ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης»

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης» Facebook Twitter
Ο φιλελεύθερος Σπρίνγκστιν υπήρξε μια βολική φαντασίωση, ο ριζοσπάστης Σπρίνγκστιν όμως – ο ποιητής της εργασίας, της βίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης – πρέπει να ανακαλυφθεί εκ νέου.
0

Το βιβλίο με τίτλο "Long Walk Home: Reflections on Bruce Springsteen" που κυκλοφορεί επίσημα σήμερα, ανήμερα των 70ων γενεθλίων του Μπρους Σπρίνγκστιν, αποτελεί μια ανθολογία κειμένων που γράφτηκαν για τον μεγάλο Αμερικανό συνθέτη, στιχουργό και ερμηνευτή. Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το κείμενο που έγραψε για την έκδοση, ο επιφανής κριτικός των New York Times, A.O. Scott με τον τίτλο "The Ties That Bind: Bruce Springsteen And The Wide Divide" («Οι δεσμοί που ενώνουν: Ο Μπρους Σπρίνγκστιν και ο Μεγάλος Διχασμός»)...

Στις 4 Φεβρουαρίου 1999 στο Μπρονξ, ο Αμαντού Ντιαλό, μετανάστης από την Γουινέα, σκοτώθηκε από τα πυρά τεσσάρων αστυνομικών με πολιτικά, μελών της Μονάδας «Εγκλημάτων Δρόμου» της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης. Ο Ντιαλό, ο οποίος ήταν άοπλος, στεκόταν έξω από το κτίριο που διέμενε και έκανε να πιάσει το πορτοφόλι του όταν οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν. Από τις 41 σφαίρες που έριξαν, τον βρήκαν οι δεκαεννιά.

Ως αντίδραση στο συμβάν, ο Μπρους Σπρίνγκστιν κυκλοφόρησε λίγο καιρό αργότερα το τραγούδι "American Skin (41 Shots)", μια μπαλάντα που έβγαζε περισσότερο αγωνία παρά οργή καθώς επιχειρούσε με αφηγηματική οικονομία να ρίξει βάλσαμο σε μια βαθιά κοινωνική πληγή.

Προφανώς δεν έχει ο ίδιος τη δυνατότητα να διορθώσει τον ρατσισμό, να επιλύσει τις πολυσύνθετες ταξικές και ιδεολογικές αντιφάσεις, να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικαιοσύνη.

Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, κατάφερα να βρω θέσεις στο Madison Square Garden για την επική τουρνέ επανασύνδεσης της E Street Band, της θρυλικής μπάντας που θα συνόδευε και πάλι τον Σπρίνγκστιν στη σκηνή. Δύο σειρές μπροστά μου στέκονταν μονίμως ενθουσιώδεις και εκδηλωτικοί δυο τύποι που τραγουδούσαν φωναχτά κάθε ρεφρέν και σχεδόν κάθε στίχο.

Μέχρι που ακούστηκαν οι πρώτες πένθιμες νότες του "American Skin". Δεν θυμάμαι αν έκανε κάποια εισαγωγή ο Μπρους στο τραγούδι. Οι αστυνομικοί είχαν απαλλαγεί από τις κατηγορίες εις βάρος τους τέσσερεις μήνες πριν. Ίσως είπε κάτι σχετικό μ' αυτό ή απλά όλοι στο ακροατήριο θυμήθηκαν την υπόθεση όταν ακούστηκε στο τραγούδι η φράση «41 πυροβολισμοί». Οι δύο τύποι μπροστά μου έστρεψαν την πλάτη τους στη σκηνή, σταύρωσαν τα χέρια και χαμήλωσαν τα κεφάλια τους. Δεν γιουχάισαν ούτε αποχώρησαν, απλά έμειναν σιωπηλοί, διαμαρτυρόμενοι εναντίον του τραγουδιού διαμαρτυρίας του Σπρίνγκστιν.

Καθώς έσβηνε το τελευταίο ρεφρέν του κομματιού, ο Μπρους – χωρίς να κάνει παύση για ανάσα – πέρασε απευθείας στο γνώριμο ριφ φυσαρμόνικας που οδηγεί στην πρώτη στροφή του "The Promised Land". Οι δύο τύποι εγκατέλειψαν αυτόματα τη στάση διαμαρτυρίας τους και άρχισαν και πάλι να τραγουδούν, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον στίχο του τραγουδιού που εκφράζει ένα άλλο είδος διαμαρτυρίας: «Κάποιες φορές νιώθω τόσο αδύναμος που θέλω να εκραγώ».

Για καιρό είχα κρατήσει αυτή την στιγμή στη μνήμη μου ως μαρτυρία της ευρύτητας και της αποδοχής που εμπεριέχει η ποπ μουσική γενικά και ο Μπρους Σπρίνγκστιν ειδικότερα. Προφανώς δεν έχει ο ίδιος τη δυνατότητα να διορθώσει τον ρατσισμό, να επιλύσει τις πολυσύνθετες ταξικές και ιδεολογικές αντιφάσεις, να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικαιοσύνη. Το εύρος της ενσυναίσθησής του όμως ήταν τέτοιο ώστε να αγγίζει τόσο την οικογένεια του Αμαντού Ντιαλό όσο και τις οικογένειες και τους απολογητές των δολοφόνων του. Μπορεί να μην συμφωνούσε με τους τύπους που του γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη αλλά τους κατανοούσε, εν μέρει τουλάχιστον. Η συναυλία είχε δημιουργήσει ένα είδος ανοιχτού πολιτικού πεδίου όπου μπορούσαν να συνυπάρξουν εντελώς αντίθετες αντιλήψεις.

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης» Facebook Twitter
«Είναι το όνειρο ψέμα αν δεν βγει αληθινό;»: Ο Μπρους επί σκηνής με τον αείμνηστο σαξοφωνίστα του Κλέρενς Κλέμονς το 1984

Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ιδέας κινήθηκε η δημόσια καριέρα του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος αναδείχτηκε κατά έναν τρόπο ως η πιο «σπρινγκστινική» φιγούρα στην αμερικανική πολιτική ιστορία. Χρησιμοποιώντας μια διαλεκτική ενότητας και ανεκτικότητας στην ποικιλομορφία, ο Ομπάμα επαναπροσδιόρισε τις ιστορικές συγκρούσεις – φυλετικές, ταξικές, οικονομικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές – ως κοινωνικό αγώνα, επιμένοντας ότι οι πληγές μπορούν να επουλωθούν μέσω μιας από κοινού αναγνώρισης καλών προθέσεων.

«Είναι το όνειρο ψέμα αν δεν βγει αληθινό;» αναρωτιέται στο "The River" ο Μπρους Σπρίνγκστιν. Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, τα φιλελεύθερα ιδανικά του Ομπάμα διανύουν δύσκολες ώρες. Ίσως αποτελούσαν ψευδαισθήσεις εξαρχής, ίσως κάποιοι από μας επένδυσαν υπερβολική πίστη σε χαρισματικούς ηγέτες ή σε μια εγγενή καλή πρόθεση, υποτιμώντας το βάθος των κοινωνικών ρωγμών και την επιμονή των φυλετικών «δεσμών που ενώνουν».

Ή ίσως απλά «ακούσαμε» λάθος τα τραγούδια και μας διέφυγαν οι απόηχοι ειρωνείας, τραγωδίας, προσμονής και ήττας που υπόβοσκαν ακόμα και στα πιο θριαμβευτικά ρεφρέν. Ο φιλελεύθερος Σπρίνγκστιν υπήρξε μια βολική φαντασίωση, ο ριζοσπάστης Σπρίνγκστιν όμως – ο ποιητής της εργασίας, της βίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης – πρέπει να ανακαλυφθεί εκ νέου, όπως κι εμείς είμαστε πλέον αναγκασμένοι να θυμηθούμε ότι η κοινή πολιτική μας ζωή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Όπως λέει και το "American Skin (41 Shots)", «μπορείς να σκοτωθείς απλά και μόνο επειδή ζεις στο αμερικάνικο δέρμα σου».

Μουσική
0

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Συναυλία Μαλερ

Μουσική / Ένας έξοχος Μάλερ του Κουρεντζή στο Μέγαρο

Ο Κουρεντζής βημάτισε αργά πάνω στο λεπτό σκοινί που συνδέει το υπαρκτό και του μαγικό, του εδώ και του επέκεινα, και με αδρές κινήσεις δεν παρουσίασε απλώς το Adagietto αλλά εξήγησε στον ακροατή κάθε του συλλαβή
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΜΠΙΔΗΣ
Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμένομενη συνεργασία τους

Πολιτισμός / Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμενόμενη συνεργασία τους

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές θα συναντηθούν επί σκηνής από τις 5 Δεκεμβρίου στο Vox σε μια θεατροποιημένη παράσταση με κείμενα του Οδυσσέα Ιωάννου τα οποία θα παρουσιάζει o ίδιος έχοντας τον ρόλο του αφηγητή
LIFO NEWSROOM
Πόση techno αντέχει η Αθήνα;

The Review / Πόση techno αντέχει η Αθήνα;

O Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο ραδιοφωνικός παραγωγός και DJ Νίκος Ζώης συναντήθηκαν στη δεύτερη μέρα του φετινού Techniques και σχολιάζουν τη βραδιά, το σετ της –ακριβοθώρητης πλέον– Charlotte de Witte και όσα είναι hot τώρα στην ηλεκτρονική σκηνή και στο αθηναϊκό nightlife.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
νταλαρας παπακωνσταντίνου

Μουσική / Γιώργος Νταλάρας και Βασίλης Παπακωνσταντίνου ξανά μαζί 33 χρόνια μετά

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές ετοιμάζονται να μοιραστούν και πάλι τη σκηνή, παρουσιάζοντας μια θεατροποιημένη μουσική παράσταση με κείμενα και αφήγηση του Οδυσσέα Ιωάννου που θα αφορούν το ελληνικό τραγούδι.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Tsugranes

Μουσική / Η επιρροή των ελληνικών '90s -’00s στις Tsugranes και τον ήχο τους

Με αναφορές στον ΛεΠα και την Charli XCX, το τριμελές σχήμα από τα Γιάννενα, που άνοιξε τη συναυλία της Μαρίνας Σάττι στην Τεχνόπολη, φέρνει την πιο φρέσκια μουσική στην ελληνική ανεξάρτητη σκηνή.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Οι Khirki παντρεύουν το metal με τα ποραδοσιακά, σείοντας τις Συμπληγάδες 

Μουσική / Οι Khirki παντρεύουν το metal με παραδοσιακά στοιχεία και pop ευαισθησίες

Η νέα μπάντα του ελληνικού underground, που έχει ήδη ξεχωρίσει, ετοιμάζεται να αναχωρήσει για τη δεύτερη ευρωπαϊκή της περιοδεία, περιμένοντας το κοινό από κάτω να φωνάζει «the Greek song, the Greek song».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
Μια μουσική πανδαισία στη σκιά του ναού της Αφαίας

Μουσική / Μια μουσική πανδαισία στη σκιά του ναού της Αφαίας

Το «Ταξίδι στο φως», μια σειρά συναυλιών του σπουδαίου μαέστρου Σταύρου Ξαρχάκου σε εμβληματικά μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, συνεχίστηκε στην Αίγινα με την υποστήριξη της METLEN Energy & Metals.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ