Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι

Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Ο Τρότσκι δέχεται στο γραφείο του ένα δημοσιογράφο της εφημερίδας El Universal (30.11.1937). Φωτo: Archivo/EL UNIVERSAL.
0

Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι όπως τις έζησε και τις αφηγήθηκε μια φίλη της γραμματέας του Τρότσκι:

«Ένας δικηγόρος ήρθε να μας δει. Έπρεπε να συντάξουμε αμέσως απαντήσεις για τον Τύπο. Ο Λέων Νταβίντοβιτς έδειξε ενοχλημένος. Μετά το μεσημεριανό γεύμα, μισάνοιξα την πόρτα του γραφείου του και τον είδα σκυμμένο πάνω σε χαρτιά, εφημερίδες, μ' ένα στυλό στο χέρι, στη συνηθισμένη του στάση. Ήμουν τόσο ευτυχισμένη που ένοιωθε καλά γιατί διαμαρτυρόταν τελευταία για οδυνηρές αδυναμίες. Σκεφτόμουν πως ζούσε σαν ένας αυτόβουλος αιχμάλωτος, σαν μοναχός σε μοναστήρι και για ένα μεγάλο αγώνα. Κατά τις πέντε, ήπιαμε τσάι. Μετά από λίγο, είδα τον Λέων Νταβίντοβιτς στο βάθος του κήπου κοντά στα κλουβιά με τα κουνέλια. Ένας επισκέπτης ήταν κοντά του. Τον αναγνώρισα μόνο όταν έβγαλε το καπέλο του καθώς ερχόταν προς το μέρος μου. Ο Τζάκσον Μορνάρ. Πάλι αυτός, σκέφτηκα, γιατί τόσο συχνά; Είχε ξανάρθει πριν δυο μέρες.

Ήμουν στο διπλανό δωμάτιο. Μία τρομερή κραυγή υψώθηκε. Ο Λέων Νταβίντοβιτς εμφανίστηκε, στηριζόμενος στο πλαίσιο της πόρτας, το πρόσωπο μέσα στα αίματα, χωρίς τα γυαλιά του, με μάτια πολύ μπλε, και χέρια που κρέμονταν.

"Διψάω πολύ", μου είπε, "θα μπορούσατε να μου φέρετε ένα ποτήρι νερό;" "Δεν προτιμάτε ένα φλιτζάνι τσάι;" "Όχι, έφαγα αργά, κι αισθάνομαι μια δυσφορία εδώ". Έβαλε το χέρι στο λαιμό του. Το πρόσωπό του μου φάνηκε ότι είχε πρασινίσει, η νευρικότητά του ήταν εμφανής. "Γιατί κρατάτε το αδιάβροχο και το καπέλο σας, έχει τόσο ωραία μέρα;" Απάντησε παράλογα πως μπορεί να έβρεχε." "Τι κάνει η Σύλβια;" τον ρώτησα. Είδα ότι δεν με κατάλαβε, τον είχα συγχύσει μιλώντας για το αδιάβροχο. Ξαναβρήκε την αυτοκυριαρχία του... "Η Σύλβια; Η Σύλβια; Καλά... όπως πάντα." Ήπιε ένα ποτήρι νερό και μου είπε πως έφερνε το άρθρο του, δακτυλογραφημένο αυτή τη φορά, για να το δείξει στον Λέων Νταβίντοβιτς. "Καλύτερα έτσι", του είπα, "δεν αρέσουν στον Λέων Νταβίντοβιτς τα δυσανάγνωστα χειρόγραφα".

Λίγο αργότερα, ο Λέων Νταβίντοβιτς και ο Τζάκσον Μορνάρ πλησίασαν προς το μέρος μου, κατευθυνόμενοι προς το γραφείο. Ο Λέων Νταβίντοβιτς μου είπε: "θα έρθει κι η Σύλβια. Αύριο φεύγουν μαζί για τη Νέα Υόρκη". Εξήγησα στον Λέων Νταβίντοβιτς ότι είχα προσφέρει τσάι στον επισκέπτη, αλλά πως εκείνος παρά τη δίψα και τη δυσφορία του, είχε προτιμήσει ένα ποτήρι νερό. Ο Λέων Νταβίντοβιτς τον παρατήρησε με προσοχή. "Δεν έχετε καλή όψη κι αυτό δεν είναι καλό", είπε σα να τον μάλωνε. "Λοιπόν, θα μου δείξετε αυτό το άρθρο;" Ο Λέων Νταβίντοβιτς θα προτιμούσε να είχε μείνει κοντά στα κουνέλια του. 'Εβγαλε τα γάντια που φορούσε στον κήπο γιατί πρόσεχε πολύ τα χέρια του, η παραμικρή γρατζουνιά τον ενοχλούσε όταν έγραφε. Συνόδευσα τους δύο άντρες μέχρι την πόρτα του γραφείου. Τρία ή τέσσερα λεπτά πέρασαν. Ήμουν στο διπλανό δωμάτιο. Μία τρομερή κραυγή υψώθηκε. Ο Λέων Νταβίντοβιτς εμφανίστηκε, στηριζόμενος στο πλαίσιο της πόρτας, το πρόσωπο μέσα στα αίματα, χωρίς τα γυαλιά του, με μάτια πολύ μπλε, και χέρια που κρέμονταν. "Τι έγινε; Τι έγινε;" Τον έσφιξα στην αγκαλιά μου χωρίς να καταλαβαίνω. Μου απάντησε ήρεμα: "Τζάκσον". Σα να έλεγε "τετέλεσθαι".

[μετάφραση Σ.Σ.]

Πηγή : Institut national de l'audiovisuel (INA)

 

Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Η κατοικία-φρούριο του Τρότσκι στο Coyoacán (Μεξικό) στη δεκαετία του '60. Φωτ. INBA.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Ο Τρότσκι καταθέτει τη μαρτυρία του σε μεξικανικό δικαστήριο για τις συνθήκες θανάτου ενός από τους σωματοφυλακές του στη διάρκεια απόπειρας δολοφονίας της γυναίκας του.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Το γραφείο όπου ο Ramón Mercader δολοφόνησε τον Τρότσκι με ορειβατική αξίνα.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Το όπλο του φόνου.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Ο θάνατος στο νοσοκομείο.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Στον κήπο με τα κουνέλια.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Ο Ramón Mercader στο κελί του στο Μεξικό όπου δέχεται την επίσκεψη της μελλοντικής γυναίκας του Roquelia Mendonza. 'Εμεινε 20 χρόνια στη φυλακή. Κατά την επιστροφή του στην ΕΣΣΔ παρασημοφορήθηκε από τον Στάλιν ως 'Ηρωας της Σοβιετικής 'Ενωσης.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Sylvia Lageloff, η μοιραία γραμματέας του Τρότσκι που ερωτεύτηκε τον πράκτορα της σταλινικής NKVD Ramón Mercader (ή Jacques Mornard ή Frank Jackson).
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Το αποκατεστημένο γραφείο στην κατοικία-μουσείο. Φωτ. Carlos Lowry.
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι Facebook Twitter
Φωτ. Alexander H. Buchaman Papers, Hoover Institutional Archives.

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Επίσκεψη στον αρχέγονο κόσμο της Σαμοθράκης με σύμμαχο την τεχνολογία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σαμοθράκη: Βλέπουμε την ιστορία του νησιού ξανά με σύμμαχο την τεχνολογία

Η Σαμοθράκη του Νίκης, του Ομήρου, των Καβείρων, των φιλοσόφων, των χαρτογράφων της Αναγέννησης, των αρχαιολόγων, των αρχιτεκτόνων και των φωτογράφων του 20ού αιώνα αλλά και των σύγχρονων μοντελιστών σε μια εμπεριστατωμένη έκθεση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
ΑΣΚΤ: Η σχολή που «γέννησε» τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες

Ιστορία μιας πόλης / ΑΣΚΤ: Εδώ γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες καλλιτέχνες

H Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών υπήρξε θεμέλιος λίθος για την ελληνική τέχνη, με σημαντικούς δασκάλους όπως ο Παρθένης και ο Μόραλης να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Δημακοπούλου για την καθοριστική τους επιρροή.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς βρέθηκαν οι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία στη Νέα Μάκρη;

Ιστορία μιας πόλης / Νέα Μάκρη: Ο προσφυγικός συνοικισμός που εξελίχθηκε σε λουτρόπολη

Από τις ιωνικές κωμοπόλεις Μάκρη και Λιβίσι, στα παράλια της Λυκίας στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία, οι πρόσφυγες από αυτές τις περιοχές εγκαταστάθηκαν στη βορειοανατολική Αττική, ιδρύοντας τη Νέα Μάκρη, το 1924. Η Ευαγγελία Αχλάδη μιλά στην Αγιάτη Μπενάρδου για τη νεότερη και τη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στο φθισιατρείο «Σωτηρία» το 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθάνατων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φθισιατρείο «Σωτηρία», 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθανάτων

Έπειτα από επιστολές και καταγγελίες, τον Ιούλιο του 1927, ένας ρεπόρτερ της εφημερίδας «Εσπερινή» επισκέπτεται το φθισιατρείο για να καταγράψει τις συνθήκες ζωής των ασθενών. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τη μαρτυρία του για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ποια τα νοήματα πίσω από τις ζωγραφισμένες μορφές και τα ζωντανά χρώματα των θηραϊκών τοιχογραφιών; Πώς συνδέονται με τον μινωικό πολιτισμό και τι μας αποκαλύπτουν για τον αρχαίο κόσμο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τάσος Σακελλαρόπουλος: «Ο στρατός και ο θρόνος ήταν οι ρίζες του κακού της Δικτατορίας»

Άκου την επιστήμη / Τάσος Σακελλαρόπουλος: «Ο στρατός και ο θρόνος ήταν οι ρίζες του κακού της Δικτατορίας»

Η εποχή μας και τα «φαντάσματα» του Μεσοπολέμου. Ο ιστορικός και υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Τάσος Σακελλαρόπουλος μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης πριν από έναν αιώνα

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Εγώ κουνιέμαι από τη θέση μου, η Σαντορίνη μόνον να μην κουνηθεί!»

Τον Αύγουστο του 1925 στα γραφεία των αθηναϊκών εφημερίδων καταφθάνουν τηλεγραφήματα που ανακοινώνουν έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης και περιγράφουν την αναστάτωση των κατοίκων του νησιού. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s φέρνει στο σήμερα κάποια από τα ρεπορτάζ της εποχής.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Κωστής Τσικλητήρας

Σαν σήμερα / Κωστής Τσικλητήρας: Αυτή είναι η ζωή του κορυφαίου Ολυμπιονίκη

Σαν σήμερα, στις 10 Φεβρουαρίου 1913, πεθαίνει στην Αθήνα από «κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα» ο κορυφαίος, μαζί με τον Πύρρο Δήμα, Έλληνας Ολυμπιονίκης Κωστής Τσικλητήρας, κάτοχος τεσσάρων ολυμπιακών μεταλλίων.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Ακρωτήρι: Μια κοσμοπολίτικη, προϊστορική πόλη στην Σαντορίνη

Ιστορία μιας πόλης / Ακρωτήρι: Η πόλη που θάφτηκε κάτω από τις στάχτες του ηφαιστείου

Οι θηραϊκές τοιχογραφίες που ανακαλύφθηκαν στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Αιγαίου. Τι μαρτυρούν για την κοινωνία, τον πολιτισμό, την καθημερινή ζωή στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Το «φαρμακείο» της οικογένειας Χωματιανού και η ιατρική στην Αθήνα του 19ου αι

Ιστορία μιας πόλης / Το «φαρμακείο» της οικογένειας Χωματιανού και η ιατρική στην Αθήνα του 19ου αιώνα

Μια αθηναϊκή οικογένεια με ρίζες στο Βυζάντιο, η οποία άφησε το αποτύπωμά της στην υλική και άυλη κληρονομιά της πόλης μας κι ένα αντικείμενο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, το οποίο μας «μιλά» για την οικογένεια αλλά και την ιατρική κατά το 19ο αιώνα. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Γιώργο Νικολάου για το φαρμακείο της οικογένειας Χωματιανού.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
10 άγνωστες αθηναϊκές ιστορίες

Αρχαιολογία & Ιστορία / 10 άγνωστες αθηναϊκές ιστορίες

Tι γινόταν τον Μεσαίωνα στην Αθήνα; Υπήρχε ζωή στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Ποια είναι η σκληρή αλήθεια για αυτό που αποκαλούμε «Αθηναϊκή Δημοκρατία» και τι ήταν τελικά οι Δεσμώτες του Φαλήρου; Ακούμε σήμερα 10 άγνωστες ή παραγνωρισμένες πτυχές από το μακροχρόνιο παρελθόν της πόλης μας που συνέλεξε η Αγιάτη Μπενάρδου για τη σειρά podcast της LiFO «Ιστορία μιας πόλης».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Αισθάνομαι όπως την πρώτη φορά που θα έβγαινα ραντεβού»: Η Τασούλα Βερβενιώτη για την 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας 

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι κοινωνικές ομάδες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γραφή της Ιστορίας»

Η ιστορικός και συγγραφέας Τασούλα Βερβενιώτη μοιράζεται τη γνώση της με ανθρώπους που θέλουν να συλλέξουν τις άγραφες ή αποσιωπημένες πτυχές της ιστορίας και για τρεις ημέρες θα κατευθύνει τη μεγάλη συνάντηση των Ομάδων Προφορικής Ιστορίας στην Τεχνόπολη.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ