Αόρατη Κλωστή (Phantom Thread) ****1/2
Blu-ray/DVD
Σκηνοθεσία : Πωλ Τόμας Άντερσον
Παίζουν: Ντάνιελ Ντέι Λιούις, Βίκυ Κριπς, Λέσλι Μάνβιλ
H «Αόρατη Κλωστή» είναι σπουδαίο σινεμά. Με τέτοια σπουδή είναι καμωμένη σε κάθε επιμέρους λεπτομέρεια της, που θαρρείς πως ο Πωλ Τόμας Άντερσον κρύβει κάτι δικό του σε κάθε πλάνο, όπως ακριβώς ο ήρωας ράβει στην φόδρα των φορεμάτων του ένα χειρόγραφο σημείωμα. Με τέτοια δεξιοτεχνία την έχει υφάνει δε, που για μεγάλα διαστήματα μέσα στο φιλμ δεν αντιλαμβάνεσαι τα κοψίματα στο μοντάζ, τις μεταβάσεις από σκηνή σε σκηνή, είναι σα να παρακολουθείς ενιαίες, ημίωρες σεκάνς.
Η «Αόρατη Κλωστή» είναι μια ταινία για τον έρωτα, δεν είναι όμως μια ερωτική ιστορία. Έχει βία, εσωτερική και εξωτερική, πραγματεύεται την σκοτεινή πλευρά του έρωτα, μιλά για τα παιχνίδια εξουσίας, για την επιβιωτική μάχη ανάμεσα σε δύο Εγώ, τις επιθέσεις και τις υποχωρήσεις, το αίμα, τα δάκρυα και τον ιδρώτα, τα «λευκά» ψέματα, τα διόλου «λευκά» ψέματα αλλά και την αόρατη κλωστή που μπορεί να κρατά μαζί δύο εκ των πραγμάτων διαφορετικούς ανθρώπους.
Η «Αόρατη Κλωστή» είναι η τελευταία παράσταση ενός πολύ ιδιωτικού τζέντλεμαν, του Ντάνιελ Ντέι Λιούις. Με προσεκτικές και αραιές επιλογές, ο ιρλανδός ηθοποιός έχει χτίσει δια του χαμαιλεοντισμού ένα έκτακτο ερμηνευτικό έργο μέσα στα χρόνια. Αυτό που καλείται να κάνει εδώ, όμως, μοιάζει να χτυπά φλέβα, να αγγίζει ευαίσθητες χορδές, σε σημείο που δεν απορείς με την ανακοίνωση του να εγκαταλείψει την υποκριτική μετά από αυτή την ταινία.
Η «Αόρατη Κλωστή» είναι μια ταινία που πρέπει κάποτε να δεις.
Phantom Thread
Nα με φωνάζεις με το όνομα σου (Call me by your Name, 2017) ****
Βlu-ray/DVD
Σκηνοθεσία: Λούκα Γκουαντανίνο
Παίζουν: Τιμοτέ Σαλαμέ, Άρμι Χάμερ, Μάικλ Στούλμπαργκ, Εσθέρ Γκαρέλ
Από την προβολή της στο φεστιβάλ Βερολίνου τον Φεβρουάριο του 2017 και έπειτα η ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο εμφανίζεται τακτικά σε λίστες με τα καλύτερα του queer cinema. Προσωπικά βρίσκω στενό, αν όχι εσφαλμένο, τον προσδιορισμό της ως τέτοια , δεν την αφορά η σεξουαλική ταυτότητα, την αφορά όμως (και) η σεξουαλική αφύπνιση.
Ο Γκουαντανίνο καταφέρνει εδώ να αποκρυσταλλώσει με λόγο κινηματογραφικό την εμπειρία της νιότης, να μπολιάσει τις εικόνες του με την ευφορική αίσθηση του καλοκαιριού και να αιχμαλωτίσει την μελαγχολία του (πάντα επικείμενου) τέλους στο πρόσωπο του νεαρού Τιμοτέ Σαλαμέ σε μια αξέχαστη καταληκτική σκηνή.
Πρόκειται για σινεμά αισθημάτων και συναισθημάτων, είναι φιλότεχνο – ο φακός του Γκουντανίνο ερωτοτροπεί σε κάθε ευκαιρία με τα παράγωγα της τέχνης-, είναι, επίσης, κινηματογραφικό, υπό την έννοια ότι παρουσιάζει μια κινηματογραφική εκδοχή της πραγματικότητας.
Δεν ξέρεις πολλούς ανθρώπους σαν τον Έλιο και τον Όλιβερ, ούτε απαντάται εκεί έξω η πλατωνική ιδέα της πατρικής φιγούρας, όπως αυτή ενσαρκώνεται στο φιλμ από τον Μάικλ Στούλμπαργκ. Ζητούμενο δεν είναι ο ρεαλισμός όμως, ζητούμενο είναι από το ωραιοποιημένο ειδικό να μεταβείς στο γενικό, να εξάγεις από το φιλμ εκείνα τα κοινά, τα σχετιζόμενα με την ανθρώπινη κατάσταση, και, μακροπρόθεσμα, να καταλάβεις λίγο καλύτερα τον εαυτό σου και τους γύρω σου.
Στα κιτάπια μου αυτή είναι η πεμπτουσία του σινεμά.
Call me by your Name
Ένα Ήσυχο Μέρος (A Quiet Place, 2018) **1/2
Blu-ray/DVD
Σκηνοθεσία: Τζων Κραζίνσκι
Παίζουν: Έμιλυ Μπλαντ, Τζων Κραζίνσκι., Μίλισεντ Σιμοντς, Νόα Τζουπ
Το «Ένα Ήσυχο Μέρος» έχει κεντρική ιδέα από εκείνες που χτίζουν καριέρες στο σινεμά τρόμου. Για την επιβίωση τους οι ήρωες πρέπει να ενεργήσουν με τρόπο που αντίκειται σε βασικές ανθρώπινες λειτουργίες. Όπως στον «Εφιάλτη στον Δρόμο με τις Λεύκες» αν κοιμηθείς, πεθαίνεις, εδώ αν βγάλεις τον παραμικρό ήχο, την έβαψες. Με άξονα αυτή την ιδέα, ο Κραζίνσκι ουσιαστικά ξαναγυρίζει τον «Οιωνό» του Σιάμαλαν, αφαιρώντας την μεταφυσική προβληματική – και ολίγη από την βιρτουοζιτέ, λέω εγώ.
Εξαιρετικό το πρώτο δεκάλεπτο, μας δίνει όσες πληροφορίες χρειαζόμαστε να ξέρουμε, ακολουθεί ένα ημίωρο σχεδόν βασανιστικό, όχι λόγω της ανεπεισοδιακότητας ή των αργών ρυθμών, αλλά επειδή ο Κραζίνσκι δεν βρίσκει τρόπους να κάνει κινηματογραφικά ενδιαφέρουσα την καθημερινότητα των ηρώων, και στη συνέχεια η ταινία ανεβάζει στροφές, με δύο αποτελεσματικές σεκάνς (σεναριογραφημένου, κατά βάση,) σασπένς.
Στο τέλος αφήνει και υπόσχεση για σίκουελ. Δεδομένης της εισπρακτικής του επιτυχίας, φαντάζει αναπόφευκτο.
A Quiet Place
Oι 12 Ένορκοι (12 Angry Men,1957) *****
Blu-ray
Σκηνοθεσία: Σίντνεϋ Λιούμετ
Παίζουν: Χένρι Φόντα, Λι Τζέι Κομπ, Mάρτιν Μπάλσαμ, Τζακ Γουώρντεν
Ας μην τρέφουμε αυταπάτες, το σινεμά δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, τουλάχιστον όχι σε συλλογικό επίπεδο, ουδέποτε αποτέλεσε το έναυσμα για ένα μαζικό κοινωνικό κίνημα. Μπορεί όμως να βελτιώσει εσένα, ατομικά. Είναι κάτι ταινίες σαν το «The Ox-Bow Incident», το «Mr. Smith goes to Washington», το «High Noon» ή, ακόμα, το πιο πρόσφατο «Lincoln», οι οποίες στρέφουν το βλέμμα σου προς την κατεύθυνση που υποδεικνύει η ηθική πυξίδα του ενάρετου, ευσυνείδητου πολίτη κι οραματίζονται μια ουσιαστικοποιημένη δημοκρατία, όπου η αρχή της νομιμότητας συνοδεύεται από κοινωνική δικαιοσύνη.
Τέτοια ταινία είναι και οι «12 Ένορκοι». Όπου δώδεκα άνθρωποι κλείνονται σε ένα δωμάτιο για να αποφασίσουν για το μέλλον ενός δέκατου τρίτου. Οι έντεκα έχουν ήδη προαποφασίσει για την ετυμηγορία, ορμώμενοι από τις προκαταλήψεις ή την αδιαφορία τους και ο ένας - ο Χένρι Φόντα στην κορυφαία στιγμή της καριέρας του- τους καλεί να επανεξετάσουν τα γεγονότα, να αναθεωρήσουν τη θέση τους, να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους.
Ο Σίντνεϋ Λιουμέτ (Σέρπικο, Η Ετυμηγορία, Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές, μεταξύ άλλων) παράγει θέαμα άκρως σινεματικό, κλειστοφοβικής ατμόσφαιρας και κλιμακούμενης αγωνίας από δώδεκα εκλεκτούς ηθοποιούς που συζητούν σε ένα δωμάτιο. Κυρίως όμως κάνει μια ταινία που ευαγγελίζεται έναν κόσμο πιο δίκαιο κι ας κάναμε, στο μεταξύ, ότι μπορούμε για να την διαψεύσουμε.
Βρετανικό δισκάκι από την Criterion με πλούσιο έξτρα υλικό. Η έκδοση που αρμόζει σε έναν από τους εξέχοντες τίτλους της αμερικανικής κινηματογραφίας.
12 Angry Men (1957)
σχόλια