Στο «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη που διαβάζω αυτές τις μέρες, ένας παπάς, ο παπά Γρηγόρης είναι ίσως ένας από τους πιο αντιπαθητικούς χαρακτήρες βιβλίου που έχω συναντήσει. Έχοντας πείσει τους συγχωριανούς του ότι «Ο Θεός μιλάει με το στόμα του» προσπαθεί να τους κατευθύνει για να πετύχει αυτά που θέλει. Όταν καλείται από το Μανολιό που έχει μπει για τα καλά στο ρόλο του Ιησού Χριστού να βοηθήσει ανθρώπους που το έχουν ανάγκη εκείνος κυριολεκτικά φρικάρει! «Τέσσερα θεμέλια έχει ο κόσμος. Μαζί με την πίστη, την πατρίδα και την τιμή, τέταρτο μεγάλο θεμέλιο, η περιουσία. Μην απλώνεται απάνω της χέρι. Ο Θεός μοιράζει τα αγαθά σύμφωνα με δικούς του κρυφούς νόμους, άλλη η δικαιοσύνη του Θεού, άλλη των ανθρώπων» λέει σε κάποια φάση για να μην δώσει δραχμή.
Ακόμα και στον Αγά αφήνει σε κάποιο σημείο ο Καζαντζάκης να φανεί το ανθρώπινο πρόσωπο του μέσα στην απληστία του. Στον παπά όμως ο συγγραφέας δεν χαρίζεται. Η αρρώστια που χτυπάει το χώρο της Εκκλησίας παρουσιάζεται με όλα της τα συμπτώματα: Φιλαργυρία, μισανθρωπισμός, παραισθήσεις μεγαλείου, σκοταδισμός. «Ο υπηρέτης του Θεού» έχει σαπίσει μέχρι και τον τελευταίο πόρο του δέρματος του. Περιφέρεται σάπιος μέσα στο βασίλειο του, σίγουρος για τον εαυτό του.
Εξήντα χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου και ο ήρωας αυτός, ο παπά Γρηγόρης μοιάζει να μιλάει για το σήμερα. Μια Εκκλησία που ακολουθεί τους «κρυφούς νόμους του Θεού για το μοίρασμα των αγαθών». Μια Εκκλησία που ανήκει δήθεν στους μη έχοντες. Παπάδες μπλεγμένοι σε πολιτικά σκάνδαλα. Παπάδες με τα προγούλια στο πάτωμα από την καλοπέραση. Παπάδες που μέσα τους ουρλιάζει η ματαιοδοξία «αν ήμουν εγώ ρε πολιτικός θα βλέπατε» και χρησιμοποιούν τους άμβωνες σαν να είναι βουλευτικό έδρανο.
Ακόμα και παπάδες όπως ο Αμβρόσιος που τολμούν να συγκρίνουν τον χουντικό Ντερτιλή με τον Σωκράτη! Να αποκαλούν ήρωα έναν από τους πρωταγωνιστές μιας από τις σκοτεινότερες περιόδους που γνώρισε αυτή η χώρα. Ίσως γιατί μέσα στη χούντα τους είχε δοθεί ο ρόλος του πρωταγωνιστή. Ίσως γιατί αυτή η φάρα (των παπάδων) μπορεί να λάμψει περισσότερο μέσα στο σκοτάδι. Ίσως γιατί κάθε φορά που ανοίγει ένα παράθυρο στο φως, γίνεται μια σπουδαία επιστημονική ανακάλυψη, όταν ο άνθρωπος εξηγεί τα γεγονότα με την κοινή λογική αντί να πιστεύει στην «ωραιότερη ιστορία του κόσμου» νιώθουν ότι χάνουν την δύναμη τους. Έτσι είναι. Όσο ο κόσμος προχωρά οι «παπα Γρηγόρηδες» θα μένουν στην γωνία και το λογοτεχνικό αριστούργημα του Καζαντζάκη θα μας υπενθυμίζει το λόγο για τον οποίο τον αφόρισαν: Τους ξεσκέπασε χωρίς να δίνει δεκάρα τσακιστή.
σχόλια