Από Αθήνα, Βερολίνο κι από εκεί Αβάνα

Από Αθήνα, Βερολίνο κι από εκεί Αβάνα Facebook Twitter
Kυριάκος Xαρίτος
0

1.

Ακατάσχετη Αθήνα. Πολύ δυνατή, παλλόμενη και παθιασμένη, αλλά συγκροτημένα συγκερασμένη η ποιητική σύνθεση Το Επί Ματαίω (εκδ. Κέδρος) του Κυριάκου Χαρίτου (Χαλκίδα, 1977). Λέξεις-σουγιάδες και φράσεις-λεπίδες για τα όσα ταλανίζουν και βρομίζουν το σήμερά μας, τις ώρες, τα δευτερόλεπτά μας. Οργισμένο χιούμορ και μαινόμενη λογική κατακλύζουν τις σελίδες του Χαρίτου, αφού κατέκλυσαν την ψυχή και τον νου του. Ο εκτροχιασμός της τηλοψίας, η καλπάζουσα ρύπανση της αισθητικής και του γούστου, το κουρέλιασμα της ευγένειας από τη βαναυσότητα, ο θυμός για όλα γύρω μας, ένας θυμός που ωστόσο δεν θέλει να αποβεί φονιάς της αβρότητας, ένας θυμός που ωρύεται μεν, αλλά ωρύεται μελωδικά, είναι όλα παρόντα στην ποιητική του Χαρίτου. Διακρίνεις, στην ποιητική αυτή, το παλιό σκηνοθετικό underground βλέμμα του Γιώργου Χρονά απ' τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, στις Λάμπες και στα Μαύρα Τακούνια, φέρ' ειπείν, καθώς και τις ριζωμένες στο αστικό τοπίο επικλήσεις του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου, όπως τις θαυμάσαμε στις θρυλικές Ωδές στον Πρίγκιπα. Η σημερινή Αθήνα, βρομότοπος και όαση, σκουπιδαριό και αληταριό μαζί, καλλιτεχνικό εργαστήρι και αποθήκη υλικού για μέλλουσες χρήσεις και για τωρινούς πειραματισμούς, να ποιο είναι το ποιητικό κέντρο στη σύνθεση Το Επί Ματαίω. Η χθαμαλή, χυδαία αλλά και στίλβουσα και ελπιδοφόρα, πραγματική πραγματικότητα, το καταγώγιο της καταγωγής μας, η κυοφορούσα εκπλήξεις καθημερινότητά μας. Γράφει ο Κυριάκος Χαρίτος: «Βάδισε πλάι μου εν φωτιά και εν γαλήνη / και θα σου δώσω εγώ κυβέρνηση / θα σου δώσω εγώ φονιάδες δορυφορικούς / γραβάτες όπλα μέσα στη μασχάλη / μουσκεύοντας στο μίσος και στο μίσος / Θα σου δώσω μικρόφωνα να μιλάς / Άνθρωπε / Και πόλεις νεκρικές της επαρχίας / να εγκαινιάζεις ντισκοτέκ και ζαχαροπλαστεία».


2.

Βορβορώδες Βερολίνο. «Η μικρότητα των μερών προβάλλει πιο εντυπωσιακή από τον μνημειώδη όγκο του συνόλου. Δεν αντιλαμβάνομαι πια τη μεγάλη χειρονομία του ήρωα της παγκόσμιας σκηνής. Εγώ κάνω τον περίπατό μου», γράφει, ήδη το 1921, ο σπουδαίος Joseph Roth (1894-1939). Επιμένω στο σπουδαίος. Ο πολυγραφότατος αυτός δημιουργός, μια πολυσχιδής προσωπικότητα, ένας διεισδυτικός παρατηρητής των καθημερινών πραγμάτων και των ψυχονοητικών διακυμάνσεων των ανθρώπων μέσα στις ταραχές του Μεσοπολέμου, ανάγεται σε έναν μείζονα ανατόμο της ανθρώπινης ύπαρξης και των κοινωνικοπολιτικών ζυμώσεων. Στα Βερολινέζικα Χρονικά, 1920-1933 (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα) ο Roth τωόντι κάνει τον περίπατό του, αλωνίζει στα σοκάκια και στα βουλεβάρτα, κοιτάζει, αφουγκράζεται, σημειώνει και, με κείμενα σύντομα, των πεντακοσίων και εξακοσίων λέξεων, σαν πολαρόιντ με κόκκο, σαν εσπευσμένες εγγραφές σε φορητό μπομπινόφωνο, αποτυπώνει το κλίμα του Μεσοπολέμου στο Βερολίνο. Περιφρονεί και επικρίνει το τάχατες μεγαλειώδες και φιλόδοξο, μένει, εμμένει, επιμένει στις στιγμές, στο αφανές, σε ό,τι περνάει απαρατήρητο. Ακούσιος προπομπός του Guy Debord, ο Αυστριακός μετρ θα επισημάνει: «Τα σημαντικά και τα λιγότερο σημαντικά και τα ασήμαντα είναι τώρα αυτά που φαίνονται σημαντικά, λιγότερο σημαντικά ή ασήμαντα. Διαβάζουμε την αξία τους στην εικόνα τους και όχι στην ουσία τους». Ο Roth θα επισκεφτεί το Καπηλειό του Άλμπερτ, εκεί όπου συχνάζουν πόρνες και νταβατζήδες, θα περιγράψει το Κουτί των Πούρων, όπου φυλάνε, σαν πολύτιμα τιμαλφή, οι διαρρήκτες τα σύνεργα της διάρρηξης, και θα μας μιλήσει για τα παρατσούκλια τους: το αντικλείδι που λέγεται «καρυδάκι», το λαμάκι που λέγεται «μυτοκάρυδο», το τρυπάνι που λέγεται «σπαστήρι». Ο Roth θα πιει τα ποτήρια του, παρατηρώντας τους πάντες και τα πάντα, στο Ταβερνάκι της Αλητείας, και θα μας κεράσει την απίστευτης ποίησης και ακρίβειας φράση: «Παίζουν χαρτιά. Τα βρόμικα χαρτιά πέφτουν στο τραπέζι σαν μικρά χαστούκια».


3.

Ασύστολη Αβάνα. Όπου Αβάνα είναι η συνεκδοχή της Κούβας. Τα γεγονότα διαδραματίζονται κυρίως στο Ματάνσας αλλά και σε όλη την Κούβα, και στην Ισπανία. Ο μάστορας της σύγχρονης κουβανέζικης πρόζας, ο δυναμικός Pedro Juan Gutiérrez (Ματάνσας, 1950), μας μεταφέρει στην ανάστατη δεκαετία του 1960, τη δεκαετία της εφηβείας, της ανακάλυψης αυτής της φλόγας που είναι η νιότη, τη δεκαετία των πολιτικών και πολιτισμικών κραδασμών. Στο μυθιστόρημα Βρόμικη Σάρκα (μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, εκδ. Μεταίχμιο) πρωταγωνιστούν ακριβώς οι αλλεπάλληλες, γεμάτες ένταση και πάθος, ευαισθησία και σκληρότητα, χορογραφίες της φλεγόμενης νιότης. Δυο φίλοι, ο ασθενικός, υπερευαίσθητος, γυαλάκιας και κολυμβητής στον ωκεανό της μουσικής, ο Φαμπιάν, και ο γειωμένος, χαοτικός, αναρχικός, αντιρρησίας από ένστικτο και προμελέτη, ο Πέδρο Χουάν, σμίγουν και χάνονται και ξαναβρίσκονται μες στα χρόνια, ζούνε απανωτές περιπέτειες, ανακαλύπτουν την τέχνη και τον έρωτα, πάνε κόντρα σε όλους και σε όλα. Ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα μαθητείας, ένα καυτό κουβανέζικο Bildungsroman, που σίγουρα θα το αγαπήσει το ελληνικό αναγνωστικό κοινό.

http://radiobookspotting.blogspot.gr/

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ