ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Όταν το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου

Όταν το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
5

Όταν το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Ο σκηνοθέτης Φόλκερ Σλέντορφ, ο μικρός πρωταγωνιστής Ντέιβιντ Μπένεντ και ο συγγραφέας Γκίντερ Γκρας στα γυρίσματα του ''Τενεκεδένιου ταμπούρλου'' το 1979

 

Το 1979 ένα τενεκεδένιο ταμπούρλο χτύπησε στις κινηματογραφικές οθόνες του κόσμου, υπενθυμίζοντας πως η παράνοια, η ταυτισμένη με τους εκάστοτε πολέμους ήταν, είναι και - δυστυχώς - θα είναι πανταχού παρούσα ως στοιχείο αναπόσπαστο της ανθρώπινης ιστορίας.

 

Συγγραφέας του, προ 20ετίας γραμμένου έργου, ήταν ο Γερμανός Γκίντερ Γκρας, που έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών. Σκηνοθέτης, ο συμπατριώτης του, Φόλκερ Σλέντορφ, υπεύθυνος και για μία άλλη σπουδαία ταινία λίγα χρόνια πριν, τη ''Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ'' (1975), σε συνεργασία με τη σκηνοθέτιδα σύντροφο του, Μάργκαρετ φον Τρόττα. Και πρωταγωνιστής ο 11χρονος τότε Ελβετός ηθοποιός Ντέιβιντ Μπένεντ, που σαν πήγαιναν οι κακοί μεγάλοι άνθρωποι να πάρουν το ταμπούρλο του, έμπηζε τις φωνές και έσπαγε τα γυαλικά γύρω του.

 

Το παιδί που θα έπαιρνε το ρόλο είχε απασχολήσει πολύ τον συγγραφέα και τον σκηνοθέτη. Λέγεται πως η κουβέντα μ' έναν γιατρό για την πιθανή ιατρική περίπτωση ενός παιδιού που σταματά η ανάπτυξη του, αρνούμενο να μεγαλώσει, οδήγησε τον Σλέντορφ στην επιλογή του μικρού Ντέιβιντ, γιου του ηθοποιού φίλου του, Χάιντζ Μπένεντ. Ο Γκρας απλά συμφώνησε, βλέποντας με τι πάθος πήγαινε να γίνει ταινία ένα βιβλίο του που η κριτική της εποχής είχε χαρακτηρίσει από πορνογραφικό έως βλάσφημο, με τα χρόνια όμως θα δικαιωνόταν όχι μόνο σε γερμανικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

 

Όταν το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Γκίντερ Γκρας - Ντέιβιντ Μπένεντ - Φόλκερ Σλέντορφ

 

Στην ταινία του Σλέντορφ, το ρεαλιστικό μοντέλο προέκυψε από το φανταστικό, όπου όμως το παράδοξο αγόρι είχε εξομοιωθεί με τον εμπράγματο κόσμο. Η πλοκή, έτσι, έμοιαζε να εκλογικεύει το φανταστικό και ο μικρός Όσκαρ Μάτζερατ, όπως ονομαζόταν ο κεντρικός χαρακτήρας, γινόταν περισσότερο γήινος, αποκτούσε ερωτισμό και ψυχολογική ατομικότητα.

 

Ακριβώς αυτός ο ερωτισμός και, πιο συγκεκριμένα, η ανακάλυψη της πρώιμης σεξουαλικότητας του παιδιού, οδήγησε στη λογοκρισία του φιλμ σε πολλές χώρες του εξωτερικού:

 

 

Δείτε στο 1',01'' του τρέιλερ, τη σκηνή που ο μικρός τοποθετεί άχνη ζάχαρη στον αφαλό ενός 16χρονου κοριτσιού - το υποδυόταν η 24χρονη Καταρίνα Τάλμπαχ -, προτού καταλήξουν σε στοματικό σεξ. Εξ αιτίας αυτής της σκηνής το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' λογοκρίθηκε στον Καναδά, ενώ σε πολιτείες των ΗΠΑ, όπως η Οκλαχόμα, προβλήματα με το νόμο αντιμετώπισαν και οι ενοικιαστές της ταινίας από τα βίντεο-κλαμπ, πέραν των διανομέων! Κι ας είχε η ταινία μοιραστεί τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες μαζί με το ''Αποκάλυψη τώρα'' του Φράνσις Φορντ Κόπολα ή κι ας ήταν υποψήφια για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας την επόμενη χρονιά. Το εμπάργκο στη διανομή στην Οκλαχόμα έληξε μόλις το 2001, κάτι που έγινε μέχρι και ντοκιμαντέρ ως bonus στην έκδοση του ''Τενεκεδένιου ταμπούρλου'' σε DVD το 2004!

 

Με το έργο αυτό ο Γκίντερ Γκρας άσκησε την κριτική του στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας και στις εγκληματικές πράξεις των, όχι και τόσο μακρινών, προγόνων του. Η θέληση του να έχει τον έλεγχο του σεναρίου και των γυρισμάτων, πιθανώς να πήγαζε από τη φοβία πώς ο κινηματογράφος θα σφετεριζόταν το μυθιστόρημα του με την ανάπτυξη των δικών του εκφραστικών μέσων: της αληθοφάνειας, του ''γεμίσματος'' με κενό χρόνο, την απόδοση του παρελθόντος, τη λογική της όποιας πλοκής.

 


 

Στην επιτυχία της ταινίας συνέβαλε και η συμμετοχή του συνθέτη Μορίς Ζαρ. Η μουσική προσωδία των σημαινόντων συνένωσε την οθόνη με την αίθουσα σε ένα γοητευτικό αποτέλεσμα βασισμένο εν πολλοίς σε φυσικούς και τεχνητούς ήχους, ένα μείγμα της απελπισίας με το γκροτέσκο. Ακούγοντας σήμερα το σάουντρακ του ''Τενεκεδένιου ταμπούρλου'' για μία ακόμη φορά, θα τολμούσα να το χαρακτηρίσω την απόλυτη μεταφορά του μαγικού νατουραλισμού στη μουσική για κινηματογράφο!

 

Όταν το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Γκίντερ Γκρας - Φόλκερ Σλέντορφ

 

Το ''Τενεκεδένιο ταμπούρλο'' αποδείχτηκε τελικά ένα μεγαλειώδες πέρασμα της κινηματογραφικής τέχνης στο στάδιο του ποιητικού μύθου. Μία ταινία - γνήσιο τέκνο του σουρεαλισμού και της αποστασιοποίησης με την αρχική πηγή έμπνευσης, τον συγγραφέα Γκίντερ Γκρας, να παραμένει ιερέας και όχι μάγος νευρωτικός κάποιας ''ασύντακτης'' καλλιτεχνικής συνθήκης.

5

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ματ Ντίλον: Outsider για πάντα

Οθόνες / Ματ Ντίλον: Outsider για πάντα

Ξεκίνησε ως εφηβικό είδωλο στα ’80s, πρωταγωνίστησε σε δύο εμβληματικές ταινίες του Κόπολα και έχτισε την καριέρα του επιλέγοντας ταινίες με γνώμονα τα ενδιαφέροντά του. Στα 60 του έχει συνδεθεί με μερικές από τις πιο αγαπημένες καλτ ταινίες διεθνώς, δηλώνει ζωγράφος και διατηρεί σημαντική συλλογή τέχνης. Έρχεται στη Θεσσαλονίκη για να παραλάβει έναν τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζέιμς Φράνκο και Σεθ Ρόγκεν: Το πικρό τέλος ενός μεγάλου bromance

Οθόνες / Τζέιμς Φράνκο και Σεθ Ρόγκεν: Το πικρό τέλος ενός μεγάλου bromance

Οι κατηγορίες εναντίον του Φράνκο για σεξουαλική κακοποίηση έβαλαν στον γύψο όχι μόνο την καριέρα του στο Χόλιγουντ αλλά και τη στενή φιλία του με τον επί εικοσαετίας κολλητό και συνεργάτη του.
THE LIFO TEAM
15 highlights του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Οθόνες / 15 highlights του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Πάμελα Άντερσον, Αριάν Λαμπέντ, Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη, σινεφίλ τέρατα και όλη η νέα ελληνική κινηματογραφική παραγωγή της χρονιάς στην 65η διοργάνωση που για δέκα μέρες (31/10-10/11) θα μεταμορφώσει τη Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Teri Garr (1944-2024): Το χιούμορ τής έσωσε τη ζωή

Απώλειες / Teri Garr (1944-2024): Το χιούμορ τής έσωσε τη ζωή

Αστεία και ανθρώπινη, η αξιαγάπητη, υπερταλαντούχα Τέρι Γκαρ, που απολαύσαμε στο «Young Frankenstein» και το «Τούτσι» και αγαπήσαμε από τις εμφανίσεις της στο βραδινό talk show του Ντέιβιντ Λέτερμαν, ήταν μια από τις πιο λαμπερές σουμπρέτες του αμερικανικού σινεμά.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Paul Morrissey (1938-2024)

Απώλειες / Ο Paul Morrissey (1938-2024) έδωσε φωνή στα «ανθρώπινα σκουπίδια»

Ο εμβληματικός σκηνοθέτης της cult τριλογίας «Flesh» - «Trash» - «Heat» ταυτίστηκε με τον Άντι Γουόρχολ και το νεοϋορκέζικο αβανγκάρντ των ’60s, ως ο πιο ανεξάρτητος από τους ανεξάρτητους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικά διαμάντια που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Οθόνες / 10 κινηματογραφικά διαμάντια που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Δέκα ταινίες που εξασφαλίζουν δέκα ξεχωριστές προβολές, απαραίτητες για κάθε σινεφίλ, από συγκινητικά δράματα και γαλλικά policier μέχρι καλαίσθητα ντοκιμαντέρ και ατμοσφαιρικά θρίλερ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Παντελής Βούλγαρης: «Δεν έγινα ποτέ κατεστημένο ούτε κατά παραγγελία σκηνοθέτης»

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Παντελής Βούλγαρης: «Δεν έγινα ποτέ κατεστημένο ούτε κατά παραγγελία σκηνοθέτης»

Ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή σκηνοθέτες μας σε μια χορταστική συνέντευξη για τη ζωή, το έργο και τις εμπειρίες που έχει αποκομίσει εδώ και έξι δεκαετίες πίσω από την κάμερα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Τζον Λένον πίστεψε ότι είναι ο Τσε Γκεβάρα

Οθόνες / Όταν ο Τζον Λένον πίστεψε ότι είναι ο Τσε Γκεβάρα

Ένα νέο ντοκιμαντέρ ρίχνει για πρώτη φορά φως στους 18 μήνες που ο πρώην Beatle και η Γιόκο Όνο εγκαταστάθηκαν σ΄ ένα ταπεινό διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη, στο οποίο συνέβαιναν καθημερινά έντονες ριζοσπαστικές ζυμώσεις.
THE LIFO TEAM
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM

σχόλια

1 σχόλια
Πάρα πολύ ωραίο άρθο! Ευχαριστούμε! Αύριο κιόλας θα ψάξω να νοικιάσω, για να ξαναδώ την ταινία. Την είχα παρακολουθήσει πριν πολλά χρόνια σε VHS και μου είχε κάνει αίσθηση. Ελπίζω να υπάρχει σε DVD προς ενοικίαση.
Σίγουρα θα υπάρχει, αν δηλαδή δεν την προβάλλει εκτάκτως η TV την ταινία. Δεν έχω συσκευή σπίτι και δεν παρακολουθώ, αλλά άμα μάθεις, άσε εδώ κάνα μήνυμα :)Σ' ευχαριστώ κι εγώ, Νοών...νοείτω, για το σχόλιο σου!
Να 'σαι καλά. Θα σε ενημερώσω. Μακάρι να την προβάλλει εκτάκτως η TV, κάποιο ιδιωτικό κανάλι σε... κρίση ποιότητας...!σ.σ.: Κατά πάσα πιθανότητα θα είναι η ΝΕΡΙΤ (πρωην [και προσεχώς] ΕΡΤ [ξανά], για να μη ξεχνιόμαστε)...Υ.Γ.: Μου κάνει εντύπωση που ως σκηνοθέτης δεν έχεις τηλεόραση. Η τηλεόραση ως μέσο δεν είναι κακό, το αντίθετο μάλιστα. Κακοί είναι οι τηλεθεατές με τις επιλογές τους. Νομίζω πως, ειδικά εσύ, το καταλαβαίνεις πολύ καλά αυτό. Ενδυκτικά αναφέρω μία καταπληκτική τηλεοπτική εκπομπή-ντοκιμαντέρ «Η Ιστορία των χρόνων μου» (ΕΡΤ, εξωτερική παραγωγή, 2002-2006), στην οποία ήσουν βοηθός σκηνοθέτης.
(Απευθυνόμενος στις αρνητικές ψήφους)::Παρακαλώ οι εμπαθείς να κοιτάξουν τα πράγματα αντικειμενικά. Τα μόνα (μη συνδρομητικά) τηλεοπτικά κανάλια, άσχετα από την εσωτερική (και αποκλειστική) πραγματικότητα λειτουργίας τους... και φυσικά την δικαίως αμφισβητούμενη ειδησεογραφική και ενημερωτική τους αντικειμενικότητα, (λες και τα ιδιωτικά μέσα είναι μέσα στην... αντικειμενικότητα... [φτου-κακά...!]), που μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει κάποιες σοβαρές εκπομπές όπως ντοκιμαντέρ, ελληνικά και ξένα, ωραίες ταινίες, επίσης εγχώριου και ξένου κινηματογράφου, είναι τα κρατικά. Καλό είναι να κοιτάμε και εκτός των παρωπίδων μας.....το αν κάποιοι, οι περισσότεροι θα έλεγα, μείναμε χωρίς κατσίκα γιατί μας... την κλέψανε, καλό είναι να μην παρακαλάμε τον Θεό να ψοφήσει και οι κατσίκα των υπολοίπων...Και ο νοών... νοείτω...!
Που τα ξέρεις όλα αυτά; Δε σε πιστεύω :)Κόψε κάτι, δεν ήταν και τόσο ''εκπληκτική'' η σειρά που αναφέρεις. Αρπαχτούλα ήταν απ' την άποψη της παραγωγής, αλλά σίγουρα καλύτερη απ' τον μέσο όρο της ελληνικής δημόσιας TV. Εμένα, πάντως, καλό μούκανε, γιατί και πληρώθηκα κανονικά, και πολλούς σημαντικούς ανθρώπους γνώρισα από κοντά. Τι να σου πω τώρα, δεν είναι πως δεν εκτιμώ το μέσο, αλλά σήριαλ δε βλέπω, ειδησεογραφικά ενημερώνομαι από το διαδίκτυο και, γενικά, οτιδήποτε καλό θα παίξει, θα το δω την επόμενη πάλι στο διαδίκτυο. Και, πίστεψε με, ''πετώντας'' την τηλεόραση και αποχωρώντας κι απ' το facebook, ξαναβρήκα την ηρεμία μου. Σταματάω εδώ, μια κι ο διάλογος μας δε θα ενδιαφέρει ιδιαίτερα το αναγνωστικό κοινό του LIFO.grΝά'σαι καλά, φίλτατε, καλό ξημέρωμα!