Οι Αργεντίνοι είχαν κάθε λόγο να χαμογελούν (εθνικά) ικανοποιημένοι: μόλις είχαν κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας με το Secreto de sus Ojos και το Κύπελλο Ντέιβις στο τένις, ένα από τα τρία αγαπημένα τους αθλήματα μαζί με το ποδόσφαιρο και το πόλο με άλογα. Είχα τη μεγάλη τύχη να προσκληθώ στο μικρό φεστιβάλ του Πιναμάρ, 4 ώρες με το αυτοκίνητο νοτιοανατολικά του Μπουένος Άιρες, πάνω στον Ατλαντικό, με την ευγενική αρωγή της πρεσβείας μας στην Αργεντινή και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, για να προλογίσω τις τρεις ελληνικές ταινίες οι οποίες αποτέλεσαν το ειδικό τμήμα του φεστιβάλ που εδώ και 6 χρόνια ανοίγει διάλογο μεταξύ Ευρώπης και Αργεντινής, φιλοξενώντας δείγματα του πρόσφατου κυρίως ευρωπαϊκού σινεμά, και να συντονίσω μια συνέντευξη Τύπου, η οποία μετατράπηκε σε μια συντροφιά ανθρώπων που ήθελαν να μάθουν πολλά για το ελληνικό σινεμά και απηύθυναν ενδιαφέρουσες ερωτήσεις.
Οι Νύφες του Βούλγαρη, ο Ελ Γκρέκο του Σμαραγδή και η Αθανασία του Καρκανεβάτου έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό και συγκέντρωσαν αναπάντεχα τους περισσότερους θεατές στις αντίστοιχες προβολές τους. Κανείς δεν το περίμενε, σε σημείο που ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Pantalla Pinamar δεσμεύτηκε να συμπεριλάβει την Ελλάδα και στο επόμενο πρόγραμμά του. Και οι τρεις άρεσαν στο χαλαρό και απλό κοινό, που συνέρρευσε στο αποκαλόκαιρο του τακτοποιημένου παραλιακού θερέτρου, στις δυο ασυνήθιστα μεγάλες αίθουσες.
Συγκινήθηκαν περισσότερο από τις Νύφες (που μάλιστα προκάλεσαν ενδιαφέρον τοπικού διανομέα για εμπορική εκμετάλλευση) και ίσως ο λόγος να είναι, εκτός από τη ζεστή αφήγηση του Βούλγαρη, το θέμα της ξενιτιάς στην Αμερική. Από τις λίγες μέρες που «ανάσανα» τους πορτένιος (έτσι λέγονται οι κάτοικοι του Μπουένος Άιρες) αντιλήφθηκα μια παράξενη ταύτισή τους με μας, συναισθηματική και πνευματική. Εκτός από το λατίνικο ταμπεραμέντο και την αμοιβαία χρεοκοπία, δεν υπάρχει άλλο προφανές, κοινό υπόβαθρο: η Αργεντινή είναι χώρα μεταναστών, πολλών πολιτισμών και άλλων τόσων επιδράσεων, κάτι που φαίνεται στην υπέροχη πρωτεύουσα με τα colonial, belle époque και art deco αρχιτεκτονήματα που την κοσμούν με τρόπο πάντα λειτουργικό και όχι αντισηπτικά μουσειακό. Κι όμως, γνωρίζουν την ιστορία μας, θυμούνται πως όχι και τόσο παλιά είχαμε αμφότεροι υποστεί οδυνηρή χούντα, διαισθάνονται πως είμαστε διαχυτικοί και εξωστρεφείς. Ίσως στο μυαλό τους να πιστεύουν πως και οι δυο λαοί διακατέχονται από στέρεα υπερηφάνεια αλλά και μια χαρά της ζωής που λυτρώνει από την τετράγωνη προοπτική του ορθολογισμού. Επίσης, είναι σίγουροι πως κι εμείς έχουμε μια έμφυτη τάση να παράγουμε διεφθαρμένους πολιτικούς - οι ειδήσεις ταξιδεύουν γρήγορα.
Την καλόγουστη μικρή δεξίωση μετά τη συνέντευξη χορήγησε το υπουργείο Εξωτερικών. Κι ενώ εμείς διανύουμε την περίοδο των πολύ ισχνών αγελάδων, οι δικές τους παραμένουν χοντρές, πεντανόστιμες και ακόμη πάμφθηνες. Δεν έχω δοκιμάσει πιο ζουμερό κρέας και πιο άνοστα θαλασσινά, κάτι που μου θύμισε την Κρήτη που έχει τη θάλασσα ολόγυρά της, αλλά αγνοεί επιδεικτικά τους θησαυρούς της. Οι βόλτες στις συνοικίες του San Telmo και του Palermo ήταν πολύτιμες, σαν ραντεβού στις γωνιές μιας πόλης που σύντομα θέλω να επισκεφθώ ξανά, χωρίς να βιάζομαι να εξαντλήσω με προδιαγεγραμμένο sightseeing. Ίσως η πιο αξιομνημόνευτη τουριστική μου εμπειρία ήταν σε ένα κτίριο ηλικίας 175 χρόνων, ανακαινισμένο και διαφωτιστικό για την ιστορία της πόλης και την ιδιαίτερη αστική αρχαιολογία της. Το El Zanjon de Granados («Zanjon» είναι το ρυάκι) βρίσκεται στο San Telmo, την πιο παλιά συνοικία του Μπουένος Άιρες, και φανερώνει την καταγωγή της πόλης και την κύμανση της ταξικής της δομής. Αρχικά ήταν ένα πλουσιόσπιτο χτισμένο πάνω στα νερά του Rio de la Plata, εγκαταλείφθηκε από τους πρώτους ιδιοκτήτες στον μεγάλο λοιμό και μετατράπηκε σε λαϊκό οίκημα, κάτι σαν υποστατικό πόλης, για να στεγάσει τους φτωχούς και τους αρρώστους. Άλλαξε πολλά χέρια, κάτι που φαίνεται από τα διακοσμητικά αντικείμενα, τα σπασμένα παιχνιδάκια και τα κομμάτια από υφάσματα που ξεβράστηκαν από τη λάσπη και βρέθηκαν στους τρεις ορόφους, σαν ταξικά στρώματα, με highlight έναν ευρύτατο λαβύρινθο από τούνελ που λέγεται ότι χρησιμοποιούνταν από τους Ιησουίτες για μυστικά περάσματα διαφυγής. Μια ζωντανή και υποβλητική μαρτυρία, που σε προσκαλεί να διαβάσεις τα μυστικά που θάφτηκαν στα υπόγεια και να μυρίσεις την ιστορία μέσα από τα αποτυπώματα του χρόνου.
σχόλια