Η Κατρίν Ντενέβ επιτέθηκε στον φεμινισμό, υποστηρίζοντας τη σεξουαλική ελευθεριότητα και το «καμάκι» των ανδρών, για να λάβει τη σκληρή απάντηση των φεμινιστριών: «Τα γουρούνια και οι σύμμαχοί τους εύλογα ανησυχούν». Δεν ξέρουμε τι γίνεται χονδρικά στη Γαλλία − στο αφιέρωμα στη France Gall αναφέρθηκα στο μάλλον σεξιστικό άσμα «Les Sucettes» του Serge Gainsbourg. Πάντως, αν η Ντενέβ παρακολουθούσε το ελληνικό τραγούδι του 20ού αι., θα έμενε άναυδη από την αντιφεμινιστική ροπή του και την ανάδειξη έως και μιας ερωτικής αναξιοπρέπειας πάντα απ' τη μεριά των ευαίσθητων γυναικείων υπάρξεων.
Πάμε να δούμε το top 10 των ελληνικών τραγουδιών όπου η γυναίκα μοιάζει να μην πλάστηκε «κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν του άνδρα» και του απευθύνεται σαν να του τα δίνει όλα για όλα. Λεπτομέρεια κοινή στα τραγούδια: η γυναίκα απολαμβάνει τη θέση της αυτή δίπλα στον άνδρα και οι στίχοι, ακόμα και οι πιο ανάλαφροι, μεταδίδουν έναν υφέρποντα φετιχισμό. Έχει ενδιαφέρον η παράθεση των τραγουδιών σε εποχές που οι κοινωνικοί ρόλοι των φύλων παρέμεναν εντελώς διαχωρισμένοι στην Ελλάδα και οποιαδήποτε παρέκκλιση σήμαινε έως και επαναστατική πράξη.
Τα περισσότερα τραγούδια προέρχονται από τους χώρους του κινηματογράφου και της επιθεώρησης, αυτό όμως δεν τα εμπόδισε να διαγράψουν αυτόνομη τροχιά και να σημειώσουν μεγάλη επιτυχία που συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.
Έχει ενδιαφέρον η παράθεση των τραγουδιών σε εποχές που οι κοινωνικοί ρόλοι των φύλων παρέμεναν εντελώς διαχωρισμένοι στην Ελλάδα και οποιαδήποτε παρέκκλιση σήμαινε έως και επαναστατική πράξη.
10.
Μαρίκα Παπαγκίκα – Σάλα σάλα
1926, παραδοσιακό Μικράς Ασίας
Το «Σάλα σάλα» το έχουν τραγουδήσει οι πάντες και αποτελεί ακόμα μία από τις πιο εξωστρεφείς στιγμές του ελληνικού τραγουδιού. Μας ήρθε από τα τουρκικά παράλια και τη μικρασιατική παράδοση, γνωρίζοντας δεκάδες στιχουργικές παραλλαγές. Εδώ το ακούμε από τη θρυλική Μαρίκα Παπαγκίκα, τη σημαντικότερη Ελληνίδα τραγουδίστρια στις ΗΠΑ των αρχών του 20ού αι., σε μια ηχογράφηση του 1926. Η ηρωίδα φτάνει στο σημείο να ζητήσει από το αρσενικό αντικείμενο του πόθου της να τη σκοτώσει προκειμένου να γλιτώσει απ' τα βάσανά της. Στις μετέπειτα ηχογραφήσεις, όταν το «Σάλα σάλα» τραγούδησαν άνδρες κυρίως, όπως ο Γιάννης Πάριος, οι στίχοι αυτοί δεν είχαν θέση πια στο τραγούδι.
9.
Σοφία Βέμπο – Ο άνθρωπός μου
1956, Μενέλαου Θεοφανίδη - Μίμη Τραϊφόρου/ Δημήτρη Βασιλειάδη
Ένα πολύ ιδιαίτερο ελληνικό ταγκό γραμμένο για την επιθεώρηση, ερμηνευμένο με περισσή θεατρικότητα από τη Σοφία Βέμπο. Είναι απορίας άξιον, αυτό δηλαδή μας λέει και η ηρωίδα αυτοπροσώπως, που παραμένει κοντά σ' έναν άνθρωπο που της κάνει τον βίο αβίωτο. Ευτυχώς που η όμορφη μελωδία, μαζί βέβαια με την ερμηνεία της Βέμπο και τα χορωδιακά φωνητικά, καλύπτει τεχνηέντως τον σχεδόν μαζοχιστικό χαρακτήρα του τραγουδιού. Λεπτομέρεια: Στο τραγούδι αυτό έκανε την πρώτη της σκηνική εμφάνιση η Γιώτα Γιάννα, συνοδεύοντας με τη φυσαρμόνικά της τη Σοφία Βέμπο!
8.
Μάρθα Καραγιάννη – Ο άντρας που θα παντρευτώ
1968, Μίμη Πλέσσα - Λευτέρη Παπαδόπουλου
Από το μιούζικαλ «Γοργόνες και μάγκες» (1968) του Γιάννη Δαλιανίδη, ένα τρισχαριτωμένο άσμα που ερμήνευσε καταλλήλως η ηθοποιός Μάρθα Καραγιάννη, εκφράζοντας το όνειρο κάθε μικροαστής κοπέλας των χρόνων του '60: την εξεύρεση ενός άνδρα από σόι, όμορφου και καλοντυμένου, που όλη της η ελευθερία δίπλα του θα περιορίζεται στο να πίνει και να καπνίζει, να φοράει παντελόνια και να οδηγεί καμιά φορά και το αυτοκίνητό του. Το κομμάτι ακόμα παίζεται, κλείνοντας το «ελληνάδικο» πρόγραμμα στα μεγάλα κλαμπ.
7.
Κατερίνα Στανίση – Σ' έχω κάνει Θεό
1999, Πάνου Καπίρη - Φώντα Θεοδώρου
Ο τίτλος τα λέει όλα! Η Κατερίνα Στανίση, η απόλυτη έκφραση της ορίτζιναλ λαϊκής καψούρας, περνάει δύσκολα... Παρακαλάει να τον ξαναδεί μόνο μια φορά για να τον κάνει Θεό και να τον παρακαλέσει να γυρίσει. Με το τραγούδι, που έχει πάρει καλτ διαστάσεις, ταυτίστηκε ένα μεγάλο μέρος των λαϊκών γυναικών κι έγινε αιτία για να ανοίξουν αμέτρητα μπουκάλια και να σκορπιστούν χιλιάδες λουλούδια στις νυχτερινές πίστες. Λίγα χρόνια μετά την κυκλοφορία του το τραγούδι γνώρισε μια απίστευτη συμφωνική διασκευή από τον Σταύρο Ρωσσόπουλο με τη σοπράνο Ειρήνη Καράγιαννη για τις ανάγκες της ταινίας «Ιλουστρασιόν» (2006).
6.
Χάρις Αλεξίου - Είμαι τρελή τα είπαμε
1988, Χρήστου Νικολόπουλου - Λευτέρη Παπαδόπουλου
Η Χάρις Αλεξίου, στο πικ της καριέρας της, στο άλμπουμ «Η νύχτα θέλει έρωτα» του 1988, τραγούδησε το εξής: «Χτύπα με, φίλε, χτύπα με/ πάρε μαχαίρι, τρύπα με/ είμαι τρελή τα είπαμε/ χτύπα και ξαναχτύπα με». Τουλάχιστον εδώ ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος δεν την έβαλε να απευθύνεται στο αντικείμενο του πόθου της αλλά σε ένα τρίτο πρόσωπο, έναν φίλο της ενδεχομένως. Αν η ηρωίδα του τραγουδιού στεκόταν απέναντι στο «αίσθημα», ποιος ξέρει αν θα είχε το θάρρος να ξεστομίσει τέτοιες βαριές κουβέντες...
5.
Βίκυ Μοσχολιού - Το χαστούκι
1980, Θεόδωρου Παπαδόπουλου - Μίμη Τραϊφόρου/ Γιώργου Γιαννακόπουλου
Ακόμη ένα παλιό τραγούδι που αντιμετωπίζει τη γυναίκα ως υποχείριο του άνδρα σχεδόν. «Να πάθω δεν μπορώ ζημιά/ μ' ένα χαστούκι παραπάνω» τραγούδησε πρώτη η Σοφία Βέμπο το 1952, για να την ακολουθήσουν η σύγχρονή της Ελίζα Μαρέλι και αρκετές δεκαετίες μετά η Βίκυ Μοσχολιού και η Ελένη Δήμου. Η εκτέλεση αυτή είναι από τον μεγάλο δίσκο της Μοσχολιού «Το τραμ το τελευταίο και άλλα αρχοντορεμπέτικα» που ενορχήστρωσε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης.
4.
Δούκισσα - Θέλω τα ώπα μου
1966, Γιάννη Σπανού - Αλέκου Σακελλάριου
Το πρωτοτραγούδησε η ηθοποιός Άννα Φόνσου στην ταινία «Όλοι οι άνδρες είναι ίδιοι» (1966), στη δισκογραφία όμως πέρασε την ίδια χρονιά με τη φωνή της αείμνηστης Δούκισσας. Εδώ η ηρωίδα είναι ξεκάθαρα μαζοχίστρια: «Θέλω τα χάδια μου και τη σφαλιάρα μου από τον άνθρωπο που αγαπώ». Τι να πει κανείς... Τίποτε άλλο, πέραν του ότι το τραγούδι συνεχίζει να ακούγεται και να σκορπίζει το κέφι μισό αιώνα απ' τη δημιουργία του κι ας έχουν αλλάξει κατά πολύ οι νοοτροπίες.
3.
Σωτηρία Λεονάρδου - Μπουρνοβαλιά
1983, Σταύρου Ξαρχάκου - Νίκου Γκάτσου
Από το σάουντρακ του θρυλικού κινηματογραφικού «Ρεμπέτικου» (1983) του Κώστα Φέρρη η Σωτηρία Λεονάρδου αποδίδει την κλασική «Μπουρνοβαλιά», παίρνοντας τη θέση του άνδρα που εκφράζει τον θαυμασμό του στη γυναίκα. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: οι στίχοι του Γκάτσου «Το κορμάκι το φιδίσιο/ μην το γέρνεις μπρος και πίσω/ το κορμάκι το φιδίσιο/ κράτα το και λίγο ίσιο» συστήνουν ή όχι σεξουαλική παρενόχληση εν έτει 2018;
2.
Τόλης Χάρμας, Βασίλης Αυλωνίτης, Μίμης Φωτόπουλος - Είμαι άντρας και το κέφι μου θα κάνω
1956, Μάνου Χατζιδάκι - Αλέκου Σακελλάριου - Χρήστου Γιαννακόπουλου
Από την ταινία «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» (1955) του Αλέκου Σακελλάριου ένα τραγούδι σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι που στη δισκογραφία πέρασε επίσης με τη φωνή του Πάνου Γαβαλά και του Γρηγόρη Μπιθικώτση. Εδώ το ακούμε από τη σεκάνς της ταινίας με τον τραγουδιστή Τόλη Χάρμα και τους πρωταγωνιστές Βασίλη Αυλωνίτη και Μίμη Φωτόπουλο. Οι στίχοι που έγραψαν από κοινού ο Σακελλάριος και ο Γιαννακόπουλος είναι το ζενίθ του φαλλοκρατισμού: «Πάρ' το απόφαση πως δε σου πέφτει λόγος/ η γυναίκα πρέπει να 'ναι πάντα υπό/ και υποτάξου κι εξηγήσου αναλόγως/ σ' ό,τι πιω, σ' ό,τι χορέψω, σ' ό,τι πω».
1.
Λίτσα Διαμάντη - Άσε με να σ' αγαπάω
1977, Σπύρου Παπαβασιλείου - Μάρως Μπιζάνη
Στο Νο 1 μια μεγάλη λαϊκή επιτυχία της Λίτσας Διαμάντη που είχε δημιουργήσει θόρυβο για τον αντιφεμινιστικό της χαρακτήρα. Οι στίχοι, γραμμένοι από μια γυναίκα, τη συχωρεμένη Μάρω Μπιζάνη, ειδικά στο ρεφρέν προξένησαν θύελλα αντιδράσεων από τις φεμινίστριες της εποχής: «Άσε με να με σκοτώνεις και να λέω ανασαίνω/ άσε με εσύ να φταις κι εγώ συγγνώμη να ζητάω/ άσε με, άσε με, άσε με να σ' αγαπάω»... Η ιστορία λέει πως σε μια φεμινιστική διαδήλωση στο Σύνταγμα, κατά την οποία οι διαμαρτυρόμενες γυναίκες έκαψαν τα σουτιέν τους, μπροστάρισσα ήταν η γνωστή πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου, ενώ στα πλακάτ έβλεπες στίχους από το συγκεκριμένο άσμα της Διαμάντη μαρκαρισμένους με ένα μεγάλο Χ.
