Η δεκαετία που φεύγει πέρασε με σκαμπανεβάσματα, έναν συνεχή αγώνα για όλα τα μικρά καθημερινά και τα επαγγελματικά και μια γενικευμένη κατάπληξη απέναντι σε πολιτικο-κοινωνικά φαινόμενα και ανθρωπιστικής φύσης αδιέξοδα. Λόγω της κρίσης στην Ελλάδα, στον τομέα μας, τον θεατρικό, βρεθήκαμε αρχικά σε ένα κενό, από το οποίο ξεπήδησαν κάποιες νέες μορφές θεάματος.
Για μας, τους Vasistas, βγήκε το Domino, μια συμμετοχική παράσταση που εκ των υστέρων καταλάβαμε ότι εξέφραζε την ανάγκη μας για συσπείρωση, συλλογικότητα και επεξεργασία των «ακατανόητων» που συνέβαιναν κοινωνικοπολιτικά. Σε αυτό το κλίμα πολλοί ξένοι Ευρωπαίοι –και όχι μόνο– διευθυντές φεστιβάλ κ.ά. άρχισαν να ενδιαφέρονται για το σύγχρονο θέατρο και τον χορό στην Ελλάδα, οπότε και υπήρξε μια μετακίνηση ελληνικών παραστάσεων στο εξωτερικό. Αυτό μας επέτρεψε να επιβιώσουμε και να συνεχίσουμε να δουλεύουμε με ελευθερία, άνοιγμα και διάθεση για πειραματισμό και νέες συνεργασίες.
Ταυτόχρονα, η Στέγη, σε μια κρίσιμη στιγμή, υποστήριξε έμπρακτα τη δουλειά πολλών Ελλήνων δημιουργών και την εξωστρέφειά τους, αναλαμβάνοντας κεντρικό ρόλο στα καλλιτεχνικά πράγματα της Αθήνας. Ακολούθησαν άλλοι οργανισμοί, όπως το ΚΠΙΣΝ, το ΝΕΟΝ κ.ά., που ήρθαν να συμπληρώσουν τη δουλειά θεσμών όπως το Φεστιβάλ Αθηνών και το Εθνικό Θέατρο φυσικά, που υπό πολύ δύσκολες συνθήκες κατάφεραν να παράγουν τίμια πολύτιμο έργο.
Στο τέλος αυτής της δεκαετίας το έντονο ενδιαφέρον της ευρωπαϊκής αγοράς για την ελληνική τέχνη στα χρόνια της κρίσης αρχίζει να ατονεί – εμφανίστηκαν άλλες περιοχές και κρίσεις. Πλέον, και ευτυχώς κατ' εμέ, η όποια εξωστρέφεια έργων και καλλιτεχνών έχει να κάνει με το έργο αυτό καθαυτό και όχι με την εθνική ταυτότητα του δημιουργού.
Από την επόμενη δεκαετία περιμένω λίγο περισσότερη ανθρωπιά. Λίγο πιο ανοιχτή αντίληψη για τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Λίγο μεγαλύτερη σύνδεση με τη φύση και τα ζώα.
Το προσφυγικό είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που καθόρισαν τη δεκαετία που πέρασε. Το ξερίζωμα εκατομμυρίων ανθρώπων στη «γειτονιά» μας, η εξαθλίωσή τους και μια δυστυχία που δεν είναι πια στην άλλη άκρη του κόσμου αλλά δίπλα μας, ζούμε μαζί της, δεν μπορούμε να την αρνηθούμε. Αυτό που ονομάζουμε αόριστα «ανθρωπιστική κρίση», δηλαδή να χάνεις το σπίτι σου και να ζεις μέσα στον κίνδυνο και τη βία, να μην έχεις να φας, να χάνεις τους ανθρώπους σου, την ταυτότητά σου, την ελευθερία σου. Άλυτο ακόμα θέμα και πολύπλοκο.
Σε άμεση σχέση με το παραπάνω είναι μια σαφής τάση προς έναν γενικευμένο συντηρητισμό σε όλα τα επίπεδα, είτε μιλάμε καθαρά για την άνοδο της ακροδεξιάς είτε για άλλες μορφές οπισθοχώρησης σε μια πνευματική μεμψιμοιρία κι έναν αυταρχισμό. Τη στροφή προς μια πατερναλιστική αντίληψη λειτουργίας του κόσμου που θέλαμε να πιστεύουμε ότι είχαμε αφήσει πίσω μας. Μια αποσταθεροποίηση σε επίπεδο αξιών και το άνοιγμα ενός χάσματος ανάμεσα στους ανθρώπους. Αγώνες σε σχέση με βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των φύλων, το δικαίωμα στη σεξουαλική ή όποια αυτοδιάθεση, σε σχέση με τα δικαιώματα των ζώων και την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος ξαφνικά αντιμετωπίζονται φανερά με εχθρότητα σε ιδιωτικές συζητήσεις και δημόσια στον πολιτικό λόγο.
Δηλαδή υπάρχουν άνθρωποι που πείθονται και ακολουθούν για κυβερνήτη τους, γιατί πιστεύουν ότι θα καλυτερέψει τη ζωή τους(;), τη Χρυσή Αυγή ή τον Τραμπ, για παράδειγμα. Δεν το χωράει ο νους μου. Είναι κάτι το ότι η φούσκα της Χρυσής Αυγής ίσως έσκασε και αυτά τα άτομα φαίνεται πως θα πληρώσουν για τα εγκλήματά τους, παρ' όλα αυτά οι ιδεοληψίες που πρεσβεύουν και η αντίληψή τους για τη ζωή και την κοινωνία πολύ φοβάμαι ότι εξακολουθούν να επηρεάζουν την ελληνική πραγματικότητα αυτήν τη στιγμή.
Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που θεωρούν ότι η κλιματική αλλαγή δεν τους αγγίζει, ότι δεν χρειάζεται να σκεφτούν πόσο και τι κρέας καταναλώνουν, ποιο είναι το ενεργειακό τους αποτύπωμα στην καθημερινότητα, πόσο φροντίζουν το περιβάλλον στο οποίο ζουν και τους φυσικούς πόρους από τους οποίους τρέφονται. Σε επίπεδο ατομικό αλλά και κρατικό, δυστυχώς, η ανάπτυξη είναι συνυφασμένη με το υλικό κέρδος. Πόσο μάταιο!
Από την επόμενη δεκαετία περιμένω λίγο περισσότερη ανθρωπιά. Λίγο πιο ανοιχτή αντίληψη για τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Λίγο μεγαλύτερη σύνδεση με τη φύση και τα ζώα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
σχόλια