Παιχνίδια με τη Φόρμα, Ι

Παιχνίδια με τη Φόρμα, Ι Facebook Twitter
Δημήτρης Καλοκύρης
0

1.

Πέραν του μεταμοντέρνου. Η γύρω χαοτική κατάσταση, οι ιλιγγιώδεις ταχύτητες, η διαφανής μεμβράνη science fiction που απλώνεται σε ό,τι πράττουμε αλλά, την ίδια ώρα, πράττουμε και σκεφτόμαστε και βαδίζουμε και ονειρευόμαστε και σε ένα προβιομηχανικό μπέρδεμα, όλα όσα ανασαίνουμε και ακούμε και βλέπουμε, ενίοτε μας ωθούν σε παλιές στιγμές και φόρμες, ώστε να μη χανόμαστε στο ακατάτακτο άγνωστο που βουίζει και τρέχει αστραπιαία εδώ κι εκεί. Οι ποιητές ξέρουν από εκδρομές στο παρελθόν, από ανασκαφές, από ένα βήμα μπρος δύο βήματα πίσω, από αναδιπλώσεις. Αφήνουν ενίοτε τη συγκίνηση στο ράφι και πιάνουν να σκαρφίζονται κόλπα, φτιάχνουν κατασκευές περίτεχνες, μπαινοβγαίνουν στο άσυλο της γλώσσας για να θυμηθούν και να μας θυμίσουν ότι ζούμε σε χαοτικούς χρόνους και χώρους. Πάνε πιο πέρα κι από το post modern, πιο πέρα από το μεταμοντέρνο και συναντάνε ξανά εκείνα τα παλιά που τους ανάστησαν, γυρίζουν στο προ-μεταμοντέρνο, στο καπηλειό όπου ήπιαν την πρώτη τους ρετσίνα μαλαματίνα, χρόνια προτού το ρίξουν στο ντράι μαρτίνι και στα καϊπιρίνια. Δημήτρης Καλοκύρης, Γιάννης Ζέρβας, Θανάσης Τριαρίδης, στοχάζονται και παίζουν, θυμούνται και επινοούν, ελίσσονται και συναρμολογούν. Τους κάνει παρέα στο δημιουργικό τους γλέντι ο Ko Un, που του κάνει παρέα ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ.


2.

Η Γραφή. «Συνοπτικά, η λογοτεχνία αντιλαμβάνεται το Νόημα σαν μια υδρόγειο σφαίρα, την οποία σουτάρει ο Χρόνος προς τα δίχτυα της μνήμης. Τα χρέη του τερματοφύλακα πληρώνει ο καθρέφτης». Δείγμα (και δήγμα) γραφής (και ραφής) από το πολυπρισματικό βιβλίο Ισαύρων (εκδ. Άγρα) που συνθέτει ο πολυπράγμων Δημήτρης Καλοκύρης που ως γνωστόν ανακάλυψε την Ομηρική και βιογράφησε τον ωκεανολόγο, εξερευνητή, χαρτοπαίκτη, σαγματοποιό και ποιητή Ιωάννη Ανδρέα Ζεμενό. Ο Καλοκύρης μάς κολάζει με λεκτικά κολάζ, μας εμπαίζει πολύ στα σοβαρά, μειδιώντας καθώς παίζει τη Λογοτεχνία στα δάχτυλα. Αλλά όχι μόνο τη Λογοτεχνία: και την Ιστορία, και την Πολιτική, και τη Γεωγραφία. Σκαρώνει παροιμίες που πίσω από τα γέλια/ γέλια/ γέλια (όποιος έχει τα γέλια έχει και την έννοια) λένε όσα δεν στέργουν να συνοψίσουν ακόμα και σπουδαίοι ιστορικοί και κοινωνιολόγοι.


3.

Μπόκα. «Στης οθόνης τον ύπνο / κατεβάζω αλλόκοτα όνειρα:/ Είμαστε κάπου Βικτωρίας, Μάρνη / Φωκίωνος Νέγρη/ πλήθος από ποικίλα έθνη / –Κινέζοι, Ινδιάνοι, νέγροι– / και διακρίνω με κατάλευκο κοστούμι / τον Δενέγρη / στις ομπρέλες ενός θερινού καφενείου / να πίνει παγωμένο ρούμι:/ Ιδρώτας, ζέστη, πυρωμένο μεσημέρι του εβδομήντα / χρυσόμυγες στο ψάθινο καπέλο / δεμένες με λεπτές κλωστές / να του δροσίζουν σβουρίζοντας το πρόσωπο./ Πλησιάζω. Δίπλα του ένα κορίτσι./ (Κάτι κηλίδες αμυδρές στο στέρνο της / σχημάτιζαν τον αστερισμό του Οφιούχου.)/ "Τι είναι η Μπόκα;", μου λέει, "Νύχτα που χορεύει το Μπουένος Άιρες"./ Στέλνω ανταποκρίσεις από το φωτεινό της μέτωπο για ν'αδειάζει το κεφάλι μου από τις λέξεις./ Η ποίηση συντελείται με μασημένα μισόλογα./ Ξύπνησα από τον κόκορα που ξημέρωνε / στις φωνές των θεμελίων».


4.

Φαγιούμ. Καμιά φορά, λέω είναι χάρτης η λογοτεχνία, χαρτογράφηση του χάους, λησμονημένη τοπιογραφία σε fast forward, το μεγάλο μας γλέντι, το ξεφάντωμα, μπας και ξεγελάσουμε τον χάρο τον καμπούρη, τον παλιομασκαρά, το κνώδαλο. Άλλες φορές, ψύχραιμα, επιμένω ότι είναι η ζαβολάρια αδελφή της φιλοσοφίας η λογοτεχνία, το αλάνι, το αγοροκόριτσο. Χρόνια τώρα σκέφτομαι ότι κάμποσες ώρες την ημέρα αντικρίζω και μελετάω τη λογοτεχνία σαν φαγιούμ – πότε εγώ να είμαι το φαγιούμ και πότε η λογοτεχνία. Ο Καλοκύρης παίζει/λέει στο ποίημα (;) «Φαγιούμ»: «Ήπιαμε νερό στο όνομα κάποιων ηλιθίων, ήπιαμε αίματα στο όνομα του έθνους, ήπιαμε ολόκληρο τον Βόσπορο με τα Πριγκηποννήσια, ήπιαμε μαύρα φάρμακα και σκοτεινά φαρμάκια (κι επίσης ήπιαμε, πολλές φορές, για να πάνε κάτω αυτά ακριβώς τα φαρμάκια)».


5.

Ο χρόνος είναι κρίμα. Όλο να τα βάζουμε με το χρόνο – κάνουμε και τίποτ' άλλο εμείς οι συγγραφείς κι οι ποιητές και όσοι φιλόσοφοι γέρνουν προς τη μεριά του Σοπενχάουερ και του Σιοράν; Κι ο Καλοκύρης τα βάζει με τη ροή την αδυσώπητη του χρόνου, με των δευτερολέπτων το άτεγκτο κύλισμα, και ρίχνει τον αγώνα του χιούμορ τον αγκώνα. Ξέρει να πενθεί. Το είδαμε με τον Δενέγρη. Το ακούμε στους «Κριτές», αυτό το προσκλητήριο ψυχών, θα το διαβάσουμε τώρα στο ποίημα «Νάσος Θεοφίλου»: «Εμείς, το πλήρωμα του "Χρόνου"/ – ένα ερείπιο φορτηγό ανοιχτής θαλάσσης / φορτωμένοι σαπούνι και όσπρια / περιπλέαμε, με την πρύμνη στην όστρια,/ της Εφταλούς, ξημερώνοντας, τον κάβο / να χυθεί κατακόκκινο περιμένοντας το φεγγάρι / στο μαξιλάρι της καταδυομένης Αφροδίτης».

radiobookspotting.blogspot.gr/

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ