[Αργυρώ Μποζώνη]
Ας ξεκινήσουμε από τα κλασικά. Συγκεκριμένα από τον Ντοστογιέφσκι. Τα έργα του βρήκαν το δρόμο προς τη μεγάλη οθόνη πολλές φορές με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία. Το δεύτερο έργο του, το μυθιστόρημα "ο Σωσίας", γραμμένο το 1846, έχει μεταφερθεί μόνο μια φορά στον κινηματογράφο, από τον Μπερνάντο Μπερτολούτσι το 1968. Στον Σωσία ο Ντοστογιέφσκι ασχολείται με τη διαμάχη του καλού και του κακού,του νοσηρού μυαλού έναντι στον παραδομένο άνθρωπο με την τραγική μοίρα.Οι δύο όψεις ενός ανθρώπου που οδηγείται στο καταστροφικό τέλος.
Ο Λονδρέζος, με νορβηγό-νιγηριανές ρίζες, Ρίτσαρντ Αγιοάντε, γνωστός ως κωμικός ηθοποιός αλλά και ως σκηνοθέτης της ταινίας Submarine, διασκευάζει μαζί με τον συγγραφέα Άβι Κορίν το βιβλίο και σκηνοθετεί την σκοτεινή και σατιρική ιστορία του.
Στην ταινία του Αγιοάντε, ο ήρωάς του είναι ο Σάιμον Τζέημς, ένας τυπικός υπάλληλος γραφείου που εργάζεται σε μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία. Το αφεντικό του και οι συνάδελφοι του, τον υποτιμούν συνεχώς, η μητέρα του κάνει παράπονα για όλα και το χειρότερο όλων, η Χάννα, η όμορφη βοηθός στο τμήμα φωτοαντίγραφων, τον αγνοεί. Όπου και να στραφεί ο Σάιμον βρίσκει μόνο εμπόδια και η ζωή του φαίνεται να μην έχει καμία απολύτως βελτίωση. Τα πράγματα θα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο με τον ερχομό του καινούριου συναδέλφου του, Τζέημς Σάιμον. Ο Τζέημς είναι ολόιδιος εξωτερικά με τον Σάιμον αλλά έχει όλα όσα του λείπουν. Αυτοπεποίθηση, χαρίσματα και ένα μοναδικό ταλέντο στο να σαγηνεύει τις γυναίκες. Αναπόφευκτα ο Τζέημς θα αρχίσει να παίρνει την ζωή του Σάιμον
"Η ταινία βασίζεται στη νουβέλα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι", λέει ο σκηνοθέτης. ' Έχει ενδιαφέρον γιατί νομίζω ότι αντανακλά ένα είδος κειμένου που ανθούσε στη Ρωσία, όταν άρχισαν να δημιουργούνται οι μεγάλες πόλεις. Οι άνθρωποι τότε, άρχισαν να αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους πολύ διαφορετικά, γιατί ξαφνικά ζούσαν με έναν τρόπο που ήταν παντελώς διαφορετικός από εκείνον που ζούσαν για περίπου 1000 χρόνια. Ζει κάποιος σε πυκνοκατοικημένες περιοχές αλλά δεν ξέρει κανέναν και υπάρχει και ένα πρωτόκολλο συμπεριφοράς σύμφωνα με το οποίο δεν ανταλλάσσει βλέμματα με κανέναν και δεν κοιτάζει κανέναν στα μάτια. Είναι ένα πολύ παράξενο βιβλίο. Νομίζω ότι ο Ντοστογιέφσκι ήταν 24 ετών όταν το έγραψε και δεν άρεσε σε κανέναν το βιβλίο γιατί δεν βασιζόταν στην παράδοση του ρεαλισμού. Αλλά έχει μια τόσο σπουδαία σύλληψη, και για αυτό με ενδιέφερε πολύ, αυτή η ιδέα του ενός διπλού, του Σάιμον που είναι ακριβώς ότι δεν είναι ο Τζέιμς".
Η μοναξιά, η αποξένωση, η απόγνωση, η χαμένη ταυτότητα των ανθρώπων μέσα στη μεγαλούπολη, οι άγνωστοι μεταξύ τους γείτονες απασχολούν πολύ τον Ρίτσαρντ Αγιοάντε. Είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να είναι απλώς μια σκιά, ένας ανώνυμος, ασήμαντος, άγνωστος;
«Θα πω δυο ιστορίες. Διαφέρουν και συνδέονται μεταξύ τους. Δείχνουν πόσο ξένοι είμαστε», λέει ο Αγιοάντε. «Έμενα κάποτε σε ένα διαμέρισμα σε μια συνοικία στο νότιο Λονδίνο που ταίριαζε με αυτό που είχαμε στο μυαλό μας για το πώς θα έμοιαζε το διαμέρισμα στην ταινία. Έτσι νοικιάσαμε το διαμέρισμα για έναν μήνα. Είναι ένα παράξενο μέρος, ένα επιπλωμένο σπίτι τύπου '60s. Όταν ζούσα στο διαμέρισμα που γράψαμε τελικά το σενάριο κάποιος πήδηξε από το κτίριο και η αστυνομία χτύπησε την πόρτα μου στις 3 το πρωί για να ρωτήσει αν γνώριζα τον άνθρωπο. Δεν τον ήξερα, αλλά με κατέλαβε αυτό το φρικτό αίσθημα που σκέφτεσαι: "ο άνθρωπος έμενε δίπλα μου και προφανώς βρισκόταν σε φοβερή απόγνωση. Γιατί το έκανε αυτό; Τι συνέβη;" Και συνδυάζει τα πάντα σχετικά με τη διαμονή μας στην πόλη που δεν γνωρίζουμε κανέναν γύρω μας. Υπάρχει κάτι απάνθρωπο στις πόλεις και στο πώς οι άνθρωποι ζουν σ' αυτές, οπότε αυτό έγινε μέρος του σεναρίου και πρόσφερε πολλά στην ατμόσφαιρα που θέλαμε να πιάσουμε γράφοντάς το. Μια άλλη φορά, βρισκόμουν στο Piccadilly Circus και ένας μεθυσμένος ήταν πεσμένος κάτω αγκαλιά με το ποτό του και όταν επέστρεψα λίγα λεπτά μετά ήταν ακόμα εκεί, αλλά κάποιος του είχε πάρει το ποτό. Και αυτό μέσα μου συνόψισε το πώς είναι να είσαι στο Λονδίνο. Με ένα τρόπο αυτά τα περιστατικά μου δήλωσαν πως όταν αποφασίσει κάποιος ότι δεν υπάρχεις, απλά, δεν υπάρχεις. Η ταυτότητά σου εξαρτάται από την αντίληψη των άλλων ανθρώπων και νομίζω ότι είναι ενδιαφέρον και αστείο αν ξαφνικά ο καθένας αποφασίζει ότι δεν ξέρουν ποιος είσαι και δεν μπορεί να κάνεις τίποτα για αυτό".
Στην ταινία τους ρόλους του Σάιμον Τζέιμς και του σωσία του Τζέιμς Σάιμον υποδύεται ο ηθοποιός Τζέσι Αϊζενμπεργκ, υποψήφιος για Όσκαρ για την ταινία The Social Network. Ο Αγιοάντε μιλά με ενθουσιασμό για την επιλογή του.
«Υπήρχαν ηθοποιοί που μπορούσες να σκεφτείς ότι θα ήταν πολύ καλοί στην ερμηνεία ενός από τους δύο ρόλους, αλλά δεν υπήρχαν αρκετοί που να μπορούσαν να ερμηνεύσουν αξιόλογα και τους δύο, Πολλοί ηθοποιοί μπορούσαν να παίξουν την κωμική πλευρά του, αλλά δεν ξέρω πολλούς που θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν τη σπαραξικάρδια πλευρά του. Ο Τζέσι μπορούσε και αυτό τον κάνει πολύ σπάνιο. Μπορεί να γίνει πολύ αστείος αλλά ποτέ δε νιώθεις ότι κάνει πράγματα με σκοπό να είναι αστείος. Είναι πολύ αληθινός και έχει μία ένταση, είναι πυρετώδης και μπορεί να μεταφέρει με φοβερή ακρίβεια και ικανότητα εκφράσεις και αισθήματα πολύ δύσκολα υποκριτικά. Είναι πολύ δύσκολο να ερμηνεύσεις κάποιον που χάνει τα λογικά του – είναι πολύ περίπλοκο. Και ο Τζέσι τα καταφέρνει καταπληκτικά».
Η ταινία γυρίστηκε σε ένα εγκαταλελειμμένο business park στην Αγγλία. Μια περιοχή γεμάτη κτίρια – φαντάσματα, κελύφη αχρησιμοποίητων κτιρίων, ένα μέρος που φτιάχτηκε κάποτε επειδή οι άνθρωποι πίστευαν ότι σε μια τέτοια περιοχή, αυτός θα είναι ένας νέος τρόπος να ζεις και να δουλεύεις. Τόποι που δημιουργήθηκαν σαν να αγνοήθηκε η ανθρώπινη φύση, η συνήθεια, η επιθυμία και η ταυτότητά της.
"Ο μπαμπάς μου, θυμάται ο Αγιοάντε, δούλευε στη BT Telecom Centre στο Martlesham Heath και έφτιαχναν ψεύτικα χωριά εκεί κοντά με την ψευδαίσθηση ότι όλοι θα πήγαιναν να ζήσουν και να κάνουν socialising αλλά δε λειτουργούν έτσι οι πόλεις. Οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι για τέτοια πράγματα. Νομίζω πως ήμασταν πολύ τυχεροί που βρήκαμε αυτό το μέρος".
Σουρεαλιστική και σκοτεινή η ιστορία του Σωσία, ανταποκρίνεται στους χειρότερους φόβους μας. Το να πρέπει να επισημάνεις σε κάποιον ότι είσαι μοναδικός, είναι τόσο ντροπιαστικό που όταν φτάνεις στο σημείο να πρέπει να το πεις, κανείς δεν ενδιαφέρεται.
_______________________________
Ένα μικρό βιογραφικό του Ρίτσαρντ Αγιοάντε
Η μητέρα του είναι από τη Νορβηγία και ο πατέρας του από τη Νιγηρία. Αυτός γέννημα θρέμμα Βρετανός και από μικρός ήθελε να ανακαλύψει τα όρια του στον πειραματισμό και να τα ξεπεράσει. Ο Richard Ayoade σπουδάζει νομική στο Cambridge, αυτό όμως δεν του αρκεί. Δοκιμάζει τις δυνατότητες του στην υποκριτική με επιτυχία. Ως σκηνοθέτης συνδυάζει τις μεγάλες του αγάπες για τη μουσική και τη φόρμα σε μια σειρά από Videoclips και μία τηλεταινία πάνω στο συγκρότημα των AC/DC. Λάτρης της guilty pleasure θεωρίας στον κινηματογράφο, βάζει στόχο σε όλες του τις δουλειές να αναδείξει την «ομορφιά του άσχημου». Απόδειξη του παραπάνω, η συμμετοχή του χαρίζοντας τη φωνή του στο σκοτεινό κινούμενο σχέδιο «Τα Τερατοκουτάκια» που αναμένεται να δείτε την ερχόμενη κινηματογραφική σαιζόν. Η πρώτη του μεγάλου μήκους κινηματογραφική ταινία «Submarine» αποσπά διθυραμβικές κριτικές και βρίσκει διεθνή διανομή.Ο «Σωσίας» έκανε μια εντυπωσιακή φεστιβαλική πορεία με στάσεις μεταξύ άλλων στο Φεστιβάλ του Τορόντο, το Φεστιβάλ του Τόκιο και το Φεστιβάλ του Λονδίνου.
____________
Η ταινία "ο Σωσίας" βγαίνει στις αίθουσες στις 15 Μαϊου. Σκηνοθεσία Ρίτσαρντ Αγιοάντε
Πρωταγωνιστούν: Τζέσε Άινσμπεργκ, Μία Γουασικόβσκα, Γουάλας Σον, Τζέιμς Φοξ
σχόλια