ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΣΑ ΟΤΙ Ο Bad Bunny κυκλοφόρησε νέο άλμπουμ, η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι βαριέμαι λίγο. Για έναν ποπ σταρ του μεγέθους του είναι αρκετά δύσκολο να φανταστείς ότι δεν θα κάνει μια από τα ίδια. Δυστυχώς, η ποπ τελευταία ακούγεται σαν να τρως αναμασημένο φαγητό. Το ίδιο συμβαίνει και με το ρεγκετόν ή η την urbano μουσική, όπως αποκαλούν ό,τι έχει σχέση με λάτιν και χιπ χοπ. Δηλαδή έχει εμπορευματοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που ακούγεται εντελώς μονότονη και ανέπνευστη. Σπάνια θα βγει ένα κομμάτι που θα προκαλέσει έκπληξη – για άλμπουμ δεν το συζητάμε. Και αυτό φαίνεται τόσο στη mainstream όσο και στην ανεξάρτητη σκηνή. Δεν ξέρω πότε ακριβώς άρχισε να συμβαίνει αυτό, αλλά υποθέτω ότι είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια της πλήρους μαζικοποίησης του ήχου τα τελευταία χρόνια.
Ο Bad Bunny, επομένως, θα μπορούσε όντως να κάνει μία από τα ίδια, να συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα και να φτιάξει ένα άλμπουμ για το ΤikΤok για να κάνει δισεκατομμύρια streams και για να σαρώσει στην Αμερική. Προς τιμήν του, και ευτυχώς για τους φαν του και για όσους αγαπούν την καλή μουσική, δεν επιχειρεί καθόλου κάτι τέτοιο. Το «Debí tirar más fotos», το έκτο κατά σειρά άλμπουμ του, είναι πρωτίστως ένα άλμπουμ φόρος τιμής στην πατρίδα του, το Πουέρτο Ρίκο και στη μία ώρα που διαρκεί δεν είναι καθόλου βαρετό, όπως αποδεικνύεται στην πορεία.
Για τα γούστα μιας μερίδας του κόσμου μπορεί να κάνει «φτηνή μουσική» επειδή ακριβώς αγκαλιάζει το ρεγκετόν, ένα εντελώς παρεξηγημένο μουσικό είδος στη συνείδηση των μουσικόφιλων, που δεν θεωρείται τόσο εξεζητημένο για να ασχοληθούν στα σοβαρά. Είναι, όμως, περισσότερο ακτιβιστής απ’ όσο φαίνεται.
Στα ελληνικά ο τίτλος σημαίνει «Θα έπρεπε να είχα πάρει περισσότερες φωτογραφίες» και δίνει κάπως το στίγμα για το τι ακριβώς πρέπει να περιμένεις. «Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν την ιστορία», δήλωσε σε μια μεγάλη συνέντευξη στο «Rolling Stone» για την προώθηση της νέας του δουλειάς. «Σήμερα, οι άνθρωποι μπορούν να βγάζουν φωτογραφίες συνέχεια, αλλά παλιότερα θυμάμαι ότι ήταν κάτι το ξεχωριστό. Θυμάμαι ότι η μαμά μου έβγαζε πάντα φωτογραφίες. Όταν είχαμε γενέθλια ή κάποιο άλλο γεγονός, έβγαζες δύο φωτογραφίες και μετά τις φύλαγες για τη θεία που ήταν 90 χρονών ή όταν ερχόταν η τάδε με το καινούργιο της μωρό· όταν τις έδειχνες, ήταν ένα γεγονός. Όλη η οικογένεια καθόμασταν μαζί σε ένα τραπέζι, τις μοιράζαμε μεταξύ μας και λέγαμε: “Ουάου, κοίτα αυτό!”». Ήταν για να ξαναζήσουμε αυτές τις στιγμές. Όταν μεγάλωσα, θύμωνα πολύ όταν η μητέρα μου έβγαζε φωτογραφίες, τη θεωρούσα τρελή, αλλά τώρα σκέφτομαι το αντίθετο: “Γαμώτο, μακάρι να είχα μια φωτογραφία από αυτό”. Πλέον όλα αυτά τα νοσταλγικά συναισθήματα και η ευγνωμοσύνη που νιώθεις γι’ αυτές τις στιγμές είναι κάτι πολύ περισσότερο από τις φωτογραφίες. Ένα φωτογραφικό άλμπουμ αποτελεί επίσης μια αντανάκλαση του πώς, όταν είσαι μακριά, εκτιμάς τα πράγματα περισσότερο και τα καταλαβαίνεις καλύτερα».
Mε τον ίδιο τρόπο που μια φωτογραφία αποτυπώνει μια στιγμή, στο άλμπουμ του επιχειρεί να αποτυπώσει μουσικά και πολιτικά την ιστορία του Πουέρτο Ρίκο από τον 19o αιώνα μέχρι σήμερα που μαστίζεται από ορδές Αμερικανών τουριστών. Ακόμη και η ημερομηνία που κυκλοφόρησε δεν είναι τυχαία. Βέβαια, δεν θα περίμενες κάτι διαφορετικό από έναν από τους πιο συνειδητοποιημένους δημιουργούς της γενιάς του. Μάλιστα, τώρα που πάτησε τα 30 και η επιτυχία δεν τον απασχολεί. Και πλέον φαίνεται. Βέβαια, παρά τη δημοτικότητά του, είναι από τους ελάχιστους μουσικούς που ποτέ δεν ξέχασε τις ρίζες ή την κουλτούρα του για να κάνει καριέρα.
Για τα γούστα μιας μερίδας του κόσμου μπορεί να κάνει «φτηνή μουσική» επειδή ακριβώς αγκαλιάζει το ρεγκετόν, ένα εντελώς παρεξηγημένο μουσικό είδος στη συνείδηση των μουσικόφιλων, που δεν θεωρείται τόσο εξεζητημένο για να ασχοληθούν στα σοβαρά. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζουν, όμως, είναι ότι ό ιδιος ειναι περισσότερο ακτιβιστής απ’ όσο φαίνεται. Έχουμε μιλήσει και στο παρελθόν σχετικά, αλλά με κάθε νέα του δουλειά το αποδεικνύει.
Bad Bunny - NUEVAYoL (Official Video)
Το «Debí tirar más fotos» είναι ένα ιδιαίτερα φορτισμένο πολιτικά άλμπουμ που έρχεται σχεδόν ταυτόχρονα με την εκλογή του Tραμπ στην Αμερική και την επερχόμενη αλλαγή απέναντι στους (ισπανόφωνους) μετανάστες. Οι προθέσεις του γίνονται ξεκάθαρες από το εναρκτήριο κομμάτι του δίσκου, «NUEVAYoL», που δανείζεται 20 δευτερόλεπτα από το ένα κλασικό κομμάτι σάλσα του 1975, το «Un verano en Nueva York» των θρυλικών El Gran Combo και συνεχίζει ως ένα ξεδιάντροπο όργιο από dembow ρυθμούς. Σχολιάζει πολιτικά καταστάσεις, αλλά με γούστο, όπως στο «Turista», που αναφέρεται στο πρόβλημα του υπερτουρισμού και αρχικά μπερδεύει τον ακροατή με τους μεταφορικούς στίχους του, αλλά εννοεί κάτι άλλο, πιο καίριο. «Στη ζωή μου ήσουν τουρίστας / Είδες μόνο το καλύτερό μου και όχι πώς υπέφερα / Έφυγες χωρίς να ξέρεις πώς έγιναν οι πληγές μου, χωρίς να ξέρεις / Και δεν ήταν δουλειά σου να τις γιατρέψεις, ήρθες για να περάσουμε καλά / Και περάσαμε καλά». Κάπως έτσι πάνε και τα 17 κομμάτια του άλμπουμ, τα οποία είναι απολαυστικά στην πλειοψηφία τους και έχουν διπλή όψη: από τη μια είναι σαν μια χορευτική και ενίοτε γλυκόπικρη λάτιν έκρηξη που σε κάνει να επιχειρείς να χορέψεις salsa, από την άλλη σε κάνουν να κοιτάξεις τριγύρω σου και να σκεφτείς.
Bad Bunny - BAILE INoLVIDABLE (Video Oficial)
Παρά τις αρχικές εντυπώσεις, ο Bad Bunny δεν έχει κάνει ένα νοσταλγικό άλμπουμ που επιστρέφει σε άλλες, πιο αθώες εποχές. Δεν είναι αυτή η πρόθεσή του. Έχει κάνει ένα άλμπουμ για όλες τις γενιές, τόσο για τους παππούδες και τις γιαγιάδες του όσο και για τις νεότερες ηλικίες που θέλουν να ξεφύγουν στα κλαμπ.
Δεν γνωρίζω καν αν απευθύνεται στο δυτικό κοινό ή αν θα το κατανοήσουν στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη. Στην Αμερική άργησε να ανέβει στην κορυφή του Billboard, αν και έσπασε κάθε ρεκόρ streaming.Στη Λατινική Αμερική τον λατρεύουν σαν θεό και η μουσική του ακούγεται παντού. Ένα ακόμη αξιοσημείωτο στοιχείο είναι ότι οι κριτικές που διαβάζεις προέρχονται κυρίως από άτομα με λατινοαμερικάνικη καταγωγή που καταλαβαίνουν τον ήχο του και εξηγούν λεπτομερώς το ιστορικό υπόβαθρο που αυτός κουβαλάει. Για να γίνουμε πιο σαφείς, έχει κάνει ένα άλμπουμ για το μέλλον της λάτιν μουσικής, όπως πρέπει.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.