Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης»

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης» Facebook Twitter
Ο φιλελεύθερος Σπρίνγκστιν υπήρξε μια βολική φαντασίωση, ο ριζοσπάστης Σπρίνγκστιν όμως – ο ποιητής της εργασίας, της βίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης – πρέπει να ανακαλυφθεί εκ νέου.
0

Το βιβλίο με τίτλο "Long Walk Home: Reflections on Bruce Springsteen" που κυκλοφορεί επίσημα σήμερα, ανήμερα των 70ων γενεθλίων του Μπρους Σπρίνγκστιν, αποτελεί μια ανθολογία κειμένων που γράφτηκαν για τον μεγάλο Αμερικανό συνθέτη, στιχουργό και ερμηνευτή. Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το κείμενο που έγραψε για την έκδοση, ο επιφανής κριτικός των New York Times, A.O. Scott με τον τίτλο "The Ties That Bind: Bruce Springsteen And The Wide Divide" («Οι δεσμοί που ενώνουν: Ο Μπρους Σπρίνγκστιν και ο Μεγάλος Διχασμός»)...

Στις 4 Φεβρουαρίου 1999 στο Μπρονξ, ο Αμαντού Ντιαλό, μετανάστης από την Γουινέα, σκοτώθηκε από τα πυρά τεσσάρων αστυνομικών με πολιτικά, μελών της Μονάδας «Εγκλημάτων Δρόμου» της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης. Ο Ντιαλό, ο οποίος ήταν άοπλος, στεκόταν έξω από το κτίριο που διέμενε και έκανε να πιάσει το πορτοφόλι του όταν οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν. Από τις 41 σφαίρες που έριξαν, τον βρήκαν οι δεκαεννιά.

Ως αντίδραση στο συμβάν, ο Μπρους Σπρίνγκστιν κυκλοφόρησε λίγο καιρό αργότερα το τραγούδι "American Skin (41 Shots)", μια μπαλάντα που έβγαζε περισσότερο αγωνία παρά οργή καθώς επιχειρούσε με αφηγηματική οικονομία να ρίξει βάλσαμο σε μια βαθιά κοινωνική πληγή.

Προφανώς δεν έχει ο ίδιος τη δυνατότητα να διορθώσει τον ρατσισμό, να επιλύσει τις πολυσύνθετες ταξικές και ιδεολογικές αντιφάσεις, να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικαιοσύνη.

Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, κατάφερα να βρω θέσεις στο Madison Square Garden για την επική τουρνέ επανασύνδεσης της E Street Band, της θρυλικής μπάντας που θα συνόδευε και πάλι τον Σπρίνγκστιν στη σκηνή. Δύο σειρές μπροστά μου στέκονταν μονίμως ενθουσιώδεις και εκδηλωτικοί δυο τύποι που τραγουδούσαν φωναχτά κάθε ρεφρέν και σχεδόν κάθε στίχο.

Μέχρι που ακούστηκαν οι πρώτες πένθιμες νότες του "American Skin". Δεν θυμάμαι αν έκανε κάποια εισαγωγή ο Μπρους στο τραγούδι. Οι αστυνομικοί είχαν απαλλαγεί από τις κατηγορίες εις βάρος τους τέσσερεις μήνες πριν. Ίσως είπε κάτι σχετικό μ' αυτό ή απλά όλοι στο ακροατήριο θυμήθηκαν την υπόθεση όταν ακούστηκε στο τραγούδι η φράση «41 πυροβολισμοί». Οι δύο τύποι μπροστά μου έστρεψαν την πλάτη τους στη σκηνή, σταύρωσαν τα χέρια και χαμήλωσαν τα κεφάλια τους. Δεν γιουχάισαν ούτε αποχώρησαν, απλά έμειναν σιωπηλοί, διαμαρτυρόμενοι εναντίον του τραγουδιού διαμαρτυρίας του Σπρίνγκστιν.

Καθώς έσβηνε το τελευταίο ρεφρέν του κομματιού, ο Μπρους – χωρίς να κάνει παύση για ανάσα – πέρασε απευθείας στο γνώριμο ριφ φυσαρμόνικας που οδηγεί στην πρώτη στροφή του "The Promised Land". Οι δύο τύποι εγκατέλειψαν αυτόματα τη στάση διαμαρτυρίας τους και άρχισαν και πάλι να τραγουδούν, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον στίχο του τραγουδιού που εκφράζει ένα άλλο είδος διαμαρτυρίας: «Κάποιες φορές νιώθω τόσο αδύναμος που θέλω να εκραγώ».

Για καιρό είχα κρατήσει αυτή την στιγμή στη μνήμη μου ως μαρτυρία της ευρύτητας και της αποδοχής που εμπεριέχει η ποπ μουσική γενικά και ο Μπρους Σπρίνγκστιν ειδικότερα. Προφανώς δεν έχει ο ίδιος τη δυνατότητα να διορθώσει τον ρατσισμό, να επιλύσει τις πολυσύνθετες ταξικές και ιδεολογικές αντιφάσεις, να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικαιοσύνη. Το εύρος της ενσυναίσθησής του όμως ήταν τέτοιο ώστε να αγγίζει τόσο την οικογένεια του Αμαντού Ντιαλό όσο και τις οικογένειες και τους απολογητές των δολοφόνων του. Μπορεί να μην συμφωνούσε με τους τύπους που του γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη αλλά τους κατανοούσε, εν μέρει τουλάχιστον. Η συναυλία είχε δημιουργήσει ένα είδος ανοιχτού πολιτικού πεδίου όπου μπορούσαν να συνυπάρξουν εντελώς αντίθετες αντιλήψεις.

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης» Facebook Twitter
«Είναι το όνειρο ψέμα αν δεν βγει αληθινό;»: Ο Μπρους επί σκηνής με τον αείμνηστο σαξοφωνίστα του Κλέρενς Κλέμονς το 1984

Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ιδέας κινήθηκε η δημόσια καριέρα του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος αναδείχτηκε κατά έναν τρόπο ως η πιο «σπρινγκστινική» φιγούρα στην αμερικανική πολιτική ιστορία. Χρησιμοποιώντας μια διαλεκτική ενότητας και ανεκτικότητας στην ποικιλομορφία, ο Ομπάμα επαναπροσδιόρισε τις ιστορικές συγκρούσεις – φυλετικές, ταξικές, οικονομικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές – ως κοινωνικό αγώνα, επιμένοντας ότι οι πληγές μπορούν να επουλωθούν μέσω μιας από κοινού αναγνώρισης καλών προθέσεων.

«Είναι το όνειρο ψέμα αν δεν βγει αληθινό;» αναρωτιέται στο "The River" ο Μπρους Σπρίνγκστιν. Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, τα φιλελεύθερα ιδανικά του Ομπάμα διανύουν δύσκολες ώρες. Ίσως αποτελούσαν ψευδαισθήσεις εξαρχής, ίσως κάποιοι από μας επένδυσαν υπερβολική πίστη σε χαρισματικούς ηγέτες ή σε μια εγγενή καλή πρόθεση, υποτιμώντας το βάθος των κοινωνικών ρωγμών και την επιμονή των φυλετικών «δεσμών που ενώνουν».

Ή ίσως απλά «ακούσαμε» λάθος τα τραγούδια και μας διέφυγαν οι απόηχοι ειρωνείας, τραγωδίας, προσμονής και ήττας που υπόβοσκαν ακόμα και στα πιο θριαμβευτικά ρεφρέν. Ο φιλελεύθερος Σπρίνγκστιν υπήρξε μια βολική φαντασίωση, ο ριζοσπάστης Σπρίνγκστιν όμως – ο ποιητής της εργασίας, της βίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης – πρέπει να ανακαλυφθεί εκ νέου, όπως κι εμείς είμαστε πλέον αναγκασμένοι να θυμηθούμε ότι η κοινή πολιτική μας ζωή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Όπως λέει και το "American Skin (41 Shots)", «μπορείς να σκοτωθείς απλά και μόνο επειδή ζεις στο αμερικάνικο δέρμα σου».

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοντσέρτο του Αρανχουέθ: Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από αυτό το κοντσέρτο;

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από το Κοντσέρτο του Αρανχουέθ;

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του το «Κοντσέρτο του Αρανχουέθ» του Χοακίν Ροντρίγκο παραμένει η μουσική στην οποία όλοι με κάποιο τρόπο παραδινόμαστε. Η Ματούλα Κουστένη αποκρυπτογραφεί τη μελαγχολία, τη σπαρακτική μελωδία, τη δύναμη της κιθάρας και τη μοναδική του ενέργεια.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

The Review / Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος Γιάννης Τσιούλης aka Cartoon Dandy συζητούν για την πορεία και τα τελευταία βήματα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μιας από τις μεγαλύτερες ποπ σταρ της τελευταίας 15ετίας και για το πόσο relevant είναι σήμερα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ