Θερμοπύλες 1943 μ.Χ.

Θερμοπύλες 1943 μ.Χ. Facebook Twitter
Μια ομάδα ανταρτών μαυροσκούφηδων του Άρη Βελουχιώτη περνά σε σχηματισμό μπροστά από την Μητρόπολη της Ευαγγελιστρίας. Φωτ.: Dmitri Kessel
0



ΣΤΗΝ ΑΨΑ ΤΗΣ ΕΝΟΠΛΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, ένα γερμανικό τμήμα προερχόμενο από τη Λαμία συγκρούσθηκε με λίγους εφεδρικούς του ΕΛΑΣ κοντά στα Στενά των Θερμοπυλών.

Η Γερμανική Διοίκηση Λαμίας είναι αμείλικτη.


Αμέσως ετοιμάζεται να εκστρατεύσει στις Θερμοπύλες για να τιμωρήσει σκληρά τους αναιδείς ατάκτους.

Ο μόνιμος ίλαρχος Αλ. Μυλωνάς, διοικητής του 2/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ της περιοχής, ήταν σίγουρος πως οι Γερμανοί δεν θα άφηναν το επεισόδιο να περάσει χωρίς ανταπόδοση.

Δεν εννοούσε όμως να εγκαταλείψει αμαχητί την ιστορική τοποθεσία.

Στα χωριά της Λαμίας, που βλέπουν προς τις Θερμοπύλες, όλη την προηγούμενη ημέρα είχαν σταματήσει κάθε δουλειά και παρακολουθούσαν με κρατημένη αναπνοή τη μάχη στην ιστορική τοποθεσία.

Έτσι, όταν τα χαράματα της επόμενης μέρας, 22 Σεπτεμβρίου 1943, βγήκε μια μηχανοκίνητη γερμανική φάλαγγα από τη Λαμία προς τις Θερμοπύλες, ο Έλληνας ίλαρχος είχε ήδη παρατάξει από τη νύχτα όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις του.

Το κύριο μέτωπο στο ιστορικό στενό το έπιασε ο ατρόμητος Λοκρός (μόνιμος ανθυπολοχαγός Σωτ. Τσιτσιπής, ήρωας στο αλβανικό μέτωπο, με «Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων» και «Πολεμικό Σταυρό»).


Είναι επικεφαλής του λόχου Δρακοσπηλιάς, με ενίσχυση πολυβόλων και τριών όλμων υπό τους μόνιμους υπαξιωματικούς Βότση, Αλεξίου και Κουτσοδόντη.

Oι εφεδρικοί ελασίτες της περιοχής ανέλαβαν να αποκλείσουν το μονοπάτι του Εφιάλτη, για να μην επαναληφθεί η ιστορία.

Η σφοδρή και θανάσιμη σύγκρουση κράτησε ολόκληρη τη μέρα, ως αργά τη νύχτα.

Τα γερμανικά αυτοκίνητα πήγαν κι ήρθαν τέσσερις φορές στη Λαμία, μεταφέροντας όλο και νέες δυνάμεις, για να κάμψουν την απροσδόκητη αντίσταση των θρασύτατων παρτιζάνων.

Όμως οι αντάρτες δεν έκαναν βήμα πίσω.


Και όσο έβλεπαν τους Γερμανούς να κάμπτονται, τόσο ο ενθουσιασμός και οι πολεμόχαρες διαθέσεις φούντωναν.

«Λεωνίντα! Λεωνίντα!» φώναζε έμπλεος θαυμασμού, ο φιλομαθής Άγγλος αξιωματικός-σύνδεσμος Ντικ, που έβλεπε τη γερμανική πανωλεθρία και δεν μπορούσε να το πιστέψει.

Πάνω στο ιερό μένος του, ο γεμιστής του ενός από τους τρεις αντάρτικους όλμους, που λιάνιζαν έως εκείνη τη στιγμή τους κατακτητές, άρπαξε ένα βλήμα και το έριξε στον πυροσωλήνα ανάποδα.

Η έκρηξη ήταν τρομερή.


Ο όλμος κομματιάστηκε και οι τρεις χειριστές του σκοτώθηκαν.

Τελικά, οι Γερμανοί αποσύρθηκαν τα μεσάνυχτα στη Λαμία νικημένοι.

Το άλλο πρωί τα παρατηρητήρια των ανταρτών αναφέρουν ότι πλησιάζουν καραβάνια χωρικών φορτωμένων με τα υπάρχοντά τους.

Το πρώτο που σκέφτηκαν, ότι οι ταπεινωμένοι Γερμανοί διώχνουν τους κατοίκους των γύρω χωριών να τα κάψουν για αντίποινα.

Η αλήθεια είναι διαφορετική.

Στα χωριά της Λαμίας, που βλέπουν προς τις Θερμοπύλες, όλη την προηγούμενη ημέρα είχαν σταματήσει κάθε δουλειά και παρακολουθούσαν με κρατημένη αναπνοή τη μάχη στην ιστορική τοποθεσία.

Όταν αργά τα μεσάνυχτα είδαν τους Γερμανούς να φεύγουν κατισχυμένοι πίσω στη Λαμία και διαπίστωσαν πως ο ιερός τόπος έμεινε απαραβίαστος, ξενύχτησαν ρίχνοντας ψωμιά και πίτες στις γάστρες και ετοιμάζοντας διάφορα δώρα.

Αυτά τα δώρα έφερναν τώρα στους αντάρτες, που τους γέμισαν περηφάνια, σχηματίζοντας ολόκληρα καραβάνια.

«Oι χωρικοί, άνδρες και γυναίκες, ρίχτηκαν απάνω στους αντάρτες με απερίγραπτο ενθουσιασμό και συγκίνηση. [...] Τα δώρα ξεφορτώθηκαν και σωροί από την αδελφική προσφορά σχηματίσθηκαν στα πόδια των ανταρτών. Κότες, πίτες, κρασιά, φρούτα, κουλούρες ζεστές».

Oι γερμανικές απώλειες ήταν μεγάλες, ενώ οι αντάρτες είχαν μόνο εφτά νεκρούς και δεκαπέντε τραυματίες.

Όπως έγραψε ο ίλαρχος Μυλωνάς, οι άντρες του «άφησαν το αίμα τους αντί για στεφάνι στον τάφο του Λεωνίδα».

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα – Θεσσαλονίκη έγινε τον Μάιο του 1931 και δυο αστυνομικοί ρεπόρτερ μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Η ατμόσφαιρα έχει λιγότερες λακκούβες από τας Αθήνας»

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα–Θεσσαλονίκη έγινε το 1931 και δύο αστυνομικοί ρεπόρτερ της εποχής μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους. Η ομάδα των dirty '30s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τις μαρτυρίες τους για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ιστορία μιας πόλης / Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ένας βυζαντινός ναός στο κέντρο της πόλης και μια φωνή που έρχεται από 1000 χρόνια πριν. Τι μάς διηγείται το σύντομο βυζαντινό ποίημα που βρίσκεται στη μαρμάρινη επιγραφή, πάνω από την είσοδο του ναού της πλατείας Κλαυθμώνος; Ο Γιώργος Πάλλης εξηγεί στην Αγιάτη Μπενάρδου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κωνσταντίνος Κονοφάγος 

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Κωνσταντίνος Κονοφάγος: Ο μεταλλουργός που έσωσε το Λαύριο από την πείνα

Το 1942 ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος ηγείται μιας μυστικής αποστολής, μετατρέποντας σωρούς «χωρίς αξία» σε άργυρο. Μέσα σε συνθήκες Κατοχής και πείνας, το θάρρος και η επινοητικότητά του εξασφαλίζουν τροφή για εκατοντάδες κατοίκους του Λαυρίου.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Ιστορία μιας πόλης / Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Τι μπορεί να διαβάσει κανείς πάνω στον σκύφο του Περικλέους; Και γιατί θεωρείται ένα αυθεντικό στοιχείο μιας ιδιωτικής στιγμής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Η ερευνητική ομάδα «dirty ‘30s & late ‘20s» διασώζει μια δημοσιογραφική έρευνα για τα έκθετα βρέφη στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, φέρνοντάς τη στο σήμερα και αναδημοσιεύοντάς τη, σχεδόν έναν αιώνα μετά, στη LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Ιστορία μιας πόλης / Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Τι μαθαίνουμε από τις ιδιωτικές και τι από τις δημόσιες επιγραφές των Αθηναίων; Πώς αποτύπωναν τον δημόσιο και πολιτικό βίο; Τι μας αποκαλύπτουν για την προσωπική ζωή των κατοίκων της πόλης; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ηχητικά Άρθρα / Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ποιοι ήταν οι Ζιλιερόν και πώς βρέθηκαν στην Ελλάδα; Γιατί υπήρξε καθοριστική η σχέση του Ε. Ζιλιερόν με τον Ε. Σλήμαν; Πώς κλήθηκε να συνεργαστεί με τον Άθρουρ στις ανασκαφές της Κνωσού; Ποια είναι η συνδρομή των καλλιτεχνών Ζιλιερόν στην ελληνική αρχαιολογία; Και τι ακριβώς είναι το «αρχείο Ζιλιερόν»;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριασίου πεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριάσιου Πεδίου

Από την αρχαιότητα το Θριάσιο πεδίο συνδέεται με δύο εξέχουσες γυναικείες θεότητες: τη Δήμητρα και την Κόρη, την Περσεφόνη. Τι συμβαίνει όμως κατά τα υστερότερα χρόνια στην περιοχή; Πόσο μητριαρχική τελικά υπήρξε η τοπική κοινωνία; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Πέστροβα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Άγαλμα που ανακαλύφθηκε στον τάφο της Κλεοπάτρας αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Άγαλμα που ανακαλύφθηκε σε αιγυπτιακό ναό αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο της Κλεοπάτρας

Ορισμένοι αρχαιολόγοι διαφωνούν, σημειώνοντας ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου διαφέρουν σημαντικά από τις γνωστές απεικονίσεις της Κλεοπάτρας
THE LIFO TEAM
Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο «φως» η ανασκαφή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο φως η ανασκαφή

Βρέθηκαν περίπου 1.035 θραύσματα ιστορικών έργων τέχνης, συμπεριλαμβανομένων ευρημάτων από ασβεστολιθικά αγάλματα, τμήματα μεσαιωνικού χώρου λατρείας (jubé) και μιας σαρκοφάγου που αποδίδεται στον Αναγεννησιακό ποιητή Ζοακίμ ντυ Μπελαί
THE LIFO TEAM
Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Η έκθεση «Silk Roads» στο Βρετανικό Μουσείο αφηγείται μια ιστορία σύνδεσης πολιτισμών και ηπείρων, αιώνες πριν από τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Αρχαιολογία & Ιστορία / Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Με πολύτιμα και άγνωστα αντικείμενα από όλο το Αιγαίο η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν όλου του Αρχιπελάγους μέσα από τα μάτια των γυναικών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ