Ποιος είναι ο ιδανικός αναγνώστης;
Πώς ορίζεται ο ιδανικός αναγνώστης, όταν όλοι γνωρίζουμε ότι εισβάλλουμε στις σελίδες των βιβλίων, παρέα με τους καθρέφτες μας; Εμάς ψάχνουμε να ταυτοποιήσουμε ή έστω να τακτοποιήσουμε. (Αυτό που έχουμε ζήσει κάποτε. Ή δεν έχουμε ζήσει.) Ενώ, απ' την άλλη, λαχταράμε διακαώς να πιστέψουμε ξανά στις λέξεις. Σε κάτι που είναι απέναντί μας, καινούργιο και άγνωστο· πρωτοφανέρωτο. Χωρίς το απείκασμα - δοξασίες, προσδοκίες, γνώμες, απόψεις εκ προοιμίου γνωστές. Δύσκολα πράγματα, σαν να λέμε.
Τι κάνετε τα βιβλία που δεν σας αρέσουν;
Κάτω από ένα είδος ψυχικού εξαναγκασμού θα τελειώσω ό,τι ξεκινήσω. Με τα χρόνια, πάντως, ολοένα και λιγότερο. Χάνονται οι αντοχές μου, αν και επιμένει το «φιλοπερίεργο της Πανδώρας».
Έχετε μια ιεροτελεστία όταν γράφετε;
Νύχτα. Ησυχία. Εγώ και η φωτεινή οθόνη, εν σιωπή. Αν και όταν κλειστώ ερμητικά μες στην ιστορία μου, γράφω οπουδήποτε, και με όποιους και αν κινούνται γύρω μου.
Πίνετε ή τρώτε όταν γράφετε;
Πριν ξεκινήσω, στρώνω τραπέζι με αγαπημένους συγγραφείς. Γεύομαι, τσιμπολογάω ή καταβροχθίζω λέξεις άλλων βιβλίων μαζί με τις σημειώσεις μου.
Ποια είναι η αγαπημένη σας λέξη;
«Προσοχή. Λέξεις!». Ό,τι γράφεται, ξεστομίζεται ή ακόμη και αυτός ο ανείπωτος λόγος αιώνια θα κυκλοφορούν στο διάστημα -σαν δορυφόροι γύρω μας- και θα μας δείχνουν. «Προσοχή. Λέξεις!».
Υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε στο τελευταίο σας βιβλίο;
Όταν τα συναισθήματά μου πρέπει να μπουν στη λογική του παρελθόντος -του τετελεσμένου χρόνου- τότε γίνονται τα πλοκάμια ενός τεράστιου χταποδιού που όλο με σφίγγει, με σφίγγει, με σφίγγει, βοήθεια...
Πώς προκύπτουν τα ονόματα των ηρώων σας;
Τα ονόματα με παιδεύουν. Είναι από μόνα τους ένας θησαυρός, που δεν πρέπει να σπαταληθεί. Θέλω να θαμπώνουν τα μάτια κάτω από το φως του καλοκαιριού. Φως - σκιά - φως. Ένα τέτοιο παιχνίδι.
Ποιες είναι οι λογοτεχνικές επιρροές σας;
Παπαδιαμάντης, Τζόις.
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα ήσασταν;
Ό,τι θα έστελνε ο Ουρανός. (Έτσι, μου έχει στείλει και άλλον έρωτα: το χορό.)
Τι θα αλλάζατε στον τρόπο γραφής σας;
Άδηλες, κρυμμένες οι αλλαγές στα μάτια μου. Άλλοι θα πουν και θα μαρτυρήσουν.
Τι θα αλλάζατε στον εαυτό σας;
Ό,τι επιδέχεται βελτίωση, μετά πολλών κόπων και βασάνων - σίγουρα! (Έτι και έτι τα γόνατα κλίνοντες.)
Πώς χαλαρώνετε;
Χώνομαι στα ηλεκτρονικά λεξικά που διαθέτω. Από λέξη σε λέξη ξεκινάω μέρα και τελειώνω νύχτα. Χαίρομαι με αυτό το παιχνίδι. Το αισθάνομαι μέσα μου να γεμίζει ρωγμές δυσνόητες, ενώ ταυτόχρονα νιώθω τη μεγάλη και μοναδική αξία της λέξης στο χρόνο, από την αρχή του ανθρώπου έως σήμερα.
Με ποιον θα θέλατε να παγιδευτείτε σε ένα ασανσέρ;
Με μένα, δεν είναι αρκετό; (Γιατί πολύ έχω χαθεί στη βοή της πόλης.)
Ποιο βιβλίο θα θέλατε να διαβάσετε;
Finnegans Wake του Τζόις. Αλλά πώς να χαρώ τις γεύσεις -τις συνθέσεις και αποχρώσεις ποικίλων γεύσεων- σε μία γλώσσα που δεν είναι μητρική μου;
Πώς προέκυψε η ιδέα του τελευταίου σας βιβλίου;
Εισέβαλε με εικόνες, μυρωδιές, γεύσεις, ένα γέλιο... και άλλα γέλια... Ένα τραγούδι... Κάποιους λυγμούς... θυμούς... Μ' αυτά και μ' αυτά.
σχόλια