Έκλεισε ένα χρόνος από την κυκλοφορία των πρώτων εικόνων από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) της NASA. Το JWST εκτοξεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2021 και τώρα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα σημείο του διαστήματος σε απόσταση περίπου 1 εκατομμυρίου μιλίων από τη Γη.
Στον ένα χρόνο από το ντεμπούτο του, το νέο τηλεσκόπιο έχει παραδώσει τεράστιο όγκο δεδομένων, τροφοδοτώντας πολλές νέες ανακαλύψεις και αποκαλύπτοντας μερικές θεαματικές νέες απόψεις του σύμπαντος γύρω μας. Παρακάτω συγκεντρώνονται μερικές εικόνες από τον πρώτο χρόνο του JWST στο διάστημα.
FacebookTwitter Το φωτεινό αστέρι Wolf-Rayet 124 (WR 124) φαίνεται ξεκάθαρα στο κέντρο αυτής της σύνθετης εικόνας του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, η οποία συνδυάζει κοντινά υπέρυθρα και μεσαία υπέρυθρα μήκη κύματος φωτός. Το NIRCam εξισορροπεί αποτελεσματικά τη φωτεινότητα του άστρου με το πιο αμυδρό αέριο και τη σκόνη που το περιβάλλει, ενώ το μέσο υπέρυθρο όργανο (MIRI) του Webb αποκαλύπτει τη δομή του νεφελώματος. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI; Webb ERO Production Team FacebookTwitter Αυτή η εικόνα από το NIRCam του Webb παρουσιάζει την κεντρική περιοχή του σκοτεινού μοριακού νέφους Chameleon I, το οποίο βρίσκεται 630 έτη φωτός μακριά. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; M. Zamani FacebookTwitter Αυτό το ζεύγος συγχωνευόμενων γαλαξιών, γνωστό στους αστρονόμους ως II ZW 96, απέχει περίπου 500 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στον αστερισμό Delphinus. Εκτός από την άγρια δίνη των συγχωνευόμενων γαλαξιών, πολλοί γαλαξίες στο φόντο είναι διάσπαρτοι σε όλη την εικόνα. Οι δύο γαλαξίες του προσκηνίου βρίσκονται σε διαδικασία συγχώνευσης και ως αποτέλεσμα έχουν ένα χαοτικό, διαταραγμένο σχήμα. Φωτ.: ESA / Webb; NASA / CSA; L. Armus; A. Evans FacebookTwitter Αυτή η νέα άποψη του νεφελώματος Ταραντούλα δείχνει την περιοχή σχηματισμού άστρων του νεφελώματος, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων χιλιάδων νέων άστρων που δεν είχαν δει ποτέ πριν, τα οποία προηγουμένως καλύπτονταν από την κοσμική σκόνη, σε μια άποψη που εκτείνεται σε 340 έτη φωτός. Η πιο ενεργή περιοχή φαίνεται να αστράφτει με ογκώδη νεαρά αστέρια, τα οποία εμφανίζονται σε απαλό μπλε χρώμα. Διάσπαρτα ανάμεσά τους υπάρχουν ακόμη ενσωματωμένα αστέρια, που φαίνονται κόκκινα, και δεν έχουν ακόμη βγει από το σκονισμένο κουκούλι του νεφελώματος. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI FacebookTwitter Αυτό το ζεύγος αστέρων που βρίσκεται σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη από 5.000 έτη φωτός από τη Γη, είναι γνωστό ως Wolf-Rayet 140. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI; JPL-Caltech FacebookTwitter Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι υπάρχουν περίπου 50.000 πηγές υπέρυθρου φωτός σε αυτή την εικόνα. Το φως τους έχει ταξιδέψει σε διάφορες αποστάσεις για να φτάσει στους ανιχνευτές του Webb, αναπαριστώντας την απεραντοσύνη του διαστήματος σε μια ενιαία εικόνα. Ένα άστρο στο προσκήνιο του δικού μας γαλαξία, στα δεξιά του κέντρου της εικόνας, εμφανίζει τις χαρακτηριστικές αιχμές περίθλασης του Webb. Οι φωτεινές λευκές φωτεινές πηγές που περιβάλλονται από μια θολή λάμψη είναι οι γαλαξίες του σμήνους της Πανδώρας, ένα συνονθύλευμα ήδη ογκωδών σμηνών γαλαξιών που ενώνονται για να σχηματίσουν ένα μεγα-σμήνος. Η συγκέντρωση της μάζας είναι τόσο μεγάλη που ο ιστός του χωροχρόνου παραμορφώνεται από τη βαρύτητά τους. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI; JPL-Caltech FacebookTwitter Αυτή η εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb δείχνει την καρδιά του M74, γνωστού και ως Γαλαξία Φάντασμα. Φωτ.: ESA / Webb; NASA / CSA; J. Lee and the PHANGS-JWST Team FacebookTwitter Αυτή η ευρύτερη άποψη του συστήματος του Ουρανού με το όργανο NIRCam του Webb παρουσιάζει τον πλανήτη Ουρανό καθώς και έξι από τα 27 γνωστά φεγγάρια του (τα περισσότερα από τα οποία είναι πολύ μικρά και αχνά για να φανούν). Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI; J. DePasquale FacebookTwitter Άποψη της άκρης μιας κοντινής νεαρής περιοχής σχηματισμού άστρων που ονομάζεται NGC 3324, στο νεφέλωμα Carina. Φωτ.: NASA; ESA; CSA / STScI; J. DePasquale FacebookTwitter Ένα πρωτεύον άστρο μέσα στο σκοτεινό νέφος L1527, που φαίνεται σε αυτή την εικόνα από το NIRCam του Webb, είναι ενσωματωμένο σε ένα νέφος που αποτελείται από υλικό που τροφοδοτεί την ανάπτυξή του. Τα επικρατέστερα χαρακτηριστικά της περιοχής, τα σύννεφα με μπλε και πορτοκαλί χρώμα σε αυτή την αντιπροσωπευτική υπέρυθρη εικόνα, περιγράφουν κοιλότητες που δημιουργούνται καθώς το υλικό απομακρύνεται από τον πρωτοαστέρα και συγκρούεται με την περιβάλλουσα ύλη. Τα ίδια τα χρώματα οφείλονται σε στρώματα σκόνης μεταξύ του Webb και των νεφών. Οι μπλε περιοχές είναι εκεί όπου η σκόνη είναι πιο λεπτή. Όσο πιο παχύ είναι το στρώμα σκόνης, τόσο λιγότερο μπλε φως μπορεί να διαφύγει, δημιουργώντας θύλακες πορτοκαλί χρώματος. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI FacebookTwitter Ραβδώσεις φωτός και φωτεινά τόξα προδίδουν την παρουσία ενός τεράστιου βαρυτικού φακού σε αυτή την εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Ένα σμήνος γαλαξιών στο προσκήνιο έχει μεγεθύνει τους μακρινούς γαλαξίες, παραμορφώνοντας τα σχήματά τους και δημιουργώντας τις φωτεινές κηλίδες φωτός που απλώνονται σε όλη αυτή την εικόνα. Αυτό το φαινόμενο, που αναφέρεται από τους αστρονόμους ως βαρυτικός φακός, συμβαίνει όταν ένα ογκώδες ουράνιο αντικείμενο, όπως ένα σμήνος γαλαξιών, προκαλεί επαρκή καμπυλότητα του χωροχρόνου ώστε το φως να κάμπτεται ορατά γύρω του, σαν από έναν γιγαντιαίο φακό. Το μακρύ, φωτεινό και παραμορφωμένο τόξο που απλώνεται κοντά στον πυρήνα είναι ένας μακρινός γαλαξίας γνωστός ως Κοσμικός Ιππόκαμπος, η φωτεινότητα του οποίου μεγεθύνεται σημαντικά από τον βαρυτικό φακό, γεγονός που επέτρεψε στους αστρονόμους να μελετήσουν τον σχηματισμό άστρων εκεί. Το σμήνος γαλαξιών SDSS J1226+2149 βρίσκεται σε απόσταση περίπου 6,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό Coma Berenices. Φωτ.: ESA / Webb; NASA / CSA; J. Rigby FacebookTwitter Αυτή η εικόνα δείχνει έναν από τους συνολικά 19 γαλαξίες που στοχεύει να μελετήσει η συνεργασία Physics at High Angular Resolution in Nearby Galaxies (PHANGS). Ο κοντινός ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας NGC 1433 αποκτά μια εντελώς νέα όψη όταν παρατηρείται από το μέσο υπέρυθρο όργανο (MIRI) του Webb. Οι σπειροειδείς βραχίονες του NGC 1433 είναι γεμάτοι με στοιχεία από εξαιρετικά νεαρά άστρα που απελευθερώνουν ενέργεια και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εκτοξεύουν το αέριο και τη σκόνη του μεσοαστρικού μέσου στο οποίο οργώνουν. Η φωτεινότητα και η έλλειψη σκόνης σε αυτή την εικόνα θα μπορούσαν να υποδηλώνουν μια πρόσφατη συγχώνευση ή ακόμη και μια σύγκρουση με έναν άλλο γαλαξία. Φωτ.: NASA; ESA; CSA / J. Lee; A. Pagan FacebookTwitter Στη μεσαία υπέρυθρη προβολή των Στύλων της Δημιουργίας από τον Webb, χιλιάδες αστέρια που υπάρχουν σε αυτή την περιοχή φαίνεται να έχουν εξαφανιστεί (δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμα σε αυτό το μήκος κύματος) - και τα φαινομενικά ατελείωτα στρώματα αερίου και σκόνης γίνονται το επίκεντρο. Οι Στήλες της Δημιουργίας είναι μια μικρή περιοχή μέσα στο τεράστιο νεφέλωμα του Αετού, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 6.500 ετών φωτός. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STScI; J. DePasquale; A. Pagan FacebookTwitter Στις 25 Ιουνίου 2023, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα εστιάσει στον Κρόνο για τις πρώτες παρατηρήσεις του πλανήτη. Οι αρχικές εικόνες από την κάμερα NIRCam (Near-Infrared Camera) του Webb έχουν ήδη συναρπάσει τους ερευνητές. Ο ίδιος ο Κρόνος εμφανίζεται εξαιρετικά σκοτεινός σε αυτό το μήκος κύματος, καθώς το αέριο μεθάνιο απορροφά σχεδόν όλο το ηλιακό φως που πέφτει στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, οι παγωμένοι δακτύλιοι παραμένουν σχετικά φωτεινοί, οδηγώντας στην ασυνήθιστη εμφάνιση. Αυτή η νέα εικόνα του Κρόνου δείχνει ξεκάθαρα τις λεπτομέρειες μέσα στο σύστημα δακτυλίων του πλανήτη, μαζί με αρκετά από τα φεγγάρια του πλανήτη - τη Διώνη, τον Εγκέλαδο και την Τηθύ. Φωτ.: NASA; ESA; CSA; STSc; M. Tiscareno; M. Hedman FacebookTwitter Αυτή η εικόνα της πρώτης επετείου από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA δείχνει τη γέννηση άστρων όπως δεν έχει ξαναγίνει ποτέ, γεμάτη λεπτομερή, ιμπρεσιονιστική υφή. Το θέμα είναι το σύμπλεγμα νεφών Rho Ophiuchi, η πλησιέστερη περιοχή σχηματισμού άστρων στη Γη. Πρόκειται για ένα σχετικά μικρό, ήσυχο αστρικό φυτώριο, αλλά δεν το καταλαβαίνετε ποτέ από το χαοτικό κοντινό πλάνο του Webb. Πίδακες που εκρήγνυνται από νεαρά αστέρια διασχίζουν την εικόνα, επηρεάζοντας το περιβάλλον διαστρικό αέριο και φωτίζοντας το μοριακό υδρογόνο, που φαίνεται με κόκκινο χρώμα. Μερικά από τα αστέρια εμφανίζουν την αποκαλυπτική σκιά ενός περιφερειακού αστεροειδούς δίσκου, τα υλικά μελλοντικών πλανητικών συστημάτων. Φωτ.: ESA / Webb; NASA / CSA; A. Martel
