Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας

Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Χειρόγραφο Π. Σιδηρόπουλου, 1990, αρχείο Μ. Νταλούκα
0

Ένα ποίημα του Παύλου Σιδηρόπουλου, με τίτλο «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας», κυκλοφορεί εδώ και αρκετά χρόνια (και στο Διαδίκτυο), έχοντας όμως αρκετά νοηματικά λάθη.

Η αρχή του ποιήματος, για παράδειγμα, όπως δημοσιεύεται σε πολλά sites, είναι:

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει η ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου

Ο σωστός στίχος είναι:

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει στην ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου

Παρουσιάζουμε εδώ, για πρώτη φορά, το πρωτότυπο, γραμμένο το 1990 δια χειρός Παύλου.

Από το χειρόγραφο, φαίνεται ότι ο Σιδηρόπουλος είχε συνθέσει και τη μουσική, αφού πάνω πάνω, έχει σημειώσει τα ακόρντα.

Τούτο, αποτελεί σοβαρή ένδειξη πως σκεφτόταν να το συμπεριλάβει στον δίσκο που ετοίμαζε, αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει. Στο χειρόγραφο, δίπλα από κάποιους στίχους, υπάρχουν οι σημειώσεις «Εγώ», «Γυν», «όλοι» και «Σαβ».

Αναμφίβολα, με αυτόν τον τρόπο, σημειώνει το πού θα υπήρχε η δική του φωνή, πού μια γυναικεία, και πού μια χορωδία. Η ένδειξη «Σαβ» μας κάνει να υποθέσουμε ότι σκεφτόταν να προτείνει στον Διονύση Σαββόπουλο για να ερμηνεύσει κάποια από τα μέρη.

Το χειρόγραφο αποκαλύπτει πως αρχικός τίτλος ήταν το «Όπιο», αλλά μετάνιωσε και το έκανε «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας».

Το χειρόγραφο αποκαλύπτει πως αρχικός τίτλος ήταν το «Όπιο», αλλά μετάνιωσε και το έκανε «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας».

Η σωστή απόδοση των στίχων είναι προβληματική, αφού έχει πολλές διαγραφές, διορθώσεις, που δεν δίνουν σιγουριά για όσα θα κρατούσε στο τέλος.

Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Φωτο: Μανώλης Νταλούκας, 1983

Μια πιθανή απόδοση, όμως είναι:

Στην νεκρόπολη της Ελευσίνας (Όπιο)

 

Η κάποια ευχαρίστηση
που δίνει στην ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου
μοιάζει στην ονειροπαρσιά
πριν από το ξύπνημα
στην καθημερινή ζωή
μέσα από τον λήθαργο του οπίου
Παράθυρα σα μάτια αδειανά
ακόμα και τα πιο εφηβικά
στοιχεία από το θάμα
Σεβάστηκα όμως την καρδιά
που ήτανε πολύ παλιά
όσο το Ελευσίνιο
μυστήριο και δράμα
Σημαδιακό το γεγονός
στο δέντρο της γενιάς
ακόμα και στα πιο αγνά
και στέρεα παρακλάδια
παιδιάστικο το πείραμα
η εντύπωση βαθιά
του τρόμου του ανεπαίσθητου
τα σκοτεινά τα βράδια
Η τρομερά αταίριαστη
τέλεια προσαρμογή
στις πέτρες της οικοδομής
και στα σαθρά υπόγεια
οι διάδρομοι περίπλοκοι
δυσδιάκριτη η ρωγμή
με νοσηρή λεπτότητα
οι αισθήσεις και τα λόγια
Το σκότος σαν μια έμφυτη
ιδιότητα θετική
ξεχύνεται στον ψυχικό
και υλικό τους κόσμο
παντοτινή η θύμηση
και τόσο εντατική
που οδηγεί σ' ένα εξωφρενικό
ιδεαλισμό και φόβο
Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Φωτο: Μανώλης Νταλούκας, 1983

Μια ανάλυση του ποιήματος

Στη Νεκρόπολη, ο Παύλος Σιδηρόπουλος αναφέρεται στην drug culture. Βάζει τελικά τίτλο Νεκρόπολη, γιατί είχε ήδη δει τους νεκρούς. Όμως, εδώ, αυτή την κουλτούρα δεν την αποκηρύσσει, εν μέρει τη δικαιολογεί, συγκρίνοντάς τη με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Αυτή η σύγκριση είναι ένα αναγκαστικό του λάθος, όπως μια κίνηση φορσέ που κάνεις στο σκάκι.

Είναι γνωστό, και από άλλα γραπτά του, ότι πίστευε πως ναι μεν τα ναρκωτικά έχουν τον κίνδυνο του θανάτου, αλλά κάποιοι λίγοι και μυημένοι τα χρησιμοποιούν για να αποκαλύπτουν γνώση. Στους μυημένους, τοποθετούσε και τον εαυτό του, ως Voodoo Child. Συνεπώς ο στίχος «σεβάστηκα όμως την καρδιά που ήτανε πολύ παλιά» δείχνει πως πίστευε ότι η κουλτούρα του Κίτρινου Σούρουπου είναι παλιά υπόθεση «όσο το Ελευσίνιο Μυστήριο και δράμα».

Αυτή η εξωφρενική πίστη, που έστειλε στον τάφο πολλούς, ήταν μια ιδεολογία ολέθρια αναγκαστική, άσχετα αν αναζητούσε αλήθεια.

Το ποίημα αυτό του Παύλου δείχνει το βασικό πρόβλημα της drug culture: Αδυναμία επικοινωνίας και προσαρμογής. Αναγκαστική καταφυγή στο σκοτάδι.

Με τον στίχο «Σημαδιακό το γεγονός, στο δέντρο της γενιάς», δηλώνει πάλι πως τα ναρκωτικά σημαδεύουν το δέντρο της γενιάς του και επηρεάζουν «ακόμα και τα πιο γερά και στέρεα παρακλάδια».

Αναγνωρίζει ίσως κάποια αφέλεια γράφοντας «παιδιάστικο το πείραμα», συμπληρώνοντας όμως, ότι η χρήση δεν γίνεται σαν παιχνίδι, αλλά ως πράξη αναγκαστική, ύστερα από «εντύπωση βαθιά, του τρόμου του ανεπαίσθητου τα σκοτεινά τα βράδια». Ο τρόμος είναι γι' αυτόν η αιτία της χρήσης. Ο τρόμος που έρχεται ανεπαίσθητα (ξαφνικά, απροειδοποίητα) όταν πέσει σκοτάδι.

Ως αιτία τρόμου ορίζει την «τρομερά αταίριαστη τέλεια προσαρμογή στις πέτρες της οικοδομής». Θέλει να πει ότι η αναγκαστική προσαρμογή των ευαίσθητων στα κοινωνικά πρέπει είναι τρομερά αταίριαστη σε αυτούς και η αιτία του πόνου. Αιτία ακόμη να αποκτούν τη «νοσηρή λεπτότητα» στις «αισθήσεις και τα λόγια».

Τέλος αναφέρεται στο σκοτάδι σαν μια «ιδιότητα θετική» που ξεχύνεται στον «ψυχικό και υλικό κόσμο» των απροσάρμοστων. Το σκοτάδι γίνεται καταφύγιο που οδηγεί όμως «σ' ένα εξωφρενικό ιδεαλισμό και φόβο».

Το ποίημα αυτό του Παύλου δείχνει το βασικό πρόβλημα της drug culture: Αδυναμία επικοινωνίας και προσαρμογής. Αναγκαστική καταφυγή στο σκοτάδι.

Εν κατακλείδι, και το «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας», και όλα τα τραγούδια του Παύλου εξέπεμπαν ένα αγωνιώδες SOS το οποίο η κοινωνία ποτέ της δεν πήρε. Η drug culture, όπως περιγράφεται από τον Σιδηρόπουλο, είναι χώρος απόκοσμος αλλά όχι υπόκοσμος. Δεν καθορίζεται από τα ναρκωτικά αλλά από ψυχικές σκιές και ένα συνεχές κρυφτό στα παγωμένα σκοτάδια.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σαν σήμερα πέθανε η Κατερίνα Γώγου, ένα απρόθυμο είδωλο της σκοτεινής ποίησης

Βιβλίο / Σαν σήμερα πέθανε η Κατερίνα Γώγου, ένα απρόθυμο είδωλο της σκοτεινής ποίησης

Γιατί μετά από τόσα χρόνια η ρηξικέλευθη περίπτωση της Κατερίνας Γώγου, που πέθανε σαν σήμερα το 1993, προκαλεί το ενδιαφέρον; Ήταν ένα ποιητικό σύμβολο της πιο ζόρικης και αθώας εποχής των Εξαρχείων ή μια γυναίκα που χάθηκε μέσα της, καταλήγοντας ηττημένη και μόνη - είδωλο με το στανιό;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

The Review / Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος Γιάννης Τσιούλης aka Cartoon Dandy συζητούν για την πορεία και τα τελευταία βήματα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μιας από τις μεγαλύτερες ποπ σταρ της τελευταίας 15ετίας και για το πόσο relevant είναι σήμερα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το κονσέρτο που σφράγισε μια βαθιά φιλία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Το κονσέρτο που σφράγισε μια βαθιά φιλία

Η Ματούλα Κουστένη βουτά στα άδυτα μιας βαθιάς φιλίας, αυτής των Γιόζεφ Γιόακιμ και Γιοχάνες Μπραμς, που στηρίχτηκε στην καλλιτεχνική ιδιοφυΐα και τη χημεία αυτών των δύο μουσικών, αφήνοντας ένα μοναδικό ενθύμιο, το Κοντσέρτο για Βιολί και Ορχήστρα που υπογράφει -ποιος άλλος;- o Γιοχάνες Μπραμς.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Συναυλία Μαλερ

Μουσική / Ένας έξοχος Μάλερ του Κουρεντζή στο Μέγαρο

Ο Κουρεντζής βημάτισε αργά πάνω στο λεπτό σκοινί που συνδέει το υπαρκτό και του μαγικό, του εδώ και του επέκεινα, και με αδρές κινήσεις δεν παρουσίασε απλώς το Adagietto αλλά εξήγησε στον ακροατή κάθε του συλλαβή
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΜΠΙΔΗΣ