Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας

Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Χειρόγραφο Π. Σιδηρόπουλου, 1990, αρχείο Μ. Νταλούκα
0

Ένα ποίημα του Παύλου Σιδηρόπουλου, με τίτλο «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας», κυκλοφορεί εδώ και αρκετά χρόνια (και στο Διαδίκτυο), έχοντας όμως αρκετά νοηματικά λάθη.

Η αρχή του ποιήματος, για παράδειγμα, όπως δημοσιεύεται σε πολλά sites, είναι:

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει η ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου

Ο σωστός στίχος είναι:

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει στην ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου

Παρουσιάζουμε εδώ, για πρώτη φορά, το πρωτότυπο, γραμμένο το 1990 δια χειρός Παύλου.

Από το χειρόγραφο, φαίνεται ότι ο Σιδηρόπουλος είχε συνθέσει και τη μουσική, αφού πάνω πάνω, έχει σημειώσει τα ακόρντα.

Τούτο, αποτελεί σοβαρή ένδειξη πως σκεφτόταν να το συμπεριλάβει στον δίσκο που ετοίμαζε, αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει. Στο χειρόγραφο, δίπλα από κάποιους στίχους, υπάρχουν οι σημειώσεις «Εγώ», «Γυν», «όλοι» και «Σαβ».

Αναμφίβολα, με αυτόν τον τρόπο, σημειώνει το πού θα υπήρχε η δική του φωνή, πού μια γυναικεία, και πού μια χορωδία. Η ένδειξη «Σαβ» μας κάνει να υποθέσουμε ότι σκεφτόταν να προτείνει στον Διονύση Σαββόπουλο για να ερμηνεύσει κάποια από τα μέρη.

Το χειρόγραφο αποκαλύπτει πως αρχικός τίτλος ήταν το «Όπιο», αλλά μετάνιωσε και το έκανε «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας».

Το χειρόγραφο αποκαλύπτει πως αρχικός τίτλος ήταν το «Όπιο», αλλά μετάνιωσε και το έκανε «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας».

Η σωστή απόδοση των στίχων είναι προβληματική, αφού έχει πολλές διαγραφές, διορθώσεις, που δεν δίνουν σιγουριά για όσα θα κρατούσε στο τέλος.

Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Φωτο: Μανώλης Νταλούκας, 1983

Μια πιθανή απόδοση, όμως είναι:

Στην νεκρόπολη της Ελευσίνας (Όπιο)

 

Η κάποια ευχαρίστηση
που δίνει στην ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου
μοιάζει στην ονειροπαρσιά
πριν από το ξύπνημα
στην καθημερινή ζωή
μέσα από τον λήθαργο του οπίου
Παράθυρα σα μάτια αδειανά
ακόμα και τα πιο εφηβικά
στοιχεία από το θάμα
Σεβάστηκα όμως την καρδιά
που ήτανε πολύ παλιά
όσο το Ελευσίνιο
μυστήριο και δράμα
Σημαδιακό το γεγονός
στο δέντρο της γενιάς
ακόμα και στα πιο αγνά
και στέρεα παρακλάδια
παιδιάστικο το πείραμα
η εντύπωση βαθιά
του τρόμου του ανεπαίσθητου
τα σκοτεινά τα βράδια
Η τρομερά αταίριαστη
τέλεια προσαρμογή
στις πέτρες της οικοδομής
και στα σαθρά υπόγεια
οι διάδρομοι περίπλοκοι
δυσδιάκριτη η ρωγμή
με νοσηρή λεπτότητα
οι αισθήσεις και τα λόγια
Το σκότος σαν μια έμφυτη
ιδιότητα θετική
ξεχύνεται στον ψυχικό
και υλικό τους κόσμο
παντοτινή η θύμηση
και τόσο εντατική
που οδηγεί σ' ένα εξωφρενικό
ιδεαλισμό και φόβο
Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Φωτο: Μανώλης Νταλούκας, 1983

Μια ανάλυση του ποιήματος

Στη Νεκρόπολη, ο Παύλος Σιδηρόπουλος αναφέρεται στην drug culture. Βάζει τελικά τίτλο Νεκρόπολη, γιατί είχε ήδη δει τους νεκρούς. Όμως, εδώ, αυτή την κουλτούρα δεν την αποκηρύσσει, εν μέρει τη δικαιολογεί, συγκρίνοντάς τη με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Αυτή η σύγκριση είναι ένα αναγκαστικό του λάθος, όπως μια κίνηση φορσέ που κάνεις στο σκάκι.

Είναι γνωστό, και από άλλα γραπτά του, ότι πίστευε πως ναι μεν τα ναρκωτικά έχουν τον κίνδυνο του θανάτου, αλλά κάποιοι λίγοι και μυημένοι τα χρησιμοποιούν για να αποκαλύπτουν γνώση. Στους μυημένους, τοποθετούσε και τον εαυτό του, ως Voodoo Child. Συνεπώς ο στίχος «σεβάστηκα όμως την καρδιά που ήτανε πολύ παλιά» δείχνει πως πίστευε ότι η κουλτούρα του Κίτρινου Σούρουπου είναι παλιά υπόθεση «όσο το Ελευσίνιο Μυστήριο και δράμα».

Αυτή η εξωφρενική πίστη, που έστειλε στον τάφο πολλούς, ήταν μια ιδεολογία ολέθρια αναγκαστική, άσχετα αν αναζητούσε αλήθεια.

Το ποίημα αυτό του Παύλου δείχνει το βασικό πρόβλημα της drug culture: Αδυναμία επικοινωνίας και προσαρμογής. Αναγκαστική καταφυγή στο σκοτάδι.

Με τον στίχο «Σημαδιακό το γεγονός, στο δέντρο της γενιάς», δηλώνει πάλι πως τα ναρκωτικά σημαδεύουν το δέντρο της γενιάς του και επηρεάζουν «ακόμα και τα πιο γερά και στέρεα παρακλάδια».

Αναγνωρίζει ίσως κάποια αφέλεια γράφοντας «παιδιάστικο το πείραμα», συμπληρώνοντας όμως, ότι η χρήση δεν γίνεται σαν παιχνίδι, αλλά ως πράξη αναγκαστική, ύστερα από «εντύπωση βαθιά, του τρόμου του ανεπαίσθητου τα σκοτεινά τα βράδια». Ο τρόμος είναι γι' αυτόν η αιτία της χρήσης. Ο τρόμος που έρχεται ανεπαίσθητα (ξαφνικά, απροειδοποίητα) όταν πέσει σκοτάδι.

Ως αιτία τρόμου ορίζει την «τρομερά αταίριαστη τέλεια προσαρμογή στις πέτρες της οικοδομής». Θέλει να πει ότι η αναγκαστική προσαρμογή των ευαίσθητων στα κοινωνικά πρέπει είναι τρομερά αταίριαστη σε αυτούς και η αιτία του πόνου. Αιτία ακόμη να αποκτούν τη «νοσηρή λεπτότητα» στις «αισθήσεις και τα λόγια».

Τέλος αναφέρεται στο σκοτάδι σαν μια «ιδιότητα θετική» που ξεχύνεται στον «ψυχικό και υλικό κόσμο» των απροσάρμοστων. Το σκοτάδι γίνεται καταφύγιο που οδηγεί όμως «σ' ένα εξωφρενικό ιδεαλισμό και φόβο».

Το ποίημα αυτό του Παύλου δείχνει το βασικό πρόβλημα της drug culture: Αδυναμία επικοινωνίας και προσαρμογής. Αναγκαστική καταφυγή στο σκοτάδι.

Εν κατακλείδι, και το «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας», και όλα τα τραγούδια του Παύλου εξέπεμπαν ένα αγωνιώδες SOS το οποίο η κοινωνία ποτέ της δεν πήρε. Η drug culture, όπως περιγράφεται από τον Σιδηρόπουλο, είναι χώρος απόκοσμος αλλά όχι υπόκοσμος. Δεν καθορίζεται από τα ναρκωτικά αλλά από ψυχικές σκιές και ένα συνεχές κρυφτό στα παγωμένα σκοτάδια.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σαν σήμερα πέθανε η Κατερίνα Γώγου, ένα απρόθυμο είδωλο της σκοτεινής ποίησης

Βιβλίο / Σαν σήμερα πέθανε η Κατερίνα Γώγου, ένα απρόθυμο είδωλο της σκοτεινής ποίησης

Γιατί μετά από τόσα χρόνια η ρηξικέλευθη περίπτωση της Κατερίνας Γώγου, που πέθανε σαν σήμερα το 1993, προκαλεί το ενδιαφέρον; Ήταν ένα ποιητικό σύμβολο της πιο ζόρικης και αθώας εποχής των Εξαρχείων ή μια γυναίκα που χάθηκε μέσα της, καταλήγοντας ηττημένη και μόνη - είδωλο με το στανιό;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Συναυλία Μαλερ

Μουσική / Ένας έξοχος Μάλερ του Κουρεντζή στο Μέγαρο

Ο Κουρεντζής βημάτισε αργά πάνω στο λεπτό σκοινί που συνδέει το υπαρκτό και του μαγικό, του εδώ και του επέκεινα, και με αδρές κινήσεις δεν παρουσίασε απλώς το Adagietto αλλά εξήγησε στον ακροατή κάθε του συλλαβή
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΜΠΙΔΗΣ
Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμένομενη συνεργασία τους

Πολιτισμός / Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμενόμενη συνεργασία τους

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές θα συναντηθούν επί σκηνής από τις 5 Δεκεμβρίου στο Vox σε μια θεατροποιημένη παράσταση με κείμενα του Οδυσσέα Ιωάννου τα οποία θα παρουσιάζει o ίδιος έχοντας τον ρόλο του αφηγητή
LIFO NEWSROOM
Πόση techno αντέχει η Αθήνα;

The Review / Πόση techno αντέχει η Αθήνα;

O Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο ραδιοφωνικός παραγωγός και DJ Νίκος Ζώης συναντήθηκαν στη δεύτερη μέρα του φετινού Techniques και σχολιάζουν τη βραδιά, το σετ της –ακριβοθώρητης πλέον– Charlotte de Witte και όσα είναι hot τώρα στην ηλεκτρονική σκηνή και στο αθηναϊκό nightlife.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
νταλαρας παπακωνσταντίνου

Μουσική / Γιώργος Νταλάρας και Βασίλης Παπακωνσταντίνου ξανά μαζί 33 χρόνια μετά

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές ετοιμάζονται να μοιραστούν και πάλι τη σκηνή, παρουσιάζοντας μια θεατροποιημένη μουσική παράσταση με κείμενα και αφήγηση του Οδυσσέα Ιωάννου που θα αφορούν το ελληνικό τραγούδι.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Tsugranes

Μουσική / Η επιρροή των ελληνικών '90s -’00s στις Tsugranes και τον ήχο τους

Με αναφορές στον ΛεΠα και την Charli XCX, το τριμελές σχήμα από τα Γιάννενα, που άνοιξε τη συναυλία της Μαρίνας Σάττι στην Τεχνόπολη, φέρνει την πιο φρέσκια μουσική στην ελληνική ανεξάρτητη σκηνή.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Οι Khirki παντρεύουν το metal με τα ποραδοσιακά, σείοντας τις Συμπληγάδες 

Μουσική / Οι Khirki παντρεύουν το metal με παραδοσιακά στοιχεία και pop ευαισθησίες

Η νέα μπάντα του ελληνικού underground, που έχει ήδη ξεχωρίσει, ετοιμάζεται να αναχωρήσει για τη δεύτερη ευρωπαϊκή της περιοδεία, περιμένοντας το κοινό από κάτω να φωνάζει «the Greek song, the Greek song».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
Μια μουσική πανδαισία στη σκιά του ναού της Αφαίας

Μουσική / Μια μουσική πανδαισία στη σκιά του ναού της Αφαίας

Το «Ταξίδι στο φως», μια σειρά συναυλιών του σπουδαίου μαέστρου Σταύρου Ξαρχάκου σε εμβληματικά μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, συνεχίστηκε στην Αίγινα με την υποστήριξη της METLEN Energy & Metals.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ