Σαράντα χρόνια κοντεύει να συμπληρώσει στην μουσική / εικαστική πιάτσα η κολεκτίβα των Σλοβένων προβοκατόρων Laibach με λάβαρα πάντα την εικονογραφία του ολοκληρωτισμού και τον βαρύ industrial ήχο. Πριν μερικούς μήνες, ανήμερα της 25 Μαρτίου, μας επισκέφτηκαν κι εμάς με μια μοναδική συναυλία στην Αθήνα όπου εμφάνισαν και επιγραφές που δήλωναν «ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η Μακεδονία».
Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε και το νέο τους άλμπουμ με τίτλο "The Sound of Music", όπου διασκευάζουν τραγούδια από το σάουντρακ της ομώνυμης κλασικής ταινίας που εδώ γνωρίζουμε ως «Μελωδία της ευτυχίας». Σε κάποια από τα τραγούδια έχουν «πειραχτεί» οι στίχοι, όπως στο "Maria" όπου περιλαμβάνεται το ερώτημα «Πώς επιλύεις ένα πρόβλημα σαν την Κορέα;» ως αναφορά στη μνημειώδη συναυλία τους στη Βόρειο Κορέα το 2015 όπου έπαιξαν κυρίως τραγούδια από το διάσημο μιούζικαλ.
Με αφορμή αυτό το νέο άλμπουμ που λειτουργεί ως σουβενίρ εκείνου του σουρεαλιστικού ταξιδιού στην Πγιονγιάνγκ, ο Ίβαν Νόβακ μίλησε στους New York Times για τις μέρες που έζησαν υπό τη σκιά του Κιμ Γιονγκ Ουν.
«Στις πρόβες μας επισκεπτόταν συνέχεια η επιτροπή λογοκρισίας και απαιτούσε πλήρη αλλαγή ύφους. Μας έλεγαν να παίζουμε πιο γρήγορα τα τραγούδια και ζητούσαν: 'Χαρούμενους σκοπούς! Χαρούμενους σκοπούς!'».
Οι τεχνικές υποδομές της συναυλίας που έγινε σε ένα θέατρο που βρισκόταν δίπλα στο αρχηγείο της μυστικής αστυνομίας ήταν πρωτόγνωρες για το γκρουπ: «Υπήρχε μια πρίζα για τα πάντα και το καλώδιο ήταν κολλημένο με ταινία για να μην σκοντάφτουμε πάνω διαρκώς».
«Στις πρόβες μας επισκεπτόταν συνέχεια η επιτροπή λογοκρισίας και απαιτούσε πλήρη αλλαγή ύφους. Μας έλεγαν να παίζουμε πιο γρήγορα τα τραγούδια και ζητούσαν: 'Χαρούμενους σκοπούς! Χαρούμενους σκοπούς!'».
«Μας ζήτησαν επίσης αν γινόταν να βγάλουμε από την παράσταση τον βασικό τραγουδιστή του γκρουπ [τον Μίλαν Φρας] επειδή η φωνή του [που ακούγεται σαν βαθύ γρύλισμα] έμοιαζε με αυτή του Κιμ Ιλ Σουνγκ, του παππού του σημερινού ηγέτη. Εντάξει, ευγενικοί ήταν. Είναι πολύ ευαίσθητοι με τη μουσική. Την θέλουν να ακούγεται πάντα όμορφη και χαρωπή. Φυσικά και πρόκειται για ολοκληρωτική χώρα. Αλλά και ποια δεν είναι στις μέρες μας;»
Άγνωστο αν είναι ειλικρινής ή αν θέλει να προβοκάρει ο 60χρονος πια Νόβακ. Οι Laibach άλλωστε ποτέ δεν έκατσαν να εξηγήσουν τις αμφιλεγόμενες θέσεις τους. Στα τέλη των '80s όταν είχαν ερωτηθεί μήπως ο κανιβαλισμός ναζιστικών συμβόλων τους κάνει τελικά και τους ίδιους να φαίνονται Ναζί, η απάντηση ήταν: «Όσο ήταν καλλιτέχνης ο Χίτλερ, τόσο είμαστε κι εμείς Ναζί». Ή, όπως είχε πει ο συμπατριώτης και θαυμαστής τους, ο γνωστός φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ: «Οι Laibach δεν λειτουργούν ως απάντηση αλλά ως ερώτημα».
Ο Νόβακ λέει ότι το γκρουπ ήθελε να διασκευάσει τη «Μελωδία της ευτυχίας» πολύ προτού εμφανιστούν στη Βόρεια Κορέα, όταν έμαθαν όμως ότι οι Βορειοκορεάτες λατρεύουν την ταινία, αποφάσισαν να τα συνδυάσουν: «Είναι μια από τις λίγες Αμερικάνικες ταινίες που επιτρέπεται να δουν. Μαθαίνουν αγγλικά μάλιστα βλέποντάς την».
«Νόμιζα ότι πηγαίνοντας εκεί, θα μαθαίναμε κάτι για τη Βόρεια Κορέα», καταλήγει ο Νόβακ. «Όταν όμως βρεθείς πραγματικά εκεί, συνειδητοποιείς ότι δεν μπορείς να μάθεις τίποτα διότι δεν είσαι ποτέ βέβαιος για τίποτα. Είναι αληθινό αυτό που βλέπω; Είναι στημένο; Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αναρωτιέσαι».
Με στοιχεία από τους New York Times
σχόλια