Θερμοπύλες 1943 μ.Χ.

Θερμοπύλες 1943 μ.Χ. Facebook Twitter
Μια ομάδα ανταρτών μαυροσκούφηδων του Άρη Βελουχιώτη περνά σε σχηματισμό μπροστά από την Μητρόπολη της Ευαγγελιστρίας. Φωτ.: Dmitri Kessel
0



ΣΤΗΝ ΑΨΑ ΤΗΣ ΕΝΟΠΛΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, ένα γερμανικό τμήμα προερχόμενο από τη Λαμία συγκρούσθηκε με λίγους εφεδρικούς του ΕΛΑΣ κοντά στα Στενά των Θερμοπυλών.

Η Γερμανική Διοίκηση Λαμίας είναι αμείλικτη.


Αμέσως ετοιμάζεται να εκστρατεύσει στις Θερμοπύλες για να τιμωρήσει σκληρά τους αναιδείς ατάκτους.

Ο μόνιμος ίλαρχος Αλ. Μυλωνάς, διοικητής του 2/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ της περιοχής, ήταν σίγουρος πως οι Γερμανοί δεν θα άφηναν το επεισόδιο να περάσει χωρίς ανταπόδοση.

Δεν εννοούσε όμως να εγκαταλείψει αμαχητί την ιστορική τοποθεσία.

Στα χωριά της Λαμίας, που βλέπουν προς τις Θερμοπύλες, όλη την προηγούμενη ημέρα είχαν σταματήσει κάθε δουλειά και παρακολουθούσαν με κρατημένη αναπνοή τη μάχη στην ιστορική τοποθεσία.

Έτσι, όταν τα χαράματα της επόμενης μέρας, 22 Σεπτεμβρίου 1943, βγήκε μια μηχανοκίνητη γερμανική φάλαγγα από τη Λαμία προς τις Θερμοπύλες, ο Έλληνας ίλαρχος είχε ήδη παρατάξει από τη νύχτα όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις του.

Το κύριο μέτωπο στο ιστορικό στενό το έπιασε ο ατρόμητος Λοκρός (μόνιμος ανθυπολοχαγός Σωτ. Τσιτσιπής, ήρωας στο αλβανικό μέτωπο, με «Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων» και «Πολεμικό Σταυρό»).


Είναι επικεφαλής του λόχου Δρακοσπηλιάς, με ενίσχυση πολυβόλων και τριών όλμων υπό τους μόνιμους υπαξιωματικούς Βότση, Αλεξίου και Κουτσοδόντη.

Oι εφεδρικοί ελασίτες της περιοχής ανέλαβαν να αποκλείσουν το μονοπάτι του Εφιάλτη, για να μην επαναληφθεί η ιστορία.

Η σφοδρή και θανάσιμη σύγκρουση κράτησε ολόκληρη τη μέρα, ως αργά τη νύχτα.

Τα γερμανικά αυτοκίνητα πήγαν κι ήρθαν τέσσερις φορές στη Λαμία, μεταφέροντας όλο και νέες δυνάμεις, για να κάμψουν την απροσδόκητη αντίσταση των θρασύτατων παρτιζάνων.

Όμως οι αντάρτες δεν έκαναν βήμα πίσω.


Και όσο έβλεπαν τους Γερμανούς να κάμπτονται, τόσο ο ενθουσιασμός και οι πολεμόχαρες διαθέσεις φούντωναν.

«Λεωνίντα! Λεωνίντα!» φώναζε έμπλεος θαυμασμού, ο φιλομαθής Άγγλος αξιωματικός-σύνδεσμος Ντικ, που έβλεπε τη γερμανική πανωλεθρία και δεν μπορούσε να το πιστέψει.

Πάνω στο ιερό μένος του, ο γεμιστής του ενός από τους τρεις αντάρτικους όλμους, που λιάνιζαν έως εκείνη τη στιγμή τους κατακτητές, άρπαξε ένα βλήμα και το έριξε στον πυροσωλήνα ανάποδα.

Η έκρηξη ήταν τρομερή.


Ο όλμος κομματιάστηκε και οι τρεις χειριστές του σκοτώθηκαν.

Τελικά, οι Γερμανοί αποσύρθηκαν τα μεσάνυχτα στη Λαμία νικημένοι.

Το άλλο πρωί τα παρατηρητήρια των ανταρτών αναφέρουν ότι πλησιάζουν καραβάνια χωρικών φορτωμένων με τα υπάρχοντά τους.

Το πρώτο που σκέφτηκαν, ότι οι ταπεινωμένοι Γερμανοί διώχνουν τους κατοίκους των γύρω χωριών να τα κάψουν για αντίποινα.

Η αλήθεια είναι διαφορετική.

Στα χωριά της Λαμίας, που βλέπουν προς τις Θερμοπύλες, όλη την προηγούμενη ημέρα είχαν σταματήσει κάθε δουλειά και παρακολουθούσαν με κρατημένη αναπνοή τη μάχη στην ιστορική τοποθεσία.

Όταν αργά τα μεσάνυχτα είδαν τους Γερμανούς να φεύγουν κατισχυμένοι πίσω στη Λαμία και διαπίστωσαν πως ο ιερός τόπος έμεινε απαραβίαστος, ξενύχτησαν ρίχνοντας ψωμιά και πίτες στις γάστρες και ετοιμάζοντας διάφορα δώρα.

Αυτά τα δώρα έφερναν τώρα στους αντάρτες, που τους γέμισαν περηφάνια, σχηματίζοντας ολόκληρα καραβάνια.

«Oι χωρικοί, άνδρες και γυναίκες, ρίχτηκαν απάνω στους αντάρτες με απερίγραπτο ενθουσιασμό και συγκίνηση. [...] Τα δώρα ξεφορτώθηκαν και σωροί από την αδελφική προσφορά σχηματίσθηκαν στα πόδια των ανταρτών. Κότες, πίτες, κρασιά, φρούτα, κουλούρες ζεστές».

Oι γερμανικές απώλειες ήταν μεγάλες, ενώ οι αντάρτες είχαν μόνο εφτά νεκρούς και δεκαπέντε τραυματίες.

Όπως έγραψε ο ίλαρχος Μυλωνάς, οι άντρες του «άφησαν το αίμα τους αντί για στεφάνι στον τάφο του Λεωνίδα».

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ιστορία του κούρου Αριστοδίκου που στάθηκε ορόσημο της ελληνικής τέχνης

Αρχαιολογία / Κούρος Αριστόδικος: Ένα άγαλμα ορόσημο στην αρχαία ελληνική Τέχνη

Το άγαλμα, λίγο μεγαλύτερο του φυσικού μεγέθους, έχει ύψος 1,95 μ., είναι σμιλεμένο σε παριανό μάρμαρο, χρονολογείται από τους μελετητές γύρω στα 510-500 π.Χ., αποτελεί το τελευταίο δείγμα της μεγάλης σειράς των αττικών κούρων και αποκαλύπτει ποιες ήταν οι ταφικές συνήθειες στην Αθήνα εκείνης της εποχής.
THE LIFO TEAM
Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής και πώς λειτουργούσαν;

Ιστορία μιας πόλης / Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής;

Πώς ήταν η καθημερινότητα στην Αθήνα της γερμανικής Κατοχής; Ποιες στρατηγικές ανέπτυξαν οι Αθηναίοι για να επιβιώσουν; Πώς και πού έβρισκαν τρόφιμα; Πώς επηρέασε η παρουσία των κατακτητών τις μετακινήσεις των κατοίκων της πόλης; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για την καθημερινή ζωή στην κατοχική Αθήνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / «Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Πόσο μπορεί να συμβάλει ένα βιβλίο στη σεξουαλική χειραφέτηση των Ελληνίδων; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Παναγιώτα Βογιατζή για την Ντόρα Ρωζέττη και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία στην Αθήνα των αρχών του 20ού αώνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Αρχαιολογία & Ιστορία / Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Το σημαντικότερο σωζόμενο έργο της κλασικής ξαναζωντανεύει 23 αιώνες μετά με τη βοήθεια της αρχαιομετρίας, της τεχνητή νοημοσύνη και της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασή του που ανοίγει νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
THE LIFO TEAM
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Επίσκεψη στον αρχέγονο κόσμο της Σαμοθράκης με σύμμαχο την τεχνολογία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σαμοθράκη: Βλέπουμε την ιστορία του νησιού ξανά με σύμμαχο την τεχνολογία

Η Σαμοθράκη του Νίκης, του Ομήρου, των Καβείρων, των φιλοσόφων, των χαρτογράφων της Αναγέννησης, των αρχαιολόγων, των αρχιτεκτόνων και των φωτογράφων του 20ού αιώνα αλλά και των σύγχρονων μοντελιστών σε μια εμπεριστατωμένη έκθεση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
ΑΣΚΤ: Η σχολή που «γέννησε» τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες

Ιστορία μιας πόλης / ΑΣΚΤ: Εδώ γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες καλλιτέχνες

H Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών υπήρξε θεμέλιος λίθος για την ελληνική τέχνη, με σημαντικούς δασκάλους όπως ο Παρθένης και ο Μόραλης να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Δημακοπούλου για την καθοριστική τους επιρροή.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς βρέθηκαν οι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία στη Νέα Μάκρη;

Ιστορία μιας πόλης / Νέα Μάκρη: Ο προσφυγικός συνοικισμός που εξελίχθηκε σε λουτρόπολη

Από τις ιωνικές κωμοπόλεις Μάκρη και Λιβίσι, στα παράλια της Λυκίας στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία, οι πρόσφυγες από αυτές τις περιοχές εγκαταστάθηκαν στη βορειοανατολική Αττική, ιδρύοντας τη Νέα Μάκρη, το 1924. Η Ευαγγελία Αχλάδη μιλά στην Αγιάτη Μπενάρδου για τη νεότερη και τη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στο φθισιατρείο «Σωτηρία» το 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθάνατων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φθισιατρείο «Σωτηρία», 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθανάτων

Έπειτα από επιστολές και καταγγελίες, τον Ιούλιο του 1927, ένας ρεπόρτερ της εφημερίδας «Εσπερινή» επισκέπτεται το φθισιατρείο για να καταγράψει τις συνθήκες ζωής των ασθενών. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τη μαρτυρία του για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S