Γιατί αγαπάμε τα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά

Γιώργος Τζιρτζιλάκης Facebook Twitter
Γιώργος Τζιρτζιλάκης
0

1.

Εγκώμιο. Οι παίκτες/ρέκτες της γενιάς μου μεγάλωσαν με περιοδικά και, οι πιο θαρραλέοι και ημίτρελοι, έστησαν περιοδικά. Άλλοτε κραταιά και μακρόβια, άλλοτε εφήμερα. Και τα δεύτερα ήσαν ενίοτε τα πιο γοητευτικά. Μεγαλώσαμε με περιοδικά ανθρώπων που ήσαν πέντε, το πολύ δέκα χρόνια μεγαλύτεροί μας, τους σεβόμασταν και τους ζηλεύαμε ταυτοχρόνως, θέλαμε να τους ξεπεράσουμε, τσακιστήκαμε να τους γνωρίσουμε, γίναμε φίλοι, δεν ξεπεράσαμε τίποτα εν τέλει, τους μοιάσαμε. Στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα, στη λογοτεχνία δέσποζε το «Τραμ» και μετά ήρθαν η «Λέξη» και το «Δέντρο». Παράλληλα, το «Αντί», ο «Πολίτης», το «Ιδεοδρόμιο», η «Χιονάτη», η «Ανοιχτή Πόλη», η «Τρύπα», το «Περιοδικό», η «Οδός Πανός», ένας ωραίος τρελός χαμός, μια γιορτή των λέξεων και των εικόνων. Η κινητικότητα γύρω από τη Σόλωνος ήταν μεθυστική. Σε μικρά καφενεία και ουζερί, σε αυτοσχέδια μπαρ που δεν ήξερες πότε και εάν θα ανοίξουν πάλι την επόμενη μέρα, σε ταβέρνες που έμειναν ακόμη ζωντανές, συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν χιλιάδες σελίδες περιοδικών. Μεγάλοι μάστορες του λόγου και της γραφής πέρασαν ατελείωτες ώρες γράφοντας για μικρά ηρωικά περιοδικά – πρόχειρα ας θυμηθούμε τον αείμνηστο Κωστή Παπαγιώργη, τον Ευγένιο Αρανίτση, τον Γιώργο Τζιρτζιλάκη, ακόμα και τον νυν υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, που διέπρεψε γράφοντας σπινταρισμένα και ροκάδικα στη «Βαβέλ», αλλά και στο «Σύμπτωμα», ένα εκπληκτικό περιοδικό φοιτητών της Οδοντιατρικής!


2.

Δύο εκδοχές / Εντευκτήριο. Το σύνθημα του Μάη, «Κάτω το εξαήμερο, ζήτω το εφήμερο», συνοψίζει τη φιλοσοφία πολλών περιοδικών. Κείμενα, ποιήματα, μεταφράσεις, σχόλια, σκίτσα, μίνι συνεντεύξεις, θραύσματα από μεγαλόπνοα λογοτεχνικά εγχειρήματα που ίσως δεν ολοκληρωθούν ποτέ, πειράματα και παραλλαγές στο ίδιο θέμα, να η ύλη των περιοδικών. Που πάντα την ενορχηστρώνουν ένα διαβολεμένο κέφι κι ένα ακάματο πείσμα. Το «Εντευκτήριο», του Γιώργου Κορδομενίδη, φτάνει στο τεύχος 106, με πλούσια ύλη, με σελίδες για τον ποιητή Χριστόφορο Λιοντάκη, με ένα πολύτιμο CD όπου ο Γιώργος Ιωάννου διαβάζει κείμενά του, ένας φόρος τιμής για τις τρεις δεκαετίες από την εκδημία του. Στο τεύχος θα βρούμε το πεζογράφημα «Άνδρας που πέφτει» του Νικόλα Σεβαστάκη, ποίηση του Γιάννη Υφαντή, ένα πόνημα του Παντελή Μπουκάλα για τα μεταφραστικά επιτεύγματα του δασκάλου όλων μας, του Δημήτρη Μαρωνίτη, και την απίθανη διπλή εκδοχή του ποιήματος «Quelques Verbes Français» από τον μετρ Αχιλλέα Κυριακίδη και την ποιήτρια του pop punk γόου, τη Γλυκερία Μπασδέκη.


3.

Μέλλον / Φρέαρ. Με εκλεκτούς συνεργάτες και ευγενέστατο μαέστρο φτάνει το «Φρέαρ» στο δέκατο τεύχος του. Ο Δημήτρης Αγγελής φροντίζει να είναι η ύλη λίαν ενδιαφέρουσα και να καλύπτει ευρύ φάσμα. Ξεχωρίζει η εκτενής συνομιλία του Διονύση Σκληρή με τον ποιητή Άδωνι. «Το μέλλον καθαυτό», διατείνεται δυναμικά ο Άδωνις, «δεν είναι τίποτα, το μέλλον είναι η δική σας δημιουργικότητα. Είναι ο άνθρωπος που δημιουργεί το μέλλον. Δεν υπάρχει κανένα μέλλον που να έρχεται και να σας λέει: "Καλημέρα, κύριε!". Όχι, το μέλλον είστε εσείς, η δημιουργικότητά σας». Πιο κάτω, απολαμβάνουμε το πεζογράφημα Μάρμαρα στη μέση, απόσπασμα από το νέο μυθιστόρημα του παλαίμαχου Δημήτρη Νόλλα, το οποίο αναμένεται από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχουμε και τριάντα χορταστικές σελίδες αφιερωμένες στον T.S. Eliot, αλλά και συνεργασίες από τον Σωτήρη Δημητρίου, τον Γιάννη Κιουρτσάκη, τον Βασίλη Κουγέα και άλλους διαλεχτούς διάκονους της τέχνης του λόγου.


4.

Σαλάμοφ / Νέα Ευθύνη. Ο αυτόπτης μάρτυρας του ζόφου. Έτσι χαρακτηρίζει, ορθά, τον Βαρλάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ ο μεταφραστής Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης. Στο τεύχος 27 της «Νέας Ευθύνης», που διευθύνει επιδέξια ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος, διαβάζουμε ποιήματα του Σαλάμοφ. «Πόσο πρωτόγονο είναι / Το απλό σας εργαλείο / Μια χούφτα χαρτιά για δέκα δεκάρες,/ Ένα μολύβι βιαστικό / Αυτά είναι όλα όσα οι άνθρωποι χρειάζονται,/ για να χτίσουν οποιονδήποτε / Πύργο, αληθινά ιπτάμενο,/ Πάνω από την ανθρώπινη μοίρα./ Όλα όσα δόθηκαν στον Δάντη / Για να χτίσει εκείνες τις πύλες / Που οδηγούν στη χοάνη του Άδη / Που στηρίζεται στον πάγο». Διαβάζουμε επίσης τρία διηγήματα του Μάνου Στεφανίδη, σελίδες για τον Νίκο Λάζαρη, δύο πονήματα για τον ακέραιο κυρ-Αλέξανδρο, τον Άγιο της Λογοτεχνίας μας, τον Παπαδιαμάντη, που τα υπογράφουν ο Σάββας Παύλου και ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, αλλά και ένα συγκινητικότατο σχόλιο του πατρός Ανανία Κουστένη για τον συγγραφέα της Φόνισσας. «Είναι ένα θαύμα ο κυρ-Αλέξανδρος» μελωδεί ο πατήρ Ανανίας. «Θαύμα η γλώσσα του, θαύμα οι ιδέες του, δηλαδή Χριστοκεντρικές ιδέες και υπερεθνικές ιδέες, που είναι πάλι Χριστοκεντρικές, θαύμα τα πάντα. Κι όταν διαβάζει κανείς τον κυρ-Αλέξανδρο, μαγεύεται, ημερεύει».

radiobookspotting.blogspot.gr

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λουίς Μπουνιουέλ: Οι κόντρες με τον Νταλί, η αγάπη για τον Λόρκα, η λατρεία για το σινεμά

Βιβλίο / Λουίς Μπουνιουέλ: Οι κόντρες με τον Νταλί, η αγάπη για τον Λόρκα, η λατρεία για το σινεμά

Οι συμπάθειες και οι αντιπάθειες, ο ερωτικός πόθος που διαπερνούσε κάθε του κίνηση, μια ζωή συνώνυμη με τις μεγάλες αλλαγές του 20ού αιώνα και μια συνταγή για σωστό ντράι Μαρτίνι αποτυπώνονται στην αξεπέραστη αυτοβιογραφία του Λουίς Μπουνιούελ, «Η τελευταία μου πνοή», που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Στην Εκκλησία είναι ευπρόσδεκτοι και οι διαζευγμένοι και οι ομοφυλόφιλοι και τα τρανς άτομα»

Βιβλίο / «Στην Εκκλησία είναι ευπρόσδεκτοι και οι διαζευγμένοι και οι ομοφυλόφιλοι και τα τρανς άτομα»

Στην αυτοβιογραφία του ο Πάπας Φραγκίσκος αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια, στους πειρασμούς, στον Αλέξη Τσίπρα, στο ποδόσφαιρο αλλά και στις ταινίες και τα βιβλία που τον καθόρισαν. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Yellowface»: «Κλέφτες» συγγραφείς, τα άπλυτα της εκδοτικής βιομηχανίας και τα προσωπεία στον δρόμο προς τη δόξα

Βιβλίο / Ένα μυθιστόρημα για τα «άπλυτα» και τα μυστικά της εκδοτικής βιομηχανίας

Το «Yellowface» της Ρεμπέκα Κουάνγκ είναι μια καυστική σάτιρα της εποχής μας που, πέρα από τα κακώς κείμενα στην εκδοτική βιομηχανία, σχολιάζει και ασκεί κριτική και σε άλλες όψεις της σύγχρονης ζωής, όπως η cancel culture, οι υπερβολές της πολιτικής ορθότητας, το hate speech στο ίντερνετ, η δολοφονία χαρακτήρων, το πώς κατασκευάζονται και προωθούνται συγκεκριμένα αφηγήματα και φαλκιδεύεται η αλήθεια.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Όταν τα «υποψιασμένα κορμιά» κυριαρχούσαν στους ομοφυλόφιλους έρωτες 

Βιβλίο / Όταν τα «υποψιασμένα κορμιά» κυριαρχούσαν στους ομοφυλόφιλους έρωτες 

Η κυκλοφορία του βιβλίου-ντοκουμέντου «Ανδρικές ομοερωτικές σχέσεις στη μεταπολεμική Ελλάδα» πυροδότησε μια συζήτηση με τον Κώστα Γιαννακόπουλο για έναν «αλλιώτικο» έρωτα, που παρέμενε ισχυρός ακόμα και σε καιρούς όπου κανείς δεν τολμούσε να προφέρει το όνομά του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι ήταν στ' αλήθεια οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες;

Βιβλίο / Ποιοι ήταν στ' αλήθεια οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες;

Η πανεπιστημιακός και «celebrity historian» Μαίρη Μπίαρντ αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, αποκαλύπτοντας άγνωστες λεπτομέρειες – όπως ότι ο Νέρωνας, που έχει μείνει στην ιστορία ως πυρομανής και μεγαλομανής, ήταν επίσης ριζοσπάστης φιλότεχνος.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάτρικ Λι Φέρμορ «Η εποχή της δωρεάς»

Το πίσω ράφι / Το «χωριατόπουλο χωρίς χαλινάρι» που εξελίχθηκε σε ρομαντικό ταξιδιωτικό συγγραφέα

Ο Πάτρικ Λι Φέρμορ και το συναρπαστικό χρονικό της νεανικής του περιπλάνησης στην Ευρώπη, πριν αρχίσει να ακούει στο όνομα «Μιχάλης» στην Κρήτη και «Παντελής» στη Μάνη, προτού γίνει ο «ξένος» που διαφήμισε την Ελλάδα όσο ελάχιστοι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
H «Διεθνής» της Alt-right, τα γνωρίσματα, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα  

Βιβλίο / H «Διεθνής» της Alt-right, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα  

Οι διαστάσεις του αντιεμβολιαστικού αντι-κινήματος, η πολιτικοποίηση της θρησκείας, ο ακροδεξιός κυβερνοχώρος, οι αντιδράσεις απέναντι στη λεγόμενη woke ατζέντα: Μια επίκαιρη συζήτηση με τους συγγραφείς του βιβλίου «Η Εναλλακτική Δεξιά στην Ελλάδα».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Δεν μπορεί να μην υπήρχαν queer επαναστάτες ή αγωνιστές. Πού είναι αυτές οι ιστορίες;»

Βιβλίο / «Δεν μπορεί να μην υπήρχαν queer επαναστάτες ή αγωνιστές. Πού είναι αυτές οι ιστορίες;»

Το βιβλίο της «Εκείνοι που δεν έφυγαν» μπήκε στις λίστες με τα καλύτερα του 2024. Η Αταλάντη Ευριπίδου έγραψε εφτά ιστορίες-χρονικά ανθρώπων στο περιθώριο της Ιστορίας, queer ατόμων, γυναικών και εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, σε μια συλλογή που συνδυάζει τη μαγεία του παραμυθιού και τη λαϊκή παράδοση με τη σύγχρονη ματιά για τον κόσμο.
M. HULOT
Η Σαντορίνη σε βιβλία

Βιβλίο / Η Σαντορίνη των ποιητών, των φωτογράφων, των περιηγητών

Το φημισμένο νησί των Κυκλάδων ανέκαθεν κέντριζε τη συγγραφική φαντασία και κινητοποιούσε την επιστημονική έρευνα με πολλαπλούς τρόπους. Μια συλλογή από τις πιο σημαντικές εκδόσεις για τη Σαντορίνη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Χρήστος Τσιόλκας: «Μπαρακούντα»

Το Πίσω Ράφι / Πώς αναμετριέται κανείς με την αποτυχία και την ντροπή που τον τυλίγει πατόκορφα;

Ο Χρήστος Τσιόλκας, ο συγγραφέας που μεσουράνησε με το «Χαστούκι» δεν σταμάτησε να μας δίνει λογοτεχνία για τα καυτά θέματα της εποχής μας. Και το «Μπαρακούντα» δεν αποτελεί εξαίρεση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η όχι και τόσο ξαφνική μανία με τον Έρμαν Έσε 

Βιβλίο / Η όχι και τόσο ξαφνική μανία με τον Έρμαν Έσε 

Το έργο του Έρμαν Έσε, είτε ως λαμπρού εκφραστή της κεντροευρωπαϊκής παράδοσης, είτε ως σύγχρονου μελετητή της ενδοσκόπησης, αποδεικνύεται πολύ πιο επίκαιρο και επιδραστικό από οποιοδήποτε life coaching, δεσπόζοντας ακόμα στις κορυφές των παγκόσμιων μπεστ σέλερ. Οι εκδόσεις Διόπτρα επανεκδίδουν τα πιο γνωστά βιβλία του με μοντέρνα εξώφυλλα και νέες μεταφράσεις. 
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ο συγγραφέας του Fight Club πιστεύει ότι οι σέκτες και οι αιρέσεις είναι πια εκτός ελέγχου

Βιβλίο / Ο συγγραφέας του Fight Club πιστεύει ότι οι σέκτες και οι αιρέσεις είναι πια εκτός ελέγχου

«Ένα πράγμα μας σώζει», λέει ο Τσακ Πάλανιουκ για τον Ίλον Μασκ στη συνέντευξή του στον Telegraph. «Συνήθως, τέτοια άτομα είτε αποτυγχάνουν οικτρά είτε χάνουν την προσοχή μας».
THE LIFO TEAM
Μπιλ Γκέιτς: «Αν μεγάλωνα σήμερα, θα είχα διαγνωστεί στο φάσμα του αυτισμού»

Tech & Science / Μπιλ Γκέιτς: «Αν μεγάλωνα σήμερα, θα είχα διαγνωστεί στο φάσμα του αυτισμού»

Ο πρώτος τόμος των απομνημονευμάτων του μεγιστάνα της τεχνολογίας που μόλις κυκλοφόρησε φανερώνει πως γεννήθηκε στο σωστό μέρος, την κατάλληλη στιγμή, και φτάνει μέχρι την ίδρυση της Microsoft το 1975.
THE LIFO TEAM