Το στίγμα των ψυχικών ασθενειών και 7 μύθοι που το συνοδεύουν

Το στίγμα των ψυχικών ασθενειών και 7 μύθοι που το συνοδεύουν Facebook Twitter
Υπάρχει ακόμα μια διαδομένη πεποίθηση στην κοινωνία ότι κάποιος με αγχώδη διαταραχή μπορεί απλά να «καλμάρει» ή κάποιος με κατάθλιψη μπορεί απλά να «αποδράσει από αυτήν», «να αλλάξει τρόπο σκέψης», «να δει τα πράγματα διαφορετικά» λες και είναι εύκολο να το πράξει, αλλά επιλέγει/προτιμά να μην το κάνει. Αυτό δεν είναι αλήθεια.
1

Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας μπορεί να οδηγήσει σε ένα πλήθος ψευδών πεποιθήσεων και είναι καθήκον μας να μιλήσουμε ανοιχτά για τις προκαταλήψεις εις βάρος ανθρώπων που χρήζουν στήριξης, όχι απομόνωσης. Τα αρνητικά στερεότυπα δημιουργούν πολλές παρανοήσεις, οι οποίες αποξενώνουν ακόμη περισσότερο τους πάσχοντες από ψυχικές διαταραχές, σε μια κοινότητα που ήδη αισθάνονται απομονωμένοι.

 

Οι πολλές πλάνες που περιβάλλουν τις διαταραχές ψυχικής υγείας καθιστούν δύσκολη τη διαχείρισης τους και έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το στίγμα τροχοπεδεί την αποτελεσματική θεραπεία τους.

Παρακάτω αναφέρουμε μερικούς από τους μύθους που κανείς δεν πρέπει να πιστεύει για τις ψυχικές ασθένειες και σε καμία περίπτωση να διαδίδει απερίσκεπτα στον περίγυρο του.

Περίπου 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο θα βιώσει πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή στη ζωή του. Είναι πολύ πιθανό κάποιος που γνωρίζετε να υποφέρει από μία ψυχολογική διαταραχή. Πρέπει να είστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσετε και να τον στηρίξετε.

Μύθος 1: Οι ψυχικές ασθένειες είναι μεταδοτικές

Για να καταρρίψουμε αυτό τον μύθο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη διαφορά μεταξύ συναισθημάτων και διαταραχών της ψυχικής υγείας. Οι πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες βιώνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, αλλά αυτό είναι ένα υποπροϊόν της χημείας του εγκεφάλου και άλλων πιθανών παραγόντων που οδηγούν στην εκάστοτε κλινική διάγνωση.

Αν και οι μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συναισθήματα -ιδιαίτερα τα αγχώδη- είναι μεταδοτικά, η ίδια η ψυχική ασθένεια δεν είναι. Δεν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που εξαπλώνεται το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη στον πληθυσμό.

Παρά αυτή τη γνώση, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι ψυχικές ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν(!), σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2014 στην επιστημονική επιθεώρηση Memory & Cognition. Αυτή η πεποίθηση δεν φέρει κανένα έρεισμα και σίγουρα είναι ψευδής, για να μην αναφέρουμε ότι επιδεινώνει τα αισθήματα απομόνωσης όσων κατατρύχονται από την ασθένεια.

Μύθος 2: Η ψυχική ασθένεια προδιαθέτει σε βιαιότητα

Πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να επιρρίπτουν ευθύνες σε ψυχικές ασθένειες για όσα αποτρόπαια εγκλήματα βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ως αποτέλεσμα, διαιωνίζεται μια προκατάληψη που δεν είναι εύκολο να παρακαμφθεί. Και η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική: μια διαταραχή της ψυχικής υγείας σπανίως εκδηλώνεται με βίαιες πράξεις. Αντιθέτως, μια μελέτη του 2014 διαπίστωσε ότι άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι πιο πιθανό να είναι οι ίδιοι θύματα βίαιων εγκλημάτων, παρά αυτοί που τα διαπράττουν.

Μύθος 3: Οι ψυχικές ασθένειες είναι ασυνήθιστες

Λάθος. Περίπου 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο θα βιώσει πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή στη ζωή του. Αυτό καθιστά πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ότι κάποιος που γνωρίζετε θα υποφέρει μία ψυχολογική διαταραχή. Πρέπει να είστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσετε με θάρρος και να τον στηρίξετε.

Το στίγμα των ψυχικών ασθενειών και 7 μύθοι που το συνοδεύουν Facebook Twitter
Η κατάθλιψη είναι απολύτως θεραπεύσιμη. Ωστόσο, όπως σε κάθε σοβαρή ασθένεια, απαιτείται ολοκληρωμένη, συνεχής, επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα και μια αποτελεσματική σχέση «εργασίας» ανάμεσα στον ασθενή και τον κλινικό, υποστήριξη, υπομονή και αγάπη από τα οικεία πρόσωπα.

Μύθος 4: «Όλα είναι στο μυαλό σου»

Υπάρχει ακόμα μια διαδεδομένη πεποίθηση στην κοινωνία ότι κάποιος με αγχώδη διαταραχή μπορεί απλά να «καλμάρει» ή κάποιος με κατάθλιψη μπορεί απλά να «αποδράσει από αυτήν», «να δει τα πράγματα διαφορετικά» λες και είναι κάτι εύκολο να το πράξει, αλλά επιλέγει/προτιμά να μην το κάνει. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Όσοι πάσχουν από ψυχικές διαταραχές είναι πράγματι εγκλωβισμένοι σε μία κλινική κατάσταση ανισορροπίας χημικών νευροδιαβιβαστών (μορίων που μεταβιβάζουν μηνύματα στον εγκέφαλο), για να μην αναφέρουμε ακόμη πιο περίπλοκες αιτιοπαθολογικές συσχετίσεις. Επιπρόσθετα, υπάρχουν και άλλα σωματικά συμπτώματα. Κάποιος που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να δει αλλαγές στην όρεξη, πονοκεφάλους και δυσπεψία, τα οποία απλώς χειροτερεύουν το πρόβλημα. Κάποιος που βιώνει συνεχές έντονο άγχος μπορεί να είναι ευπαθής σε καρδιαγγειακά προβλήματα, προβλήματα στο στομάχι, να υφίσταται τις συνέπειες ενός αποδυναμωμένου ανοσοποιητικού συστήματος, ακόμη και να υποφέρει από προβλήματα μνήμης.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε κάποια στιγμή ότι ο «νους» είναι παράγωγο της δραστηριότητας ενός βιολογικού υποστρώματος, αυτού που ονομάζουμε εγκέφαλο - δίχως αυτό να απομειώνει στο ελάχιστο το αξιοθαύμαστο της λειτουργίας/ύπαρξης του. Η άυλη συνιστώσα που εσφαλμένα του αποδίδουμε περιπλέκει αχρείαστα το πως προσεγγίζουμε τις ψυχικές ασθένειες.

Μύθος 5: Δεν μπορείς να ανακάμψεις από μια ψυχική ασθένεια

Η ψυχική ασθένεια δεν είναι ίδια για κανέναν και χαρακτηρίζεται από πλειοτροπική έκφραση, όπως και πολυπαραγοντική αιτιότητα, πράγμα που σημαίνει ότι η θεραπεία διαφέρει για τον καθένα. Η ψυχιατρική θεραπεία/αγωγή, τα φάρμακα και η εξωγενής στήριξη είναι όλα χρήσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση μιας ψυχικής διαταραχής και την παροχή βοήθειας στον πάσχοντα, ώστε να επανέλθει σε μια υγιή και παραγωγική ζωή.

Επί παραδείγματι, η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη. Ωστόσο, όπως σε κάθε σοβαρή ασθένεια, απαιτείται ολοκληρωμένη, συνεχής, επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα και μια αποτελεσματική σχέση «εργασίας» ανάμεσα στον ασθενή και τον κλινικό, υποστήριξη, υπομονή και αγάπη από τα οικεία πρόσωπα.

Μύθος 6: Η ψυχική ασθένεια προέρχεται από μια δύσκολη παιδική ηλικία

Οι συνθήκες ζωής σίγουρα παίζουν κάποιο ρόλο, αλλά άλλοι παράγοντες έχουν εξίσου σημαντική επίδραση στις διαταραχές της ψυχικής υγείας. Οι αγχώδεις διαταραχές για παράδειγμα: πολλοί από τους πάσχοντες έχουν καλή παιδική ηλικία, παρόλ' αυτά εξακολουθούν να είναι ευπαθείς σε μη διαχειρίσιμο, παθολογικό άγχος.

Μύθος 7: Δεν μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που πάσχει από μια διαταραχή της ψυχικής υγείας.

Τα αγαπημένα πρόσωπα είναι υψίστης σημασίας στο να βοηθήσουν κάποιον να το πάρει απόφαση και να αναζητήσει θεραπεία. Απαιτούνται διερευνητικό πνεύμα, ανοιχτά μυαλά και ψυχραιμία, ώστε κάποιος να παραδεχθεί την ψυχική νόσο ενός αγαπημένου του προσώπου, να μην την αγνοήσει και να γίνει υποστηρικτικός, όπως ακριβώς το απαιτεί η περίσταση. Τα μέλη της οικογένειας, οι φίλοι και οι σημαντικοί «άλλοι» έχουν την ευκαιρία να βοηθήσουν με τρόπο μη επικριτικό, ακόμα κι αν είναι μόνο να παροτρύνουν τους ασθενείς να πηγαίνουν στα ραντεβού τους με τον θεράποντα ιατρό, να λαμβάνουν τα φάρμακα ή να επιμένουν στη ρουτίνα της θεραπείας.

Υ.Γ.: Η «ευκολία» που παρέχει το σύγχρονο life-style, η αναλωσιμότητα των αγαθών και των ανθρώπων, το γρήγορο turn-over των συγκυριών, όλα μας προδιαθέτουν σε μία φυγόπονη στάση απέναντι στις πραγματικές δυσκολίες. Όταν κάτι πάει στραβά τείνουμε να επιλέγουμε την αποστασιοποίηση, τη φυγή και αναζητούμε την κανονικότητα - λες και αυτή υπάρχει, λες και εμείς οι ίδιοι είμαστε φορείς της. Θα ήταν όμορφο να επιδεικνύαμε μια πιο υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στους διπλανούς μας όταν οι περιστάσεις το απαιτούν και να μην τους εγκαταλείπουμε στα δύσκολα, λες και η αξία τους είναι «χρηματιστηριακής» φύσεως και υφίσταται μόνον όσο εξακολουθούν να αποδίδουν όφελος.

To άρθρο δημοσιεύθηκε στο LIFO.gr για πρώτη φορά το 2015.

Υγεία & Σώμα
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Φλόγα που ζεσταίνει τις καρδιές των παιδιών με καρκίνο και των οικογενειών τους

Υγεία & Σώμα / Η Φλόγα που ζεσταίνει τις καρδιές των παιδιών με καρκίνο και των οικογενειών τους

Ο παιδικός καρκίνος είναι μια πολύ δύσκολη δοκιμασία. Όμως καμιά οικογένεια δεν είναι μόνη γιατί έχει συμπαραστάτη εδώ και 42 χρόνια τη «Φλόγα», ενώ το ιατρικό οπλοστάσιο διευρύνεται με πρωτοποριακές θεραπείες που εφαρμόζονται στα ελληνικά νοσοκομεία και η χώρα αποκτά περισσότερους δότες μυελού των οστών.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
MOUTH TAPE

Υγεία & Σώμα / Μπορεί το κλείσιμο του στόματος με ταινία να βοηθήσει με το ροχαλητό και την υπνική άπνοια;

Εικόνες ανθρώπων που κοιμούνται με το στόμα τους κλεισμένο με ταινία έχουν κατακλύσει το Instagram και το TikTok, αλλά και την έβδομη σεζόν του δημοφιλούς ριάλιτι «Love is Blind».
THE LIFO TEAM
Νόσος ALS: Ο κορυφαίος ερευνητης James Berry στην Ελλάδα

Υγεία & Σώμα / Ο ειδικός της νόσου ALS στην Ελλάδα: Νέες θεραπείες και ελπίδα για το μέλλον

Σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ και στο Αιγινήτειο, ο δρ. James D. Berry μίλησε για τη σπάνια νευροεκφυλιστική ασθένεια ALS, τις θεραπείες που έχουν εγκριθεί και εκείνες που βρίσκονται σε στάδιο κλινικών δοκιμών.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Το success story της πρόληψης του καρκίνου του μαστού βοηθά να αλλάξουμε νοοτροπία απέναντι στον καρκίνο

Υγεία & Σώμα / Το success story της πρόληψης του καρκίνου του μαστού

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος «Άλμα ζωής» έχει συμβάλει καθοριστικά στην επιτυχημένη προσπάθεια πρόληψης του καρκίνου του μαστού, η οποία αποτελεί τη ναυαρχίδα στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για χρόνια νοσήματα που υλοποιούνται στην Ελλάδα.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Οι ασθενείς έχουν να αντιμετωπίσουν το χάσμα μεταξύ της υποψίας και της διάγνωσης του καρκίνου

Υγεία & Σώμα / Το χάσμα μεταξύ της υποψίας και της διάγνωσης του καρκίνου

Οι ογκολογικοί ασθενείς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μονάχα την ίδια τη νόσο αλλά και όλα τα εμπόδια που συναντούν στην πορεία. Ένα από αυτά, που δυσκολεύονται να υπερπηδήσουν, αφορά το χάσμα μεταξύ της υποψίας και της διάγνωσης, δύο στάδια καθόλου αλληλένδετα στην πράξη, για τα οποία μας μιλά ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), Γιώργος Καπετανάκης.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Συναισθηματική υπερφαγία: «Έτρωγα κρύες πίτσες με μαρμελάδα και έξτρα τυρί»

Υγεία & Σώμα / Συναισθηματική υπερφαγία: «Έτρωγα κρύες πίτσες με μαρμελάδα και έξτρα τυρί»

Δύο γυναίκες που ζουν με τη διατροφική διαταραχή περιγράφουν τα επεισόδιά τους και εξηγούν πώς είναι να μην απολαμβάνεις το φαγητό αλλά να το χρειάζεσαι για να αποφορτιστείς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ινστιτούτο Copernicus: Βαριά η σκιά της κλιματικής αλλαγής στην υγεία των Ελλήνων

Υγεία & Σώμα / Η κλιματική αλλαγή και οι σοβαρές επιπτώσεις της στην υγεία των Ελλήνων

Η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται ραγδαία, με την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία να σηκώνουν το μεγαλύτερο φορτίο, καθώς το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Copernicus προβλέπει τριπλασιασμό των θανάτων από τη ζέστη μέχρι το τέλος του αιώνα.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
«Το να είσαι διαβητικός δεν σημαίνει ότι δεν είσαι και ασταμάτητος»

Lifo Videos / «Το να είσαι διαβητικός δεν σημαίνει ότι δεν είσαι και ασταμάτητος»

Ο Κωνσταντίνος Κατσούδας, διαβητικός και συνιδρυτής της πρωτοβουλίας Riding4Diabetes, μοιράζεται μια βαθιά προσωπική ιστορία, μιλά για τη σημασία της ενημέρωσης γύρω από τον διαβήτη και την αξία της εξάλειψης του στίγματος γύρω από τη νόσο.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Για πρώτη φορά πλάνο εντοπισμού της προέλευσης νέων ή αναδυόμενων παθογόνων

Υγεία & Σώμα / Αναζητώντας την αλήθεια για τις πανδημίες: Το πλάνο του ΠΟΥ για τη δημόσια υγεία

Στο ερώτημα από πού προήλθε ο «ένοχος» για κάθε επιδημική έξαρση στοχεύει να δώσει απάντηση ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δημιουργώντας για πρώτη φορά ένα πλήρες πλάνο για τον εντοπισμό της προέλευσης νέων ή αναδυόμενων (παλιότερων) παθογόνων.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ

σχόλια

1 σχόλια