Ένα φάντασμα στη μηχανή

Ένα φάντασμα στη μηχανή Facebook Twitter
0

Τον τελευταίο καιρό το 'χω ρίξει σε non fiction βιβλία. Χαίρομαι που ανακαλύπτω εκδόσεις καλαίσθητες και αξιόλογες, από Έλληνες και ξένους διανοητές.

Τα βιβλία μού χαράσσουν μονοπάτια: οι αναγνωστικές μου διαδρομές μοιάζουν με βόλτες στην πόλη. Συνειρμικά, πηγαίνω από τη μια γειτονιά στην άλλη κι από τη μια σκέψη στην επόμενη, κι όταν γυρνάω σπίτι ή κλείνω τα βιβλία, συνειδητοποιώ πως έχω κερδίσει τη διαδρομή.

Τη συγκεκριμένη διαδρομή (αναγνωστική), την ξεκίνησα διαβάζοντας τις Σελίδες από το ημερολόγιο ενός μουσικολόγουτου Μάρκου Δραγούμη. Ο συγγραφέας, μουσικολόγος βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά του στη μουσική ζωή του τόπου, μας παραδίδει το ημερολόγιό του. Διαβάζοντάς το, αισθάνθηκα τιμημένος. Ξεπέρασα την ντροπή πως γινόμουν «λαθραναγνώστης». Πήρα μια ιδέα για ένα γνωστικό πεδίο ιδιαίτερο κι εξειδικευμένο, όχι απαγορευτικό στον αμύητο. Μέσα από τις σελίδες, τις λεπτεπίλεπτες μουσικολογικές παρατηρήσεις του Δραγούμη για τις διαδρομές του στη μουσική και τις αδιόρατες σχέσεις μεταξύ των συνθετών, αναβιώνει ο Αιώνας του Ρομαντισμού: αυτή η υπέροχη αισθαντική εποχή της Ευρώπης, όπου όλη η ήπειρος λες κι είναι μια αίθουσα συναυλιών στην οποία διαγωνίζονται συνθέτες και μουσικοί, με αντικείμενο το μουσικό έργο που να εκφράζει τις ελπίδες και τις φοβίες της εποχής και μοναδικό έπαθλο την υστεροφημία τους. Κι αν συγκράτησα κάτι σε μουσικό επίπεδο, εγώ ο άσχετος (:))...), ήταν ότι πρέπει να ψαχτώ πέραν των αγαπημένων μου Dvorak και Mahler και να ακούσω οπωσδήποτεRaff.

Μετά, έπεσε στα χέρια μου το δίτομο έργο τουΑλέξανδρου Σταυρόπουλου: Η Ζωή σ' επίπεδο μορίων, βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών. Ο συγγραφέας, καταξιωμένος ερευνητής στη βιοτεχνολογία, θέτει το μεγαλεπήβολο στόχο να συνοψίσει σ' αυτό το έργο την επιστημονική του γνώση και να εκφράσει την υπαρξιακή του αγωνία για το μέλλον του ανθρώπου. Τον εκπληρώνει, όχι μόνον επειδή οι σελίδες του διαπνέονται από έναν γνήσιο ανθρωπισμό ως συγγραφικό κίνητρο, αλλά κυρίως διότι έχει δυνατό αφηγηματικό ταλέντο και σπάνια ικανότητα απλούστευσης και γενίκευσης. Ακολουθώντας το πλατωνικό πρότυπο, στήνει σε μυθιστορηματική ατμόσφαιρα τη συζήτηση ανάμεσα σε έναν φιλόλογο, έναν γιατρό, έναν φυσικό, έναν μοριακό βιολόγο και δυο φοιτητές. Μέσα από την ανταλλαγή επιχειρημάτων και την παράθεση γνώσεων (προσιτών στον ανειδίκευτο), επιχειρείται ν' απαντηθούν τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα που απασχολούν όποιον αγωνιά για τον αιώνα που έρχεται.

Διαβάζοντας, μου γεννήθηκε ένα ερώτημα «ιστορικής φύσεως»: άξιζε τον κόπο η βιομηχανική επανάσταση, όλη αυτή η φρενήρης πορεία που μας φέρνει αντιμέτωπους σήμερα με τεράστια περιβαλλοντικά και κοινωνικά αδιέξοδα;

Δεν πρόλαβα να το θέσω: πέφτει στα χέρια μου ένα κλασικό έργο, το πρώτο του σημαντικού οικονομολόγου Thomas Southcliffe Ashtonπου μεταφράζεται στα ελληνικά από τις εκδόσεις Τόπος. Στη Βιομηχανική Επανάσταση, διαχρονικό βιβλίο του Άστον που επανεκδίδεται αδιάλειπτα στις αγγλοσαξονικές χώρες από το 1948 που πρωτοβγήκε, διατυπώνεται πειστικά και με πραγματολογική στήριξη το επιχείρημα ότι η βιομηχανική επανάσταση αποτέλεσε μια σύνθετη ιστορική νομοτέλεια, που βελτίωσε δραματικά τις συνθήκες ζωής και το υλικό και πνευματικό επίπεδο των ανθρώπων (έστω, των Βρετανών).

Κλείνοντας τα βιβλία, ξαναρχίζω τις αθηναϊκές μου βόλτες, κυριευμένος από ουτοπισμό. Οραματίζομαι μια νέα μετα-βιομηχανική επανάσταση, οικολογική και hi-tech, που θα απαντήσει (σωστά αυτήν τη φορά) στα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα και θα γεννήσει μια καινούργια ευαισθησία. Και γιατί όχι; Έναν νεο-ρομαντισμό απελευθερωμένο από ενοχική μελαγχολία...

ΜΑΡΚΟΣ Φ. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ
ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΟΥ. ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ.
Εκδόσεις Γκόνη

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
Η ΖΩΗ Σ' ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΟΡΙΩΝ. ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ.
(ΔΙΤΟΜΟ ΕΡΓΟ)

Ίδρυμα Ευγενιδίου

Τ.Σ. ΑΣΤΟΝ
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (1760-1830)
Εκδόσεις Τόπος

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ