Μια δημοσίευση στο Pornceptual, ένα από τα πιο ξεχωριστά και καλαίσθητα websites queer πορνογραφικής τέχνης διεθνώς δεν είναι μικρή υπόθεση - ειδικά αν δεν αυτοπαρουσιάζεσαι ως επαγγελματίας φωτογράφος, αλλά χομπίστας, όπως ο Άγγελος Πανοσκάλτσης. Η αλήθεια είναι ότι μετά από αυτή τη δημοσίευση για τη δουλειά του 29χρονου φωτογράφου μπήκα στη διαδικασία να προσέξω περισσότερο τις εικόνες του - κλασική ξενομανία, κάτι καλό μπορεί να βρίσκεται κάτω από τη μύτη σου και να μην το έχεις πάρει χαμπάρι.
Ο Άγγελος δουλεύει εδώ και μια δεκαετία σχεδόν σε καταστήματα λιανικής πώλησης ρούχων. Έχει τελειώσει πολιτικές επιστήμες στη Νομική αλλά δεν ασχολήθηκε ποτέ επαγγελματικά με το αντικείμενο. Παράλληλα, του αρέσει να ερεθίζει το μάτι μας με τις εικόνες του. Μας έστειλε μερικές και μου είπε πέντε πράγματα γι' αυτές.
— Πότε τράβηξες τις πρώτες σου φωτογραφίες;
Το 2008, όταν έκανα τα πρώτα σεμινάρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθαρά ως ερασιτέχνης.
— Πότε το οργάνωσες περισσότερο;
Το 2012 άρχισα να τραβάω φωτογραφίες που ήταν στην ουσία εικόνες που ήθελα να δημιουργήσω. Πριν έβγαζα τοπία που τώρα τα βλέπω και αναρωτιέμαι γιατί το έκανα. Χαμένος χρόνος εντελώς. Με την παρότρυνση ενός φίλου έκανα την πρώτη μου έκθεση, το 2013, στη Μαυροκορδάτου στα Εξάρχεια. Ανοίξαμε τα κλειστά μαγαζιά του δρόμου και κάναμε διάφορα ενδιαφέροντα πράγματα. Οι πρώτες εικόνες μου που έδειξα στο κοινό ήταν γυμνά, βέβαια χωρίς καμία ερωτική διάθεση — περιλάμβαναν από μωρά μέχρι ανθρώπους 90 χρονών. Είχαν να κάνουν με σκέψεις και συναισθήματα. Γενικότερα η ανθρώπινη ψυχοσύνθεση με απασχολεί στη φωτογραφία.
Εγώ θέλω να αποδώσω τι έχεις μέσα σου, έτσι όπως το έχω αντιληφθεί. Ε, νομίζω ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι τόσο απλός. Πάντα υπάρχουν πτυχές του εαυτού μας που δεν εξωτερικεύονται στο περιβάλλον της δουλειάς, στους φίλους. Αυτό που είμαστε μέσα μας, όταν είμαστε μόνοι μας, αυτό θέλω να βγάζω.
— Γιατί ξεκίνησες με γυμνά;
Ήταν γυμνά αλλά δεν έδειχναν πρόσωπα, ώστε να μην υπάρχει ταυτότητα ούτε συγκεκριμένο στιλ. Υπήρχε και μία ιστορία κάτω από το καθένα, σαν μια εσωτερική αφήγηση κάποιων γεγονότων, ώστε ο θεατής να μπορεί να ταυτιστεί και να μη συνδέεται με συγκεκριμένο πρόσωπο. Ακολούθησαν οι πρώτες δουλειές μόδας, και πάλι όμως όχι για βιοποριστικούς λόγους. Ποτέ δεν μου άρεσε να κάνω κάτι που απλά θα ωραιοποιεί μια γυναίκα, έναν άντρα, ένα ρούχο, ένα κόσμημα. Προσπαθώ να δημιουργώ πιο σουρεάλ εικόνες.
— Βγαίνει όμως αυτό όταν έχεις από πίσω την ανάθεση ενός πελάτη;
Σίγουρα όχι όλες τις φορές. Κάποιος που θέλει να δείξει τη δουλειά του θα σε περιορίσει.
— Συνεχίζεις τη φωτογραφία μόδας;
Ναι. Όχι με τόσο έντονους ρυθμούς όμως.
— Τι έχει μεσολαβήσει από το 2012 μέχρι σήμερα στην αισθητική σου και στον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα;
Η αισθητική εξελίχθηκε σίγουρα προς πιο γκροτέσκ μονοπάτια. Πιο πληθωρικές εικόνες με έντονο το στοιχείο της υπερβολής. Αλλά έχει αλλάξει και η τεχνική. Έχω καλύτερο εξοπλισμό και χειρίζομαι καλύτερα τα προγράμματα επεξεργασίας.
— Παίζεις πολύ με το post production;
Ναι, αρκετά, πλέον. Σε βοηθά σε αυτό που θες να κάνεις, κακά τα ψέματα.
— Ποια δική σου ανάγκη ικανοποιείται με το να φτάνεις τις εικόνες σου στα άκρα;
Εγώ θέλω να αποδώσω τι έχεις μέσα σου, έτσι όπως το έχω αντιληφθεί. Ε, νομίζω ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι τόσο απλός. Πάντα υπάρχουν πτυχές του εαυτού μας που δεν εξωτερικεύονται στο περιβάλλον της δουλειάς, στους φίλους. Αυτό που είμαστε μέσα μας, όταν είμαστε μόνοι μας, αυτό θέλω να βγάζω.
— Πώς επιλέγεις τους ανθρώπους που φωτογραφίζεις;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία, θέλω να έχουν κάτι ιδιαίτερο. Δεν με ενδιαφέρει η εμφάνισή τους, την προσωπικότητά τους θέλω να αποτυπώσω.
— Άρα αυτό προϋποθέτει να τους γνωρίζεις σε κάποιο βαθμό.
Είναι από το κοντινό περιβάλλον μου οι περισσότεροι.
— Φαντάζομαι ότι πρέπει να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη για να συμμετέχουν.
Αυτό είναι σίγουρο. Όλοι φοβούνται ότι θα εκτεθούν σε άσχημο βαθμό ή ότι θα βγουν πράγματα προς τα έξω για τα οποία δεν είναι περήφανοι. Μπαίνεις στη διαδικασία να εξηγήσεις τι ακριβώς θες να κάνεις, με ποιο τρόπο θα γίνει, πού θα δημοσιευτούν οι φωτογραφίες.
— Βάλε με στο κλίμα μιας ημέρας που έχετε φωτογράφιση με έναν φίλο σου για ένα κόσνεπτ που έχεις στο μυαλό σου.
Συχνά νιώθω ότι βαραίνω τον άλλο στο πρόγραμμά του με το να με βοηθήσει να κάνω αυτό που θέλω, οπότε έχω σκεφτεί από πριν ακόμα και το κάδρο. Τις περισσότερες φορές οι λήψεις δεν έχουν κρατήσει πάνω από ένα δεκάλεπτο. Προσπαθώ να τα έχω όλα έτοιμα.
— Γυμνό σε εξωτερικούς χώρους έχεις κάνει;
Δεν το έχω τολμήσει ακόμα. Έχει πολλούς περιορισμούς. Θυμάμαι εκείνη τη φωτογράφιση του Πάνου Μιχαήλ για το Naked City που είχε γίνει στα σκαλιά μπροστά στο Ζάππειο. Μόνο και μόνο που το κατάφερε αυτό του βγάζω το καπέλο. Πάντα θα ήθελα να τον ρωτήσω πώς το έκανε και ποιες ήταν οι αντιδράσεις τριγύρω.
— Η δημοσίευση στο Pornceptual πώς προέκυψε;
Τους έστειλα υλικό χωρίς να πιστεύω ότι θα το δημοσιεύσουν. Είναι εκείνες οι μέρες που βαριέσαι στο σπίτι και λες «ας στείλω κι εκεί». Στην ουσία ήταν πολλές ασύνδετες φωτογραφίες, αλλά είχαν ένα κοινό: το στοιχείο της ανθρώπινης ωραιοπάθειας, κατά τη διάρκεια του σεξ ή όταν είμαστε μόνοι μας. Θαυμάζουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη ή θέλουμε να τον αποτυπώσουμε σε εικόνα. Νομίζω ότι τελικά έδεσαν καλά μαζί.
— Κάνεις και αυτοπορτρέτα το τελευταίο διάστημα. Γιατί;
Είναι το μόνο πρόσωπο που μπορώ να χρησιμοποιήσω ελεύθερα, χωρίς να παίρνω άδεις, χωρίς να ρωτάω.
— Τι είναι όμορφο για σένα;
To τι θεωρώ όμορφο σίγουρα δεν έχει να κάνει με τα δυτικοευρωπαϊκά κριτήρια, το γυμνασμένο σώμα, το πρόσωπο με τις ωραίες αναλογίες, όλα αυτά τα πλαστικά. Ωραία για μένα είναι μια γοητευτική έκφραση, ένα έντονο βλέμμα, ένα γήινο σώμα, η απλότητα στο στήσιμο. Δεν νομίζω ότι έχω εμβαθύνει περισσότερο, πρέπει να δω κάτι συγκεκριμένο για να καταλάβω αν μου αρέσει.
— Τις αντιασφυξιογόνες μάσκες τις χρησιμοποιείς ως σεξουαλικό φετίχ ή ως πολιτικό statement;
Για τίποτα από τα δύο. Μου αρέσει η industrial αισθητική και η αποπροσωποποίηση. Δεν θα δεις κοντινά σε πρόσωπα, μόνο το δικό μου μπορώ να χρησιμοποιήσω ελεύθερα.
— Κάνεις γκρο όμως σε μέλη του σώματος, πολύ κοντινά κάδρα που κάποιες φορές μπορεί να είναι και άβολα.
Μου αρέσουν αυτά τα κοντινά, αλλά όχι για να είναι άβολα για τον θεατή. Μου αρέσουν για εμένα.
— Θεωρείς ότι κάποιες από τις φωτογραφίες σου, ειδικά οι πιο πρόσφατες, είναι προκλητικές ή ερεθιστικές για το κοινό;
Προκλητικές είναι, αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. Σίγουρα κάποιοι θα τις δουν καθαρά με τη ματιά του πορνό.
— Εσένα τι σε ερεθίζει;
Αν αναλογιστείς πόσα βλέπουμε κάθε μέρα, έχει γίνει και λίγο συνήθεια το τι σε φτιάχνει. Για μένα είναι πιο ερεθιστικό κάτι που δεν είναι πορνό. Ένα ολόγυμνο σώμα που να είναι τόσο απλά στημένο, σε έναν συγκεκριμένο χώρο μπορεί να ερεθίζει πολύ περισσότερο από ό,τι οι σκηνές σεξ.
— Έχεις λάβει κριτική από γονείς ή από τον κύκλο σου για τις εικόνες σου;
Κάποια από τα γυμνά τα έχουν δει οι γονείς μου. Το Google είναι πολύ μεγάλος ρουφιάνος! Κοντινοί μου άνθρωποι μπορεί να θεωρούν ότι κάποια πράγματα ξεπερνούν τα όρια. Ακούς τη γνώμη τους, αλλά από κάποια ηλικία και μετά δεν ζεις με αυτό. Τα ερωτικά εξάλλου είναι ένα μέρος από αυτά που κάνω. Νοερά χωρίζω σε τρεις κατηγορίες τις δουλειές μου: τα γκροτέσκ και σουεραλιστικά που θεωρώ ότι τραβάνε πιο πολύ το μάτι, τα ομοερωτικά που απλά προκύπτουν κάποιες φορές και τέλος οι δουλειές που έχουν κανόνες από αυτούς που σου τις αναθέτουν.
— Η σχέση σου πώς αντιμετωπίζει τα γυμνά;
Ρωτάω σίγουρα τη γνώμη του, ίσως αγγίζω και τα όρια του «παίρνω άδεια». Η σχέση μου είναι πάνω από όλα αυτά. Το ένα είναι καθημερινότητα, το άλλο χόμπι. Φωτογραφίες μαζί του δεν έχω δημοσιοποιήσει ακόμα. Κάποιες εικόνες από προηγούμενες σχέσεις μου λειτουργούν και ως ενθύμια, όχι για να θυμάμαι πώς ήταν ο άλλος, αλλά τις στιγμές που τραβήχτηκαν.