Ο κομμουνιστής Καραγάτσης

ΕΠΕΞ Ο κομμουνιστής Καραγάτσης Facebook Twitter
Απ’ όλους τους συγγραφείς αυτής της γενιάς, ο Καραγάτσης ίσως είναι ο κατεξοχήν long seller. Και όχι μόνο γιατί τα βιβλία του τα διαβάζουν οι ήρωες των τηλεοπτικών σειρών του Χριστόφορου Παπακαλιάτη.
0

• ΜΗΠΩΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ, τελικά, τόσο συμπαγής η αστική ιδεολογία της γενιάς του ’30; Ο Καραγάτσης, ας πούμε, λίγο πριν εκδώσει το μυθιστόρημά του Συνταγματάρχης Λιάπκιν, το 1933, σε ηλικία 25 ετών, δηλώνει ότι είχε προσχωρήσει στις ιδέες της Γ’ Διεθνούς και ότι ο Λιάπκιν είναι ένα μυθιστόρημα «καθαρά κομμουνιστικό». Πού τα δηλώνει; Στην αλληλογραφία του με τους φίλους του και συμφοιτητές του, τον Γιώργο Ρωμανό, κατοπινό γνωστό δικηγόρο της «Καθημερινής» και της Ελένης Βλάχου, και τον Νίκο Καλαμάρη, κατοπινό ποιητή, δοκιμιογράφο και συλλέκτη, γνωστότερο ως Νικόλαο Κάλας.

Η αλληλογραφία αυτή εκδίδεται τώρα από την ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Χριστίνα Ντουνιά στο βιβλίο της «Ο αγαπών σε, Μίτιας» - Γράμματα και ημερολόγια, 1928-1933 που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα από το Βιβλιοπωλείον της Εστίας και αλλάζει εντελώς την εικόνα και κυρίως τις παγιωμένες θέσεις μας για την ιδεολογία μιας γενιάς αλλά και για την ρευστότητα ιδεών, αισθημάτων και απόψεων μέσα στην οποία έζησαν οι συγγραφείς και οι ποιητές αυτής της εποχής.

Ο Καραγάτσης χαρακτήριζε το μυθιστόρημά του «κομμουνιστικό» περισσότερο λόγω της ρεαλιστικής αφήγησης.

Ο μυθιστορηματικός ήρωας Λιάπκιν ήταν, όπως ξέρουμε, ένας αξιωματικός του Λευκού Στρατού που κατέφυγε στη Θεσσαλία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Ο Καραγάτσης χαρακτήριζε το μυθιστόρημά του «κομμουνιστικό» περισσότερο λόγω της ρεαλιστικής αφήγησης. Παρατηρώντας, όμως, την αναστάτωση του αγροτικού κόσμου στον Θεσσαλικό Κάμπο, ονειρευόταν την «επανάσταση», όπως πληροφορούσε τον Κάλας.

cover
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μ. Καραγάτσης, «Ο αγαπών σε, Μίτιας» – Γράμματα και ημερολόγια, 1928-1933, Εκδόσεις Εστία

• Από την περίφημη φωτογραφία όπου μνημειοποιείται η γενιά του ’30 και η οποία τραβήχτηκε στο διαμέρισμα του Γιώργου Θεοτοκά τον Μάρτιο του 1963 ο Καραγάτσης απουσιάζει. Είχε ήδη πεθάνει. Αλλά η απουσία του, για βιολογικούς λόγους, μπορεί σήμερα να διαβαστεί συμβολικά. Η χρήση του αδιευκρίνιστου ακόμη όρου «γενιά του ’30» είναι προβληματική, και το δείχνει το νέο βιβλίο της Χριστίνας Ντουνιά. Πάντως, απ’ όλους τους συγγραφείς αυτής της γενιάς, ο Καραγάτσης ίσως είναι ο κατεξοχήν long seller. Και όχι μόνο γιατί τα βιβλία του τα διαβάζουν οι ήρωες των τηλεοπτικών σειρών του Χριστόφορου Παπακαλιάτη.

Εξακολουθεί να αρέσει στις νεότερες γενιές. Μου έκανε τεράστια εντύπωση το κείμενο του Κώστα Σπαθαράκη, εκδότη του εκδοτικού οίκου Αντίποδες και μεταφραστή, στο πρώτο τεύχος του περιοδικού «Βλάβη». Μας λέει ότι όσο κι αν αποδομείς τον Καραγάτση, όσο κι αν θεωρείς την πεζογραφία του κάτι σαν Άρλεκιν, δεν μπορείς να ξεφύγεις από αυτήν. Διαβάζοντάς τον «εγκλωβίζεσαι σε έναν κόσμο που είναι συγχρόνως εξοργιστικά οικείος και θεματικά δυσάρεστος, και από τον οποίο μοιάζει να μην υπάρχει καμία διαφυγή».

Ο κομμουνιστής Καραγάτσης Facebook Twitter
Από την περίφημη φωτογραφία όπου μνημειοποιείται η γενιά του ’30 και η οποία τραβήχτηκε στο διαμέρισμα του Γιώργου Θεοτοκά τον Μάρτιο του 1963 ο Καραγάτσης απουσιάζει. Είχε ήδη πεθάνει.

• Οι Αντίποδες είναι ένας εκδοτικός οίκος που δημιουργήθηκε μέσα στην κρίση και που μαζί με δυο-τρεις άλλους οίκους, όπως, για παράδειγμα, η Loggia και το Δώμα, δημιουργούν μια δυναμική νέα εκδοτική σκηνή. Η σκηνή αυτή συμπληρώνεται από βιβλιοπωλεία, που κι αυτά δημιουργήθηκαν μέσα στην κρίση ή στα απόνερά της, λειτουργούν κυρίως στις συνοικίες της Αθήνας και ανανεώνουν το βιβλιοφιλικό και αναγνωστικό φαινόμενο. Γενικά, αλλάζει το παράδειγμα του βιβλιοπωλείου, με κύρια χαρακτηριστικά την παρακμή των μεγάλων αλυσίδων και την επιστροφή στο φυσικό, ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο που διατηρεί ταυτόχρονα και e-shop.

Αυτό το νέου τύπου προφίλ δίνει η Τίνα Μαλακατέ του βιβλιοπωλείου Booktalks του Παλαιού Φαλήρου. Άνοιξαν μέσα στην κρίση και μεγεθύνθηκαν την εποχή του Covid. Το μπλογκ «Διαβάζοντας» του βιβλιοπωλείου έφτασε να έχει 140.000 ακολούθους, ενώ οι ηλεκτρονικές πωλήσεις αντιπροσωπεύουν το 50% των συνολικών πωλήσεων. Το βιβλιοπωλείο λειτουργεί πλέον και ως κοινωνικός χώρος και συνεκτικός σύνδεσμος για τη συνοικία και την περιοχή, με λέσχες ανάγνωσης, εργαστήρια δημιουργικής γραφής κ.λπ.

cover
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μ. Καραγάτσης, 
Συνταγματάρχης Λιάπκιν, Εκδόσεις Εστία

• Πάντοτε, όταν έχουμε αλλαγή παραδείγματος, υπάρχουν συγκρούσεις και απώλειες. Για παράδειγμα, η πόλη της Νέας Υόρκης σήμερα έχει μόνο 79 φυσικά βιβλιοπωλεία, όταν τη δεκαετία του 1950 είχε 368, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει το επαγγελματικό περιοδικό «The Booksellers». Αυτά που έχουν απομείνει, όμως, έχουν την αλήθεια και τις ανθρώπινες διαστάσεις του φυσικού, όπως, ας πούμε, το βιβλιοπωλείο Three Lives στο Γουέστ Βίλατζ του Μανχάταν. Ακόμη και αλυσίδες, όπως η Barnes & Noble, ανανεώνονται και επιβιώνουν υιοθετώντας τους τρόπους των ανεξάρτητων, φυσικών βιβλιοπωλείων.

• Αλλάζουν πολλά στο βιβλίο. Αλλάζει και η προώθησή τους. Μετά την τεράστια επιτυχία του ΒookΤok, ανεξαρτήτως του τι είδους βιβλία αυτό προωθεί, η πλατφόρμα ανακοίνωσε ότι δημιουργεί τα δικά της λογοτεχνικά βραβεία. Το hashtag #booktok είχε 138 δισεκατομμύρια views μέσα στο 2023 και τα βραβεία TikTok Book Awards για τη Βρετανία και την Ιρλανδία είναι κιόλας πραγματικότητα. Θα απονεμηθούν τον Αύγουστο, ενώ η shortlist θα ανακοινωθεί τον Ιούλιο. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αυτούς τους τίτλους αλλά και τι ονόματα στελεχώνουν τις κριτικές επιτροπές. Το ΒookΤok μιλάει για βιβλία που μπορεί να μην τα έχουμε δει ποτέ ή να μην έχουμε την παραμικρή επιθυμία να τα ξεφυλλίσουμε. Η επιτυχία του επιβεβαιώνει όμως ότι ζούμε σε παράλληλους κόσμους και ότι τα bubbles χωράνε εκατομμύρια ανθρώπους.

Ο κομμουνιστής Καραγάτσης Facebook Twitter
Βιβλιοπωλείο Three Lives στο Γουέστ Βίλατζ του Μανχάταν.

• Γενικά, τα βραβεία ανανεώνουν το ενδιαφέρον μας για τα βιβλία και αυξάνουν το visibility των τίτλων. Νομίζω ότι είναι επιτακτικό να ανανεωθούν τα ελληνικά κρατικά βραβεία λογοτεχνίας, τα μόνα που έχουν πίσω τους ιστορία δεκαετιών και επιπλέον συνοδεύονται από χρηματικό ποσό. Πρέπει να ανανεωθούν και ως κατηγορίες και ως τρόπος συγκρότησης των επιτροπών, που σήμερα μοιάζει ξεπερασμένος, έχοντας μικρή επαφή με την εκδοτική πραγματικότητα και την κριτική του βιβλίου. Προς το παρόν, περιμένουμε την ελληνική έκδοση του μυθιστορήματος της Μπάρμπαρα Κίνγκσολβερ, Demon Copperhead, που πήρε το Pulitzer το 2023.

To μυθιστόρημα, που είναι μια σύγχρονη εκδοχή του Ντέιβιντ Κόπερφιλντ του Ντίκενς, μια μετακίνηση από τη βικτοριανή Αγγλία στα σημερινά Νότια Αππαλάχια στις Ηνωμένες Πολιτείες, αναγγέλλεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά. Ίσως το label του Booker δημιουργήσει καλύτερη τύχη στην ελληνική διαδρομή της Αμερικανίδας συγγραφέως που ζει στα Νότια Αππαλάχια, όπως και ο ήρωάς της Demon. Θυμίζω ότι το πρώτο μυθιστόρημά της στα ελληνικά ήταν το Άγριες Πεταλούδες που είχε κυκλοφορήσει το 2003 από το Μεταίχμιο, ενώ το αριστουργηματικό Δηλητηριώδης Βίβλος είχε κυκλοφορήσει το 2010 από το Μελάνι.

Ο κομμουνιστής Καραγάτσης Facebook Twitter
Η Μπάρμπαρα Κίνγκσολβερ.

• Το ΒookΤok είναι για μερικούς ένα πεδίο του κιτς. Αυτός ο παλιός όρος, που εμφανίστηκε στη γερμανική γλώσσα μεταξύ του 1860 και του 1880, έχει νοηματοδοτηθεί με ποικίλους τρόπους στη διάρκεια της μεγάλης διαδρομής του. Τον επαναφέρει τώρα ο Γάλλος κοινωνιολόγος Ζιλ Λιποβετσκί στο βιβλίο του Le nouvel age du Kitsh (Η νέα εποχή του κιτς) που μόλις κυκλοφόρησε στη Γαλλία (σε συνεργασία με τον Ζαν Σερουά).

cover
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Ζήσιμος Λορεντζάτος, Στου τιμονιού το αυλάκι, Εκδόσεις Εν πλω

Ο Λιποβετσκί, που τον είχαμε γνωρίσει από το βιβλίο του για τη λειτουργία του εφήμερου, συνδέει το σημερινό κιτς με την υπερβολή και το γιγαντισμό. Βάζει μέσα τα games, τις τηλεοπτικές σειρές του Νέτφλιξ, το metaverse, τα τατουάζ, τη μοντέρνα τέχνη, την αρχιτεκτονική τύπου Ντουμπάι, τα άβαταρ, τις συναυλίες τύπου Lady Gaga. Ο Λιποβετσκί δεν καταδικάζει αυτό το νέο κιτς ούτε το στέλνει στο πυρ το εξώτερο. Απλώς μας λέει: σκεφτείτε.

• Διαβάζω ότι μια ταβέρνα στη Σχοινούσα πουλήθηκε 3,5 εκατομμύρια ευρώ και ότι το νησί μετατρέπεται σε μια νέα Αντίπαρο, που με τη σειρά της έχει γίνει μια νέα Μύκονος. Διαβάζω και το ρεπορτάζ της LiFO για το πώς το νησί είναι φέουδο μιας εφοπλιστικής οικογένειας που μέλος της είχε συνδεθεί με παγκόσμιο εμπόριο αρχαιοτήτων και με αρχαιοκαπηλία. Κι ενώ θυμώνω, μελαγχολώ και προσπαθώ να πιστέψω στην αναπόφευκτη ροή των πραγμάτων, φτάνει στα χέρια μου η επανέκδοση, από τις εκδόσεις Εν Πλω, του βιβλίου του Ζήσιμου Λορεντζάτου, Στου τιμονιού το αυλάκι, που η πρώτη έκδοσή του χρονολογείται το 1983. Μια περιπλάνηση με ιστιοπλοϊκό στα νησιά, το τοπίο τους και τις ιδέες που αντανακλώνται σ’ αυτό. Γράφει, με αφορμή το αραξοβόλι στη Σχοινούσα:

«Είναι ορισμένα τα πράγματα που σου επιτρέπουν ο ουρανός, η γη και η θάλασσα στην Ελλάδα. Που σου επιτρέπουν να πιστέψεις, να χτίσεις, να σκιαγραφήσεις, να ζήσεις ή να μιλήσεις. Μια στραβή κίνηση παραμικρή και όλα μπορεί να πέσουν στην άβυσσο».

Ο κομμουνιστής Καραγάτσης Facebook Twitter
Ο Ζήσιμος Λορεντζάτος.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ «Ο ΑΓΑΠΩΝ ΣΕ, ΜΙΤΙΑΣ» ΕΔΩ

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΛΙΑΠΚΙΝ» ΕΔΩ

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ «ΣΤΟΥ ΤΙΜΟΝΙΟΥ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ» ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ