Το 1912, η Edna St. Vincent Millay έλαβε μια επιστολή στην οποία ο συντάκτης του The Lyric Year -μιας ανθολογίας που ήταν το αποτέλεσμα διαγωνισμού ποιημάτων- την ενημέρωνε ότι το ποίημά της Renascence είχε επιλεγεί στα 100 καλύτερα. Της ζήτησε επίσης ένα σύντομο βιογραφικό. Στο γράμμα την αποκαλούσε «Αξιότιμε κύριε», κάτι που σίγουρα είχε να κάνει και με το γεγονός ότι η ποιήτρια συνήθιζε να υπογράφει ως «E. Vincent Millay». Η νεαρή Millay του απάντησε, μεταξύ άλλων: «Ίσως σας εκπλήξει το γεγονός ότι δεν είμαι ούτε αξιότιμος ούτε καν κύριος. Βασικά, είμαι μια επίδοξη δεσποινίς ετών 20». Κατόπιν προσέθεσε: «Ήλπιζα ότι κι εσείς θα με περνούσατε για άντρα, γι’ αυτό απέκρυψα το θηλυκό Edna, αντικαθιστώντας το με το αρχικό E.».
Όσο για το βιογραφικό της, είπε τα εξής:
«Αν ήμουν αναγνωρισμένη συγγραφέας, ίσως σας ενδιέφερε να μάθετε ότι έχω κόκκινα μαλλιά, ύψος γύρω στο 1.62 και ζυγίζω μόλις 45 κιλά· ότι μπορώ να σκαρφαλώσω φράχτες φορώντας παγοπέδιλα, είμαι ανθεκτική στο περπάτημα και φτιάχνω εξαιρετικό φρυγανισμένο ψωμί με λιωμένο τυρί από πάνω. Κι αν ήμουν αναγνωρισμένη συγγραφέας, δεν θα δίσταζα να σας πω… ότι παίζω πιάνο· Grieg πιο εκφραστικά απ’ όσο επιτρέπει η αισθητική, Bach πιο χαρούμενα απ’ όσο επιτρέπει η συνήθεια και rag-time πιο συχνά απ’ όσο επιτρέπεται γενικώς».
Τελικά η Millay κέρδισε την τέταρτη θέση στο διαγωνισμό, χάνοντας έτσι το σημαντικό χρηματικό έπαθλο που δόθηκε στους τρεις πρώτους. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, καθώς αρκετοί ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι της άξιζε η πρωτιά.
Έτσι όμως άρχισε να αναδεικνύεται όλο και περισσότερο μια ποιήτρια που έμελλε, λίγα χρόνια αργότερα, να γίνει πράγματι «αναγνωρισμένη συγγραφέας» και να θεωρείται μέχρι σήμερα μια από τις σπουδαίες φωνές της Αμερικανικής ποίησης. Πνεύμα ανήσυχο και ανατρεπτικό, η Edna St. Vincent Millay εναντιώθηκε στις νόρμες και τα στερεότυπα της εποχής της, τόσο μέσα από την τέχνη της, όσο και μέσω της ακτιβιστικής της δράσης. Το 1923 της απονεμήθηκε το βραβείο Pulitzer για την ποίησή ενώ το 1943 τιμήθηκε με το Robert Frost Medal. Ποιήματά της, όπως το «Σύκο πρώτο», θεωρούνται από τα πλέον αναγνωρίσιμα στην Αμερικανική λογοτεχνία.
Απεβίωσε, σαν σήμερα, στις 19 Οκτωβρίου του 1950, σε ηλικία 58 ετών.
Σύκο πρώτο
Το κερί μου φλέγεται κι από τις δυο μεριές·
Δεν θα βαστήξει όλο το βράδυ·
Μα ω, φίλοι μου καλοί, και αχ, έχθρες παλιές –
Πανέμορφα δαμάζει το σκοτάδι!Σύκο δεύτερο
Άσχημα σπίτια στέκονται σε στέρεο βράχο επάνω:
Θαυμάστε το παλάτι μου που έχτισα στην άμμο!
Πέμπτη
Κι αν σ' αγάπησα Τετάρτη,
Ε, τι σημαίνει αυτό για εσένα;
Πέμπτη στέρεψε η αγάπη –
Έτσι έχουνε τα δεδομένα.Και γιατί παραπονιέσαι
Αδυνατώ ν' αντιληφθώ.
Σ' αγάπησα Τετάρτη, -ναι- για εμένα
Τι σημαίνει αυτό;Στον μη ανέφικτο εκείνον
Πως ξέρω εγώ, αν δεν βρεθώ
Στην Κίνα και στο Κάιρο,
Εάν το εδώ που ευλογώ
Είναι στ' αλήθεια άγιο;Μπορεί το άνθος δίχως λάθος
Κάτω απ' τη μύτη μου να το 'χω·
Πως θα τ' ορίσω αν δεν μυρίσω
Το Καρχηδόνιο το ρόδο;Το νήμα της ακλόνητης αγάπης μου
Να μπλεχτεί ή να φθαρεί δεν θα επιτρέψω
Όσο είμαι εδώ, – μα ω, παιδί μου ακριβό,
Αν ποτέ ταξιδέψω!
Ενήλικας
Γι' αυτό λοιπόν έκανα προσευχές,
Και βούρκωσα, και έβρισα, και κλώτσησα τις σκάλες,
Ώστε τώρα, σαν πιάτο τοποθετημένη,
Απ' τις οκτώμισι να είμαι ξαπλωμένη;
― Από τη συλλογή «Λίγα σύκα απ' τα γαϊδουράγκαθα» που εκδόθηκε το 1920 και κυκλοφόρησε στα Ελληνικά το 2017, από τις εκδόσεις Θράκα, Δίγλωσση έκδοση, Πρόλογος - Μετάφραση: Χαρίλαος Νικολαΐδης, Επίμετρο: Ευαγγελία Κουλιζάκη
Μάγισσα - Σύζυγος
Δεν είναι ροζ ούτε χλωμή,
και ποτέ δεν θα 'ναι όλη δική μου·
σε παραμύθι έμαθε τα χέρια να κινεί,
το στόμα της, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου.Αχρείαστα μακρύ είναι το μαλλί της·
μέρες με ήλιο το θαυμάζω σαν παιδί!
Χρωματισμένες χάντρες η φωνή της,
ή μια σκάλα που στη θάλασσα οδηγεί.Με αγαπάει όσο η φύση της τ' αντέχει,
και υποχωρεί μπροστά στη βούλησή μου·
όμως δεν γίνεται άντρας να την έχει,
και ποτέ δεν θα 'ναι όλη δική μου.
― Από τη συλλογή Renascence and other poems, 1917
Σ' έναν νέο ποιητή
Ο χρόνος δεν μπορεί
να κόψει τα φτερά απ' το πτηνό.
Φτερό και πτηνό ενωμένα
στροβιλίζονται σε πτώση πουπουλένια.Ό,τι κατόρθωσε να αιωρηθεί,
θες ο κορυδαλλός, θέλεις εσύ,
σαν τους άλλους να πεθάνει δεν μπορεί.
― Από τη συλλογή Huntsman, What Quarry?, 1939
[Η ιστορία και τα αποσπάσματα από την αλληλογραφία της Millay που αναφέρονται πιο πάνω αντλούνται από το βιβλίο «Savage Beauty: The Life of Edna St. Vincent Millay» της Nancy Milford (Random House, 2002)]
σχόλια