ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ λόγο για το «φαινόμενο Μιχαήλ Άγγελος»: Με την πάροδο του χρόνου, τα ζευγάρια αρχίζουν να αλλάζουν σιγά σιγά ο ένας τον άλλον, όπως οι γλύπτες που σμιλεύουν το μάρμαρο. Το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα ένας τέλειος «Δαβίδ», αλλά το θέμα είναι ότι οι σχέσεις πράγματι διαμορφώνουν τους ανθρώπους. Και ορισμένοι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι όταν συμβαίνει αυτό, το έργο τέχνης τείνει να μοιάζει με τον καλλιτέχνη.
Αυτό το αποκαλούν σύγκλιση – όταν οι δύο σύντροφοι μοιάζουν όλο και περισσότερο ο ένας στον άλλον. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα ζευγάρια μπορούν να αρχίσουν να μοιάζουν μεταξύ τους στην προσωπικότητα, την αντίληψη περί ευημερίας, τις συναισθηματικές αντιδράσεις αλλά και την υγεία.
Μια πρόσφατη μελέτη παρακολούθησε ζευγάρια, τα οποία ήταν μαζί κατά μέσο όρο σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, κατά τη διάρκεια οκτώ ετών. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι σύντροφοι ταίριαζαν μεταξύ τους στις βασικές γραμμές σε χαρακτηριστικά όπως η ανεκτικότητα, η ευνοϊκή προδιάθεση ή η νευρικότητα, και οι διακυμάνσεις τους σε αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν επίσης συγχρονισμένες.
Άλλες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τα ζευγάρια αρχίζουν να μοιράζονται τις προτιμήσεις οσμών και γεύσεων καθώς και τα επίπεδα ορμονών. Αυτή η επιρροή δεν είναι πάντα προς το καλύτερο. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι ο πιο ευτυχισμένος από τους δύο παρουσίαζε την τάση να γίνεται όλο και λιγότερο ευτυχισμένος.
Η σύγκλιση θα μπορούσε να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό από την επιλογή συντρόφου, από τη διαπίστωση ότι τείνουμε να βγαίνουμε με ανθρώπους με τους οποίους μοιάζουμε εξ αρχής. Αν έχουν ήδη πολλά κοινά, είναι λογικό τα ζευγάρια να συνεχίσουν να αλλάζουν με παρόμοιους τρόπους με την πάροδο του χρόνου.
Αλλά οι ερευνητές δεν συμφωνούν για το τι ακριβώς κρύβεται πίσω από αυτά τα ευρήματα. Και ορισμένοι έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται: Συγκλίνουν πραγματικά οι σύντροφοι ο ένας με τον άλλον, ή απλά νομίζουν ότι το κάνουν; Το δεύτερο, όπως αποδεικνύεται, μπορεί τελικά να είναι πιο σημαντικό.
Η σύγκλιση θα μπορούσε να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό από την επιλογή συντρόφου, από τη διαπίστωση ότι τείνουμε να βγαίνουμε με ανθρώπους με τους οποίους μοιάζουμε εξ αρχής. Αν έχουν ήδη πολλά κοινά, είναι λογικό τα ζευγάρια να συνεχίσουν να αλλάζουν με παρόμοιους τρόπους με την πάροδο του χρόνου.
Άλλοι όμως πιστεύουν ότι η σύγκλιση υπερβαίνει την επιλογή και οφείλεται στην κοινωνικοποίηση – που σημαίνει ότι οι σύντροφοι διαμορφώνουν ο ένας τον άλλον ώστε να μοιάζουν περισσότερο με τον εαυτό τους. Αυτό θα μπορούσε να αποτελεί μια έμμεση επιρροή. Οι σύντροφοι μοιράζονται τη ζωή τους, συμμετέχουν σε πολλές από τις ίδιες δραστηριότητες και συνομιλούν με πολλούς από τους ίδιους ανθρώπους. Αλλά μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μια πιο άμεση επιρροή – όπως, φερ’ ειπείν, την ενθάρρυνση ή την αποθάρρυνση συγκεκριμένων συμπεριφορών ή την κατεύθυνση των συζητήσεων προς συγκεκριμένα θέματα. Σ’ αυτή την τάση δίνεται μερικές φορές ένα όνομα πιο τρομακτικό από το «φαινόμενο Μιχαήλ Άγγελος»: πρόκειται για τη θεωρία του κοινωνικού ελέγχου.
Με την πάροδο του χρόνου, οι σύντροφοι πιθανότατα εξακολουθούν να φαντάζονται ότι γίνονται όλο και πιο ίδιοι, ακόμη και αν αυτό δεν είναι αλήθεια. Στις ευτυχισμένες σχέσεις οι σύντροφοι τείνουν να έχουν εξωπραγματικά θετικές ιδέες ο ένας για τον άλλον. Η πραγματικότητα μπορεί να είναι λίγο διαφορετική και η αναγνώρισή της θα μπορούσε να φέρει την σύγκρουση. Ή, ακόμη χειρότερα, μπορεί να σας κάνει να σκεφτείτε: Αν δεν είμαστε ακριβώς στο ίδιο μήκος κύματος, ίσως αυτός δεν είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για μένα.
Αλλά η σύγκλιση δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια καλή σχέση – αν μη τι άλλο, είναι σύμπτωμα μιας τέτοιας σχέσης. Αν εσείς και ο σύντροφός σας αισθάνεστε ότι βλέπετε τον κόσμο με το ίδιο μάτι, μπορεί απλώς να σημαίνει ότι νιώθετε να είστε πολύ κοντά. Δεν χρειάζεται όμως να μοιάζετε με τον σύντροφό σας στα πάντα, και ούτε θα πρέπει απαραίτητα να θέλετε να μοιάζετε – αν, για παράδειγμα, ο ένας από τους δύο πανικοβάλλεται σε αγχωτικές καταστάσεις, είναι χρήσιμο να παραμένει ο άλλος ψύχραιμος. Αν ο ένας τείνει προς την ανασφαλή προσκόλληση, οι έρευνες δείχνουν ότι ένας πιο ασφαλής σύντροφος μπορεί να κάνει θαύματα για την οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα δύο μέλη ενός ζεύγους πρέπει να αγνοούν τις όποιες διαφορές μεταξύ τους. Είτε η σύγκλιση είναι πραγματικότητα, είτε αποτελεί μια προβολή, είτε λίγο και από τα δύο, το συμπέρασμα είναι σε μεγάλο βαθμό το ίδιο: Αυτό που είναι σημαντικό είναι η αίσθηση σύνδεσης και κατανόησης, και αυτός ο δεσμός μπορεί να διατηρηθεί αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις ιδιαιτερότητες του άλλου.
Με στοιχεία από The Atlantic
