Μάριος Λαζανάς Facebook Twitter
«Η υποχρεωτικότητα θέλει συζήτηση, γιατί υπάρχουν αντιδράσεις, θα πω όμως ότι ο εμβολιασμός, εκτός από την προληπτική του σημασία, είναι και ηθική καταρχάς υποχρέωση για μας και τους γύρω μας». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Μάριος Λαζανάς: «Ο HIV μάς έκανε πιο ανθρώπινους κι αυτό οφείλουμε να το διατηρήσουμε»

0

Θα είναι φέτος παρών τόσο στην εκδήλωση-συζήτηση «I’m Positive» της Θετικής Φωνής στη Στέγη (25/11) όσο και στο 33ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το AIDS (ξενοδοχείο Caravel, 25-27/11).

Τέσσερις δεκαετίες από την πρώτη HIV διάγνωση και εν μέσω μιας άλλης σοβαρής επιδημίας, ο συνομιλητής μου, που είναι επίσης διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής της Παθολογικής-Λοιμωξιολογικής Κλινικής του Ιασώ, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, όντας από τους πρώτους επιστήμονες που δήλωσαν εξαρχής το «παρών» στον αγώνα κατά του HIV/AIDS στην Ελλάδα.

Τα δραματικά πρώτα χρόνια, όταν ακόμα και οι γιατροί είχαν καταληφθεί από απόγνωση, η «αντεπίθεση» στον ιό και οι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές νέες θεραπευτικές εξελίξεις, η σωτήρια εξίσωση U=U (μη ανιχνεύσιμο - μη μεταδόσιμο ιικό φορτίο), η αγωγή PrEP, οι κίνδυνοι που ακόμα καιροφυλακτούν, ο κοινωνικός ρατσισμός και το φοβερό εκείνο στίγμα, που έχει μεν ξεθωριάσει, αλλά όχι και απαλειφθεί, οι αγώνες των ίδιων των ανθρώπων με HIV και των αλληλέγγυων για καλύτερη πρόσβαση στα φάρμακα και τη φροντίδα, η «περισσότερη ανθρωπιά» που μας δίδαξε όλο αυτό, η «σύγκριση» Covid και HIV και οι παραλληλισμοί των επιδημιών που προκάλεσαν σε διάφορα επίπεδα είναι ανάμεσα στα όσα θίξαμε.

Επεκταθήκαμε και στο θέμα των εμβολίων, καθώς εμβόλιο mRNA σαν κι αυτά για τον Covid δοκιμάζεται ήδη για τον HIV, στον τεράστιο ρόλο τους στην πρόληψη, η οποία «είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία», καθώς και στην εξάλειψη θανατηφόρων ασθενειών:

«Αλίμονο αν περιμένουμε από το κράτος να μας πιέσει για ένα εμβόλιο που θα οφείλαμε να κάνουμε οικειοθελώς. Το ίδιο ισχύει και για την προστασία από τον HIV, δεν μας υποχρεώνει κάποιος νόμος να χρησιμοποιούμε προφυλακτικό αν έχουμε έντονη ερωτική ζωή, επιβάλλεται όμως ηθικά να το πράττουμε», καταλήγει.

Νομίζω ότι δεν έχει γίνει απόλυτα αντιληπτό στην Ελλάδα το πόσο σπουδαίο είναι το ότι ένα άτομο με HIV που λαμβάνει αντιρετροϊκή θεραπεία δεν μεταδίδει πλέον τον HIV αφενός, τον καθιστά μη ανιχνεύσιμο στον δικό του οργανισμό αφετέρου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί πλέον να εργάζεται και να συμμετέχει στην κοινωνική ζωή χωρίς προβλήματα.

— Ξεκινώντας με τη μεγάλη εικόνα, πώς έχει η κατάσταση στην Ελλάδα και διεθνώς αναφορικά με την HIV λοίμωξη;

Καμία σχέση με εκείνη που επικρατούσε στην αρχή αυτής της ιστορίας, είτε από πλευράς ιατροφαρμακευτικής αντιμετώπισης, είτε νοσηλείας, είτε κοινωνικού αντίκτυπου. Τα δεδομένα από τη δεκαετία του ’80 έχουν αλλάξει θεαματικά, ασχέτως του αν η πανδημία του Covid έθεσε εσχάτως άλλες προτεραιότητες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στην παρακολούθηση, τις θεραπείες και τις διαγνώσεις, όπως εξάλλου συνέβη και με άλλα χρόνια νοσήματα.

Eπίσης, το στίγμα έχει υποχωρήσει αισθητά, δίχως όμως και να έχει εξαφανιστεί, όπως, δυστυχώς, δεν έχει εξαφανιστεί και η άγνοια γύρω από τον HIV. Αμφιβάλλω, δηλαδή, ακόμα και σήμερα, αν ένας υπάλληλος ιδιωτικής εταιρείας που διαγνωσθεί οροθετικός και το ανακοινώσει, θα διατηρήσει τη θέση του.

Μια μεγάλη δημοσκόπηση με χορηγό την εταιρεία Gilead που διεξήχθη μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου και στην οποία συμμετείχε η ΕΕΜΑΑ έδειξε ότι η ενημέρωση του κοινού για την HIV λοίμωξη κινείται ακόμη σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Έδειξε ακόμη ότι αρκετός κόσμος εξακολουθεί να αποφεύγει το διαγνωστικό τεστ, ενώ ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό διατηρεί εσφαλμένη αντίληψη για το πώς μεταδίδεται.

Χρειάζεται, λοιπόν, να εντατικοποιηθούν οι καμπάνιες ενημέρωσης από πλευράς πολιτείας, οι οποίες έχουν ατονήσει πολύ – το ότι ο Covid «σκίασε» τα πάντα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αδιαφορήσουμε για άλλες παθήσεις.

Ζωή στο Κόκκινο Facebook Twitter
Από την έκθεση φωτογραφίας «Ιστορίες στο Κόκκινο» που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS στην Τεχνόπολη. © Σπύρος Στάβερης

— Μια πολύ ενθαρρυντική εξέλιξη είναι το U=U.

Σαφέστατα. Νομίζω ότι δεν έχει γίνει απόλυτα αντιληπτό στην Ελλάδα το πόσο σπουδαίο είναι το ότι ένα άτομο με HIV που λαμβάνει αντιρετροϊκή θεραπεία δεν μεταδίδει πλέον τον HIV αφενός, τον καθιστά μη ανιχνεύσιμο στον δικό του οργανισμό αφετέρου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί πλέον να εργάζεται και να συμμετέχει στην κοινωνική ζωή χωρίς προβλήματα.

— Κάτι άλλο που φαίνεται ότι δεν έχουμε δει σοβαρά στη χώρα αυτή είναι η σημασία της PrEP (προφύλαξη πριν από την έκθεση) ως προληπτικής αγωγής.

Είναι αλήθεια πως, παρότι η PrEP ωφελεί αποδεδειγμένα και έχουν γίνει σχετικά πολλές συζητήσεις, δεν έχει καθιερωθεί ακόμα θεσμικά, δηλαδή δεν της έχει δοθεί η δέουσα σημασία κι αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα προς επίλυση.

Κάτι ακόμα που κάνει επιτακτική την επίσημη υιοθέτηση τόσο της PrEP όσο και της PEP (προφύλαξη μετά την έκθεση) είναι το γεγονός ότι έχουμε πλέον πολλές θετικές διαγνώσεις σε νεαρές ηλικίες, που θεωρούνται και οι πιο δραστήριες σεξουαλικά ‒ διαγνώσεις που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν τα άτομα αυτά λάμβαναν PrEP. Ας σημειωθεί, εντούτοις, ότι η χορήγηση PrEP δεν είναι πανάκεια. Για να εξασφαλίσουμε πλήρη προστασία πρέπει να λαμβάνουμε όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις.

— Δραστηριοποιείστε στο πεδίο από το 1986, είσαστε μάλιστα από τους πρώτους γιατρούς στην Ελλάδα που ασχολήθηκαν με το AIDS. Τι θα κρατούσατε απ’ όλη αυτή την εμπειρία;

Αναφορικά με τα αρνητικά, δεν θα ήθελα επ’ ουδενί να θυμάμαι τα πρώτα χρόνια αυτής της επιδημίας, οπότε η κατάσταση ήταν τραγική. Προτού έρθω να εργαστώ στην Ελλάδα, ξέρετε, είχα πάει ένα διάστημα στη Γαλλία για μετεκπαίδευση πάνω στις λοιμώξεις. Εργαζόμουν σε ένα μεγάλο νοσοκομείο και κάποια στιγμή έφτασε ένας στους δύο αρρώστους μας να έχει HIV λοίμωξη. Υπήρχαν, μάλιστα, νοσοκομεία και κλινικές όπου το σύνολο των ασθενών ήταν τέτοιες περιπτώσεις.

Η χειρότερη μέρα ήταν η Δευτέρα, γιατί, επιστρέφοντας στο νοσοκομείο μετά την αργία του Σαββατοκύριακου, βλέπαμε πολλά κρεβάτια κενά, καθώς οι ασθενείς που βρίσκονταν σε αυτά είχαν πεθάνει μέσα στο διήμερο ‒ και μιλάμε για νέους, κυρίως, ανθρώπους. Θυμάμαι την απόγνωση που καταλάμβανε τόσο εμάς τους γιατρούς, που βλέπαμε ανήμποροι τους ασθενείς μας να σβήνουν μέρα με τη μέρα, όσο και το φιλικό και συγγενικό τους περιβάλλον.

Από φάρμακα υπήρχε τότε μόνο το AZT, που μόλις είχε κυκλοφορήσει, είχε όμως περιορισμένη αποτελεσματικότητα και αρκετές παρενέργειες, με αποτέλεσμα πολλοί να μη θέλουν καν να το λάβουν.

Ζωή στο Κόκκινο Facebook Twitter
Από την έκθεση φωτογραφίας «Ιστορίες στο Κόκκινο» που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS στην Τεχνόπολη. © Κωστής Φωκάς

— Να πάμε και στα θετικά;

Από τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις ήταν όταν αρχίσαμε να έχουμε ζευγάρια, όπου ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι ήταν οροθετικοί, και αποκτούσαν απολύτως υγιή παιδιά. Δεν φαντάζεστε τη χαρά τους. Στη δική μας μονάδα, όπου είχαμε αρκετές τέτοιες γεννήσεις, δεν παρουσιάστηκε ούτε μία περίπτωση οροθετικού βρέφους.

Το «stop» στην κάθετη μετάδοση, από τη μητέρα στο έμβρυο δηλαδή, ήταν μια μεγάλη νίκη της ιατρικής. Πριν από τις νέες θεραπείες συστήναμε αποφυγή κυοφορίας και όχι μόνο από τον φόβο της μετάδοσης ‒ δεν ξέραμε καν αν θα ζήσουν αρκετά οι γονείς για να μεγαλώσουν το παιδί τους.

— Πότε άρχισε να αντιστρέφεται το κλίμα αναφορικά με τις θεραπείες;

Τα δεδομένα άλλαξαν από το 1996 και μετά, όταν άρχισαν να δοκιμάζονται περισσότερα φάρμακα και συνδυασμοί φαρμάκων, τα λεγόμενα κοκτέιλ. Αυτά μετέβαλαν την πορεία της λοίμωξης, ανεβάζοντας ταυτόχρονα και τη δική μας ψυχολογία, καθώς φάνηκε ότι ο ιός δεν ήταν ανίκητος. Μάλιστα, όσοι παλιότεροι ασθενείς κατάφεραν να μπουν στις καινούργιες θεραπείες, που ήταν κιόλας απλούστερες και με πολύ λιγότερες παρενέργειες, σώθηκαν.

— Δηλαδή η HIV λοίμωξη έχει γίνει πλέον ένα χρόνιο νόσημα, κάτι που λειτούργησε καθησυχαστικά για πολύ κόσμο.

Ναι, θα πρέπει όμως να ξέρουμε ότι το χρόνιο αυτό νόσημα, λόγω και της ηλικίας που φτάνουν πια οι άνθρωποι με HIV, μπορεί να συνυπάρξει με εγκεφαλικά επεισόδια, υπέρταση, εμφράγματα του μυοκαρδίου και άλλες παθήσεις, επιβαρύνοντας έτσι περισσότερο τον οργανισμό. Αυτές οι παθήσεις σε ασθενείς παλιότερων εποχών δεν προλάβαιναν να εκδηλωθούν, καθώς αυτοί έφευγαν νωρίς.

Συμβαίνει, μάλιστα, σήμερα πολλές φορές οι θεράποντες ιατροί να ασχολούμαστε περισσότερο με αυτές παρά με την HIV λοίμωξη καθαυτή, η οποία λίγο-πολύ ρυθμίζεται με την αντιρετροϊκή αγωγή.

— Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τις μεταλλάξεις του Covid. Δεν μεταλλάσσεται άραγε και ο HIV;

Υπήρξαν μεταλλάξεις, κυρίως λόγω της μη συμμόρφωσης των ασθενών και των παλαιοτέρων αντιρετροϊκών φαρμάκων που δεν ήταν τόσο δραστικά. Το φαινόμενο αυτό έχει μειωθεί, καθώς τα νέα φάρμακα είναι πιο δραστικά, με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες και ευκολότερα στη λήψη τους. Δοκιμάζονται, μάλιστα, καινούργια σκευάσματα που θα χορηγούνται ενδομυϊκά και δεν θα χρειάζεται να λαμβάνονται καθημερινά, αλλά μία φορά ανά δίμηνο.

— Πόσο επηρέασε η πανδημία του κορωνοϊού το θέμα της HIV λοίμωξης;

Προσπάθειες καταγραφής των προβλημάτων έγιναν ήδη από το πρώτο κύμα και συνεχίστηκαν στο τρίτο μέσω ενός ερωτηματολογίου που στάλθηκε στις δώδεκα μεγαλύτερες μονάδες ειδικών λοιμώξεων της χώρας. Από τις απαντήσεις προέκυψε καταρχάς μια καταφανής μείωση κατά 25% των νέων θετικών διαγνώσεων το πρώτο εξάμηνο του ’21, μια πτωτική τάση που ακόμα δεν γνωρίζουμε αν οφείλεται στη γενικότερα μειωμένη πρόσβαση στα νοσοκομεία των πασχόντων με χρόνια νοσήματα λόγω Covid και στα περιοριστικά μέτρα.

Υπόψη ότι ένας σημαντικός αριθμός γιατρών και του λοιπού υγειονομικού προσωπικού που απασχολείται σε αυτές έχει αφιερώσει πάνω από το 75% του χρόνου του στην παρακολούθηση ασθενών με Covid και στους εμβολιασμούς.

Προβλήματα και καθυστερήσεις εξακολουθούν να υπάρχουν όσον αφορά την τακτική παρακολούθηση των ασθενών, τις προγραμματισμένες τους εξετάσεις, την εξέτασή τους από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων όταν χρειάζεται, την ψυχοκοινωνική στήριξη αλλά και το διαγνωστικό κομμάτι. Το ευτύχημα είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς με HIV μπορούν να λάβουν τα φάρμακά τους ταχυδρομικά είτε από τα φαρμακεία των νοσοκομείων κι έτσι αποφύγαμε καθυστερήσεις στην αγωγή.

Μάριος Λαζανάς: «Ο HIV μάς έκανε πιο ανθρώπινους απέναντι σε συνανθρώπους μας κι αυτό οφείλουμε να το διατηρήσουμε» Facebook Twitter
«Από τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις ήταν όταν αρχίσαμε να έχουμε ζευγάρια, όπου ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι ήταν οροθετικοί, και αποκτούσαν απολύτως υγιή παιδιά. Δεν φαντάζεστε τη χαρά τους». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

— Ισχύει ότι οι άνθρωποι με HIV ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου;

Το ποσοστό των οροθετικών που νόσησαν από Covid είναι χαμηλό, 4,5%, σύμφωνα με τα στοιχεία των μονάδων που συμμετείχαν στην έρευνα. Απ’ ό,τι φαίνεται λοιπόν, ειδικά όσοι έχουν +250 CD4 δεν θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου. Αν όμως ένας ασθενής με HIV κολλήσει Covid μπορεί να εμφανίσει περισσότερες επιπλοκές, χρειάζεται λοιπόν να μην παραμελεί τα ενδεδειγμένα μέτρα προστασίας και για τον κορωνοϊό.

— Πού θα εστιάσετε στις φετινές σας παρεμβάσεις τόσο στο «I’m Positive» όσο και στο Πανελλήνιο Συνέδριο για το AIDS;

Θα γίνει μια σύγκριση του παρελθόντος με το παρόν και θα επικεντρώσουμε στις οροθετικές γυναίκες. Μπορεί να είναι αναλογικά λιγότερες από τους άντρες, αντιμετωπίζουν όμως τα ίδια ή και σοβαρότερα μερικές φορές προβλήματα.

Μάλιστα, ο κοινωνικός στιγματισμός για μια οροθετική γυναίκα ήταν συχνά μεγαλύτερος, γι’ αυτό πολλές απέφευγαν ακόμα και το διαγνωστικό τεστ, άλλες πάλι δεν ήταν συνεπείς στη λήψη της αγωγής τους. Αυτά, ευτυχώς, έχουν ξεπεραστεί σε μεγάλο βαθμό. Οι γυναίκες και ενδιαφέρονται να ενημερωθούν και εξετάζονται συχνά και μιλάνε ανοιχτά γι’ αυτό.

— Γεγονός είναι ότι οι γυναίκες διακρίθηκαν ιδιαίτερα στη μάχη αυτή, είτε ως γιατροί και νοσηλεύτριες, είτε ως εθελόντριες και ακτιβίστριες, είτε ως φίλες και συγγενείς ασθενών στους οποίους στάθηκαν υποδειγματικά.

Πρόσφεραν πράγματι πολλά, στις μονάδες ειδικών λοιμώξεων μάλιστα είχαν δημιουργηθεί γυναικείες ομάδες υποστήριξης και αλληλοβοήθειας. Να πω εδώ ότι μία από τις ομιλήτριες της εκδήλωσης «I’m Positive», η Κατερίνα Ταρλή, ήταν η πρώτη δική μου γυναίκα ασθενής στην Ελλάδα. Την παρακολουθώ από το 1989 και νιώθω μεγάλη συγκίνηση και χαρά που ανέκαμψε και ζει πια μια απόλυτα φυσιολογική ζωή, βρίσκοντας, επιπλέον, το θάρρος να βγει δημόσια ως οροθετική.

— Σπουδαίο ρόλο στην ευαισθητοποίηση του κόσμου, στην πρόοδο των ερευνών, στην πρόληψη και στην αποτίναξη του στίγματος έπαιξε νομίζω η κινητοποίηση των ίδιων των ανθρώπων με HIV.

Αναμφίβολα. Οι κινητοποιήσεις αυτές και οι πιέσεις που ασκήθηκαν, πιέσεις που μπορεί να μην ήταν πάντα ευχάριστες για τους κρατούντες, αλλά ήταν σίγουρα αναγκαίες, συνέβαλαν τα μέγιστα ‒ μακάρι να έβρισκαν μιμητές και στην τωρινή πανδημία! Χάρη σε αυτές δημιουργήθηκαν, μεταξύ άλλων, κοινοτικά κέντρα ενημέρωσης, στήριξης και έγκαιρης διάγνωσης όπως τα checkpoints που «τρέχει» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη η Θετική Φωνή, η οποία έχει κάνει γενικότερα σπουδαίο έργο.

Ζωή στο Κόκκινο Facebook Twitter
Από την έκθεση φωτογραφίας «Ιστορίες στο Κόκκινο» που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS στην Τεχνόπολη. © Κωνσταντίνος Πίττας

— Θυμάμαι παλιότερα ότι ενώ στην Ευρώπη και στην Αμερική η HIV λοίμωξη έπληττε κυρίως τις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου, στην Αφρική έλαβε διαστάσεις πανδημίας. Γιατί συνέβη αυτό; Πώς είναι σήμερα εκεί τα πράγματα;

Η έξαρση στην Αφρική οφειλόταν κατά βάση στην κουλτούρα των εκεί πληθυσμών, στις κακές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και, φυσικά, στις ανεπαρκείς υποδομές υγείας. Η σύζυγος του τότε Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, θυμάμαι, είχε ξεκινήσει τα πρώτα χρόνια μια καμπάνια για τη χρήση προφυλακτικού, που έβρισκε μεγάλες αντιδράσεις.

Οι Αφρικανοί γενικά θεωρούν ότι το πέος τους είναι δύναμη, ότι οι σεξουαλικές τους επαφές οφείλουν να είναι ελεύθερες και απροφύλακτες, η δε πολυγαμία είναι συνηθισμένη πρακτική. Έπειτα, ήταν πολύ δύσκολο να υποκατασταθεί ο θηλασμός, που επίσης μεταδίδει τον ιό στο βρέφος, αν η μητέρα είναι οροθετική.

Όλα αυτά επόμενο ήταν να συμβάλουν στην ιδιαίτερα υψηλή διασπορά του ιού, εξ αυτών, μάλιστα, η Αφρική ήταν η μόνη ήπειρος όπου οι γυναίκες με HIV ήταν περισσότερες από τους άνδρες.

Επιπλέον, εκεί άργησαν πολύ να ξεκινήσουν οι αντιρετροϊκές θεραπείες, τόσο εξαιτίας αντικειμενικών δυσκολιών, αφού σε ολόκληρες περιοχές δεν υπήρχαν καν νοσοκομεία, όσο και επειδή χρειάστηκε προσπάθεια ώστε να πειστούν οι φαρμακευτικές εταιρείες να αποστείλουν φάρμακα ‒ περίμεναν να λήξουν οι πατέντες για να δοθούν γενόσημα. Η κατάσταση σήμερα έχει βελτιωθεί αρκετά, απέχουμε όμως ακόμα από το να περιορίσουμε αποφασιστικά την HIV λοίμωξη εκεί.

707
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

— Μιλώντας πάντως για προκαταλήψεις, ανορθολογισμούς και αρνήσεις, πρόσφατα καταγγείλατε ότι δεχτήκατε απειλές εξαιτίας των απόψεών σας για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Σας συνέβη κάτι αντίστοιχο τα πρώτα χρόνια του HIV, οπότε παρατηρήθηκαν ανάλογα φαινόμενα;

Όχι, καμία σχέση, δεν με είχε απειλήσει κανείς τότε ότι θα μου βγάλει τα μάτια και άλλα τέτοια ωραία. Το μόνο που είχε συμβεί και το αναφέρω στο βιβλίο Η ζωή μου στο κόκκινο, που κυκλοφόρησε η μονάδα μας το 2010, ήταν πως όταν γύρισα από τη Γαλλία το ’86, έχοντας δουλέψει ήδη με HIV αρρώστους, δεν ήμουν πολύ καλοδεχούμενος στο νοσοκομείο όπου ξεκίνησα να εργάζομαι, γιατί «έφερνα» μια καινούργια, επικίνδυνη νόσο, υπήρχαν δε συνάδελφοι που, μεταξύ σοβαρού και αστείου, έλεγαν «δεν σε χαιρετάμε διά χειραψίας γιατί μπορεί να μας μολύνεις!».

Υπήρχαν όμως πράγματι τέτοια φαινόμενα και με τον HIV, αν και όχι στην ίδια έκταση που συμβαίνει σήμερα με τον κορωνοϊό. Είχαμε π.χ. ασθενείς που αρνούνταν να λάβουν το AZT, όπως ήδη αναφέραμε, είχαμε προβεβλημένους αρνητές σαν τη συνάδελφό σας Μαίρη Παπαγιαννίδου, η οποία αρνούνταν κάθε θεραπεία και δυστυχώς κατέληξε.

Έπειτα, διατυπώνονταν θεωρίες ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες μπορούσαν να βγάλουν εμβόλιο για τον HIV, αλλά δεν το έκαναν, για να κερδοσκοπούν με τα φάρμακα.

Με τον Covid συμβαίνει το αντίθετο, έχουν βγει εμβόλια με πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα, αλλά πολλοί τα «φοβούνται» και λένε ότι οι εταιρείες προωθούν επίτηδες αυτά, αντί να κυκλοφορήσουν κάποιο φάρμακο, μια συλλογιστική εσφαλμένη. Αντίθετα, οι ασθενείς κινητοποιούνταν τότε, απαιτώντας από τις κυβερνήσεις περισσότερα κονδύλια για την έρευνα και από τις εταιρείες «φάρμακα τώρα», έστω κι αν δεν είχαν περάσει όλα τα προβλεπόμενα στάδια δοκιμών.

— Υπήρξαν, πάντως, και υπάρχουν ακόμα και επιστήμονες αρνητές.

Παντού και πάντα θα βρεθούν κάποιοι που θα αψηφήσουν τα επιστημονικά συμπεράσματα που ασπάζεται η συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων τους και όχι πάντοτε στο πλαίσιο του απαραίτητου επιστημονικού διαλόγου. Στο τέλος, όμως, όχι μόνο διαψεύδονται αλλά παρασέρνουν και όσους τους ακούν.

Ζωή στο Κόκκινο Facebook Twitter
Από την έκθεση φωτογραφίας «Ιστορίες στο Κόκκινο» που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS στην Τεχνόπολη. © Γιάννης Δρακουλίδης

— Μια και περί εμβολίων ο λόγος, μαθαίνουμε ότι ένα εμβόλιο για τον HIV δοκιμάζεται ήδη.

Πράγματι και η τεχνολογία παρασκευής του βασίζεται στην εμπειρία των mRNA εμβολίων, όπως είναι αυτά της Pfizer και της Moderna για τον Covid. Εκτός από τον HIV, ανάλογες δοκιμές γίνονται για αντικαρκινικά εμβόλια της ίδιας τεχνολογίας.

Αυτές οι εξελίξεις, εφόσον ευοδωθούν, θα είναι επαναστατικές, βρίσκοντας εφαρμογές σε πολλά ακόμη νοσήματα, π.χ. ήδη δοκιμάζεται αντιγριπικό εμβόλιο mRNA, όπου ενδεχομένως θα ενσωματωθεί και εμβόλιο για τον κορωνοϊό.

Αναφορικά με τον τελευταίο, θα ήταν ιδανικό να εμβολιαστούμε άπαντες με τα εμβόλια που κυκλοφορούν ήδη – αν το καταφέρναμε αυτό, αν αγγίζαμε έστω το 90% του συνολικού πληθυσμού, γρήγορα θα ξεχνάγαμε και τον Covid και τις μάσκες και τα λοιπά περιοριστικά μέτρα. Αυτό όμως, για να επιτευχθεί, χρειάζεται χρόνος αφενός, μια αποτελεσματικότερη ενημερωτική εκστρατεία αφετέρου.

Μέχρι τότε ας προσέχουμε και ας δώσουμε στη χρήση της μάσκας μάσκα τόσο σε εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς χώρους, όπου παρατηρείται συνωστισμός, την ίδια σημασία που δίνουμε στη χρήση προφυλακτικού, όχι μόνο για τον HIV αλλά και για τα λοιπά ΣΜΝ.

— Θα λέγατε «ναι» και στον υποχρεωτικό εμβολιασμό;

Η υποχρεωτικότητα θέλει συζήτηση, γιατί υπάρχουν αντιδράσεις, θα πω όμως ότι ο εμβολιασμός, εκτός από την προληπτική του σημασία, είναι και ηθική καταρχάς υποχρέωση για μας και τους γύρω μας. Αλίμονο αν περιμένουμε από το κράτος να μας πιέσει για κάτι που θα οφείλαμε να κάνουμε οικειοθελώς. Το ίδιο ισχύει και για την προστασία από τον HIV, δεν μας υποχρεώνει, ας πούμε, κάποιος νόμος να χρησιμοποιούμε προφυλακτικό, αν έχουμε έντονη ερωτική ζωή, επιβάλλεται όμως ηθικά να το πράττουμε.

— Κάποιο άλλο χρήσιμο δίδαγμα από την επιδημία του HIV αναφορικά με την τωρινή πανδημία;

Το πιο χρήσιμο δίδαγμα το έχουν δώσει, νομίζω, ιδιαίτερα φονικές πανδημίες, όπως αυτές της ευλογιάς και της πολυομυελίτιδας, βαριά λοιμώδη νοσήματα που σήμερα έχουν κατ’ ουσία εξαφανιστεί ακριβώς χάρη στους μαζικούς, καθολικούς εμβολιασμούς.

— Το δικό σας μήνυμα ενόψει 1ης Δεκεμβρίου;

Ένα πρώτο μήνυμα που θα απηύθυνα στους νέους κυρίως ανθρώπους είναι ότι καλά κάνουν που αγαπούν την ελευθερία και θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους, χρειάζεται όμως να προσέχουν. Είναι τραγικό να έχουμε σήμερα νέα παιδιά δεκαοκτώ και είκοσι χρονών με HIV. Ας μην εφησυχάζουμε στην ιδέα ότι θα βγουν καινούργια, ακόμα πιο αποτελεσματικά φάρμακα ή κάποιο εμβόλιο, η καλύτερη θεραπεία είναι πάντα η πρόληψη.

Ένα δεύτερο είναι ότι όλη αυτή η δυσάρεστη εμπειρία με τον HIV μάς έκανε πιο στοργικούς, πιο ανθρώπινους απέναντι σε ασθενείς συνανθρώπους μας κι αυτό οφείλουμε να το διατηρήσουμε.

Ζωή στο Κόκκινο Facebook Twitter
Από την έκθεση φωτογραφίας «Ιστορίες στο Κόκκινο» που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS στην Τεχνόπολη. © Αναστασία Βουτυροπούλου

33ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το AIDS

Ξενοδοχείο Caravel

25-27/11

I’m Positive 2021

Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

25/11, 20:00

Ιστορίες στο Κόκκινο

Έκθεση φωτογραφίας

Συμμετέχουν: Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιάννης Δρακουλίδης, Κωνσταντίνος Πίττας, Σπύρος Στάβερης, Κωστής Φωκάς

INNOVATHENS: Κόμβος Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας 

Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων 

25/11-1/12, 18:00-20:30

HIV τότε και τώρα / I’m Positive

Συζήτηση ανάμεσα σε γιατρούς και σε άτομα που ζουν με τον HIV

Αεροφυλάκιο 1 - Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ»

Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων

1/12, 19:30

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Υγεία & Σώμα
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

“I’m positive” γένους θηλυκού

Υγεία & Σώμα / Γυναίκες και HIV: «I’m positive» γένους θηλυκού

Δύο γυναίκες που αναμετριούνται πολλά χρόνια με τον HIV, η μία ως οροθετική και η άλλη ως νοσηλεύτρια και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, συμμετέχουν στη φετινή καμπάνια της Θετικής Φωνής εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας AIDS (1/12) και θα είναι μεταξύ των ομιλητών στην ανοιχτή συζήτηση που φιλοξενεί η Στέγη στις 25/11 (20:00).
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Συνέντευξη με τον Έλληνα γιατρό που κατάφερε να περιορίσει τα νέα κρούσματα HIV στη Νέα Υόρκη

Τech & Science / Συνέντευξη με τον Έλληνα γιατρό που κατάφερε να περιορίσει τα νέα κρούσματα HIV στη Νέα Υόρκη

Ο Δημήτρης Δασκαλάκης εξηγεί πώς η προληπτική φαρμακευτική αγωγή για τον HIV (PrEP) καταφέρνει να δώσει τέλος στην επιδημία του HIV στη Νέα Υόρκη, μετά από τρεις δεκαετίες.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Αντώνης Παπαδόπουλος: Ο γιατρός που έζησε από πρώτο χέρι την πορεία του HIV στην Ελλάδα

Τελικά, καλά τα κατάφερες / Αντώνης Παπαδόπουλος: Ο γιατρός που έζησε από πρώτο χέρι την πορεία του HIV στην Ελλάδα

Ο Φώτης Σεργουλόπουλος συζητά με τον Αντώνη Παπαδόπουλο, καθηγητή της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, υπεύθυνο της Μονάδας Ειδικών Λοιμώξεων στο Αττικό Νοσοκομείο και γενικό γραμματέα της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, για το πώς έχει βιώσει ο ίδιος τα τελευταία σαράντα χρόνια από την εμφάνιση του HIV.
THE LIFO TEAM
Υπάρχει μέθοδος πρόληψης για τον ιό HIV, αλλά λίγοι τη γνωρίζουν στην Ελλάδα

Τech & Science / Υπάρχει μέθοδος πρόληψης για τον ιό HIV, αλλά λίγοι τη γνωρίζουν στην Ελλάδα

Γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα για την PrEP και το χάπι Truvada, την ασφαλέστερη αυτήν τη στιγμή μέθοδο πρόληψης από τον ιό HIV (η οποία όμως δεν είναι διαθέσιμη επίσημα στην Ελλάδα); Ο Σοφοκλής Χάνος, ψυχολόγος και προϊστάμενος των Athens και Thessaloniki Checkpoint, και ο Γιώργος Φ., που λαμβάνει τη φαρμακευτική αγωγή εδώ και τρία χρόνια, εξηγούν.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

MOUTH TAPE

Υγεία & Σώμα / Μπορεί το κλείσιμο του στόματος με ταινία να βοηθήσει με το ροχαλητό και την υπνική άπνοια;

Εικόνες ανθρώπων που κοιμούνται με το στόμα τους κλεισμένο με ταινία έχουν κατακλύσει το Instagram και το TikTok, αλλά και την έβδομη σεζόν του δημοφιλούς ριάλιτι «Love is Blind».
THE LIFO TEAM
Νόσος ALS: Ο κορυφαίος ερευνητης James Berry στην Ελλάδα

Υγεία & Σώμα / Ο ειδικός της νόσου ALS στην Ελλάδα: Νέες θεραπείες και ελπίδα για το μέλλον

Σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ και στο Αιγινήτειο, ο δρ. James D. Berry μίλησε για τη σπάνια νευροεκφυλιστική ασθένεια ALS, τις θεραπείες που έχουν εγκριθεί και εκείνες που βρίσκονται σε στάδιο κλινικών δοκιμών.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Το success story της πρόληψης του καρκίνου του μαστού βοηθά να αλλάξουμε νοοτροπία απέναντι στον καρκίνο

Υγεία & Σώμα / Το success story της πρόληψης του καρκίνου του μαστού

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος «Άλμα ζωής» έχει συμβάλει καθοριστικά στην επιτυχημένη προσπάθεια πρόληψης του καρκίνου του μαστού, η οποία αποτελεί τη ναυαρχίδα στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για χρόνια νοσήματα που υλοποιούνται στην Ελλάδα.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Οι ασθενείς έχουν να αντιμετωπίσουν το χάσμα μεταξύ της υποψίας και της διάγνωσης του καρκίνου

Υγεία & Σώμα / Το χάσμα μεταξύ της υποψίας και της διάγνωσης του καρκίνου

Οι ογκολογικοί ασθενείς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μονάχα την ίδια τη νόσο αλλά και όλα τα εμπόδια που συναντούν στην πορεία. Ένα από αυτά, που δυσκολεύονται να υπερπηδήσουν, αφορά το χάσμα μεταξύ της υποψίας και της διάγνωσης, δύο στάδια καθόλου αλληλένδετα στην πράξη, για τα οποία μας μιλά ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), Γιώργος Καπετανάκης.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Συναισθηματική υπερφαγία: «Έτρωγα κρύες πίτσες με μαρμελάδα και έξτρα τυρί»

Υγεία & Σώμα / Συναισθηματική υπερφαγία: «Έτρωγα κρύες πίτσες με μαρμελάδα και έξτρα τυρί»

Δύο γυναίκες που ζουν με τη διατροφική διαταραχή περιγράφουν τα επεισόδιά τους και εξηγούν πώς είναι να μην απολαμβάνεις το φαγητό αλλά να το χρειάζεσαι για να αποφορτιστείς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ινστιτούτο Copernicus: Βαριά η σκιά της κλιματικής αλλαγής στην υγεία των Ελλήνων

Υγεία & Σώμα / Η κλιματική αλλαγή και οι σοβαρές επιπτώσεις της στην υγεία των Ελλήνων

Η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται ραγδαία, με την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία να σηκώνουν το μεγαλύτερο φορτίο, καθώς το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Copernicus προβλέπει τριπλασιασμό των θανάτων από τη ζέστη μέχρι το τέλος του αιώνα.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
«Το να είσαι διαβητικός δεν σημαίνει ότι δεν είσαι και ασταμάτητος»

Lifo Videos / «Το να είσαι διαβητικός δεν σημαίνει ότι δεν είσαι και ασταμάτητος»

Ο Κωνσταντίνος Κατσούδας, διαβητικός και συνιδρυτής της πρωτοβουλίας Riding4Diabetes, μοιράζεται μια βαθιά προσωπική ιστορία, μιλά για τη σημασία της ενημέρωσης γύρω από τον διαβήτη και την αξία της εξάλειψης του στίγματος γύρω από τη νόσο.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Για πρώτη φορά πλάνο εντοπισμού της προέλευσης νέων ή αναδυόμενων παθογόνων

Υγεία & Σώμα / Αναζητώντας την αλήθεια για τις πανδημίες: Το πλάνο του ΠΟΥ για τη δημόσια υγεία

Στο ερώτημα από πού προήλθε ο «ένοχος» για κάθε επιδημική έξαρση στοχεύει να δώσει απάντηση ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δημιουργώντας για πρώτη φορά ένα πλήρες πλάνο για τον εντοπισμό της προέλευσης νέων ή αναδυόμενων (παλιότερων) παθογόνων.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ