Η Σμύρνη, όπου γεννήθηκα, και η Κωνσταντινούπολη, όπου μένω, φιλοξενούσαν σημαντικό ελληνικό πληθυσμό στο παρελθόν. Γεννήθηκα σε ένα παλιό ελληνικό σπίτι. Οι χώροι, οι σχέσεις με Έλληνες γείτονες, η βυζαντινή αρχιτεκτονική στην Πόλη, τα εικονίσματα, ανέκαθεν με ιντρίγκαραν.
Ναι, έχω πίστη.
Πιστεύω στον κοσμικό χρόνο, όπου το τώρα δεν τελειώνει ποτέ και διαρκεί αιωνίως. Πιστεύω σε έναν παρόντα χρόνο που περιέχει τη μνήμη του μέλλοντος που θα έρθει σε χίλια χρόνια, καθώς και του παρελθόντος, από τον χρόνο πέραν της μνήμης. Με κάποιον τρόπο, πιστεύω πως ενωνόμαστε με την αιωνιότητα στο παρόν. Η σύγχρονη ζωή επιβάλλει στους ανθρώπους έναν τεχνητό ρυθμό που δεν συνάδει με τη φυσική μας σχέση με το σύμπαν. Θέτει σε κίνδυνο τη σχέση με τη γη, τα ζώα, τη μητέρα φύση, τον εσωτερικό εαυτό. Στις ταινίες μου προσπαθώ να περιγράψω αυτήν τη ρήξη. Προσπαθώ να απεικονίσω το πώς οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από το σύμπαν που τους περιβάλλει και στη συνέχεια να δείξω πώς μπορούν να συμφιλιωθούν με αυτό, να ξαναβρούν τον λώρο με την παιδική ηλικία, την εφηβεία και την ενήλικη ζωή.
Ο Μπόρα Άτλας που ενσαρκώνει τον Γιουσούφ δεν είχε καθόλου πρόβλημα τραυλισμού. Το να τον πείσω να το μιμηθεί ήταν πολύ δύσκολο. «Αφού μπορώ να διαβάσω κανονικά, γιατί να κεκεδίζω;», με ρωτούσε. Ωστόσο, είχε ένα φίλο στην τάξη που τραύλιζε. Όταν μου το είπε, τον παρακάλεσα να τον παρακολουθήσει στενά. Τον συναισθάνθηκε. Μετά από μερικές πρόβες, τα κατάφερε με επιτυχία. Το μόνο που ήξερα πριν από τα γυρίσματα είναι πως πρέπει να σέβεσαι ένα παιδί με τον ίδιο τρόπο που σέβεσαι έναν ενήλικα. Το αξίωμα αυτό με βοήθησε τρομερά.
Τα παιδιά της τάξης επιλέχτηκαν, όπως και ο Μπόρα, από τα χωριά που βρίσκονται κοντά στον τόπο του γυρίσματος. Νομίζω πως η επιτυχία των σκηνών της τάξης προέρχεται από το γεγονός ότι τα παιδιά συναντήθηκαν για πρώτη φορά και διοχέτευσαν την ενέργεια των παιδιών του δημοτικού που συναντιούνται τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς και θέλουν να γνωριστούν καλά.
Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με την Κάθριν Χέπμπορν (η οποία είχε πει πως αφού ένα παιδί μπορεί να παίξει καλά στο σινεμά, τότε η τέχνη της υποκριτικής δεν γίνεται να φτάσει στα επίπεδα του Νόμπελ).
Το ότι τα όνειρα χάνονται αν δεν τα ψιθυρίσεις είναι μια γνωστή ιστορία που σημειώνεται στο Κοράνι και τη Βίβλο. Πρωταγωνιστές είναι ο Ιωσήφ και ο Ιακώβ. Στην πραγματικότητα, εμπνεύστηκα από αυτή την όμορφη ιστορία.
Το κοινό στοιχείο των Ελλήνων και των Τούρκων είναι τα μάτια μας, το βλέμμα μας. Εννοώ τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε οπτική επαφή και παρατηρούμε ο ένας τον άλλο αυθόρμητα καθώς προχωράμε στον δρόμο, και στην Ελλάδα και την Τουρκία. Αυτό δεν συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, από ό,τι έχω παρατηρήσει. Δεν αποφεύγουμε ο ένας τον άλλο και με καλό και με κακό τρόπο. Δηλαδή, είμαστε ικανοί να τσακωθούμε έτσι, ξαφνικά.
σχόλια