Βιβλία που γράφτηκαν για τον Κάστρο: από τις ελεγείες στις σκοτεινές σελίδες και τανάπαλιν

Βιβλία που γράφτηκαν για τον Κάστρο: από τις ελεγείες στις σκοτεινές σελίδες και τανάπαλιν Facebook Twitter
Σε όλες αυτές τις 3.614 σελίδες οι αλήθειες εναλλάσσονται με τα ψέματα. Όπως συμβαίνει στην περίπτωση κάθε ανθρώπου που πόνταρε τα πάντα στην εξουσία, που γαντζώθηκε στον μύθο του και στην κατασκευή του μύθου του.
0

 3.614 σελίδες για τον Φιντέλ. Και λίγες είναι. Και όχι πάντα οι καλύτερες. Πολλές παράγραφοι είναι ανοικονόμητες. Θα συναντήσεις πολλές στρεβλώσεις, αναγκαστικά. Αλλού διαφωνείς, αλλού συμφωνείς. Κάποιες στιγμές εκνευρίζεσαι. Άλλες, σκέφτεσαι τις τρέλες της Ιστορίας, τις ταινίες που έχεις δει (στην Αλκυονίδα και στο Studio κυρίως), τις περιδινήσεις των μύθων, τα λόγια και τα χρόνια, τα μυθιστορήματα της εφηβείας. Και τις μουσικές. Κυρίως τις μουσικές. Καθότι, όπως συμβούλευσε σοφά ο πολύς Νόρμαν Μέιλερ τον Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, «Πρόεδρε, καλύτερα να μην τσαμπουκαλεύεσαι μ' έναν λαό που δεν καταλαβαίνεις τη μουσική του». Οι μύθοι είναι οι μουσικές της Ιστορίας. Και οι μύθοι για να φτιαχτούν, να απλωθούν, να γίνουν έως και ακαταμάχητοι, δεν μπορεί παρά να βασίζονται σε αληθινό υλικό. Αλλιώς κρατάνε ελάχιστα, εξαχνώνονται τάχιστα, λες και δεν υπήρξαν ποτέ. Μύθος ο Λέναρντ Κόεν, μύθος και ο Φιντέλ Κάστρο. Κι έτσι, έσπευσα να χωθώ στον λαβύρινθο της βιβλιοθήκης μου και να εντοπίσω πέντε βιβλία για τον Κάστρο, ενώ ματαίως έψαξα για άλλα δύο που έπεσαν θύματα δανεισμού ή μετακόμισης. Ιδίως το ένα, γραμμένο από τον ίδιο τον Κάστρο και με τίτλο «Η ιστορία θα με δικαιώσει» (μτφρ. Ανδρέας Λασκαράτος, εκδ. Αιώρα, 2009), είχε προκαλέσει πολλές γόνιμες συζητήσεις στην παρέα. Κι άλλο ένα, επίσης γραμμένο από τον ίδιο, δεν πρόλαβα καν να το διαβάσω, πήγε τωόντι αδιάβαστο. Πρόκειται για το «Εκείνα τα χρόνια - Μια αυτοβιογραφία» (μτφρ. Κατερίνα Κανελλοπούλου, εκδ. Τόπος, 2008). Βρήκα, πάντως, το βιβλίο του Ιγνάσιο Ραμονέ, «Εκατό ώρες με τον Φιντέλ - Βιογραφία σε δύο φωνές» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκης, 2007), τη δίτομη «Αυτοβιογραφία του Φιντέλ Κάστρο» του Norberto Fuentes (μτφρ. Στέλλα Δούκα & Τιτίνα Σπερελάκη, ο πρώτος τόμος, μτφρ. Στέλλα Δούκα & Δάειρα Ζιούβα & Τιτίνα Σπερελάκη, ο δεύτερος, εκδ. Πατάκη, 2008), το βιογράφημα «Ο άγνωστος Φιντέλ Κάστρο» του Serge Raffy (μτφρ. Ελένη Τσεζερόλε, εκδ. Κριτική, 2004) και το ιστοριογράφημα «Τα παιδιά από το Ντολόρες - Ο Φιντέλ Κάστρο και η γενιά του: από την επανάσταση στην εξορία» του Patrick Symmes (μτφρ. Ελένη Πουλάκου, εκδ. Πάπυρος, 2008).

Βιβλία που γράφτηκαν για τον Κάστρο: από τις ελεγείες στις σκοτεινές σελίδες και τανάπαλιν Facebook Twitter
Norberto Fuentes, Η αυτοβιογραφία του Φιντέλ Κάστρο (δύο τόμοι), Μτφρ.: Στέλλα Δούκα, Τιτίνα Σπερελάκη, Δάειρα Ζιούβα, Εκδόσεις Πατάκη, Σελίδες: 775 & 1.245
Βιβλία που γράφτηκαν για τον Κάστρο: από τις ελεγείες στις σκοτεινές σελίδες και τανάπαλιν Facebook Twitter
Ιγνάσιο Ραμονέ, Εκατό ώρες με τον Φιντέλ - Βιογραφία σε δύο φωνές, Μτφρ.: Τιτίνα Σπερελάκη, Εκδόσεις Πατάκη, Σελίδες: 664

2.

Αλήθειες και Ψέματα. Σε όλες αυτές τις 3.614 σελίδες οι αλήθειες εναλλάσσονται με τα ψέματα. Όπως συμβαίνει στην περίπτωση κάθε ανθρώπου που πόνταρε τα πάντα στην εξουσία, που γαντζώθηκε στον μύθο του και στην κατασκευή του μύθου του. Που φυλακίστηκε και φυλάκισε. Που διώχθηκε και δίωξε. Που θέλησε να παίξει με την Ιστορία και τις διελκυστίνδες της. Πέρα από τις αλήθειες και τα ψέματα, πέρα από τους μύθους και τη γοητεία των μύθων, μέσα από τις σελίδες αυτές διαπιστώνουμε, ξανά, και πάλι, ότι ένα ορισμένο είδος ανθρώπων τείνει να εκλείψει, όπως έχουν ήδη εκλείψει οι λεγόμενες «μεγάλες αφηγήσεις», τα μεγάλα στοιχήματα. Ευτυχώς και καλώς, από πολλές απόψεις. Διότι αυτοί οι άνθρωποι, οι bigger than life, και αυτές οι αφηγήσεις και αυτά τα στοιχήματα οδηγούν στην καταπίεση, στη σύγκρουση, στην εξόντωση του «άλλου», και όχι στη δεξίωσή του, στον αφανισμό του διαφορετικού, του διιστάμενου, του διαφωνούντος, και όχι στη συγκατοίκηση με αυτό. Από την άλλη, η ζωή μοιάζει να γίνεται έτσι πολύ πεζή, να χάνει κάτι από τη διάσταση του οράματος. Ας είναι. Θα συνηθίσουμε, ήδη συνηθίζουμε, να ζούμε μακριά από τις αξιώσεις κάθε μεγαλείου, να είμαστε (δικαίως) καχύποπτοι απέναντι στην όποια πρόκληση και πρόσκληση που έχει να κάνει με ριζικές αλλαγές. Και θα καταφεύγουμε ολοένα και περισσότερο σε ένα είδος ελαφρώς νοσηρής, πάντως ακόμη εμπνευστικής, νοσταλγίας για ό,τι κάποτε υπήρξε έστω και στρεβλά τολμηρό και μεγαλειώδες. Διαβάζουμε στο πόνημα του Serge Raffy ότι ο ποιητής (αρχικά υπερρεαλιστής και κατόπιν σταλινικός) Λουί Αραγκόν χαρακτήρισε τον Κάστρο οπαδό του «αληθοφανούς ψέματος». Για άλλους, ο Κάστρο θα είναι ο «Απόστολος με το αμπέχονο». Για όλους, πέρα από ένας άνθρωπος γαντζωμένος στην εξουσία (που δεν του δόθηκε, που την κέρδισε με τα όπλα και την εξέγερση), θα είναι ένα σύμβολο, ένας θρύλος. Και οι θρύλοι, όσο πιο γοητευτικοί είναι, τόσο πιο πολλούς κινδύνους εμπεριέχουν. Όπως και να 'χει, η εποχή μας, αν μη τι άλλο, μας επιτρέπει να επιλέγουμε αν θα μείνουμε προσκολλημένοι στους μύθους ή εάν θα φροντίζουμε, διαρκώς, να τους ξεφλουδίζουμε και να προτιμάμε τη ζωή απαλλαγμένη από την παρηγορία τους.

3.

Δυο λόγια για τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Γράφτηκαν και θα γραφτούν πολλά για την Κούβα και για τον Κάστρο. Μην ξεχνάμε και τη μεγάλη μυθική σκιά που άπλωσε στην ιστορία της Κούβας και του Κάστρο ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Μην ξεχνάμε ότι πιο πολλές αλήθειες θα συναντήσουμε στα μυθιστορήματα του Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες παρά στις βιογραφίες του Κάστρο. Μην ξεχνάμε την παρουσία του άλλου Ερνέστου, του Χέμινγουεϊ, στην Καραϊβική. «Ως άνθρωπος», λέει ο Κάστρο στον Ιγνάσιο Ραμονέ για τον μεγάλο συγγραφέα, «μου φαινόταν στις συνήθειές του, στις πράξεις του, στις υποθέσεις του, πολύ ανθρώπινος. Πάντα μου άρεσε η λογοτεχνία του. Διάβασα πάνω από μία φορά μερικά από τα μυθιστορήματά του».

 

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ