Το ασυνήθιστο ρεύμα των νέων αθηναϊκών βιβλιοπωλείων

Το ασυνήθιστο ρεύμα των νέων αθηναϊκών βιβλιοπωλείων Facebook Twitter
0

Ποιος να μου το έλεγε! Να περνάω έξω από ένα καινούργιο κατάστημα και να τρελαίνομαι από τη χαρά μου! Το ίδιο και με τις οικοδομές: προχθές σκότωνα την ώρα μου γιατί είχα φτάσει νωρίτερα σε ένα ραντεβού και ξαφνικά έπεσα πάνω σε ένα μικρό εργοτάξιο, όπου μια χούφτα εργάτες άπλωναν ασβέστη. Παραλίγο να πάω να τους φιλήσω.

Επιστρέφω στα μαγαζιά. Χαίρομαι, γιατί σκέφτομαι ότι από πίσω κρύβεται ίσως ένας άνθρωπος που βάζει τις τελευταίες του οικονομίες και, κυρίως, σκέφτομαι τους νέους υπαλλήλους που θα έχουν επιτέλους μια δουλειά και τη χαρά που θα πάρουν. Εντάξει, τις περισσότερες φορές πρόκειται για σουβλατζίδικα ή «μοντέρνα ψητοπωλεία» ή μοντέρνους φούρνους ή μπαρ. Αλλά και πάλι!

Έχοντας κάνει αυτό τον πρόλογο, φαντάζεστε τι μου συμβαίνει όταν ανακαλύπτω ότι το νέο κατάστημα είναι βιβλιοπωλείο. Το έπαθα πέρσι στην γειτονιά μου, στο Παγκράτι, μόλις άνοιξαν οι Πλειάδες. Ο ενθουσιασμός μου είχε ξεπεράσει τα συνήθη όρια και ο περίγυρός μου άρχισε να υποψιάζεται ότι είμαι συνέταιρος του Άλκη Τεμπονέρα και της γυναίκας του, της συγγραφέως παιδικών βιβλίων Αλεξάνδρας Μπίζη, που είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες. Δυστυχώς, δεν ήμουν, αν και πάντα είχα αυτήν τη ρομαντική φαντασίωση, να έχω ένα cool, ρομαντικό βιβλιοπωλείο σε μια ωραία γειτονιά, με ωραίους γείτονες, και τα βάσανα της ημέρας να είναι οι διαφωνίες μας για τον Ροθ ή τον Μουρακάμι.

Πέρσι οι Πλειάδες, και λίγο πριν εκπνεύσει το 2013 δύο ακόμα ολοκαίνουργια βιβλιοπωλεία ήρθαν να προστεθούν σε αυτό το ασυνήθιστο (λόγω κρίσης) ρεύμα: το ένα, το Επί Λέξει, στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ακαδημίας 32, και το δεύτερο, το Βιβλιοπωλείο-Καφέ Booktalks, στο κέντρο του Παλαιού Φαλήρου, Αγίου Αλεξάνδρου (58) και Αρτέμιδος. Η νέα στέγη της Εστίας στην οδό Δελφών είναι μία ακόμα καλοδεχούμενη προσθήκη, διαφορετικής, όμως, κατηγορίας, καθώς φιλοξενεί αποκλειστικά βιβλία του ιστορικού εκδοτικού οίκου.

Aντίθετα με ό,τι συνέβαινε τα χρόνια της ευημερίας, εδώ έχουμε να κάνουμε με χώρους μεσαίου μεγέθους – ξεχάστε δηλαδή τα βιβλιοπωλεία-υπερπαραγωγές της προ 2010 εποχής. Αν υπάρχει ένα στοιχείο που συνδέει τις τρεις αυτές περιπτώσεις, είναι το στοίχημα της οικειότητας: οι ιδιοκτήτες είναι και οι «υπάλληλοι» των καταστημάτων τους, επενδύουν στην προσωπική επαφή με τον πελάτη, «χτίζονται», δηλαδή, σχέσεις. Έτσι, το παλιότερο αίτημα της μεγάλης προσφοράς τίτλων και της ανωνυμίας φαίνεται να έχει αντικατασταθεί από την ανάγκη για επαφή και τη εξειδίκευση. Δεν είναι τυχαίο ότι τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και πάλι μέσα στην κρίση, είδαμε να εμφανίζονται χώροι ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση: μιλάω για το Free Thinking Zone στην οδό Σκουφά και το Λεξικοπωλείο στην πλατεία Προσκόπων, πάλι στο Παγκράτι. Δεν είναι τυχαίο ότι στους περισσότερους νέους χώρους υπάρχει η δυνατότητα για καφέ και συζήτηση – τα βιβλιοπωλεία γίνονται για τις γειτονιές τους στέκια, σημεία συνάντησης. Όσο για την ταυτότητα, είναι καθαρά βιβλιοφιλική.

Όμως, σε εποχές σαν τη δική μας το «παιχνίδι» θα παιχτεί και στο γήπεδο των τιμών. Κι εδώ τα νέα είναι ενθαρρυντικά ύστερα από προσωπική «έρευνα», αλλά και σύμφωνα με τον Άλκη Τεμπονέρα από τις Πλειάδες, οποίος υποστηρίζει ότι το βιβλιοπωλείο τους ανταγωνίζεται ευθέως τις τιμές του κέντρου. Και ίσως είναι κι αυτός ένας λόγος που η γειτονιά αγκάλιασε το εγχείρημα: «Ναι, η υποδοχή ήταν ιδιαίτερα θερμή, συγκινητική θα έλεγα». Ωστόσο, δεν ήταν καθόλου μια εύκολη απόφαση. «Μας πήρε, νομίζω, τόσο καιρό, όσο χρειαζόταν για να μην αποδυναμώσει ο φόβος την επιθυμία».

Η Μαρία Παπαγεωργίου έχει περάσει μια ζωή στα βιβλία. Μετά το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου της Εστίας στο οποίο εργαζόταν για 22 χρόνια, και έχοντας θητεία 32 χρόνων ως βιβλιοπώλης, δεν της πήρε καθόλου χρόνο να το αποφασίσει. «Και η απόφαση αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τον βιοπορισμό. Είναι μία θέση και στάση ζωής. Πιστεύω ότι η κρίση που διανύουμε είναι πολιτισμική και κατ’ επέκταση οικονομική, με την απόλυτη κυριαρχία του χρήματος. Επίσης, πιστεύω ότι ένα βιβλιοπωλείο πρέπει να λειτουργεί πρώτιστα ως χώρος επικοινωνίας μέσω των βιβλίων, ως κύτταρο πολιτισμού». Το βιβλιοπωλείο της, το Επί λέξει, βρίσκεται στην οδό Ακαδημίας. Όχι από τύχη. «Η οδός Ακαδημίας είναι ένας ιστορικός, κεντρικός δρόμος της πόλης και αυτό το γνωρίζουμε όλοι. Πιστεύουμε ότι ο χώρος –εν προκειμένω ένα βιβλιοπωλείο– καθορίζει την περιοχή και όχι η περιοχή τον χώρο. Αντιδρώντας στον αποκλεισμό και στην γκετοποίηση, επιλέξαμε συνειδητά την οδό Ακαδημίας, πιστεύοντας ότι θα είμαστε το σημείο αναφοράς στην ευρύτερη αυτή περιοχή». Η φιλοδοξία της είναι περισσότερο από σαφής: «Επιδιώκουμε το βιβλιοπωλείο να λειτουργήσει ως χώρος ουσιαστικής επικοινωνίας. Θαρρώ πως έχουμε χάσει πολλά πράγματα, πως έχουμε αποδεχτεί αδιαμαρτύρητα έναν τρόπο ζωής στεγνό και άγονο. Και βέβαια το βιβλίο υπόκειται και διέπεται από τους νόμους της αγοράς, αλλά, παράλληλα, έχει και μια άλλη λειτουργία, αυτή της θέασης της ζωής μέσω του γραπτού λόγου και των ιδεών που αυτός παράγει».

Το Βιβλιοπωλείο-Καφέ Booktalks κρύβει μια πολύ ρομαντική ιστορία, καθώς δημιουργήθηκε από την επιθυμία δύο βιβλιόφιλων μπλόγκερ, του Άγη (http://librofilo.blogspot.gr/) και της Κατερίνας (http://diavazontas.blogspot.gr/), να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα, δηλαδή να ασχοληθούν με τον χώρο του βιβλίου. «Δεν χρειαστήκαμε πολύ χρόνο να το αποφασίσουμε, αλλά καθυστερήσαμε διότι ψάχναμε τον κατάλληλο χώρο, δηλαδή διαφορετικές εισόδους, ώστε να είναι διακριτοί οι δύο χώροι. Από την αρχή συμφωνήσαμε ότι θα ανοίξουμε μια επιχείρηση που θα συνδυάζει τις δύο “απολαύσεις” (όπως τουλάχιστον τις θεωρούμε εμείς), την αγάπη για το καλό βιβλίο και τον καλό καφέ, οπότε δεν ετέθη θέμα για άλλου είδους επιχείρηση». ΟΆγης και η Κατερίνα πιστεύουν ότι θα υπάρχει πάντα ανάγκη για το καλό και ποιοτικό βιβλίο και για έναν χώρο όπου θα μπορεί κάποιος να μιλήσει ήρεμα, να απολαύσει το ρόφημα που επέλεξε σε ένα περιβάλλον που θα αποπνέει «σπιτική» (homey) ατμόσφαιρα χωρίς επιτήδευση. «Αισιοδοξούμε ότι θα προσελκύσουμε ανθρώπους που αισθάνονται άβολα σε ένα βιβλιοπωλείο απρόσωπο ή που δεν θα πάνε να αγοράσουν βιβλίο από το σούπερ μάρκετ, βάζοντάς το στο καλάθι με τα ψώνια της εβδομάδας. Η πολύχρονη αναγνωστική μας εμπειρία, η προσωπική μας ματιά και το γούστο στις επιλογές μας πιστεύουμε ότι θα μας βοηθήσουν να τα καταφέρουμε». Ήρθαν στα νότια προάστια γιατί θεωρούν ότι δεν υπάρχει ανάλογος χώρος στις περιοχές αυτές, ενώ την ίδια στιγμή είναι δύο άνθρωποι που όλη τους τη ζωή μένουν κοντά στη θάλασσα». Το Βooktalks συμπληρώνει στις 5 Φεβρουαρίου δύο μήνες λειτουργίας και τα πρώτα σημάδια είναι ενθαρρυντικά: «Ο κόσμος έχει αγκαλιάσει το εγχείρημά μας και δείχνει εμπιστοσύνη στις επιλογές μας και τις προτάσεις μας».

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ