Ο ARIS SAN (1940-1992) –πραγματικό όνομα Αριστείδης Σαϊσανάς και όχι Σεϊσανάς–, υπήρξε ένας καλλιτέχνης (κιθαρίστας και τραγουδιστής), που σχετίστηκε φιλικά με τον Στέλιο Καζαντζίδη (1931-2001), σε διάφορες φάσεις, μέσα στις δεκαετίες. Είναι γνωστό πως ο Aris San έκανε μεγάλη καριέρα πρώτα στο Ισραήλ (στη δεκαετία του ’60) και πιο μετά (στα σέβεντις) και στην Αμερική, αλλά με τον Καζαντζίδη θα βρισκόταν κοντά από το 1958 ήδη, τόσο παλιά, στο ξεκίνημα σχεδόν της καλλιτεχνικής διαδρομής του.
Ο μικρός Άρης είχε διακριθεί κατά πρώτον στα ταλέντα του Γιώργου Οικονομίδη, στο Άλσος Παγκρατίου, στην αρχή της δεκαετίας του ’50, μάλλον το 1951, παίζοντας όλα τα επόμενα καλοκαίρια (γιατί τις άλλες εποχές πήγαινε σχολείο), από δω κι από κει, εμβόλιμος σε διάφορα κέντρα της Αθήνας –κάπως σαν «παιδί θαύμα»–, ενώ το 1956, μόλις στα δεκάξι του, θα βρισκόταν για δουλειά στην Τουρκία, στο κλαμπ Semiramis της Κωνσταντινούπολης. Εκεί θα μείνει περίπου εννέα μήνες, θα τον βρει και το 1957, και μέσα σ’ εκείνο το διάστημα θα γνωρίσει μια νεαρή Εβραία, την οποία θα ερωτευθεί.
Ο Άρης θα επιστρέψει στην Αθήνα, συνεχίζοντας να επικοινωνεί δι’ αλληλογραφίας με το κορίτσι, που, κάποια στιγμή, θα γύριζε κι εκείνο στο Ισραήλ. Οι δύο νέοι θα συνέχιζαν να αλληλογραφούν, αλλά όταν οι επιστολές δεν θα έρχονταν πια στην Αθήνα, ο Άρης θα αποφάσιζε να πάει εκείνος στο Ισραήλ, προκειμένου να δει τι είχε συμβεί. Και ήταν άνοιξη του 1957, όταν ο Άρης Σαν θα πατούσε, για πρώτη φορά, το πόδι του στη Χάιφα.
Παρότι στη συνέχεια ο Άρης θα πέσει με τα μούτρα στους πιο μοντέρνους ήχους, στο surf και στο ροκ να πούμε, δεν θα σταματήσει ποτέ να λέει τραγούδια του Στέλιου, τα οποία, οπωσδήποτε, «πήγαιναν» στην ωραία φωνή του.
Παρότι λοιπόν θα μάθαινε πως το κορίτσι τα είχε βρει με κάποιον Ισραηλινό, ο Άρης δεν θα γύριζε πίσω, επειδή του άρεσε το μέρος και ο κόσμος, παίρνοντας την απόφαση να παραμείνει στο Ισραήλ και να ψάξει για δουλειά. Εν τω μεταξύ ήξερε να τραγουδά και κάποια ισπανικά κομμάτια, που μαζί με το ελληνικό ελαφρό και λαϊκό ρεπερτόριό του θα αποτελούσαν έναν πόλο έλξης για τους ναυτικούς βασικά, που σύχναζαν σ’ εκείνο το μικρό μπαρ της Γιάφα (Jaffa), μιας ιστορικής παραλιακής γειτονιάς στο νότιο Τελ-Αβίβ, από την οποία ο 17χρονος Έλληνας θα ξεκινούσε την τρανή διαδρομή του.
Ο Άρης Σαν δεν είχε νόμιμη άδεια εργασίας και αυτό ήταν, οπωσδήποτε, ένα πρόβλημα. Χοντρικά, ήθελε μια δισκογραφία, έστω και πενιχρή και βεβαίως συστάσεις για να μπορέσει να διεκδικήσει την παραμονή του στη χώρα – κάτι που θα τον ανάγκαζε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Και ήταν σ’ εκείνη τη φάση, όταν θα γνώριζε τον Στέλιο Καζαντζίδη και την Μαρινέλλα. Πότε συνέβη αυτό; Σίγουρα το 1958, γιατί από τότε προέρχονται και οι σχετικές φωτογραφίες.
Έχει γραφτεί πως ο Άρης συναντήθηκε με τον Στέλιο στο κέντρο Λουξεμβούργον της Θεσσαλονίκης, το 1957. Πως τον είχε πάρει, τάχα, εκεί μαζί του ο Στέλιος, όταν θα πρωτοσυνεργαζόταν με την Μαρινέλλα. Αυτό δεν είναι σωστό. Γιατί σ’ εκείνο το ιστορικό πρόγραμμα (το πρώτο για το ζευγάρι Στέλιος-Μαρινέλλα), που θα ξεκινούσε στο εν λόγω παραλιακό κέντρο της Θεσσαλονίκης στις 5 Σεπτεμβρίου του 1957 και στο οποίον η Μαρινέλλα λεγόταν ακόμη Κική Παπαδοπούλου (και όχι Κίτσα – έτσι την αποκαλούσαν στο σινάφι), κοντά στον Στέλιο δεν βρισκόταν ο Άρης Σαν, αλλά οι Λάκης Καρνέζης και Κώστας Παπαδόπουλος στα μπουζούκια, και ακόμη οι φωνές Νίκος Παντέλος, Πόπη Λώρη και Κώστας Προκοπίου, όλοι και όλες υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Χρήστου Κολοκοτρώνη.
Πότε συνέβη η συνεργασία Στέλιου-Μαρινέλλας και Άρη Σαν; Σίγουρα το 1958. Δεν μαρτυρούν μόνον οι σχετικές φωτογραφίες, που είναι χρονολογημένες από εκείνο το έτος, αλλά και η κοινή εμφάνισή τους στους Χορτατζήδες της Θεσσαλονίκης, στις 6 Σεπτεμβρίου του ’58, μαζί με τον μπουζουξή Γιαννάκη Αγγέλου, τον Βασίλη Βασιλειάδη στο ακορντεόν (τον δημοφιλή συνθέτη αργότερα και χειριστή της φαρφίζα – γνωστό και ως Βήτα-Βήτα), τον «βελούδινο» Πάνο Ιατρού και όλους τους υπόλοιπους, όπως μαρτυρά και η σχετική διαφημιστική καταχώριση της εποχής.
Στο βιβλίο «Υπάρχω / Στέλιος Καζαντζίδης / μιλάει στον Βασίλη Βασιλικό» [«Νέα Σύνορα» - Α. Α. Λιβάνη, 2000] ο Στέλιος εμμέσως πλην σαφώς λέει ότι η γνωριμία αυτή είχε γίνει στου Ξυπολητάκου, στο Νέο Ηράκλειο. Διαβάζουμε σχετικώς:
«Τότε ήταν που πήρα κοντά μου τον Άρη Σαν σαν τραγουδιστή. Ήρθε και με παρακάλεσε η μητέρα του να τον βοηθήσω, σαν προστάτη οικογενείας. Ο πατέρας του ήτανε στα υποβρύχια και είχε σχεδόν χάσει το φως του. Με κάλεσε η Ασφάλεια, γιατί ήταν ανήλικος και δεν μπορούσε να δουλέψει. Παρακάλεσα το διοικητή, του είπα το περιστατικό, έστειλα και τη μάνα του, ιστορία ολόκληρη. Τελικά, ο Άρης έμεινε μαζί μας».
Βασικά ο Άρης βρισκόταν εκείνη την περίοδο πότε στο Ισραήλ και πότε στην Ελλάδα, και σίγουρα, πριν από τη συνεργασία του με τον Στέλιο, είχε κυνηγήσει και μια ηχογράφηση, την οποία θα έκανε, στο τέλος του ’57, με αρχή του ’58 – ένα 78άρι με τα τραγούδια «Το παράκανες Σωκράτη (Άρης Σαν-Γιάννης Μέρτικας) / Οκτώ χτυπάει το ρολόι (Α. Τριανταφυλλίδης-Κ. Κοφινιώτης)» [Odeon], με ερμηνείες από τον ίδιο φυσικά και με την Βούλα Γκίκα να είναι στη δεύτερη φωνή. Έτσι, κι έχοντας μαζέψει πλέον όλα τα απαραίτητα «έγγραφα», η πορεία του στο Ισραήλ θα ήταν έτοιμη για να απογειωθεί.
Ο Άρης γνωρίζει αμέσως σχεδόν μεγάλη επιτυχία, με το ξεχωριστό παίξιμό του στην ηλεκτρική κιθάρα (που υποκαθιστά το μπουζούκι), διασκευάζοντας ελληνικά τραγούδια βασικά, ανάμεσα στα οποία φέγγουν τα τραγούδια, που έκανε «επιτυχίες», εκείνα τα χρόνια, ο Στέλιος στην Ελλάδα. «Ζιγκουάλα», «Αυτή η νύχτα μένει», «Μαντουμπάλα», «Έφυγες και πού μ’ αφήνεις», «Είσαι η ζωή μου», «Βράχο βράχο τον καϋμό μου» και άλλα διάφορα. Το αποτέλεσμα ήταν εκείνο το πρωτόλειο κέντρο στην Jaffa στο οποίο είχε τη βάση του ο Άρης, γρήγορα να μεγαλώσει, για να γίνει το καλύτερο κοσμικό κέντρο του Ισραήλ, έχοντας πλέον την ονομασία Αριάνα.
Μαντουμπάλα Άρης Σάν - Aris San
Στο τέλος του ’50 ο Aris San ήταν ήδη τεράστια φίρμα στο Ισραήλ, αφού στο μαγαζί του προσέρχονταν οι πάντες, από τους απλούς ανθρώπους –βασικά ένα πολυφυλετικό μωσαϊκό–, μέχρι τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Πρώτος και καλύτερος ο τότε υπουργός Γεωργίας της χώρας, ο στρατηγός Moshe Dayan (που όσοι τον θυμόμαστε από παλιά, τον θυμόμαστε με τη χαρακτηριστική μαύρη καλύπτρα στο μάτι).
Ο Άρης έχει πλέον μεγάλη δημοτικότητα και μπαίνει παντού. Έτσι σε μια δεξίωση της ελληνικής πρεσβείας, που θα δινόταν, το 1959, με αφορμή μια εθνική επέτειό μας (μάλλον της 25ης Μαρτίου) ο Άρης θα γνωρίσει μια Ελληνίδα, ονόματι Πόπη. Οι δύο νέοι θα ερωτευθούν, ενώ στη συνεχεία θα παντρευτούν (24 Απριλίου 1960) κάνοντας και δυο παιδιά. Το ένα θα το βάφτιζε ο Στέλιος Καζαντζίδης. (Το είχε πει ο ίδιος ο Στέλιος αυτό στον Γιώργο Λιάνη, σε μια τηλεοπτική συνέντευξή του, που είχε μεταδώσει η ΕΡΤ, το 1976, σε παραγωγή του Δημήτρη Ποντίκα και σε σκηνοθεσία των Βαγγέλη Σερντάρη και Γιώργου Ζερβουλάκου). Πότε συνέβη αυτό; Το 1963. Μάλιστα, σ’ εκείνη τη φάση ο Στέλιος με την Μαρινέλλα θα τραγουδούσαν, κιόλας, στο κέντρο που εμφανιζόταν ο κουμπάρος τους, πλέον, Άρης. Και από εδώ υπάρχουν φωτογραφίες. Μία απ’ αυτές την δείχνει ο Στέλιος στην τιβί, στη συνέντευξη του ’76.
Παρότι στη συνέχεια ο Άρης θα πέσει με τα μούτρα στους πιο μοντέρνους ήχους, στο surf και στο ροκ να πούμε, δεν θα σταματήσει ποτέ να λέει τραγούδια του Στέλιου, τα οποία, οπωσδήποτε, «πήγαιναν» στην ωραία φωνή του. Μάλιστα το 1968 θα έκανε κι ένα LP υπό τον τίτλο “Kazantzidis / Aris San” [A.Z.R.] στο οποίο θα ερμήνευε, ανάμεσα σε άλλα, τα «Μη μου λέτε γι’ αυτή» (Νάκης Πετρίδης-Πυθαγόρας), «Όση γλύκα έχουν τα χείλη σου» (Απόστολος Καλδάρας), «Έφυγε έφυγε» (Βασίλης Βασιλειάδης-Πυθαγόρας) και άλλα διάφορα.
Λόγω της εκκρεμότητας με την στρατιωτική θητεία του ο Άρης δεν μπορούσε να ταξιδέψει στην Ελλάδα μέχρι και το 1969. Όταν, όμως, θα τακτοποιόταν και αυτό το ζήτημα θα ερχόταν, και μάλιστα θα ηχογραφούσε έναν πρώτο μεγάλο δίσκο, εδώ, που είχε τίτλο “Άρη Σαν / Recorded in Greece” [CBS]. Τo άλμπουμ, που δεν θα κυκλοφορούσε στη χώρα μας, περιλάμβανε επιτυχίες της εποχής, τραγούδια των Δήμου Μούτση-Νίκου Γκάτσου («Σιγά-σιγά»), Απόστολου Καλδάρα-Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου («Όνειρο απατηλό»), Άκη Πάνου («Ρολόι κομπολόι»), Θόδωρου Δερβενιώτη-Κώστα Βίρβου («Μπορεί», «Τα χρυσά κλειδιά»), Μάρκου Βαμβακάρη («Φραγκοσυριανή») κ.ά., διασκευασμένα στο λαϊκό / ελαφρολαϊκό ύφος εκείνων των ετών.
Bori
Το 1970 ο Aris San θα ξαναρχόταν στην Αθήνα και υπό την επίβλεψη του Στέλιου Καζαντζίδη θα ηχογραφούσε ένα δεύτερο στη σειρά ελληνικό LP, που είχε τίτλο “Sounds of Love” [CBS]. Ο δίσκος αυτός, που περιλάμβανε δώδεκα καινούρια λαϊκά τραγούδια του Άρη σε στίχους του Πυθαγόρα (στο εξώφυλλο οι τίτλοι τους θα αναγράφονταν στα αγγλικά), πάλι δεν θα κυκλοφορούσε στην Ελλάδα – με την εξαίρεση ενός 45αριού με τα «Δίψασα μια Κυριακή / Ένας χαμένος εραστής» [Philips]. Τα κομμάτια ήταν ευχάριστα, χωρίς να πρόκειται, όμως, για κάτι το ιδιαίτερο. Γενικώς θα τα χαρακτήριζα μέτρια, με το ύφος τους να θυμίζει εκείνο των τραγουδιών του Γιάννη Καλατζή. Ξεχώριζαν κάπως τα “I wait for you”, “Tonight at 7, you’ll belong to someone else” και “You’re not made for a simple life...» (το μοναδικό ζεϊμπέκικο του δίσκου).
Την εποχή αυτή ο Aris San είναι εγκατεστημένος στην Αμερική, εκεί όπου θα είναι πλέον η βάση του για δυο δεκαετίες, ανοίγοντας το κλαμπ Sirocco, στην 29 East 29th Street, στο Manhattan. Φυσικά, αυτό δεν θα τον εμπόδιζε να ταξιδεύει τόσο στο Ισραήλ, όσο και στην Ελλάδα, για δουλειές – ηχογραφήσεις, εμφανίσεις και ό,τι άλλο. Και κάπως έτσι το καλοκαίρι του 1972 ο Aris San με το συγκρότημά του (Moshe Oralevich ρυθμική κιθάρα, Moty Morad μπάσο, Avi Farin ντραμς) θα εμφανιζόταν στην 5η Ολυμπιάδα Τραγουδιού (7-9 Ιουλίου) στο Παναθηναϊκό Στάδιο, τόσο ως συμμετέχων στο διαγωνιστικό τμήμα (είχε γράψει το τραγούδι του Ισραήλ “Ata sheli”, που θα ερμήνευε η Ruth Bikel), μα και ως guest, δίνοντας συναυλία στις 8 Ιουλίου (του ’72). Την ίδια μέρα θα εμφανιζόταν (ως guest) και ο Ντέμης Ρούσσος, ενώ δεν ξέρουμε αν ο Στέλιος είχε πάει στο Στάδιο, για να παρακολουθήσει τον φίλο και κουμπάρο του – στην πρώτη εμφάνισή του, στην πατρίδα, μετά από δεκατέσσερα χρόνια. Σίγουρα, πάντως, οι δυο τους θα βρίσκονταν μαζί σε κάποιο κέντρο, όπως μαρτυρά και η σχετική φωτογραφία, από τον Ιούλιο του ’72, στην οποία φαίνεται και ο Πυθαγόρας.
Μεταξύ μας, τώρα, πολύ θα ήθελα να γνώριζα αν ο Aris San είχε παίξει στο Στάδιο το ψυχεδελικό κόσμημα “Dam-dam”, που ήταν εκείνης της εποχής – και αν ναι, πώς να είχε αντιδράσει, άραγε, ο κόσμος... Εντάξει, ο Άρης, ουσιαστικά, δεν έκανε ποτέ γκελ στην Ελλάδα, και αυτό είναι ένα θέμα προς διερεύνηση. Μπορώ, δε, να σκεφθώ διάφορες εξηγήσεις για τούτο, άλλες ανακοινώσιμες και άλλες όχι.
Χοντρικά, έχω την εντύπωση, για να μην πω την βεβαιότητα, πως, εδώ, τον θεωρούσαν «διασκεδαστή», δηλαδή κάτι όχι σοβαρό. Η γνώμη των ημετέρων, τότε, για τον Άρη, θα ήταν κάποια του τύπου... έλα μωρέ, πλάκα έχει, χα χα... και τέτοια. Ελάχιστοι Έλληνες, εκείνη την εποχή, μα και αργότερα (το διαπίστωσα και στα 90s αυτό), θα μπορούσαν να αντιληφθούν τι ακριβώς είχε πράξει ο Aris San στο Ισραήλ στα σίξτις, και πώς είχε τροφοδοτήσει με τους λαϊκούς πειραματισμούς του, όψεις του ροκ και της τζαζ σε όλη την Ανατολή (από το Μαγκρέμπ, μέχρι την Τουρκία). Τέλος πάντων... ήταν ακόμη μία παρουσία του Άρη, στην Ελλάδα, εκείνη στην Ολυμπιάδα Τραγουδιού του ’72, που δεν έχει καταγραφεί, ποτέ, σε κανένα συλλογικό (συνειδητό ή ασυνείδητο).
Είναι γνωστό πως ο Στέλιος Καζαντζίδης μετά την κυκλοφορία του επιτυχημένου άλμπουμ του «Υπάρχω» [Minos, τέλος ’75] βρίσκεται σε μια κατάσταση μυστήρια. Η πάλη που συμβαίνει μέσα του, στον εσωτερικό κόσμο του, θα τον οδηγήσει να πάρει την απόφαση να ξενιτευτεί. Με άλλα λόγια ο Στέλιος γίνεται το υποκείμενο της μετανάστευσης. Δεν τραγουδάει απλώς γι’ αυτήν, αλλά επιθυμεί να τη βιώσει από πρώτο χέρι. Φυσικά, δεν είναι ο ανώνυμος μετανάστης του ’60, που δεν είχε στον ήλιο μοίρα, όμως είναι ένας άνθρωπος που νοιώθει κυνηγημένος, που ασφυκτιά στην Ελλάδα και που είναι κάπως σαν... θηρίο στο κλουβί. Όπως θα έλεγε και ο ίδιος στον Λιάνη σ’ εκείνη την τηλεοπτική συνέντευξη του ’76:
Πάω στην Αμερική, γιατί έχω έναν φίλο, έναν αξιόλογο φίλο, τον Άρη το Σαν.
— Έλληνας;
Έλληνας, βεβαίως. Είναι ένα παιδί που κατά τον ίδιο τρόπο έφυγε πριν πολλά χρόνια από την Ελλάδα και δημιουργήθηκε μόνος του.
— Πού δημιουργήθηκε;
Στην αρχή είχε πάει στο Ισραήλ και τώρα τελευταία, δηλαδή εδώ και έξι χρόνια βρίσκεται στην Αμερική, στη Νέα Υόρκη. Πρόκειται για πολύ αξιόλογο άνθρωπο και σπουδαίο καλλιτέχνη.
— Τραγουδιστής είναι κι αυτός;
Βεβαίως. Του ’χω βαφτίσει το γιο. Πάω να μείνω μαζί του και έχω ορισμένα σχέδια στο μυαλό μου. Θα δω κατά πόσο είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν.
Η εκπομπή της ΕΡΤ (του ’76) κλείνει με την αναχώρηση του Στέλιου για την Αμερική. Η κάμερα είναι στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και βλέπουμε εκεί τον Στέλιο με την τότε σύντροφό του Κορίνα Βασιλείου, ενώ μαζί τους είναι και ο Άρης Σαν, που είχε έρθει ξανά στην Αθήνα ως φαίνεται, προκειμένου να «παραλάβει» τον φίλο του, για να ταξιδέψουν μαζί προς το Νέο Κόσμο. Δεν ξέρω τι σχέδια μπορεί να είχε ο Στέλιος για την Αμερική και πόσα απ’ αυτά θα κατάφερνε να υλοποιήσει. Πολύ λίγα πάντως, καθώς θα επέστρεφε ένα χρόνο αργότερα (1977) και μάλιστα παντρεμένος (όχι με την Κορίνα Βασιλείου, αλλά με την Αντωνία Κωνσταντουλάκη).
Ασυζητητί, ένα από τα πιο δημιουργικά πράγματα που θα επιχειρούσε ο Στέλιος στην Αμερική θα ήταν το πέρασμά του από την ταινία του Ερρίκου Ανδρέου «Κραυγές στον Άνεμο» (σε σενάριο Γιώργου Μυλωνά), που θα γυριζόταν το 1976 στην Αμερική, με πρωταγωνιστές τους Άρη Σαν, Debbie Shelton, Θόδωρο Κατσαδράμη, Βαγγέλη Τραϊφόρο, George Savalas (αδελφός του Telly Savalas) κ.ά.
Η ταινία είναι γραμμένη πάνω στον Άρη Σαν, που πρωταγωνιστεί και τραγουδά, έχοντας γράψει και το σάουντρακ. Μοιάζει κάπως και με αυτοβιογραφική. Δηλαδή υπάρχουν ανάμεσα και κάποια τέτοια στοιχεία, όπως υπάρχει και μυθοπλασία.
Κατά το σενάριο ο μικρός Άρης, επί Κατοχής, μαθαίνει μουσική μ’ έναν εβραίο δάσκαλο, τον Τζόζεφ (παίζει ο καλός ηθοποιός Φραγκούλης Φραγκούλης), τον οποίον σκοτώνουν, μπροστά στα μάτια του οι Ναζί. Μεγάλος πια ο Άρης κι έχοντας φθάσει στη Νέα Υόρκη έχει, πλέον, δύο σκοπούς. Να βρει κάποιον μουσικό ονόματι Μισέλ, που του είχε συστήσει ο δάσκαλός του, και να πετύχει στη ζωή με βάση τις αρχές του – που έχουν διαμορφωθεί από τη σχέση του με τον Τζόζεφ. Ο Μισέλ έχει εν τω μεταξύ πεθάνει και ο Άρης δεν έχει τι άλλο να κάνει από το να ψάξει για δουλειά. Πάει, λοιπόν, σ’ ένα ελληνικό εστιατόριο, ως τραγουδιστής, αλλά τελικά καταλήγει στη λάντζα. Στην προσπάθειά του να καθιερωθεί ως τραγουδιστής θα έρθει σ’ επαφή με τον Στέλιο Καζαντζίδη, που τότε ήταν στην Αμερική (κατά το σενάριο) και ο οποίος ηχογραφούσε, εκεί, το νέο δίσκο του. Ο Στέλιος δοκιμάζει τον Άρη, βάζοντάς τον να του κάνει σεγόντο. Αυτό ήταν! Ο Άρης είναι έτοιμος τραγουδιστής, και από ’κει και πέρα ξεκινά, ουσιαστικά, η πορεία του στη μουσική – πάντα στη Νέα Υόρκη. Στην ταινία βλέπουμε τον Άρη να τραγουδά στο κλαμπ Sirocco και να διοργανώνει βραδιές, ώστε να μαζευτούν χρήματα, για να δοθούν στο Ισραήλ (ξεπληρώνοντας με αυτόν τον τρόπο το χρέος του προς τον αδικοχαμένο Τζόζεφ). Αυτό το πληροφορούνται οι Παλαιστίνιοι και το πράγμα παίρνει άλλη τροπή...
Το όποιο ενδιαφέρον της ταινίας, σήμερα, εξαντλείται στη μουσική και τα τραγούδια του Άρη Σαν, στις σκηνές από το Sirocco (βλέπουμε το χώρο δηλαδή, και ακούμε το είδος των τραγουδιών που παίζονταν εκεί) και βεβαίως στην παρουσία του Στέλιου, ο οποίος τραγουδά, στο «Κραυγές στον Άνεμο», ένα τραγούδι του Άρη Σαν (μουσική και στίχοι), το «Τώρα στην καρδιά μου άλλη». Ωραίο γλεντζέδικο κομμάτι, που αν κυκλοφορούσε στην Ελλάδα, έστω και σε δισκάκι, το 1976, θα έκανε σίγουρα επιτυχία.
Περασμένα ξεχασμένα - Στέλιος Καζαντζίδης
Το «Κραυγές στον Άνεμο» παίχτηκε στην Ελλάδα λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1979, αλλά μάλλον δεν θεωρήθηκε ελληνική ταινία και γι’ αυτό δεν αναφέρεται στον πίνακα εισιτηρίων της σεζόν 1979-80. Γενικά, πάντως, δεν πρέπει να προξένησε κάποια εντύπωση και μάλλον πέρασε απαρατήρητο.
Την επόμενη χρονιά, το 1980, κυκλοφορεί στο Ισραήλ και το σάουντρακ του Aris San, με τις ενορχηστρώσεις του Albert Piamenta, έχοντας εβραϊκούς (“קולות ברוח”) και αγγλικούς τίτλους (“Voice In the Wind”) από το μικρό label Lion, με άλλα τραγούδια να ερμηνεύονται στα αγγλικά (“Voice in the wind”), αλλά στα εβραϊκά, άλλα στα ισπανικά και άλλα στα ελληνικά. Τα ελληνικά κομμάτια ήταν το «Για μια στιγμή» (Aris San), το «Την αγαπούσα παραδέχομαι» (Ζακ Ιακωβίδης-Πυθαγόρας), που είχε πρωτοπεί ο Γιάννης Πάριος στο «Τώρα Πια...» [Minos, 1976], το «Να πας» (Aris San) με φοβερό παίξιμο στην ηλεκτρική κιθάρα από τον Άρη, συν ένα funky «χάσιμο», το «Τώρα πια» (Alain Barrière-Πυθαγόρας) επίσης από το ρεπερτόριο του Πάριου και βεβαίως το «Τώρα στην καρδιά μου άλλη» (Aris San), που εδώ το λέει ο Άρης και όχι ο Στέλιος.
Ας κλείσω με μια δήλωση του Στέλιου για τον Άρη, που φέρεται να έγινε χρόνια αργότερα (14 Οκτωβρίου 1996) και μετά τον θάνατο του δεύτερου, την οποία δεν την βρήκα κάπου τυπωμένη και την αντιγράφω από το διαδίκτυο, από το «ρεμπέτικο φόρουμ» (Ιούλιος 2004):
«Ο Άρης Σαν ήταν ένα από τα σημαντικά πρόσωπα, που πέρασαν από τη ζωή μου και την πορεία μου στο τραγούδι. Πέρασε δύσκολα χρόνια, αλλά αγωνίστηκε και πέτυχε. Είχε πολύ ωραία φωνή και η παρουσία του στη μουσική ήταν ευπρόσωπη. Η εμφάνισή του και το άψογο ντύσιμό του προκαλούσαν θαυμασμό. Δημιούργησε δικό του μαγαζί και δικές του επιχειρήσεις στην Αμερική. Είχε μόνιμους θαυμαστές, και θαμώνες του στα μαγαζιά που εργαζόταν ήταν γνωστά ονόματα της τέχνης όπως ο Άντονυ Κουίν, ο Χάρυ Μπελαφόντε κ.ά. Λειτούργησε θαυμάσια ως καλλιτέχνης στο Ισραήλ, όπου έμεινε για μεγάλο διάστημα. Δεν ξεχνώ τα όσα έκανε για μένα, όταν με κάλεσε στην Αμερική το 1976. Λυπάμαι που έφυγε τόσο νωρίς από τη ζωή και δεν πρόλαβε να χαρεί όσα απόκτησε με μόχθο από τη δουλειά του».
Aris San-Voice In The Wind
