμενο για έναν ολόκληρο χρόνο, κατάφερα να βρω τα πατήματά μου. Έχω πια καινούργια ταυτότητα, απασχολούμαι εδώ και λίγο καιρό ως ιδιωτικός υπάλληλος σε μια εταιρία φιλική στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, δημιούργησα σχέση με μια κοπέλα με την οποία σήμερα συγκατοικούμε σε δικό μας σπίτι. Αυτούς τους ανθρώπους, που απέδειξαν ότι με αγαπάνε γι’ αυτό που είμαι και που βρέθηκαν δίπλα μου στα δύσκολα, θεωρώ πλέον οικογένειά μου, αυτούς και τη σύντροφό μου.
Ναι, ισχύει αυτό που λέμε “it gets better”, τρία χρόνια πριν, όταν βρέθηκα ξαφνικά στον δρόμο, δεν πίστευα ότι θα τα κατάφερνα, να όμως που συνέβη. Αυτό θα συμβούλευα κάθε νέο ΛΟΑΤΚΙ+ παιδί που αποφασίζει να βγει προς τα έξω: να μην απογοητευτεί στα πρώτα εμπόδια, να μην πονέσει αν δεν βρει αποδοχή στο δικό του οικογενειακό περιβάλλον, αλλά να φτιάξει τη δική του οικογένεια με ανθρώπους που θα το αγαπούν πραγματικά και που πρόθυμα θα του παρέχουν μια ζεστή αγκαλιά κι ένα ασφαλές καταφύγιο στα δύσκολα».
Γιώργος Ανδρουλάκης, χορευτής, οροθετικός
«Η κολλητή μου φίλη μού στάθηκε καλύτερα κι από αδελφή»
«Μεγάλωσα στην Ιεράπετρα όπου στα 16 μου έκανα το πρώτο μου coming out ως γκέι γιατί δεν άντεχα άλλο το λεκτικό bullying που έτρωγα στο σχολείο από συμμαθητές που είχαν καταλάβει τη διαφορετικότητά μου. Καλύτερα, σκέφτηκα, να το δηλώνω εγώ ο ίδιος εξαρχής ώστε να τους κόβεται ο αέρας! Στα 18 μου πέρασα στην Κρατική Σχολή Χορού στην Αθήνα, όπου και μετακόμισα, οπότε τα πράγματα όσον αφορά αυτό το κομμάτι έγιναν σίγουρα πιο εύκολα, λίγα όμως χρόνια αργότερα, κάνοντας κάποιες τυπικές ιατρικές εξετάσεις, διαγνώστηκα θετικός στον HIV.
Σε έναν νέο άνθρωπο που θα βρεθεί σε αυτήν τη φάση θα έλεγα ότι το σημαντικότερο είναι να κρατήσει κατ’ αρχάς ο ίδιος τον εαυτό του από το χέρι και να τον κατευθύνει με ειλικρίνεια και ανοιχτή καρδιά στον δρόμο που επιθυμεί.
Το “αστείο” είναι ότι το έμαθα από τους γονείς μου, καθώς είχα χρησιμοποιήσει το βιβλιάριο υγείας του πατέρα μου. Οι ίδιοι, μετά το αρχικό σοκ, αντιμετώπισαν το γεγονός πολύ αμήχανα, με εμφανή αδυναμία να το διαχειριστούν, ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη που τους κατέλαβε –μαζί με τον αναμενόμενο εκνευρισμό– όταν τους γνωστοποίησα την ομοφυλοφιλία μου. Φοβήθηκαν ότι θα πεθάνω γρήγορα κι ότι θα τους κολλήσω όλους στο σπίτι. Η φάση γενικά ήταν “σ’ αγαπάμε αλλά…”.
Η σχέση μας, που δεν ήταν και ποτέ ιδιαίτερα θερμή –ο πατέρας μου δεν με στήριξε ούτε στις σπουδές μου, καθώς διαφωνούσε με την απόφασή μου να σπουδάσω χορό–, είχε γίνει τουλάχιστον άβολη και το ίδιο ίσχυε και για τα δύο μου αδέλφια, με τα οποία ναι μεν τα πηγαίναμε σχετικά καλά, δεν υπήρχαν όμως και πολλά να μας δένουν.
Πίσω στην Αθήνα, ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο εξομολογήθηκα την οροθετικότητά μου κι εκείνος με συνέτρεξε και με αγκάλιασε ήταν η κολλητή μου η Ειρήνη. Καθησύχασε τους φόβους μου ότι θα απομονωθώ, γιατί ποιος θα ’θελε για παρέα έναν οροθετικό, μου στάθηκε σαν να ήταν αδελφή μου, αίμα μου.
Χάρη σε εκείνη βρήκα το κουράγιο να αντιπαλέψω την ντροπή και την ενοχή που ένιωθα τον πρώτο καιρό. Βοήθησε βέβαια και η ψυχοθεραπεία την οποία ξεκίνησα τότε, όμως και η δική της συνδρομή ήταν ανεκτίμητη. Έτσι μάς βλέπω και σήμερα, σαν αδέλφια που μεγαλώσαμε μαζί κι ας μην έχουμε βιολογική συγγένεια. Το ίδιο αισθάνεται και η ίδια. Εκείνη και μερικούς ακόμα εκλεκτούς φίλους και φίλες που έκανα στο μεταξύ θεωρώ πια πραγματική μου οικογένεια στα εύκολα και στα δύσκολα και μαζί τους μοιράζομαι χαρές και λύπες!
Σε έναν νέο άνθρωπο που θα βρεθεί σε αυτήν τη φάση θα έλεγα ότι το σημαντικότερο είναι να κρατήσει κατ’ αρχάς ο ίδιος τον εαυτό του από το χέρι και να τον κατευθύνει με ειλικρίνεια και ανοιχτή καρδιά στον δρόμο που επιθυμεί. Αν το καταφέρει αυτό, σίγουρα στη διαδρομή θα βρει ανθρώπους που θα τον αγαπήσουν και θα του σταθούν.
Η οροθετικότητα ήταν οπωσδήποτε μια μεγάλη δοκιμασία, μεγαλύτερη από την ανακάλυψη της “διαφορετικής” μου σεξουαλικότητας, με έκανε ωστόσο να αναθεωρήσω και να επανεκτιμήσω αξίες και προτεραιότητες στη ζωή μου. Και αν αποφάσισα να “βγω προς τα έξω” με αυτή μου την ιδιότητα, είναι γιατί μόνο επικοινωνώντας τα βιώματα και τις προσωπικές μας μαρτυρίες μπορούμε αφενός να μιλήσουμε για πρόληψη και προφύλαξη, αφετέρου να καταπολεμήσουμε το στίγμα και τις διακρίσεις».
Μαρία Κατσικαδάκου (Cyber), ακτιβίστρια
«Η μητέρα μου με μεγάλωσε με γνώμονα την αγάπη και αυτό υπήρξε για μένα τεράστιο πλεονέκτημα»
«Βγήκα προς τα έξω κάπου στα 15 μου και θεωρώντας την ανακάλυψη της ομοφυλοφιλίας μου τρομερή εφεύρεση, δεν κρατιόμουν με τίποτα, ήθελα να το διαλαλήσω παντού! Ίσως έφταιγε που είχα “ρίζες” και στη Μύκονο από τη μεριά του πατέρα μου. Ο οποίος είχε αντιρρήσεις σε όλο αυτό, αντιρρήσεις που μεταφράζονταν συχνά σε φωνές, ξύλο και άλλα τέτοια ωραία –αργότερα, αφού είδε κι αποείδε, το αποδέχτηκε κι εκείνος–, η μητέρα μου όμως, παρότι μια απλή νοικοκυρά, έδειξε από την πρώτη στιγμή αμέριστη αγάπη και κατανόηση, όπως έπραξε και ο αδελφός μου.
Έτσι με μεγάλωσε η κυρα-Ουρανία από μικρό παιδί κι έτσι συνέχισε και όταν πια χώρισαν με τον πατέρα μου, ακόμα και όταν ήρθε αντιμέτωπη με πράγματα που δεν καταλάβαινε αλλά που ήταν ανοιχτή να μάθει – κάπως έτσι έφτασα να της εξηγώ από τα ερωτικά “βίτσια” μέχρι τη χρήση των διάφορων sex toys. Ε, ξίνιζε λίγο στην αρχή αλλά τελικά “τα έπαιρνε τα γράμματα”, που λέμε. Εδώ φαντάσου ότι τα “έπαιρνε” η γιαγιά μου, με την οποία επίσης μέναμε μαζί και που είχε πιστέψει ότι πλέον έτσι είναι οι νέες γενιές, ερωτεύονται και κάνουν σχέσεις όλοι-ες με όλους-ες, αδιάφορο αν είναι άντρες ή γυναίκες!
Καλοδεχόταν στο σπίτι όχι μόνο τους γκέι, τις λεσβίες και τους τρανς φίλους και φίλες αλλά και τις σχέσεις μου, κάτι πολύ σπάνιο για Ελληνίδα εκείνες τις εποχές. Για τις Ελληνίδες μητέρες κοριτσιών που ήμασταν καιρό μαζί ήμουν, να σκεφτείς, ανύπαρκτη.
Το μεγαλύτερο θέμα της δεν ήταν η δική μου σεξουαλικότητα αλλά το “τι θα πει ο κόσμος”. Με τι μούτρα θα βγει στη γειτονιά, πώς θα πάει στον φούρνο, στο σούπερ μάρκετ, τέτοια, ειδικά όταν άρχισα να γίνομαι γνωστή μέσα από τον ακτιβισμό και να βγαίνω σε διάφορα έντυπα. Εν τέλει αποφάσισε να κάνει το δικό της “coming out” ως μητέρα μιας λεσβίας και αφότου το επικοινώνησε αυτό στο περιβάλλον της ένιωθε πια πιο απελευθερωμένη. Έφτασε να κατέβει μαζί μου στο υπόγειο του ΑΚΟΕ, όπου μάλιστα άφησε και κάποια οικονομική ενίσχυση!
Με στήριξε και στη συνειδητοποίηση και στην ακτιβιστική μου δράση και σε όλα όσα έκανα, από τα Cyberdykes πάρτι μέχρι το κινηματογραφικό φεστιβάλ Outview. Καλοδεχόταν στο σπίτι όχι μόνο τους γκέι, τις λεσβίες και τους τρανς φίλους και φίλες αλλά και τις σχέσεις μου, κάτι πολύ σπάνιο για Ελληνίδα εκείνες τις εποχές. Για τις Ελληνίδες μητέρες κοριτσιών που ήμασταν καιρό μαζί ήμουν, να σκεφτείς, ανύπαρκτη.
Την ίδια αγάπη έδειχνε και σε οροθετικούς φίλους που της γνώρισα, την είχα βλέπεις “εκπαιδεύσει” καλά, αλλά είναι και από μόνη της ψυχούλα. Όταν, δε, άρχισα να ταλαιπωρούμαι με τον διαβήτη αρχικά, με τον καρκίνο στη συνέχεια, η ομοφυλοφιλία μου ήταν το τελευταίο που την απασχολούσε.
Δεν φαντάζεσαι τι δύναμη άντλησα ήδη από την εφηβεία μου από το γεγονός ότι η μητέρα μου με αντιμετώπισε εξαρχής με γνώμονα την αγάπη, κάνοντάς με έτσι να νιώθω δυνατή και ικανή για όλα. Σε αυτή οφείλω εν πολλοίς όλες μου τις προόδους και τις “περγαμηνές”. Τα λέω και στο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουμε με τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη. Γι’ αυτό και θεωρώ εξαιρετικά πολύτιμη για ένα νέο ΛΟΑΤΚΙ+ παιδί την αποδοχή και την υποστήριξη της οικογένειάς του, είτε της βιολογικής, που θα ήταν και το ιδανικό, είτε εκείνης που το ίδιο θα επιλέξει. Είναι μεγάλο πλεονέκτημα και το καλύτερο εφόδιο που μπορεί να αποκτήσει».
Αμαλία Κουτσούκου, μητέρα του Ωρίωνα, τρανς εφήβου
«Τα παιδιά μας δεν επιλέγουν τη σεξουαλικότητα και την ταυτότητα φύλου τους, η απόφαση όμως των γονιών να τα στηρίξουμε είναι αποκλειστικά δική μας επιλογή»
«Ο Ωρίωνάς μου είχε μια δύσκολη εφηβεία, ήταν λιγομίλητος και κλειστός σαν χαρακτήρας, προβληματιζόμουν λοιπόν αν του συμβαίνει κάτι, ώσπου πριν ακόμα κλείσει τα 15 μού ομολόγησε ότι νιώθει τρανς αγόρι. Αρχικά ομολογώ ότι τρόμαξα, αναστατώθηκα, ήξερα βέβαια ότι υπάρχουν άτομα με διαφορετικές σεξουαλικότητες από την κυρίαρχη, το θέμα όμως των τρανς ανθρώπων και της ταυτότητας φύλου δεν με είχε απασχολήσει, ούτε το γνώριζα. Με έπιασε “αδιάβαστη” κανονικά, κι ας είμαι εκπαιδευτικός!
Όμως η αγάπη για το παιδί μου ήταν ισχυρότερη από κάθε αρνητικό συναίσθημα κι αφού συνειδητοποίησα ότι δεν είναι μια “φάση που θα του περάσει”, αποφάσισα να συνταχθώ μαζί του ό,τι κι αν γίνει.
Αναζήτησα πληροφορίες στο ίντερνετ και αλλού, έκατσα και διάβασα, ενημερώθηκα κι εν τέλει διαπίστωσα ότι ούτε κάτι πρωτοφανές αντιμετώπιζα, ούτε ήμουν η μόνη γονέας τρανς παιδιού στον κόσμο, όπως νόμιζα. Καταλυτική εξάλλου υπήρξε η επαφή μου με τους Υπερήφανους Γονείς. Η επαφή μου με τα μέλη της ομάδας και τους ειδικούς που τη στελεχώνουν λειτούργησε ψυχοθεραπευτικά στην κυριολεξία! Με βοήθησαν να αντιληφθώ τι ακριβώς συμβαίνει, να το αποδεχτώ πλήρως και να το δω στην προοπτική του, μια και υπήρχαν γονείς με ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά διαφόρων ηλικιών, ερωτικών προσανατολισμών και ταυτοτήτων φύλου.
Στο μεταξύ ο Ωρίωνας, όσο πιο συνειδητοποιημένη και δεκτική έβλεπε ότι γινόμουν, τόσο περισσότερο με εμπιστευόταν και ανοιγόταν, με αποτέλεσμα να δυναμώνει και η σχέση μας. Αλλά και ο ίδιος αισθανόταν πια μεγαλύτερη ασφάλεια.
Η κοινωνία εξελίσσεται, αλλάζει, και ο κόσμος είναι σήμερα προθυμότερος να ακούσει, να κατανοήσει, να αποδεχτεί.
Καθώς είμαστε μονογονεϊκή οικογένεια, δεν είχε να δώσει λόγο σε κάποιον άλλο ενήλικα μέσα στο σπίτι. Από τους συγγενείς, τώρα, κάποιοι παραξενεύτηκαν και το αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό, μέσα από τον διάλογο όμως πείστηκαν τελικά κι αυτοί ότι η ευτυχία και το συμφέρον του παιδιού είναι πάνω απ’ όλα. Δεν είχα δηλαδή ακραίες αντιδράσεις, όπως δυστυχώς έχω ακούσει να συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις.
Μεγάλη κατανόηση βρήκα κι από την καλύτερή μου φίλη, τον πρώτο άνθρωπο στον οποίο είπα την αλήθεια μου, την οποία έπειτα μοιράστηκα ευρύτερα, εισπράττοντας θετικές γενικά αντιδράσεις. Η κοινωνία εξελίσσεται, αλλάζει, και ο κόσμος είναι σήμερα προθυμότερος να ακούσει, να κατανοήσει, να αποδεχτεί. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουν οπωσδήποτε όλοι τη ΛΟΑΤΚΙ+ κουλτούρα ή να έχουν παρακολουθήσει σπουδές φύλου, η καλή θέληση και η ενσυναίσθηση αρκούν για αρχή!
Ο Ωρίωνας πάει φέτος στην Α΄ λυκείου και ήδη από πέρσι είχα πιάσει τον διευθυντή και τους καθηγητές, τους είχα εξηγήσει την περίπτωσή του και είχα ζητήσει να τον προσέχουν και να τον αποκαλούν με το όνομα και τις αντωνυμίες που επιθυμεί, όπως και έπραξαν, καθότι ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι. Από τους συμμαθητές του άλλοι γνωρίζουν γι’ αυτόν και άλλοι όχι, προβλήματα όμως μέχρι στιγμής δεν αντιμετωπίζει. Γεγονός είναι ότι θέλει να προχωρήσει σε φυλομετάβαση και να αλλάξει τα δημόσια έγγραφά του, έχει μάλιστα ήδη υποβληθεί σε ορμονοληψία.
Αυτό που θα έλεγα σε κάθε γονέα που θα βρεθεί στη θέση μου είναι να κρατά τα μάτια και τα αυτιά του ανοιχτά, να αναζητήσει έγκυρη και υπεύθυνη ενημέρωση, ξεπερνώντας αγκυλώσεις και στερεότυπα, να δώσει χώρο και χρόνο στο παιδί του να εκφραστεί ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του. Το στοίχημα είναι να μη γίνουμε εχθροί αλλά φίλοι και στηρίγματα των παιδιών μας, γιατί η σεξουαλικότητα και η ταυτότητα φύλου δεν είναι επιλογή, η απόφασή μας όμως να σταθούμε ή όχι δίπλα τους είναι».
I'm Positive 2022
13/10
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή
Δωρεάν είσοδος με προκράτηση θέσης
