Από την Μαρία Παππά/ Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Ακριβός
Οι εκδόσεις Κύβος [ή αλλιώς CubeArtEditions] είναι καλλιτεχνικές εκδόσεις και αφορούν κυρίως την τέχνη. Υπάρχουν εδώ και 12 χρόνια περίπου και από πίσω κρύβεται η ζωγράφος Έλενη Σαρόγλου. Είναι πολύ ιδιαίτερες εκδόσεις με μοναδικά βιβλία που μπορείς να πεις ότι είναι συλλεκτικά ή είναι τα ίδια έργα τέχνης. Τελευταία βγάζουν και πρωτότυπα και πραγματικά προσεγμένα ημερολόγια με την υπογραφή του Χρήστου Λάλιου. Όπως λέει και η ίδια η κ. Σαρόγλου σε κάποια στιγμή της συνομιλίας μας όταν μου δείχνει τα βιβλία «Είναι κάτι πολύ απλό για μένα. Είμαι καλλιτέχνης. Είναι κι αυτό μια καλλιτεχνική έκφραση και το ευχαριστιέμαι»
Πότε ξεκινήσατε τις εκδόσεις;
Το 2001. Ήταν μια εποχή που τελείωνα την συνεργασία μου με την γκαλερί Τούντα και ήθελα να ασχοληθώ με τα βιβλία. Ήμουνα άπειρη βέβαια και έπεσα κατευθείαν σε βαθιά νερά.
Τι είναι οι καλλιτεχνικές εκδόσεις;
Οι καλλιτεχνικές εκδόσεις αφορούν καταλόγους εκθέσεων, βιβλία για το έργο καλλιτεχνών, λευκώματα, θεωρητικά κείμενα για την τέχνη, αλλά και artists’ books, μια ιδιαίτερη κατηγορία που ξεφεύγει από την ευρεία έννοια του βιβλίου, αγγίζοντας περισσότερο την έννοια του «έργου».
Τι background έχετε; Έχετε ασχοληθεί με την τέχνη;
Ξεκίνησα από τη Σχολή Βακαλό, το 1965 και μετά σπούδασα ζωγραφική στο Λονδίνο. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ζωγράφισα για χρόνια αλλά δεν έκανα εκθέσεις. Δεν ένιωθα πολύ ασφαλής να εκτεθώ. Το ’88 ξεκίνησα τη συνεργασία μου με την Ιλεάνα Τούντα, στο στήσιμο του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, και παραμείναμε μαζί μέχρι το 2002.
Πώς αποφασίσατε να κάνετε εκδόσεις;
Πάντα με ενδιέφερε το χαρτί, το βιβλίο, που το πιάνεις και το κοιτάς και η αίσθηση που έχει στο χέρι σου συγχρόνως με το περιεχόμενο του. Επειδή στη γκαλερί είχα την επιμέλεια των καταλόγων, δεν ήθελα να είναι απλώς μια καταγραφή κάποιων έργων μετά από μια έκθεση. Ήθελα να δίνουν περισσότερο το πνεύμα και την αίσθηση της δουλειάς του καλλιτέχνη.
Το πρώτο βιβλίο που εκδώσατε ποιο ήταν;
Ήταν η δουλειά ενός φίλου που θα έκανε μια έκθεση και κάτσαμε λιγάκι μαζί και διαλέξαμε τα έργα του. Όμως, πριν καν αρχίσω τις δικές μου εκδόσεις, είχα μια πολύ σημαντική εμπειρία με την αρχειοθέτηση μιας μεγάλης ιδιωτικής συλλογής και την επιμέλεια του καταλόγου της. Η διαδικασία αυτή ήταν που μου έδωσε την ιδέα αλλά και κάποια αυτοπεποίθηση για να ασχοληθώ με τις εκδόσεις.
Τα στέλνετε και στο εξωτερικό;
Ναι. Και μέσω του site μας αλλά και μέσω των ξένων καλλιτεχνών που συνεργαζόμαστε. Τα περισσότερα βιβλία μας είναι μεταφρασμένα, συνήθως δίγλωσσα, και καμιά φορά και τρίγλωσσα.
Αντιμετωπίσατε ποτέ δυσκολίες;
Όταν ξεκίνησα δεν είχα ιδέα τι είναι οι τυπογράφοι, τα χαρτιά, η βιβλιοδεσία, η διανομή, τα βιβλιοπωλεία και πώς σε αντιμετωπίζουν. Όταν έφτασα στα 5-6 βιβλία, πήγα σε έναν μεγάλο διανομέα για την διανομή τους, με συμπάθεια μου είπε ότι δεν είναι βιβλία που μπορεί να πουλήσουν και στο τέλος του χρόνου θα χρειαζόταν να πληρώσει κι από πάνω. Έκτοτε τρέχουμε και κάνουμε την διανομή μόνοι μας, με την συνεργάτιδά μου Κλαίρη Παπασταματίου που είναι και συντηρήτρια έργων τέχνης. Γενικά το ξέρουμε ότι δεν είναι βιβλία που μπορείς να πουλήσεις και να βγάλεις τα έξοδα σου. Λίγα το έχουν κάνει μέχρι στιγμής.
Σε πόσα αντίτυπα βγαίνουν;
Παλιά τύπωνα γύρω στα 1.000 αντίτυπα επειδή έτσι νόμιζα ότι έπρεπε. Τώρα τυπώνουμε 300 με 600. Πολλές φορές και 100 και 50 που είναι αριθμημένα και υπογεγραμμένα από τους καλλιτέχνες.
Πώς επιλέγετε τους καλλιτέχνες;
Συνήθως μας βρίσκουν αυτοί. Σπάνια συμβαίνει το αντίθετο. Και όσο περνάει ο καιρός όλο και περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται και μας προσεγγίζουν.
Τι φιλοσοφία έχετε σαν εκδοτικός;
Οι εκδόσεις στηρίζονται στην στενή και αμοιβαία συνεργασία εκδότη και καλλιτέχνη με σκοπό την ουσιαστική αποτύπωση και μεταφορά του έργου τέχνης σε βιβλίο. Σημαντικό μέρος σε αυτό αποτελεί και ο γραφίστας. Συνεργαζόμαστε με τον Χρήστο Λιάλιο που είναι ένας πολύ ιδιαίτερος γραφίστας. Δίνει και ο ίδιος το δικό του στίγμα. Φιλοσοφία με κεφαλαία δεν υπάρχει. Απλά μου αρέσει και το κάνω με φροντίδα.
Κάποιος καλλιτέχνης που θα θέλατε να συνεργαστείτε;
Δεν ξέρω, δεν μπορώ να σας πω. Πολλές φορές σου προτείνουν μια δουλειά χωρίς να ξέρεις ακριβώς που μπορεί να σε οδηγήσει. Δεν είναι πάντα προκαθορισμένο. Είναι σαν να δημιουργείται εκείνη τη στιγμή το βιβλίο με την συνεργασία και του καλλιτέχνη και του γραφίστα. Βέβαια με αυτόν τον τρόπο, πολλές φορές αργούμε να καταλήξουμε, αλλά αυτό έχει υπάρξει και πολύ θετικό. Έχουμε το χρόνο να το δουλέψουμε στο μυαλό μας και έτσι έχουμε πολύ καλύτερο αποτέλεσμα. Το βιβλίο π.χ. της Λήδας Παπακωνσταντίνου έκανε δυο χρόνια για να βγει αλλά μου άρεσε πάρα πολύ τελικά.
Έχετε κάποιο αγαπημένο;
Έχω αρκετά αγαπημένα. Το «Εννέα» της Μαρίας Κόντη, «Στο Ξενία της Άνδρου» της Λίζης Καλλιγά, τα ημερολόγια που εκδίδουμε κάθε χρόνο ή το πρόσφατο «Το τραγούδι του αηδονιού» της Αθηνάς Ιωάννου. Και μια άλλη αγαπημένη σειρά είναι «Ο Φρόιντ σε διακοπές» της Sharon Kivland, με καλλιτεχνικό, ψυχαναλυτικό και ταξιδιωτικό περιεχόμενο, που τώρα εκδίδουμε τον τέταρτο τόμο. Είναι και άλλα πολλά.
Πόσα βιβλία έχετε εκδώσει μέχρι στιγμής;
Έχουμε βγάλει γύρω στα 40. Κάθε φορά που κάνεις ένα βιβλίο κάτι μαθαίνεις. Λες ότι δεν έπρεπε να το κάνω έτσι, έπρεπε να το κάνω αλλιώς. Ή βρίσκεις λάθη. Πάντα νομίζεις ότι τα έχεις όλα σωστά και σχεδόν ποτέ δεν βγαίνει όπως το θες.
Υπήρχε κάποια στιγμή, όλα αυτά τα χρόνια, που είπατε ότι θα σταματήσετε;
Ναι, πολύ συχνά. Λέω, δεν μπορώ άλλο, θα τα παρατήσω και θα κάθομαι να φτιάχνω κουλουράκια για τα εγγόνια μου. Και μετά συνεχίζω πάλι. Υπάρχει πάντα στη διαδικασία κάτι που μπορεί να πάει στραβά. Ξεκινάς με ένα πολύ ωραίο βιβλίο και στην πορεία περνάς από το τυπογραφείο, τα χαρτιά, τα μελάνια, τις μηχανές, τα μαχαίρια, το δίπλωμα, το δέσιμο, το κόλλημα, το εξώφυλλο, το στέγνωμα. Σε κάτι από όλα αυτά, και να είσαι από πάνω, κάτι μπορεί να πάει στραβά και να καταστραφεί.
Ο κόσμος ενδιαφέρεται για την τέχνη;
Λίγοι, όχι πολλοί. Κυρίως αυτοί που πάνε στις γκαλερί και τις εκθέσεις τέχνης. Που και πάλι δεν ξέρω αν όλοι αυτοί ενδιαφέρονται πραγματικά. Πάντως φέτος, στις διοργανώσεις που συμμετείχαμε, υπήρχε τεράστια ανταπόκριση από τους νέους ηλικίας 20-30 ετών σε σχέση με τους μεγαλύτερους που ήταν πιο διστακτικοί. Ενδιαφέρονται για την τέχνη και δεν έχουν τόσες αναστολές. Πολύ πιο απλοί και ενθουσιώδεις από την δικιά μου γενιά, που ήμασταν πιο βαρύγδουποι σχετικά με το τι είναι τέχνη και πώς θα την αντιμετωπίσουμε.
http://www.cubearteditions.com/
σχόλια