O Κωνσταντίνος Θεμελής είχε από μικρό παιδί ενδιαφέρον για το διάστημα και τα αστέρια. «Η αγάπη μου για τις sci-fi ταινίες και τα ντοκιμαντέρ του Carl Sagan, που μου προσέλκυαν πάντα το ενδιαφέρον, ήταν από νωρίς μια ισχυρή ένδειξη της γοητείας που μου ασκούσε οτιδήποτε σχετικό με το διάστημα και γενικότερα το σύμπαν» λέει.
«Η μεγάλη “στροφή” έγινε το 2013, όταν γνώρισα τον καθηγητή Φυσικής Ερωτόκριτο Κατσαβουνίδη, έναν από τους επιστήμονες του προγράμματος LIGO, ο οποίος κατά τη διάρκεια των διαλέξεών του μας δίδαξε βασικές έννοιες αστροφυσικής. Παράλληλα, την ίδια χρονιά ανακάλυψα τον φωτογράφο Mark Gee, ο οποίος μέσω των εντυπωσιακών του κάδρων με έκανε να αναρωτηθώ αν μπορώ και εγώ να φωτογραφίσω τον νυχτερινό ουρανό. Έτσι, το καλοκαίρι εκείνο αγόρασα την πρώτη μου κάμερα και ξεκίνησα το μεγάλο αυτό ταξίδι».
Ο Κωνσταντίνος σήμερα είναι αστροφωτογράφος τοπίου με έδρα τον Βόλο. Πέρα από τη φωτογραφία, ασχολείται επαγγελματικά και με τον προγραμματισμό.
«Η αγάπη μου για τις sci-fi ταινίες και τα ντοκιμαντέρ του Carl Sagan, που μου προσέλκυαν πάντα το ενδιαφέρον, ήταν από νωρίς μια ισχυρή ένδειξη της γοητείας που μου ασκούσε οτιδήποτε σχετικό με το διάστημα και γενικότερα το σύμπαν».
Οι φωτογραφίες που μοιράζεται στο προφίλ του στο Instagram είναι πολύ εντυπωσιακές, ο ουρανός με το φως των αστεριών και τους γαλαξίες φαίνεται απόκοσμος και απέραντος. Οι πλανήτες και τα νεφελώματα αποκτούν άλλες διαστάσεις πίσω από την κάμερα, ο φακός μπορεί να τονίζει λεπτομέρειες και λάμψεις που δεν μπορεί να δει το γυμνό ανθρώπινο μάτι.
Ειδικά όταν φωτογραφίζει κανείς σε απολύτως σκοτεινά μέρη. «Υπάρχουν τέτοια μέρη, αλλά πρέπει να βρεθείς μακριά από πόλεις, χωριά και γενικά από τεχνητό φωτισμό» λέει ο Κωνσταντίνος. «Από τα μέρη που έχω επισκεφτεί θα πρότεινα οποιοδήποτε ψηλό βουνό και νησί που στο νότιο σημείο του δεν έχει φώτα (π.χ. Κρήτη).
Οι συνέπειες της φωτορύπανσης στην αστροφωτογραφία είναι το μικρότερο κακό όλων. Η πανίδα του πλανήτη, ζώα και άνθρωποι, επηρεάζεται “αθόρυβα” σε τρομερό βαθμό από την εξάπλωσή της. Αλλά αυτό είναι μία άλλη κουβέντα, για κάποια άλλη στιγμή. Εστιάζοντας στο δικό μου κομμάτι και για να το θέσω απλά: πλέον, “ψάχνουμε για σκοτάδι”. Τόσο άσχημα είναι τα πράγματα.
Φωτογράφοι που ζουν στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα ή στα νησιά ίσως έχουν περισσότερες ευκαιρίες να βρουν ένα σκοτεινό μέρος. Όσοι ζουν στα αστικά κέντρα πρέπει να ταξιδέψουν, συνήθως αρκετές ώρες, για να μπορέσουν να δουν τον γαλαξία. Αυτό προφανώς τους αποθαρρύνει από το να παρατηρήσουν και να φωτογραφίσουν τον νυχτερινό ουρανό».
Τον ρωτάω ποιο είναι το αγαπημένο του μέρος στην Ελλάδα για να φωτογραφίζει τα άστρα. «Είναι δύσκολο να διαλέξω ένα μόνο μέρος» λέει. «Οπότε θα διαλέξω ένα εντός Ελλάδος και ένα εκτός. Στο εσωτερικό, λοιπόν, λατρεύω το βουνό της Τύμφης για την ηρεμία και την επιβλητικότητα του τοπίου, που σε εμπνέει όχι μόνο να φωτογραφίσεις τον νυχτερινό ουρανό, αλλά και να απολαύσεις την ασύγκριτη ομορφιά που απλόχερα προσφέρουν τα ελληνικά βουνά.
Στο εξωτερικό, από την άλλη, λατρεύω τη βόρεια Ιταλία και συγκεκριμένα την οροσειρά των Δολομιτών, που δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο όμορφα και ποικιλόμορφα μέρη στον πλανήτη. Τέλος, τα Κανάρια Νησιά και συγκεκριμένα η Λα Πάλμα αποτελούν παράδεισο για τους αστροφωτογράφους, με τηλεσκόπια στην κορυφή του βουνού και απόκοσμα τοπία.
— Πόσο ειδικές γνώσεις πρέπει να έχει κανείς για να ασχοληθεί με την αστροφωτογραφία; Και πόσο ακριβό εξοπλισμό πρέπει να έχει; Εσύ με τι φωτογραφίζεις;
Πέρα από τις βασικές γνώσεις στη φωτογραφία, πρέπει να ασχοληθείς και να μάθεις τι είναι αυτό που φωτογραφίζεις στον νυχτερινό ουρανό, ποια είναι η σωστή εποχή ή ποια μέρα και ώρα ο στόχος σου θα βρεθεί στο σωστό σημείο για να ευθυγραμμιστεί με το κάδρο σου. Οπότε κάποιες βασικές έννοιες της αστρονομίας σίγουρα θα βοηθήσουν όποιον επιδιώξει αυτό το εγχείρημα.
Σχετικά με τον εξοπλισμό, προτείνω να επενδύσει κάποιος αρχικά σε στιβαρό τρίποδο, μία μεταχειρισμένη full frame μηχανή και έναν φωτεινό ευρυγώνιο φακό. Από εκεί και μετά, όσο εκπαιδεύεται μπορεί να αναβαθμίζει τον εξοπλισμό σιγά σιγά. Συγκεκριμένα, εγώ στη δουλειά μου χρησιμοποιώ 3 τροποποιημένες μηχανές (Canon 6D, Canon Ra, Sony A7III) και 3 φωτεινούς φακούς (Sigma 14mm f1.8, Sigma 14mm f1.4, Sigma 28mm f1.4).
— Υπάρχει κάποια περιοχή της γης που θα ήθελες πολύ να επισκεφτείς για να φωτογραφίσεις τον ουρανό της;
Νότιο ημισφαίριο: Χιλή, και συγκεκριμένα την έρημο της Ατακάμα. Το μεγάλο υψόμετρο σε συνδυασμό με το ξηρό κλίμα την καθιστούν έναν από τους ιδανικότερους προορισμούς για αστρονόμους και αστροφωτογράφους.
— Πόσο αλλάζει ο ουρανός με την εποχή; Ποια είναι η καλύτερη εποχή για να φωτογραφίσεις;
Οι αστερισμοί και το γαλαξιακό κέντρο μετατοπίζονται ανάλογα με την εποχή, οπότε ο αστροφωτογράφος πρέπει να επιλέξει ανάλογα. Για παράδειγμα, αν θέλεις να φωτογραφίσεις τον γαλαξία, είναι προτιμότερο να τον κυνηγήσεις από τέλος Μαΐου μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου. Αν θέλεις τον Ωρίωνα, πρέπει να βγεις έξω τους χειμερινούς μήνες. Δεν υπάρχει καλύτερη εποχή. Εξαρτάται πάντα από τον στόχο που έχεις.
— Υπάρχει στην Ελλάδα αστροφωτογραφικός τουρισμός; Προσφέρεται η χώρα μας για να αναπτυχθεί κάτι τέτοιο;
Η χώρα μας είναι αρκετά κατάλληλη για να αναπτυχθεί ο αστροτουρισμός. Πρόσφατα ανακοινώθηκε το πρώτο πάρκο σκοτεινού ουρανού στην Κεφαλονιά, μία παγκόσμια προσπάθεια της οποίας η χώρα μας έγινε μέλος φέτος. Στο δικό μου κομμάτι προσφέρω tours και σεμινάρια αστροφωτογραφίας, στα οποία με τους ενδιαφερόμενους, σαν ομάδα, επισκεπτόμαστε τους καλύτερους προορισμούς για αστροφωτογραφία και απολαμβάνουμε τον νυχτερινό ουρανό.
— Ποια είναι τα σημεία στα οποία θα πήγαινες έναν ξένο για να φωτογραφίσει;
Αν τώρα τοποθετούσα πέντε πινέζες στον χάρτη, θα ήταν στα ακόλουθα σημεία-προορισμούς: Ζαγόρι, Νότια Κρήτη, Ανατολικό Πήλιο, Χελμός, Όλυμπος.
— Υπάρχουν αρκετοί αστροφωτογράφοι στην Ελλάδα; Είναι κάτι διαδεδομένο;
Η αστροφωτογραφία τοπίου είναι αρκετά διαδεδομένη πλέον, ίσως λόγω των social media και του πιο φθηνού εξοπλισμού, πράγμα που βοηθάει οποιονδήποτε να ασχοληθεί εύκολα με το αντικείμενο. Το σημαντικό βέβαια είναι πόσοι από αυτούς θα εξελιχθούν και θα δημιουργήσουν σημαντική δουλειά στον τομέα μας.
— Είναι χόμπι ή ασχολείσαι με την αστροφωτογραφία και επαγγελματικά;
Από το 2018 ασχολούμαι επαγγελματικά με την αστροφωτογραφία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ξεχνάω να δημιουργώ προσωπικά project και ταξίδια που απολαμβάνω ιδιαίτερα.