Σε μια φαινομενικά απλή σκηνή του They Will Have to Kill Us First: Malian Music in Exile που κρύβει δύναμη μεγατόνων μπορεί να χωρέσει όλο το νόημα της μουσικής. Της κάθε μουσικής. Η τραγουδίστρια Disco επιστρέφει στο Τιμπουκτού. Η κατάσταση στο Βόρειο τμήμα του Μάλι έχει ηρεμήσει και μαζί με την Kharia Arbi θα δώσουν μετά από καιρό την πρώτη τους συναυλία σε μια μυστική τοποθεσία για λόγους ασφαλείας. Οι δυο τους έχουν αυτοεξοριστεί στο Νότιο κομμάτι του Μάλι επειδή οι ζωές τους κινδυνεύουν από τους Ισλαμιστές εξτρεμιστές.
Άντρες, γυναίκες και παιδιά κάθονται οκλαδόν μπροστά στην τραγουδίστρια. Πάνω από το τύμπανο η Disco περνάει ένα κόκκινο πανί. Η κάμερα ζουμάρει στα χέρια της. Δυο μονότονα χτυπήματα μοιάζουν να έχουν την δύναμη παγοθραυστικού στο συναισθηματικό κόσμο των ακροατών. Το χαμόγελο στα χείλια των ανθρώπων επιστρέφει, κάποιοι ασυναίσθητα ισιώνουν τους κορμούς τους, ψηλώνουν καθώς η μουσική τους τραβάει προς την έξοδο από το σκοτάδι που έχει επιβάλει ο νόμος της σαρία.
Το They Will Have to Kill Us First: Malian Music in Exile είναι η ιδανική αφορμή για να σκεφτούμε στην έννοια του ξεριζωμού. Πρόσφυγας δεν είναι μόνο αυτός που εγκαταλείπει την πατρίδα του για μια άλλη χώρα επειδή οι συνθήκες το επιβάλλουν. Μπορεί να αισθάνεσαι ξεριζωμένος ακόμα και αν πατάς το χώμα της γης που γεννήθηκες, ακόμα και αν όλα σου είναι γνώριμα αλλά συνάμα άγνωστα, ακόμα και αν τα χρώματα γύρω σου είναι ίδια αλλά οι αποχρώσεις έχουν αλλοιωθεί.
Καθώς η Δύση το 2016 ανησυχεί για το μέλλον της μουσικής μέσα στην ψηφιακή εποχή, αυτή η σκηνή στα βάθη της Αφρικής της υπενθυμίζει τον αρχέγονο ρόλο της. Η μουσική ήταν και είναι το οξυγόνο των ανθρώπων μέσα στις ασφυκτικές συνθήκες που δημιουργεί ο πόλεμος και η απαγόρευση. Δυο χτυπήματα σε ένα τύμπανο είναι αρκετά για να δηλώσουν ότι η ζωή κυλάει ξανά κανονικά, ότι τα τύμπανα της ειρήνης είναι πιο δυνατά από τα τύμπανα του πολέμου, και ότι οι μουσικοί είναι τα ζωντανά κύτταρα του κόσμου. Αιώνιοι μαχητές ενάντια στον καρκίνο της οπισθοδρόμησης που φωλιάζει στο Μάλι.
Επίκαιρο όσο ποτέ το They Will Have to Kill Us First: Malian Music in Exile είναι η ιδανική αφορμή για να σκεφτούμε στην έννοια του ξεριζωμού. Πρόσφυγας δεν είναι μόνο αυτός που εγκαταλείπει την πατρίδα του για μια άλλη χώρα επειδή οι συνθήκες το επιβάλλουν. Μπορεί να αισθάνεσαι ξεριζωμένος ακόμα και αν πατάς το χώμα της γης που γεννήθηκες, ακόμα και αν όλα σου είναι γνώριμα αλλά συνάμα άγνωστα, ακόμα και αν τα χρώματα γύρω σου είναι ίδια αλλά οι αποχρώσεις έχουν αλλοιωθεί. Η Kharia Arbi και η Disco επιστρέφουν στο Τιμπουκτού από το Μπαμάκο για την συναυλία. Από το Νότο στο Βορρά. Αισθανόντουσαν χαμένες μέσα στην ίδια τους την χώρα. Γύρω τους ερείπια. Ερείπια όμως που δεν μπορούν να σκεπάσουν τις μνήμες τους. Το νήμα της ύπαρξης τους πιάνεται από την αρχή.
Στον αντίθετο πόλο της προσφυγιάς η μπάντα Songhoy Blues. Καταφέρνουν να φύγουν για το Λονδίνο. Υπογράφουν το πρώτο μεγάλο τους δισκογραφικό συμβόλαιο. Δίνουν μια συναυλία με εκατοντάδες θαυμαστές σε ένα χώρο που έχουν παρουσιάσει δουλειές τους μεγάλα ονόματα. Ένας από τους μουσικούς καθώς επιστρέφει με το μετρό μετά την συναυλία σκέφτεται ότι θα έχει μαγνητικό κλειδί για το δωμάτιο του ξενοδοχείο ενώ άλλοι στην πατρίδα του δεν θα έχουν τίποτα. Το κομμάτι της πατρίδας που κουβαλάς και οι τύψεις για όσα και όσους άφησες πίσω σκάει μέσα σου αναπάντεχα. Αρκεί η πιο απλή αφορμή του κόσμου: Η σκέψη ότι έχεις στην τσέπη σου το κλειδί από το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου.
Στο They Will Have to Kill Us First το να είσαι καλλιτέχνης δεν είναι το πιο κουλ επάγγελμα του κόσμου αλλά το πιο επικίνδυνο. Το αντίτιμο της ελεύθερης έκφρασης ίσως να μην το πληρώσεις ανώδυνα με μια κακή κριτική αλλά με την ίδια σου την ζωή. Η Τέχνη δεν είναι ένας χώρος που μπορούν να έχουν πρόσβαση οι πάντες αλλά οι πιο γενναίοι. Τέχνη, Έκφραση, Καλλιτέχνης. Οι λέξεις γυμνές ξαναβρίσκουν το πραγματικό τους όνομα, μέσα στο λεξικό ενός ακατάπαυστου πολέμου γραμμένο με αίμα αθώων.
σχόλια